Αντιμέτωποι με την ολική καταστροφή της παραγωγής τους για το 2025 και το 2026, βρίσκονται οι μυδοκαλλιεργητές του Θερμαϊκού Κόλπου, ενώ ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής του 2024, από τα μέσα Ιουλίου και μετά, καταστράφηκε, επειδή οι παρατεταμένης διάρκειας υψηλές θερμοκρασίες, «έβρασαν» τα μύδια μέσα στη θάλασσα, ενώ θανάτωσαν και τον γόνο, που θα έδινε τις δύο επόμενες σοδιές. Στον Θερμαϊκό Κόλπο, από τον Μακρύγιαλο και τη Μεθώνη στην Πιερία, τη Χαλάστρα και τα Κύμινα στο νομό Θεσσαλονίκης, ως την Επανομή ανατολικότερα, παράγεται άνω του 80% των ελληνικών μυδιών, ενός περιζήτητου προϊόντος στις αγορές της Ευρώπης, αφού το 90% και πλέον εξάγεται σε Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία.

 

 

Κάθε θαλάσσια περιοχή σε αυτήν τη θαλάσσια ζώνη έχει τις ιδιαιτερότητές της, όπως άλλωστε οι περιοχές μυδοκαλλιέργειας στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής και τη Μαρώνεια Ροδόπης. Άλλοι παραγωγοί ξεκινούν να συγκομίζουν νωρίτερα, από τον Μάρτιο ή ακόμη και από Φεβρουάριο, όπως συμβαίνει στη Χαλάστρα και άλλοι προς τον Ιούνιο, επειδή τα νερά του Αλιάκμονα «δροσίζουν» τις καλλιέργειες στη θαλάσσια περιοχή των Κυμίνων και δυτικότερα.

 

 

«Ο καλύτερος μυδοκαλλιεργητής φέτος πιστεύω ότι κατάφερε να πουλήσει το 50% της παραγωγής που περίμενε να έχει, ενώ οι πιο άτυχοι έχασαν ως και το 90%, γιατί από τα μέσα Ιουλίου αρχίσαμε να βγάζουμε από τις “μάνες” και τις αρμαθιές νεκρά τα μύδια» δήλωσε στο powergame.gr o παραγωγός αλλά και εξαγωγέας μυδιών, Δημήτρης Δαρμουσλής.

 

Ήταν πράγματι η κατάσταση τόσο κακή και τόσο τραγική; Για την έκταση της καταστροφής σε ότι αφορά στα ενήλικα μύδια, δηλαδή στα μύδια που θα πήγαιναν για πώληση, στη σεζόν του 2024, οι εκτιμήσεις διαφέρουν, αλλά όλοι συμφωνούν στα εξής τρία σημεία:

 

 

H καταστροφή οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, στην άνοδο της θερμοκρασίας και στους παρατεταμένους καύσωνες.

Το πλήγμα που δέχθηκε η μυδοκαλλιέργεια είναι μεγαλύτερο εκείνου του 2021.

Ο μεγάλος κίνδυνος για τον κλάδο βρίσκεται στην καταστροφή του γόνου.

Καταστροφή του γόνου στο 100%

«Ο γόνος που μπήκε τον Φεβρουάριο είναι νεκρός στο 100%. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουμε παραγωγή για να διαθέσουμε στην αγορά το 2025, αλλά και ότι δεν υπάρχουν ενήλικα μύδια, για να δώσουν τον γόνο, για να έχουμε παραγωγή το 2026. Έχουμε μπροστά μας δύο χρονιές με μηδενική παραγωγή. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι κάτι μικρές ποσότητες ενήλικων μυδιών που διασώθηκαν, θα δώσουν γόνο, αλλά ήδη προσπαθούμε, με τη βοήθεια του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, να βρούμε τρόπο να εισάγουμε γόνο από την Ιταλία, που και αυτή όμως αντιμετώπισε τα ίδια προβλήματα με εμάς» εξήγησε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μυδοκαλλιεργητών Μακρύγιαλου Πιερίας, Αναστάσιος Δραγάνης.

 

 

Την έκταση του προβλήματος διαπίστωσαν από κοντά ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Κώστας Γιουτίκας και ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας της ΠΚΜ, Γιώργος Κεφάλας, που υποστηρίζουν τους μυδοκαλλιεργητές, οι οποίοι, στις 18 Σεπτεμβρίου, είχαν συνάντηση στο ΥΠΑΑ&Τ με τον υπουργό Κώστα Τσιάρα.

 

 

Τον Αύγουστο η αποκορύφωση της καταστροφής στα μύδια

Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και είναι μεγάλο, είπε στο powergame.gr ο κ. Κων/νος Τερτιβανίδης γενικός δ/ντής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. «Πραγματοποιούνται κάθε εβδομάδα δειγματοληπτικοί έλεγχοι στο νερό και τη σάρκα των μυδιών, για λόγους ασφαλείας στην κατανάλωση του προϊόντος. Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες του νερού. Για παράδειγμα, στις 23 Ιουλίου, η ελάχιστη θερμοκρασία ήταν στους 29,9 βαθμούς Κελσίου και η μέγιστη στους 30,1 βαθμούς. Υψηλές θερμοκρασίες, με πολύ υψηλές τιμές στις ελάχιστες, θερμοκρασιακές συνθήκες, που διαρκούσαν για πολλές ημέρες. Τον Αύγουστο το 90% των μυδιών που συγκομίζονταν, ήταν νεκρά», είπε ο κ. Τερτιβανίδης, προσθέτοντας ότι το συγκεκριμένο μαλάκιο θέλει δροσερά νερά για να ζήσει και να αναπτυχθεί.

