Παγκόσμια Τράπεζα: Επιδοτούμενα ασφάλιστρα έως 7% στον ΕΛΓΑ
Η καθιέρωση ασφαλίστρων τριών ταχυτήτων, διαφορετικών ανά καλλιέργεια, με τα υψηλότερα σε οπωροκηπευτικά και βαμβάκι, στα οποία κατευθύνονται σήμερα οι περισσότερες αποζημιώσεις, αντί της ενιαίας εισφοράς του 4% επί της ασφαλιζόμενης αξίας της γεωργικής παραγωγής που ισχύει, είναι η μεγάλη αλλαγή που προτείνει η Παγκόσμια Τράπεζα στη μελέτη της για την αναθεώρηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ.
Από τη μελέτη η οποία αποτελεί την βάση (χωρίς φυσικά να είναι δεσμευτική) για την διαβούλευση επί του νέου Κανονισμού του ΕΛΓΑ, η οποία εκκινεί το Νοέμβριο, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς σε δηλώσεις του στην 29ηAgrotica, προκύπτει ότι είναι αναγκαία η ετήσια αύξηση των εσόδων του οργανισμού ασφαλίσεων κατά 30-50 εκατ. ευρώ, από τα 160 εκατ. ευρώ που κυμαίνονται σήμερα ώστε να καλυφθεί η διαφορά μεταξύ εισφορών και αποζημιώσεων.
Κι αυτό γιατί ενώ την περίοδο 2011-19 οι εισφορές κάλυπταν σε γενικές γραμμές τις αποζημιώσεις, την διετία 2020-21 οι ζημιές, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αυξήθηκαν στα 234 εκατ. και 291 εκατ. ευρώ αντίστοιχα με αποτέλεσμα οι εισφορές να μην μπορέσουν να τις καλύψουν (σ.σ. καλύφθηκαν από τον προϋπολογισμό μέσω της αναδρομικής καταβολής της εισφοράς του κράτους στον ΕΛΓΑ), ενώ φυσικά δεν υπάρχει χώρος για την προσθήκη πρόσθετων κινδύνων και καλύψεων.
Ασφάλιστρα τριών ταχυτήτων
Για να ισοσκελισθούν έσοδα – αποζημιώσεις (το ενδιαφέρον εστιάζεται στη φυτική παραγωγή καθώς στη ζωική οι αποζημιώσεις – 5 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση -είναι σταθερά μικρότερες των εισφορών) οι μελετητές προτείνουν σειρά μέτρων με βασικότερο τη θέσπιση διαφορετικών ασφαλίστρων ανά καλλιέργεια και συγκεκριμένα
μικρή αύξηση (ενδεικτικά αναφέρεται σε 5-7%) στις καλλιέργειες που ο κίνδυνος (καταστροφών) είναι υψηλός,
4%, όσο δηλαδή είναι και σήμερα η εισφορά επί της ασφαλιζόμενης αξίας της γεωργικής παραγωγής, με εξαίρεση την ελιά (1,5%) και τα θερμοκήπια (0,5%), ενώ στο 0,75% είναι για το ζωικό κεφάλαιο, στις καλλιέργειες μεσαίου κινδύνου
και μικρότερο ποσοστό (2-3%) στις καλλιέργειες χαμηλού κινδύνου.
Προτείνουν επίσης την επιδότηση ασφαλίστρου (υπάρχει σχετικό μέτρο στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης που δεν έχει ενεργοποιηθεί) όπως γίνεται και σε άλλες χώρες ώστε εάν για παράδειγμα το ασφάλιστρο είναι 6% επί της ασφαλιζόμενης αξίας παραγωγής, ο παραγωγός να πληρώνει το 3%.
Σε 15 νομούς το 75,2% των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ
Η λογική της πρότασης είναι αντίστοιχη του bonus malus που ισχύει γενικότερα στα ασφαλιστικά συστήματα: όσο υψηλότερος ο κίνδυνος καταστροφών, άρα και μεγαλύτερη η πιθανότητα καταβολής αποζημιώσεων, τόσο υψηλότερη η εισφορά.
Είναι χαρακτηριστικό σύμφωνα με τη μελέτη ότι
το 51,6% των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ της περιόδου 2011-19 έχουν κατευθυνθεί στις 10 πιο ευάλωτες καλλιέργειες,
ενώ οι 15 από τους 51 νομούς της χώρας (σε κάθε νομό κυριαρχούν συγκεκριμένες καλλιέργειες) εισπράττουν το 75,2% των αποζημιώσεων που καταβάλλει ο ΕΛΓΑ.
