Νέα δεδομένα για 15,5 δισ. ευρώ οφειλών, χωρίς τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις, φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων προς τον ΕΦΚΑ δημιουργεί απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία εντάσσονται τα χρέη οφειλέτη στον νόμο Κατσέλη (και από το 2015 στον νόμο Σταθάκη), οδηγώντας σε «κούρεμα» το αρχικό χρέος.

«Κούρεμα» xρεών προς τα Ταμεία: Τι προβλέπεται

Πρόκειται για την υπ’ αριθ. 997/2023 απόφαση του Δ΄ Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, με την οποία ρυθμίζονται και οι οφειλές του ΕΦΚΑ με τον νόμο Κατσέλη (ν.3863/2010), όπως τροποποιήθηκε από τον ν.4336/2015 (νόμος Σταθάκη). Το δικαστήριο έκρινε αμετάκλητα ότι εντάσσονται στον νόμο Κατσέλη και οι οφειλές προς τον ΕΦΚΑ δανειολήπτριας-οφειλέτριας που έχει χρέη και σε πιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες διαχείρισης, εκτός των οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία (τέως ΟΑΕΕ).

Με τη συγκεκριμένη απόφαση, ο ΕΦΚΑ καλείται να «κουρέψει» μεγάλο μέρος της αρχικής οφειλής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι νόμοι Κατσέλη και Σταθάκη προβλέπουν την παροχή προστασίας με κριτήρια το ύψος της οφειλής (έως 130.000 ευρώ) σε σχέση με το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα (για τον άγαμο στα 12.500 ευρώ και για το ζευγάρι στα 21.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 5.000 για κάθε παιδί μέχρι τα τρία, δηλ. συνολική ανώτατη κάλυψη στα 36.000 ευρώ). Η ρύθμιση της οφειλής θα πρέπει να περιλαμβάνει «κούρεμα», επιμήκυνση διάρκειας αποπληρωμής μέχρι 25 έτη, επιτόκιο euribor τριμήνου συν περιθώριο 2% και κρατική επιδότηση της μηνιαίας δόσης. «Κλειδί» όμως των νέων ρυθμίσεων θα είναι το «κούρεμα» της αρχικής οφειλής, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες ρυθμίσεις.

Η εικόνα σήμερα

Καθώς η απόφαση φαίνεται να ανοίγει τον δρόμο για ανάλογη μεταχείριση και άλλων υποθέσεων, αξίζει να παρουσιαστεί η κατάσταση που επικρατεί σήμερα, όσον αφορά τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον ΕΦΚΑ:

  • Το μεγαλύτερο πλήθος οφειλετών συγκεντρώνεται στις χαμηλότερες κλίμακες χρεών με 1.753.769 ασφαλισμένους (76,29% των οφειλετών) να χρωστούν έως 15.000 ευρώ - ο καθένας.
  • Το 89,21% των οφειλετών (2.050.641) έχουν χρέη έως 30.000 ευρώ - ο καθένας.
  • Μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά 93.991 οφειλέτες που έχουν χρέη από 50.000 έως 100.000 ευρώ (14,19% του τρέχοντος υπολοίπου).
  • Το μεγαλύτερο μέρος αφορά λίγους μεγαλο-οφειλέτες (άνω του 1.000.000 ευρώ). Συγκεκριμένα, 2.578 οφειλέτες χρωστούν το 23,71% του συνόλου.

Διαβάστε ακόμα: Φορολόγηση: Νέος υπολογισμός του εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες - Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν (Παραδείγματα)

Από το 2000 έχουν δημιουργηθεί οφειλές ύψους 46.5 δισ. ευρώ, το 33,32% (15.509.049.787 ευρώ) του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν υποχρεώσεις πρώτη φορά από το 2010 και μετά, δηλαδή μετά την οικονομική κρίση, ενώ το 66,68% (ποσό 31.037.542.218 ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν χρέη πρώτη φορά το 2009 ή και παλαιότερα.

Το προφίλ

Κοινό χαρακτηριστικό των περιπτώσεων αυτών είναι η συνεχής δημιουργία οφειλών και η ανυπαρξία περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του φορέα. Αυτή η πλήρης απουσία πόρων αποδίδεται και σε μεθοδεύσεις, με σκοπό την αδυναμία εντοπισμού των πραγματικών υπευθύνων - π.χ. μιας επιχείρησης που οφείλει.

Μετά την κατάργηση των κριτηρίων για τη διαβίβαση των θεωρητικά εισπράξιμων οφειλών από τους πρώην Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης στο ΚΕΑΟ, πολλές από τις οφειλές που έχουν ενταχθεί στα προς είσπραξη ποσά εμφανίζουν πολύ χαμηλή ή μηδενική εισπραξιμότητα. Για τον λόγο αυτό, το ΚΕΑΟ εντοπίζει και διαχωρίζει τις οφειλές με χαμηλό, ίσως και μηδενικό βαθμό εισπραξιμότητας. Η διαδικασία προϋποθέτει ενδελεχή έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες για εντοπισμό όλων των πηγών αποπληρωμής της οφειλής και εξάντληση κάθε εισπρακτικού μέσου σε βάρος του οφειλέτη.

Κορυφαία στελέχη του φορέα πάντως επεσήμαιναν στην «Α» ότι ενδεχόμενο «κούρεμα» χρέους ασφαλισμένου θα σημάνει και αντίστοιχο «κούρεμα» του ασφαλιστικού χρόνου, έναντι του οποίου έχουν δημιουργηθεί οι οφειλές.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή».