Καθυστερήσεις σε έργα του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 1,5 δισ.
Καθυστερήσεις παρατηρούνται σε πολλά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης. Η αναθεώρηση των Τεχνικών Δελτίων των έργων που έχουν ξεκινήσει από το τις αρχές του έτους, δείχνει ότι η υλοποίηση δεκάδων εξ αυτών, ύψους εκατοντάδων εκατ. ευρώ, υποχωρεί προς τα πίσω. Έργα των οποίων αρχικά οι δαπάνες ήταν να γίνουν μέσα 2022, μετατίθενται για εφέτος, ενώ έργα των οποίων μεγάλες δαπάνες προβλέπονταν για το 2023, τώρα πάνε για το 2024 ή και αργότερα.
Ειδικότερα από τις αρχές του έτους έχει αναθεωρηθεί ο χρονοπρογραμματισμός πολλών έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, αξίας τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ. Με βάση τον αρχικό χρονοπρογραμματισμό, οι προβλεπόμενες δαπάνες που ήταν να γίνουν μέσα στο 2021 και 2022 ύψους περίπου 420 εκατ. ευρώ, περιορίσθηκαν σε 220 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο αυτών των δαπανών, ύψους 200 εκατ. ευρώ κατανεμήθηκε στα χρόνια που ακολουθούν, δηλαδή κατά στην περίοδο 2023 – 2026.
Για τα συγκεκριμένα έργα αυξάνουν οι πιστώσεις της περιόδου 2023 – 2026. Για φέτος, οι πιστώσεις των συγκεκριμένων έργων έχουν διευρυνθεί οριακά και από 436 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 447 εκατ. ευρώ. Για τα επόμενα χρόνια η διεύρυνση των πιστώσεων είναι σημαντική. Για παράδειγμα για τα έργα που υπάρχουν παραδεκτές καθυστερήσεις, οι πιστώσεις του 2024 αυξάνονται από 339 εκατ. ευρώ σε 432 εκατ. ευρώ.
Για το 2025 οι πιστώσεις διευρύνθηκαν από 227 εκατ. ευρώ σε 309 εκατ. ευρώ, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ στον αρχικό προγραμματισμό των αναφερόμενων έργων προβλέπονταν μηδενικές πιστώσεις μέσα στο 2026, τώρα προβλέπονται πιστώσεις ύψους 4 εκατ. ευρώ.
Μεταξύ των άλλων έργα που καθυστερούν σε υλοποίηση είναι:
Προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης: To έργο, ύψους 152,4 εκατ. ευρώ, υλοποιείται από το υπ. Παιδείας. Ενώ αρχικά προβλέπονταν για φέτος πιστώσεις ύψους 111,5 εκατ. ευρώ, τελικά η αναθεώρηση μηδενίζει τις φετινές πιστώσεις και αναβαθμίζει τις πιστώσεις του 2024 σε περίπου 100 εκατ. ευρώ. Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, το έργο θα έπρεπε να ολοκληρωθεί μέσα στο 2024, ενώ τώρα μετατίθεται για το 2025. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει κάποια πολυπλοκότητα στο έργο, με την έννοια ότι αφορά κατά βάση σε προμήθεια εξοπλισμού (λευκών πινάκων, φορητών υπολογιστών, διαδραστικών προβολέων και εσωτερικών καλωδίων κ.λπ.).
Προτάσεις για δράσεις στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας: Το έργο, υλοποιείται από το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και ήταν αρχικού προϋπολογισμού 34,4 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογισμός συρρικνώθηκε σε 18,6 εκατ. ευρώ και με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, ενώ το 2022 υπήρχαν πιστώσεις 14,2 εκατ. ευρώ, τώρα με το νέο σχεδιασμό είναι μηδενικές. Αντίθετα αυξήθηκαν οι πιστώσεις για το 2023 στα 9 εκατ. ευρώ από 6,6 εκατ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προγραμματισμός.
Αναδιάρθρωση καλλιεργειών: Και το έργο αυτό υλοποιείται από το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο αρχικός προϋπολογισμός (Μάρτιος του 2022) ανέρχονταν στα 167 εκατ. ευρώ, αλλά πριν λίγες ημέρες με την αναθεώρηση του Τεχνικού Δελτίου συρρικνώθηκε στα 33 εκατ. ευρώ. Επίσης ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε για το 2022 και 2023 δαπάνες ύψους 94 εκατ. ευρώ, με το νέο σχεδιασμό προβλέπεται να γίνουν δαπάνες ύψους 15 εκατ. ευρώ και αυτές μέσα στο 2023.