Αλλά και την τελευταία διετία, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το powergame.gr, τα 140 από τα 390 εκατ. ευρώ, ήτοι το 36%, των αποζημιώσεων που κατέβαλε ο ΕΛΓΑ διατέθηκε σε δύο νομούς, την Ημαθία και την Πέλλα.
Αύξηση του ποσοστού απαλλαγής στο 30%-40%
Εναλλακτικά ή και συνδυαστικά για την κάλυψη της διαφοράς μεταξύ εισφορών και αποζημιώσεων, η μελέτη προτείνει:
Αύξηση του ποσοστού απαλλαγής από το 20% στο 30-40% (πρόκειται για το ποσό ζημιάς που δεν αποζημιώνεται ώστε να έχει κίνητρο ο παραγωγός να διασώσει και να αξιοποιήσει ό,τι είναι εφικτό). Η πρόταση αυτή οδηγεί σε μικρότερες αποζημιώσεις, ενώ αντίθετα η αύξηση των ασφαλίστρων σε αύξηση του κόστους παραγωγού, σε μια περίοδο κατά την οποία είναι ούτως ή άλλως σημαντικά αυξημένο το κόστος παραγωγής.
Κίνητρα για να επενδύσουν οι παραγωγοί σε συστήματα μείωσης κινδύνου ώστε να αυξηθεί η κλιματική ανθεκτικότητα της ελληνικής γεωργίας (για παράδειγμα, ποτιστικά συστήματα, αντιχαλαζικά δίχτυα).
Την αξιοποίηση του θεσμού της αντασφάλισης από τον ΕΛΓΑ. Ο οργανισμός, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες, καταβάλλοντας ένα ποσοστό από τα ασφάλιστρα που εισπράττει, θα λαμβάνει από τον αντασφαλιστή ένα ποσό για τις αποζημιώσεις που καταβάλλει πάνω από ένα όριο. Έτσι, ακόμη και σε μιαχρονιά μεγάλων ζημιών, θα μπορεί να τις καλύψει.
Από το χαλάζι οι μισές ζημιές – μικρότερες των εισφορών οι αποζημιώσεις στη ζωική παραγωγή
Σύμφωνα με τη μελέτη, η βασικότερη αιτία των ζημιών είναι το χαλάζι (αφορά το 46,6% των αποζημιώσεων) και ακολουθούν βροχοπτώσεις με 22,2%, ο παγετός με 17,3%, οι ανεμοθύελλες με 7,1%, οι πλημμύρες 3,1% και ο καύσωνας 2,7%.
Από τη μελέτη η οποία αποτελεί την βάση (χωρίς φυσικά να είναι δεσμευτική) για την διαβούλευση επί του νέου Κανονισμού του ΕΛΓΑ, η οποία εκκινεί το Νοέμβριο, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς σε δηλώσεις του στην 29ηAgrotica, προκύπτει ότι είναι αναγκαία η ετήσια αύξηση των εσόδων του οργανισμού ασφαλίσεων κατά 30-50 εκατ. ευρώ, από τα 160 εκατ. ευρώ που κυμαίνονται σήμερα ώστε να καλυφθεί η διαφορά μεταξύ εισφορών και αποζημιώσεων.
Κι αυτό γιατί ενώ την περίοδο 2011-19 οι εισφορές κάλυπταν σε γενικές γραμμές τις αποζημιώσεις, την διετία 2020-21 οι ζημιές, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αυξήθηκαν στα 234 εκατ. και 291 εκατ. ευρώ αντίστοιχα με αποτέλεσμα οι εισφορές να μην μπορέσουν να τις καλύψουν (σ.σ. καλύφθηκαν από τον προϋπολογισμό μέσω της αναδρομικής καταβολής της εισφοράς του κράτους στον ΕΛΓΑ), ενώ φυσικά δεν υπάρχει χώρος για την προσθήκη πρόσθετων κινδύνων και καλύψεων.
