4 δισ. ετησίως για την «πράσινη μετάβαση» των νοικοκυριών - Τι προβλέπει το νέο Εθνικό Σχέδιο για την περίοδο 2025-2030
Αναζητούνται νέα προγράμματα επιδοτήσεων για αντλίες θερμότητας, ενεργειακά αποδοτικότερες sυσκευές και ηλεκτρικά οχήματα
Περίπου 4 δισ. ευρώ τον χρόνο θα χρειαστούν μεταξύ 2025 και 2030 για την «πράσινη μετάβαση», δηλαδή την εξοικονόμηση και την αποδοτικότερη χρήση ενέργειας, φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών, σύμφωνα με το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Γι’ αυτό και αναζητούνται νέα προγράμματα επιδοτήσεων για αντλίες θερμότητας, ενεργειακά αποδοτικότερες ηλεκτρικές συσκευές, ηλεκτρικά αυτοκίνητα κ.ά. Ειδικά μετά το 2026, οπότε και τελειώνουν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στο νέο ΕΣΕΚ αναφέρεται πως «προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ 2021», που περιλαμβάνει «ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών, χωριστού προϋπολογισμού 100 εκατομμυρίων ευρώ, χρειάζεται να ενισχυθούν στο μέλλον, καθώς η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη που απαιτείται για την “πράσινη μετάβαση” για τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης εκτιμάται στα 4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025- 2030». Σύμφωνα με το σχέδιο του ΕΣΕΚ, το τελικό κείμενο του οποίου αναμένεται να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός διμήνου, «οι καταναλωτικές δαπάνες για αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικά οχήματα και ενεργειακά αποδοτικές ηλεκτρικές συσκευές επιβαρύνουν περισσότερο τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης.
Η χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα των νοικοκυριών χαμηλής εισοδηματικής τάξης και η μη δυνατότητα χρηματοδότησης ενδέχεται να τα οδηγήσει σε “ενεργειακή φτώχεια”, καθώς η καθυστέρηση των συγκεκριμένων δαπανών συνεπάγεται υψηλά λειτουργικά κόστη χρήσης για τη θέρμανση και τη μετακίνηση στα επόμενα έτη». Γι’ αυτόν τον λόγο καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική τα επόμενα χρόνια η ανάληψη δράσεων για την επιδότηση και τη διευκόλυνση πρόσβασης στη χρηματοδότηση των νοικοκυριών χαμηλής και μεσαίας εισοδηματικής κατηγορίας. Στο νέο ΕΣΕΚ επισημαίνεται, επίσης, πως το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών και κτιρίων χρειάζεται να αυξηθεί δύο ή και τρεις φορές ετησίως συγκριτικά με παρελθόντα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ».
Για να επιτευχθούν οι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ, απαιτείται ευχερής και φθηνή χρηματοδότηση των επενδυτικών δαπανών σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης ενέργειας, περιλαμβανομένων των δαπανών για αγορά συσκευών, εξοπλισμού και οχημάτων προηγμένης τεχνολογίας, καθώς και για επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας. Προβλέπεται πως από τα περίπου 165 δισ. ευρώ που θα απαιτηθούν για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ την περίοδο 2024-2030, τα 76 δισ. ευρώ θα αφορούν καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών. Τα τελευταία θα δουν την καταναλωτική δαπάνη για ενεργειακά αποδοτικό εξοπλισμό ως ποσοστό του εισοδήματος να εκτοξεύεται στο 8,2% το 2030, από 5,7% το 2020.
Ειδικά για τους οδικούς άξονες του διευρωπαϊκού δικτύου και με βάση κοινοτική οδηγία, το νέο ΕΣΕΚ προβλέπει πρόγραμμα ανάπτυξης δημοσίως προσβάσιμων υποδομών ταχυφόρτισης ανά συγκεκριμένη απόσταση, θεσπίζοντας την ελάχιστη απαιτούμενη ισχύ εξόδου κάθε τέτοιας εγκατάστασης. Συγκεκριμένα, τίθενται διακριτοί στόχοι για υποδομές φόρτισης που εξυπηρετούν ελαφρά οχήματα και για εκείνες που εξυπηρετούν βαριά οχήματα, με χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2035 και ενδιάμεσα ορόσημα τα έτη 2025, 2027 και 2030.
Δημοσιεύτηκε στο MoneyPro των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 26/8
Στο νέο ΕΣΕΚ αναφέρεται πως «προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ 2021», που περιλαμβάνει «ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών, χωριστού προϋπολογισμού 100 εκατομμυρίων ευρώ, χρειάζεται να ενισχυθούν στο μέλλον, καθώς η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη που απαιτείται για την “πράσινη μετάβαση” για τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης εκτιμάται στα 4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025- 2030». Σύμφωνα με το σχέδιο του ΕΣΕΚ, το τελικό κείμενο του οποίου αναμένεται να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός διμήνου, «οι καταναλωτικές δαπάνες για αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικά οχήματα και ενεργειακά αποδοτικές ηλεκτρικές συσκευές επιβαρύνουν περισσότερο τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης.