Τοποθέτηση εφήβων σε διαμερίσματα και ημιαυτόνομη διαβίωση: Το έργο ύψους 12,7 εκατ. ευρώ, υλοποιείται από το υπ. Εργασίας & Κοινωνικών Υπηρεσιών και στόχο έχει έφηβοι και ενήλικες που διαβιούν σε Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας (ΜοΠΠ), άτομα ΑμεΑ κ.λπ. να μεταστεγαστούν σε μονάδες ημιαυτόνομης διαβίωσης. Το έργο αρχικά ήταν να ολοκληρωθεί μέσα στο 2023, αλλά τώρα λαμβάνει παράταση για την υλοποίησή του μέχρι το 2025.
Εισαγωγή νέων, σύγχρονων και διαλειτουργικών, ηλεκτρονικών εργαλείων ελέγχου: Το έργο υλοποιείται από το υπ. Ανάπτυξης και αφορά στην ΔΙΜΕΑ και ο αρχικός προϋπολογισμός του από τα 18,1 εκατ. ευρώ μειώθηκε πρόσφατα σε 10,7 εκατ. ευρώ. Προγραμματισμένες δαπάνες ύψους 12,5 εκατ. ευρώ για τη διετία 2022-2023 τώρα συρρικνώνονται σε 6,4 εκατ. ευρώ που θα γίνουν μέσα στο διανυόμενο έτος. Το έργο αρχικά, καίτοι μεγαλύτερου ύψους, εκτιμήθηκε ότι θα ολοκληρωθεί το 2024, ενώ τώρα μετά και τη μείωση του προϋπολογισμού, η ολοκλήρωσή του προγραμματίζεται το 2025.
Σύστημα διαχείρισης στόλου Οχημάτων GPS Πυροσβεστικού Σώματος, οχημάτων Πολιτικής Προστασίας Περιφερειών και Δήμων: To έργο ύψους 3,7 εκατ. ευρώ που υλοποιεί η ΚτΠ ΑΕ για λογαριασμό του υπ. Κλιματικής Αλλαγής, αντί να ολοκληρωθεί μέσα το 2022 όπως προβλέπονταν αρχικά, η ολοκλήρωση του μετατίθεται για φέτος.
Κεντρικό Σύστημα Διαχείρισης Εγγράφων: To ίδιο ισχύει και για το έργο αυτό, ύψους 5,6 εκατ. ευρώ που υλοποιεί το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η ολοκλήρωσή του που είχε προγραμματιστεί το 2022, τώρα μετατίθεται για το 2023.
ΥΠΕΡΙΩΝ & ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ: Τα δύο έργα του υπ. Μετανάστευσης & Ασύλου, συνολικού ύψους 21,2 εκατ. ευρώ, που στόχο έχουν να θωρακίσουν τα ελληνικά σύνορα με ηλεκτρονικά μέσα, ενώ αρχικά ήταν να ολοκληρωθούν μέσα στο 2022, τώρα λαμβάνουν παράταση το μεν πρώτο να ολοκληρωθεί το 2023 και το δε δεύτερο μέσα στο 2024.
Υπάρχουν δεκάδες άλλα έργα που «γλιστρούν» προς τα πίσω. Αντίθετα λίγα είναι τα έργα που φέρνουν δαπάνες μπροστά. Και είναι συνήθως τα έργα επιχορηγήσεων της ΔΥΠΑ (ΟΑΕΔ) που φέρνουν δαπάνες μπροστά. Ένα τέτοιο έργο είναι η Επιχορήγηση της ΔΥΠΑ για την υλοποίηση του έργου: «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 5.000 ανέργων με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τις γυναίκες». Για το έργο αυτό η επιχορήγηση ύψους 40 εκατ. ευρώ που αρχικά είχε προγραμματιστεί να γίνει το 2023 και 2024, τελικά έρχεται ένα χρόνο μπροστά και θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2023.
Πάντως οι όποιες καθυστερήσεις είναι αναμενόμενες, καθώς πρόκειται για ένα καινούριο εργαλείο ενίσχυσης της ανάκαμψης της χώρας. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι καθυστερήσεις αυτές δεν φαίνεται να βάζουν σε κίνδυνο την πορεία του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», αφενός επειδή η χώρα βρίσκεται αρκετά μπροστά (από τους εταίρους της) στην υλοποίηση του σχεδίου, αφετέρου δε επειδή ο σχεδιασμός που έχει γίνει έχει αφήσει ένα buffer χρόνου για ενδεχόμενες καθυστερήσεις.
