Της Ελένης Κομίνη, εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος χαρακτηρίζουν τραπεζικοί παράγοντες την αύξηση των «κόκκινων» και προβληματικών δανείων, τα οποία, όπως αναφέρουν οι τελευταίες πληροφορίες του «ΜoneyPro», ανέρχονται περίπου στα 120 δισεκατομμύρια ευρώ, επί συνόλου 214 δισεκατομμυρίων ευρώ χορηγήσεων σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Σε αυτά υπολογίζονται τα μη εξυπηρετούμενα και ορισμένα από τα ρυθμισμένα δάνεια, που εκτιμάται ότι θα γυρίσουν στο «κόκκινο».

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει πλήρως τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που έγιναν με στοιχεία του Δεκεμβρίου του 2013, περιλάμβαναν, εκτός από τα stress tests, τον έλεγχο της ποιότητας χαρτοφυλακίων (AQR) των ελληνικών τραπεζών και έκαναν λόγο για το αστρονομικό ποσό των 108 δισεκατομμυρίων ευρώ. Εδώ είναι που η κυβέρνηση καλείται να λύσει σύντομα το πρόβλημα, αφού σε αντίθετη περίπτωση, εκτός από τη μέγγενη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, εκτιμάται ότι οι τράπεζες θα πρέπει να αναζητήσουν για ακόμα μία φορά διεθνή κεφάλαια, σε μια περίοδο κατά την οποία οι αγορές τηρούν στάση αναμονής για τη χώρα μας.

ΤΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ. Αν και το σχέδιο της κυβέρνησης παραμένει ως έχει, δηλαδή δημιουργία ενός δημόσιου φορέα και μεταφορά των επισφαλών δανείων από τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών στον δημόσιο φορέα, εντούτοις υπάρχει η δέσμευση να μην προβεί σε μονομερείς ενέργειες, όπως θα ήταν η κατάθεση ενός τέτοιου νομοσχεδίου. Αυτό σημαίνει ότι θα απαιτηθεί και η σύμφωνη γνώμη των εταίρων-δανειστών μας για να προχωρήσει η υλοποίηση του σχεδίου.

Επιπλέον, το κόστος μιας τέτοιας ενέργειας, αν και θα μπορούσε να καλυφθεί τμηματικά (π.χ., με 3 δισ. ευρώ ανά έτος), είχε προβλεφθεί να καλυφθεί από τα διαθέσιμα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ύψους 10,9 δισ. ευρώ, τα οποία συμφωνήθηκε μεταξύ της χώρας μας και των εταίρων να παραμείνουν στο ευρωπαϊκό ταμείο (EFSF) για τους τέσσερις μήνες της διαπραγμάτευσης και να εκταμιευτεί ολόκληρο το ποσό ή μέρος αυτού μόνο για τον σκοπό της ανακεφαλαιοποίησης μίας ή περισσότερων τραπεζών. Αυτό, δε, σημαίνει ότι παρατείνεται η υλοποίηση του σχεδίου για τα «κόκκινα» δάνεια μετά τον Ιούνιο.

Το ζήτημα έχει τεθεί σε διαβούλευση με τους εταίρους και δεν αποκλείεται οι εξελίξεις να φέρουν μπροστά, χρονικά, την υλοποίησή του, εφόσον είναι σύμφωνες και οι δύο πλευρές. Κατά τη διαβούλευση εκτιμάται ότι, ακόμα και αν εγκριθούν επί της αρχής τα σχέδια της κυβέρνησης για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα κριτήρια μπορεί να αλλάξουν, εφόσον κριθούν «χαλαρά». Ενδεικτική ήταν η δήλωση του Μάριο Ντράγκι στην επιστολή του προς τον πρόεδρο του Eurogroup: «Θα καλούσα τις ελληνικές Αρχές, ξανά, να δράσουν άμεσα για να σταθεροποιήσουν την κουλτούρα των πληρωμών στους πολίτες και να αποφύγουν μονομερείς ενέργειες, που θα είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα».

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ. Ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, σε συνάντηση με δημοσιογράφους την Τετάρτη τόνισε ότι θα προχωρήσει, σε περίπου ένα εξάμηνο, η σύσταση του ενδιάμεσου φορέα διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, αλλά ο σκοπός της δημιουργίας του θα είναι η διαχείριση των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων. Ο ίδιος σημείωσε ότι θα δοθεί χρόνος στους δανειολήπτες που τα δάνειά τους θα μεταφερθούν στον δημόσιο φορέα και θα τους παρέχεται η δυνατότητα να τα εξαγοράζουν είτε με έκπτωση είτε μέσω πληρωμής του συνολικού ποσού, ανάλογα με την περίπτωση.

Για τη διαχείριση του πακέτου των 100.000 «κόκκινων» δανείων εκτιμάται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει πόρους, και συγκεκριμένα 3 δισ. ευρώ, από τα οποία προβλέπεται ότι τα 2,6 δισ. ευρώ θα γυρίσουν πίσω στα κρατικά ταμεία.

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τις επόμενες ημέρες για το θέμα της δημιουργίας του δημόσιου φορέα και των πηγών χρηματοδότησης, με την επιδίωξη να αποδεσμευτούν 3 δισ. ευρώ από τα κεφάλαια του ΤΧΣ, για να αποκτηθούν δάνεια αξίας 12 δισ. ευρώ με έκπτωση, λ.χ., κοντά στο 50% επί της ονομαστικής αξίας, μαζί με τις υποθήκες, σύμφωνα με τον υπουργό.


Τα κριτήρια για την προστασία από τους πλειστηριασμούς


Εγκριση για την προστασία από πλειστηριασμούς α’ κατοικίας για 100.000 δανειολήπτες που ζουν κάτω ή στο όριο της φτώχειας, έως το τέλος του 2015, θα ζητήσει άμεσα ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οσον αφορά τις ρυθμίσεις των επιχειρηματικών δανείων, αναζητείται η χρυσή τομή προκειμένου να ανασάνουν οι μέτοχοι των εταιρειών και να μη «χτυπηθεί» η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Η αλλαγή… πλεύσης της κυβέρνησης σε σχέση με το αρχικό σχέδιό της για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων υπαγορεύτηκε από τη συμφωνία που έγινε στο Eurogroup, για διαπραγμάτευση όλων των πλάνων της κυβέρνησης, και τη δέσμευση ότι μέχρι τη συμφωνία δεν θα υπάρξουν μονομερείς ενέργειες.

Εφόσον δοθεί το «πράσινο φως» από την ΕΚΤ, μέσα στις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση θα καταθέσει τη διάταξη για την προστασία της κύριας κατοικίας, σύμφωνα με την οποία θα συνεκτιμάται η περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη και εφόσον είναι κάτω από τα όρια που έχουν τεθεί, οι άνεργοι δεν θα πληρώνουν καθόλου τη μηνιαία δόση. Ειδικότερα, το 10% του εισοδήματός τους θα το καταβάλλουν ως δόση δανείου στις τράπεζες τα μεσαία εισοδήματα έως 25.000 ευρώ, ενώ δόση 20% θα καταβάλλουν όσοι έχουν εισόδημα έως 50.000 ευρώ. Οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων για α’ κατοικία θα πρέπει να πληρούν τα εξής κριτήρια:

  • nΗ αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας τους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 300.000 ευρώ. 
  • nΤο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 50.000 ευρώ.
  • nΟι συνολικές καταθέσεις, τα ομόλογα και οι μετοχές δεν μπορεί να υπερβαίνουν σε αξία τα 50.000 ευρώ.
  • nΤο σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 500.000 ευρώ.