Η χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα των νοικοκυριών χαμηλής εισοδηματικής τάξης και η μη δυνατότητα χρηματοδότησης ενδέχεται να τα οδηγήσει σε “ενεργειακή φτώχεια”, καθώς η καθυστέρηση των συγκεκριμένων δαπανών συνεπάγεται υψηλά λειτουργικά κόστη χρήσης για τη θέρμανση και τη μετακίνηση στα επόμενα έτη». Γι’ αυτόν τον λόγο καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική τα επόμενα χρόνια η ανάληψη δράσεων για την επιδότηση και τη διευκόλυνση πρόσβασης στη χρηματοδότηση των νοικοκυριών χαμηλής και μεσαίας εισοδηματικής κατηγορίας. Στο νέο ΕΣΕΚ επισημαίνεται, επίσης, πως το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών και κτιρίων χρειάζεται να αυξηθεί δύο ή και τρεις φορές ετησίως συγκριτικά με παρελθόντα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ».
Προηγμένη τεχνολογία
Σε αυτές τις δαπάνες θα πρέπει να προστεθούν αυξημένες δαπάνες για την αγορά αποδοτικών συσκευών προηγμένης τεχνολογίας, όπως οι αντλίες θερμότητας, και οχημάτων, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπως προαναφέρθηκε. Κατά συνέπεια, «τα νοικοκυριά όλων των εισοδηματικών κατηγοριών καλούνται, στο πλαίσιο της “πράσινης” ενεργειακής μετάβασης, να επωμισθούν σημαντική αύξηση και μερίδιο του συνόλου των επενδύσεων. Είναι κρίσιμης σημασίας η διευκόλυνση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών για τον σκοπό αυτό. Σημειώνεται ότι το ισοδύναμο ετήσιο κόστος των ωφέλιμων ενεργειακών υπηρεσιών (δηλαδή θέρμανσης, κινητικότητας κ.λπ.) μειώνεται σταθερά για τα νοικοκυριά, αλλά αυτό έχει ως προϋπόθεση την ύπαρξη επαρκούς ρευστότητας για την πραγματοποίηση των σχετικών επενδύσεων και των αυξημένων δαπανών για την αγορά διαρκών αγαθών».Για να επιτευχθούν οι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ, απαιτείται ευχερής και φθηνή χρηματοδότηση των επενδυτικών δαπανών σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης ενέργειας, περιλαμβανομένων των δαπανών για αγορά συσκευών, εξοπλισμού και οχημάτων προηγμένης τεχνολογίας, καθώς και για επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας. Προβλέπεται πως από τα περίπου 165 δισ. ευρώ που θα απαιτηθούν για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ την περίοδο 2024-2030, τα 76 δισ. ευρώ θα αφορούν καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών. Τα τελευταία θα δουν την καταναλωτική δαπάνη για ενεργειακά αποδοτικό εξοπλισμό ως ποσοστό του εισοδήματος να εκτοξεύεται στο 8,2% το 2030, από 5,7% το 2020.
Σταθμοί φόρτισης
Συγκεκριμένους, υποχρεωτικούς στόχους για την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, φορολογικά κίνητρα και επιδοτήσεις περιλαμβάνει ο σχεδιασμός της κυβέρνησης, όπως περιγράφεται στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, που θα κατατεθεί εντός διμήνου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο σχέδιο του ΕΣΕΚ αναφέρεται πως στην Ελλάδα θα πρέπει να βρίσκονται εγκατεστημένοι, σε ετήσια βάση, δημοσίως προσβάσιμοι σταθμοί φόρτισης συνολικής ισχύος που θα αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 1,3 kW για κάθε κυκλοφορούν αμιγώς ηλεκτρικό όχημα (επιβατικό ή βαν) και σε 0,8 kW για κάθε κυκλοφορούν plug-in υβριδικό όχημα. Με βάση τις προβλέψεις για την κυκλοφορία ηλεκτρικών οχημάτων, μέχρι το 2030 πρέπει να έχουν εγκατασταθεί υποδομές φόρτισης συνολικής ισχύος άνω των 800 MW, ενώ το ΕΣΕΚ βάζει ακόμα πιο υψηλούς στόχους.Ειδικά για τους οδικούς άξονες του διευρωπαϊκού δικτύου και με βάση κοινοτική οδηγία, το νέο ΕΣΕΚ προβλέπει πρόγραμμα ανάπτυξης δημοσίως προσβάσιμων υποδομών ταχυφόρτισης ανά συγκεκριμένη απόσταση, θεσπίζοντας την ελάχιστη απαιτούμενη ισχύ εξόδου κάθε τέτοιας εγκατάστασης. Συγκεκριμένα, τίθενται διακριτοί στόχοι για υποδομές φόρτισης που εξυπηρετούν ελαφρά οχήματα και για εκείνες που εξυπηρετούν βαριά οχήματα, με χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2035 και ενδιάμεσα ορόσημα τα έτη 2025, 2027 και 2030.
Δημοσιεύτηκε στο MoneyPro των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 26/8