Σημειώνεται ότι μέσα σε ένα σύνολο έργων ύψους 17 δισ. ευρώ που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, μόλις 21 εκατ. ευρώ πιστώσεις προβλέπονται για το 2026, τελευταία χρονιά εφαρμογής του σχεδίου «Ελλάδα 2.0».
Ειδικότερα από τις αρχές του έτους έχει αναθεωρηθεί ο χρονοπρογραμματισμός πολλών έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, αξίας τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ. Με βάση τον αρχικό χρονοπρογραμματισμό, οι προβλεπόμενες δαπάνες που ήταν να γίνουν μέσα στο 2021 και 2022 ύψους περίπου 420 εκατ. ευρώ, περιορίσθηκαν σε 220 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο αυτών των δαπανών, ύψους 200 εκατ. ευρώ κατανεμήθηκε στα χρόνια που ακολουθούν, δηλαδή κατά στην περίοδο 2023 – 2026.
Για τα συγκεκριμένα έργα αυξάνουν οι πιστώσεις της περιόδου 2023 – 2026. Για φέτος, οι πιστώσεις των συγκεκριμένων έργων έχουν διευρυνθεί οριακά και από 436 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 447 εκατ. ευρώ. Για τα επόμενα χρόνια η διεύρυνση των πιστώσεων είναι σημαντική. Για παράδειγμα για τα έργα που υπάρχουν παραδεκτές καθυστερήσεις, οι πιστώσεις του 2024 αυξάνονται από 339 εκατ. ευρώ σε 432 εκατ. ευρώ.
Για το 2025 οι πιστώσεις διευρύνθηκαν από 227 εκατ. ευρώ σε 309 εκατ. ευρώ, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ στον αρχικό προγραμματισμό των αναφερόμενων έργων προβλέπονταν μηδενικές πιστώσεις μέσα στο 2026, τώρα προβλέπονται πιστώσεις ύψους 4 εκατ. ευρώ.
Μεταξύ των άλλων έργα που καθυστερούν σε υλοποίηση είναι:
Προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης: To έργο, ύψους 152,4 εκατ. ευρώ, υλοποιείται από το υπ. Παιδείας. Ενώ αρχικά προβλέπονταν για φέτος πιστώσεις ύψους 111,5 εκατ. ευρώ, τελικά η αναθεώρηση μηδενίζει τις φετινές πιστώσεις και αναβαθμίζει τις πιστώσεις του 2024 σε περίπου 100 εκατ. ευρώ. Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, το έργο θα έπρεπε να ολοκληρωθεί μέσα στο 2024, ενώ τώρα μετατίθεται για το 2025. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει κάποια πολυπλοκότητα στο έργο, με την έννοια ότι αφορά κατά βάση σε προμήθεια εξοπλισμού (λευκών πινάκων, φορητών υπολογιστών, διαδραστικών προβολέων και εσωτερικών καλωδίων κ.λπ.).
Προτάσεις για δράσεις στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας: Το έργο, υλοποιείται από το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και ήταν αρχικού προϋπολογισμού 34,4 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογισμός συρρικνώθηκε σε 18,6 εκατ. ευρώ και με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, ενώ το 2022 υπήρχαν πιστώσεις 14,2 εκατ. ευρώ, τώρα με το νέο σχεδιασμό είναι μηδενικές. Αντίθετα αυξήθηκαν οι πιστώσεις για το 2023 στα 9 εκατ. ευρώ από 6,6 εκατ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προγραμματισμός.
Αναδιάρθρωση καλλιεργειών: Και το έργο αυτό υλοποιείται από το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο αρχικός προϋπολογισμός (Μάρτιος του 2022) ανέρχονταν στα 167 εκατ. ευρώ, αλλά πριν λίγες ημέρες με την αναθεώρηση του Τεχνικού Δελτίου συρρικνώθηκε στα 33 εκατ. ευρώ. Επίσης ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε για το 2022 και 2023 δαπάνες ύψους 94 εκατ. ευρώ, με το νέο σχεδιασμό προβλέπεται να γίνουν δαπάνες ύψους 15 εκατ. ευρώ και αυτές μέσα στο 2023.