Ασφάλιστρα τριών ταχυτήτων
Για να ισοσκελισθούν έσοδα – αποζημιώσεις (το ενδιαφέρον εστιάζεται στη φυτική παραγωγή καθώς στη ζωική οι αποζημιώσεις – 5 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση -είναι σταθερά μικρότερες των εισφορών) οι μελετητές προτείνουν σειρά μέτρων με βασικότερο τη θέσπιση διαφορετικών ασφαλίστρων ανά καλλιέργεια και συγκεκριμένα
μικρή αύξηση (ενδεικτικά αναφέρεται σε 5-7%) στις καλλιέργειες που ο κίνδυνος (καταστροφών) είναι υψηλός,
4%, όσο δηλαδή είναι και σήμερα η εισφορά επί της ασφαλιζόμενης αξίας της γεωργικής παραγωγής, με εξαίρεση την ελιά (1,5%) και τα θερμοκήπια (0,5%), ενώ στο 0,75% είναι για το ζωικό κεφάλαιο, στις καλλιέργειες μεσαίου κινδύνου
και μικρότερο ποσοστό (2-3%) στις καλλιέργειες χαμηλού κινδύνου.
Προτείνουν επίσης την επιδότηση ασφαλίστρου (υπάρχει σχετικό μέτρο στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης που δεν έχει ενεργοποιηθεί) όπως γίνεται και σε άλλες χώρες ώστε εάν για παράδειγμα το ασφάλιστρο είναι 6% επί της ασφαλιζόμενης αξίας παραγωγής, ο παραγωγός να πληρώνει το 3%.
Σε 15 νομούς το 75,2% των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ
Η λογική της πρότασης είναι αντίστοιχη του bonus malus που ισχύει γενικότερα στα ασφαλιστικά συστήματα: όσο υψηλότερος ο κίνδυνος καταστροφών, άρα και μεγαλύτερη η πιθανότητα καταβολής αποζημιώσεων, τόσο υψηλότερη η εισφορά.
Είναι χαρακτηριστικό σύμφωνα με τη μελέτη ότι
το 51,6% των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ της περιόδου 2011-19 έχουν κατευθυνθεί στις 10 πιο ευάλωτες καλλιέργειες,
ενώ οι 15 από τους 51 νομούς της χώρας (σε κάθε νομό κυριαρχούν συγκεκριμένες καλλιέργειες) εισπράττουν το 75,2% των αποζημιώσεων που καταβάλλει ο ΕΛΓΑ.
Αλλά και την τελευταία διετία, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το powergame.gr, τα 140 από τα 390 εκατ. ευρώ, ήτοι το 36%, των αποζημιώσεων που κατέβαλε ο ΕΛΓΑ διατέθηκε σε δύο νομούς, την Ημαθία και την Πέλλα.
Αύξηση του ποσοστού απαλλαγής στο 30%-40%
Εναλλακτικά ή και συνδυαστικά για την κάλυψη της διαφοράς μεταξύ εισφορών και αποζημιώσεων, η μελέτη προτείνει:
Αύξηση του ποσοστού απαλλαγής από το 20% στο 30-40% (πρόκειται για το ποσό ζημιάς που δεν αποζημιώνεται ώστε να έχει κίνητρο ο παραγωγός να διασώσει και να αξιοποιήσει ό,τι είναι εφικτό). Η πρόταση αυτή οδηγεί σε μικρότερες αποζημιώσεις, ενώ αντίθετα η αύξηση των ασφαλίστρων σε αύξηση του κόστους παραγωγού, σε μια περίοδο κατά την οποία είναι ούτως ή άλλως σημαντικά αυξημένο το κόστος παραγωγής.
Κίνητρα για να επενδύσουν οι παραγωγοί σε συστήματα μείωσης κινδύνου ώστε να αυξηθεί η κλιματική ανθεκτικότητα της ελληνικής γεωργίας (για παράδειγμα, ποτιστικά συστήματα, αντιχαλαζικά δίχτυα).
Την αξιοποίηση του θεσμού της αντασφάλισης από τον ΕΛΓΑ. Ο οργανισμός, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες, καταβάλλοντας ένα ποσοστό από τα ασφάλιστρα που εισπράττει, θα λαμβάνει από τον αντασφαλιστή ένα ποσό για τις αποζημιώσεις που καταβάλλει πάνω από ένα όριο. Έτσι, ακόμη και σε μιαχρονιά μεγάλων ζημιών, θα μπορεί να τις καλύψει.
Από το χαλάζι οι μισές ζημιές – μικρότερες των εισφορών οι αποζημιώσεις στη ζωική παραγωγή
Σύμφωνα με τη μελέτη, η βασικότερη αιτία των ζημιών είναι το χαλάζι (αφορά το 46,6% των αποζημιώσεων) και ακολουθούν βροχοπτώσεις με 22,2%, ο παγετός με 17,3%, οι ανεμοθύελλες με 7,1%, οι πλημμύρες 3,1% και ο καύσωνας 2,7%.
