Με τα κοµπιουτεράκια στα χέρια και την ανησυχία στο βλέµµα προσπαθούν οι δανειολήπτες, κυρίως αυτοί που είναι πιο ευαίσθητοι στις επιπτώσεις της ανόδου των επιτοκίων, να υπολογίσουν το επιπλέον κόστος που θα χρειασθεί να πληρώσουν στις δόσεις των στεγαστικών τους δανείων, ως αποτέλεσµα ενός ολοένα αυξανόµενου επιτοκιακού περιβάλλοντος.
Με κάθε νέα αύξηση επιτοκίου, άλλη µία σταγόνα -πιθανή να ξεχειλίσει το ήδη γεµάτο ποτήρι- προστίθεται. Και αν δει κανείς τις µεταβολές, από την προηγούµενη αύξηση του Φεβρουαρίου έως την πρόσφατη, η αύξηση δεν είναι τόσο µεγάλη, είναι από 3,2% έως 5,5%, ανάλογα µε τον χρόνο εξόφλησης. Αν, όµως, γίνει σύγκριση της δόσης που πλήρωναν -όσοι έχουν συνάψει τα δάνειά τους µε κυµαινόµενο επιτόκιο- µόλις οκτώ µήνες πριν, τότε οι αυξήσεις είναι τόσο µεγάλες, που προκαλούν πραγµατικά δυσφορία. Το εντυπωσιακό στοιχείο που προκύπτει είναι το πόσο πολύ µεταβάλλεται η αύξηση της δόσης, ανάλογα µε τη διάρκεια εξόφλησης.
Ανεξαρτήτως ύψους δανείου, είτε είναι 70.000 ευρώ (ένα µέσο στεγαστικό σήµερα) είτε 100.000 ευρώ, επίσης συνήθης επιλογή, είτε 200.000 ευρώ, προφανώς το ποσοστό της δόσης δεν αλλάζει. Ετσι, για διάρκεια εξόφλησης 15 ετών, το ποσοστό της αύξησης είναι 26,4%, το οποίο ανεβαίνει στο 34,8% για εξόφληση 20 ετών. Αυτές είναι οι δύο πιο συνηθισµένες επιλογές διάρκειας. Υπάρχει, όµως, και η τρίτη εναλλακτική, της διάρκειας εξόφλησης σε 30 χρόνια, που µπορεί να την επιλέγουν νοικοκυριά και ιδιώτες που θέλουν να πληρώνουν σηµαντικά µικρότερη δόση απ' ό,τι στα δάνεια των 15 ετών. Σε αυτή την περίπτωση, η αύξηση της δόσης απογειώνεται στο 51,3%. Για ένα µέσο δάνειο, δηλαδή, ύψους 70.000 ευρώ,µε διάρκεια εξόφλησης 30 µήνες, η µηνιαία δόση από 280,7 ευρώ τείνει να διπλασιασθεί στα 424,9 ευρώ, κλειδώνοντας µια διαφορά κόστους κατά 142,8 ευρώ. ∆ιαφορά δόσης που σε ένα δάνειο των 200.000 ευρώ ισούται µε 412 ευρώ για την ίδια διάρκεια.
Τα παραδείγµατα µιλούν από µόνα τους: Οταν τα επιτόκια πέρυσι τον Ιούλιο ήταν αρνητικά, ο δανειολήπτης πλήρωνε µόνο το περιθώριο του επιτοκίου (spread), το οποίο ήταν της τάξεως του 2,50%. Σήµερα το τελικό επιτόκιο κατά µέσο όρο στην αγορά είναι στο 6%.
Για ένα δάνειο της τάξεως των 70.000 ευρώ, που είναι σήµερα η µέση επιλογή, η δόση πέρυσι τον Ιούλιο ήταν 470,4 ευρώ για 15 έτη, 375,2 ευρώ για 20 έτη και 280,7 ευρώ για 30 έτη. Οταν τα επιτόκια έφτασαν το 5,50% (βασιζόµενα στο τρίµηνο euribor, που ακολουθούσε το στίγµα των επιτοκίων της ΕΚΤ, συν spreads), η δόση ήταν 576 ευρώ για 15 έτη, 486 για 20 έτη και 402,5 ευρώ για 30 έτη. Με τις νέες αυξήσεις της ΕΚΤ, που ανεβάζουν τον πήχη στο επιτόκιο παρέµβασης στο 3,50%, επηρεάζοντας ανοδικά το euribor, το τελικό επιτόκιο φθάνει το 6% και η δόση διαµορφώνεται αντίστοιχα σε 595 ευρώ για 15 έτη, 506,1 ευρώ για 20 έτη και 424,9 ευρώ για 30 έτη.
Η πίεση στα νοικοκυριά, οι αλλαγές από τον περασµένο Ιούλιο και τα σηµερινά δεδοµένα µε βάση τις τελευταίες εξελίξεις
Για ένα δάνειο 100.000 ευρώ, η δόση τον Ιούλιο του 2022 ήταν 672 ευρώ για 15 έτη, 536 ευρώ για 20 έτη και 403 για 30 έτη. Με τελικό επιτόκιο 5,50%, η δόση ήταν 823 ευρώ για 15 έτη, 695 για 20 έτη και 575 για 30 έτη. Με την τελευταία κίνηση της ΕΚΤ και τελικό επιτόκιο 6%, η δόση αυξάνεται σε 850 ευρώ για 15 έτη, 723 ευρώ για 20 έτη και 607 για 30 έτη.
Αντίστοιχα, για δάνειο ύψους 150.000 ευρώ, η δόση ήταν 1.008 ευρώ πέρυσι τον Ιούλιο (αρνητικά επιτόκια) για 15 έτη, 804 ευρώ για 20 έτη και 601,5 ευρώ για 30 έτη. Η ίδια δόση ανέβηκε φέτος στα 1.234 ευρώ για 15 έτη µε τελικό επιτόκιο 5,50%, 1.042 για 20 έτη και 862,5 για 30 έτη, µε αποτέλεσµα να αυξηθεί ακόµα παραπάνω σήµερα, καθώς µε τελικό επιτόκιο 6% η δόση φθάνει τα 1.275 ευρώ για 15 έτη, τα 1.084 ευρώ για 20 έτη και τα 910,5 ευρώ για 30 έτη.
∆εν είναι λίγα τα νοικοκυριά που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο των 200.000 ευρώ. Εκεί η κατάσταση έχει ως εξής: µε τα αρνητικά επιτόκια του Ιουλίου 2022, η δόση για 15 έτη ήταν 1.344 ευρώ για 15 έτη, 1.072 για 20 έτη και 802 για 30 έτη. Τον Φεβρουάριο του 2022 -τελικό επιτόκιο 5,50%- η δόση ήταν 1.646 για 15 έτη, 1.390 για 20 έτη και 1.150 για 30 έτη. Και τώρα, µε το τελικό επιτόκιο να είναι στο 6%, η δόση ανεβαίνει στα 1.700 ευρώ για 15 έτη, στα 1.446 ευρώ για 20 έτη και στα 1.214 ευρώ για 30 έτη.
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο ‘’MoneyPro’’ της εφημερίδας «Παραπολιτικά» στις 24/3/23