Τοποθέτηση εφήβων σε διαμερίσματα και ημιαυτόνομη διαβίωση: Το έργο ύψους 12,7 εκατ. ευρώ, υλοποιείται από το υπ. Εργασίας & Κοινωνικών Υπηρεσιών και στόχο έχει έφηβοι και ενήλικες που διαβιούν σε Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας (ΜοΠΠ), άτομα ΑμεΑ κ.λπ. να μεταστεγαστούν σε μονάδες ημιαυτόνομης διαβίωσης. Το έργο αρχικά ήταν να ολοκληρωθεί μέσα στο 2023, αλλά τώρα λαμβάνει παράταση για την υλοποίησή του μέχρι το 2025.
Εισαγωγή νέων, σύγχρονων και διαλειτουργικών, ηλεκτρονικών εργαλείων ελέγχου: Το έργο υλοποιείται από το υπ. Ανάπτυξης και αφορά στην ΔΙΜΕΑ και ο αρχικός προϋπολογισμός του από τα 18,1 εκατ. ευρώ μειώθηκε πρόσφατα σε 10,7 εκατ. ευρώ. Προγραμματισμένες δαπάνες ύψους 12,5 εκατ. ευρώ για τη διετία 2022-2023 τώρα συρρικνώνονται σε 6,4 εκατ. ευρώ που θα γίνουν μέσα στο διανυόμενο έτος. Το έργο αρχικά, καίτοι μεγαλύτερου ύψους, εκτιμήθηκε ότι θα ολοκληρωθεί το 2024, ενώ τώρα μετά και τη μείωση του προϋπολογισμού, η ολοκλήρωσή του προγραμματίζεται το 2025.
Σύστημα διαχείρισης στόλου Οχημάτων GPS Πυροσβεστικού Σώματος, οχημάτων Πολιτικής Προστασίας Περιφερειών και Δήμων: To έργο ύψους 3,7 εκατ. ευρώ που υλοποιεί η ΚτΠ ΑΕ για λογαριασμό του υπ. Κλιματικής Αλλαγής, αντί να ολοκληρωθεί μέσα το 2022 όπως προβλέπονταν αρχικά, η ολοκλήρωση του μετατίθεται για φέτος.
Κεντρικό Σύστημα Διαχείρισης Εγγράφων: To ίδιο ισχύει και για το έργο αυτό, ύψους 5,6 εκατ. ευρώ που υλοποιεί το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η ολοκλήρωσή του που είχε προγραμματιστεί το 2022, τώρα μετατίθεται για το 2023.
ΥΠΕΡΙΩΝ & ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ: Τα δύο έργα του υπ. Μετανάστευσης & Ασύλου, συνολικού ύψους 21,2 εκατ. ευρώ, που στόχο έχουν να θωρακίσουν τα ελληνικά σύνορα με ηλεκτρονικά μέσα, ενώ αρχικά ήταν να ολοκληρωθούν μέσα στο 2022, τώρα λαμβάνουν παράταση το μεν πρώτο να ολοκληρωθεί το 2023 και το δε δεύτερο μέσα στο 2024.
Υπάρχουν δεκάδες άλλα έργα που «γλιστρούν» προς τα πίσω. Αντίθετα λίγα είναι τα έργα που φέρνουν δαπάνες μπροστά. Και είναι συνήθως τα έργα επιχορηγήσεων της ΔΥΠΑ (ΟΑΕΔ) που φέρνουν δαπάνες μπροστά. Ένα τέτοιο έργο είναι η Επιχορήγηση της ΔΥΠΑ για την υλοποίηση του έργου: «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 5.000 ανέργων με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τις γυναίκες». Για το έργο αυτό η επιχορήγηση ύψους 40 εκατ. ευρώ που αρχικά είχε προγραμματιστεί να γίνει το 2023 και 2024, τελικά έρχεται ένα χρόνο μπροστά και θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2023.
Πάντως οι όποιες καθυστερήσεις είναι αναμενόμενες, καθώς πρόκειται για ένα καινούριο εργαλείο ενίσχυσης της ανάκαμψης της χώρας. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι καθυστερήσεις αυτές δεν φαίνεται να βάζουν σε κίνδυνο την πορεία του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», αφενός επειδή η χώρα βρίσκεται αρκετά μπροστά (από τους εταίρους της) στην υλοποίηση του σχεδίου, αφετέρου δε επειδή ο σχεδιασμός που έχει γίνει έχει αφήσει ένα buffer χρόνου για ενδεχόμενες καθυστερήσεις.
Σημειώνεται ότι μέσα σε ένα σύνολο έργων ύψους 17 δισ. ευρώ που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, μόλις 21 εκατ. ευρώ πιστώσεις προβλέπονται για το 2026, τελευταία χρονιά εφαρμογής του σχεδίου «Ελλάδα 2.0».