 

«Τα μύδια αντέχουν το πολύ σε θερμοκρασία 27 βαθμών στη θάλασσα και αυτό, όχι για πολύ. Οι φετινοί καύσωνες ήταν καταστροφικοί, ό,τι προλάβαμε, πουλήσαμε ως τον Ιούλιο. Χάθηκε ένα μέρος της φετινής παραγωγής, ειδικά για εμάς στα Κύμινα, που αρχίζουμε να συγκομίζουμε τον Ιούνιο. Το μέγεθος της ζημίας, σε όγκους παραγωγής, θα αποκαλυφθεί με τις δηλώσεις των παραγωγών στο πληροφοριακό σύστημα του ΥΠΑΑ&Τ» δήλωσε ο μυδοκαλλιεργητής, Κωνσταντίνος Βερβίτης. Να σημειωθεί ότι στη θαλάσσια περιοχή των Κυμίνων και των εκβολών του Αλιάκμονα, στα νότια του νομού Ημαθίας, υπάρχουν 59 μονάδες παραγωγών, η κάθε μία έκτασης 15 στρεμμάτων.

 

Το ΥΠΑΑ&Τ για την αντιμετώπιση της κρίσης στα μύδια

Η μυδοκαλλιέργεια δεν θα σωθεί, αν δεν υπάρξει συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και, όπως είπε ο κ. Βερβίτης, ο υπουργός υποσχέθηκε ότι θα συγκροτηθεί μία επιστημονική επιτροπή, με τη συνδρομή επιστημόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η οποία θα ασχοληθεί με την ανθεκτικότητα του μυδιού στις νέες κλιματολογικές συνθήκες. Λύση για τους μυδοκαλλιεργητές, δεν αποτελεί η πιθανή ενίσχυσή τους με τον Κανόνα De minimis, υποστήριξαν τόσο ο κ. Βερβίτης όσο και ο κ. Δαρμουσλής. Οι παραγωγοί ζητούν να αποζημιωθούν για την καταστροφή που υπέστησαν λόγω της κλιματικής αλλαγής, την οποία ο κ. Δαρμουσλής εκτιμά κοντά στα 10 εκατ. ευρώ.

 

«Η αποζημίωση των 30.000 ευρώ ανά ΑΦΜ, που πιθανά θα δοθεί αν εξασφαλιστούν κάποια ποσά με το De Minimis, αφήνει ακάλυπτες τις επιχειρήσεις του κλάδου που έχουν και εμπορική δραστηριότητα. Η δική μας επιχείρηση έχει 25 άτομα προσωπικό, τα οποία πρέπει να κρατήσει αν ελπίζει να συνεχίσει να λειτουργεί. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τις άλλες επιχειρήσεις του κλάδου. Ζητάμε ουσιαστική αποζημίωση για τη φετινή ζημία και αναστολή στην προκαταβολή φόρου εισοδήματος» τόνισε ο κ. Δαρμουσλής.

 

Η «Darmouslis-Frutti di Mare» έχει μυδοκαλλιέργειες σε Χαλάστρα, Κύμινα, Μεθώνη, Μακρύγιαλο και Μαρώνεια, όπως και Κέντρο Αποστολής και Εξυγίανσης Οστράκων. Το δυσάρεστο όμως είναι ότι οι μυδοκαλλιεργητές δύσκολα θα δούν χρήματα αποζημιώσεων να μπαίνουν στους λογαριασμούς τους.

 

Δεν προβλέπονται αποζημιώσεις

Όπως επεσήμανε ο κ. Τερτιβανίδης, ο ΕΛΓΑ δεν ασφαλίζει τις υδατοκαλλιέργειες με αποτέλεσμα και οι μυδοκαλλιεργητές να μην είναι ασφαλισμένοι στον ΕΛΓΑ. Πέραν αυτού, σύμφωνα με το νόμο 4797/2021, οι συνθήκες που αντιμετώπισαν οι μυδοκαλλιεργητές δεν θεωρούνται έκτακτες δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα αναγνωρίζονται οι πλημμύρες. Αναμφίβολα, κάτι πρέπει να αλλάξει και στον Κανονισμό του ΕΛΓΑ και γενικότερα στις πρόνοιες του νόμου, για να προσαρμοστεί το καθεστώς των αποζημιώσεων στην κλιματική αλλαγή.

 

«Το καλοκαίρι τελειώνει έναν μήνα νωρίτερα. Κανονικά, τον Αύγουστο, κάναμε το 80% των εξαγωγών μας, φέτος δεν μπορέσαμε να κάνουμε ούτε το 20%. Δεν ξέρουμε αν θα έχουμε μέλλον σαν κλάδος, αν θα μπορέσουμε να κρατηθούμε ως το 2026» δήλωσε ο Δημήτρης Δαρμουσλής.

 

«Ο Αύγουστος ήταν καθοριστικός για τα μύδια, μεγάλα και μικρά, ενήλικα και γόνο. Τα ενήλικα δεν άντεχαν για εξαγωγή, ο γόνος έχει καταστραφεί στο 100%» κατέληξε ο κ. Δραγάνης, ο οποίος όμως προσδοκά ότι με τη συμβολή του ΥΠΑΑ&Τ, θα βρεθεί κάποιος τρόπος για να εισαχθεί γόνος της ίδιας ποικιλίας μυδιού, αλλά και να βοηθηθούν οι παραγωγοί από την επιστημονική κοινότητα.

 

Τη βοήθεια που έχουν πάρει άλλες ομάδες παραγωγών, που επλήγησαν από καταστροφικές καιρικές συνθήκες, ζητάει και ο κ. Βερβίτης, ο οποίος εκτός από παραγωγός είναι και αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας του Δήμου Δέλτα.