Νέα ρύθμιση για την αναστολή ΑΦΜ μετά την απόφαση του ΣτΕ - Αυστηρό πλαίσιο σε περιπτώσεις λαθρεμπορίου και φοροδιαφυγής
Νέα διάταξη από το υπουργείο Οικονομικών
Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι το βασικό εργαλείο του "παγώματος" του ΑΦΜ δεν πρόκειται να καταργηθεί, καθώς θεωρείται κρίσιμο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής
Νομοθετική ρύθμιση για την επανακαθορισμό των όρων απενεργοποίησης του ΑΦΜ σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής και άλλων σοβαρών παραβάσεων σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών, στον απόηχο της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικό το ισχύον πλαίσιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα διάταξη που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή, θα προβλέπει αυστηρό αλλά καθαρό νομοθετικό πλαίσιο για την απενεργοποίηση ΑΦΜ σε περιπτώσεις λαθρεμπορίου, ψευδών δηλώσεων, παραποίησης στοιχείων και φοροδιαφυγής, ώστε να αποφεύγονται υπερβολές και να διασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων των φορολογουμένων. Παράλληλα, εξετάζονται τροποποιήσεις στο καθεστώς παροχής χρηματικών εγγυήσεων για την επανενεργοποίηση του ΑΦΜ σε πρόσωπα που έχουν πτωχεύσει ή καταδικαστεί για σοβαρές παραβάσεις.
Διαβάστε: Γιατί οι Έλληνες δεν μπορούν να αποταμιεύσουν - Πάνω από 8 στους 10 αδυνατούν να βάλουν χρήματα στην άκρη
Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι το βασικό εργαλείο του «παγώματος» του ΑΦΜ δεν πρόκειται να καταργηθεί, καθώς θεωρείται κρίσιμο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της δράσης κατά των εικονικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, την περίοδο 2019-2024 αναστάλθηκε η χρήση ΑΦΜ σε 796 περιπτώσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων αφορούσαν σε «εξαφανισμένους εμπόρους» με εμπλοκή σε ενδοκοινοτικές απάτες ΦΠΑ. Η απόφαση του ΣτΕ (2024) έκρινε αντισυνταγματικές τις εξουσίες που παρέχονται στον Διοικητή της ΑΑΔΕ από τον νόμο 4174/2013, επισημαίνοντας ότι η αναστολή ή απενεργοποίηση ΑΦΜ συνιστά «βαθιά επέμβαση στην οικονομική ζωή» των φυσικών ή νομικών προσώπων και ισοδυναμεί με απαγόρευση άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας.
Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, η ΑΑΔΕ μπορεί να αναστείλει ή να απενεργοποιήσει ΑΦΜ όταν:
• Ο φορολογούμενος έχει πτωχεύσει ή είναι αφερέγγυος
• Υπάρχουν ενδείξεις παύσης οικονομικής δραστηριότητας
• Διαπιστωθεί φοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο ή νοθεία
• Παραβιάζονται φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί
• Έχουν υποβληθεί ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόδοση ΑΦΜ
• Ο φορολογούμενος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο πολλαπλές φορές
H διάρκεια της αναστολής κυμαίνεται από 3 έως 5 έτη, ενώ σε περιπτώσεις ποινικής δίωξης για κακούργημα (π.χ. λαθρεμπορία), η αναστολή παραμένει σε ισχύ μέχρι την παραπομπή στο ακροατήριο ή και για όσο διαρκεί η έκτιση ποινής μετά την καταδίκη.
Διαβάστε: Γιατί οι Έλληνες δεν μπορούν να αποταμιεύσουν - Πάνω από 8 στους 10 αδυνατούν να βάλουν χρήματα στην άκρη
Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι το βασικό εργαλείο του «παγώματος» του ΑΦΜ δεν πρόκειται να καταργηθεί, καθώς θεωρείται κρίσιμο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της δράσης κατά των εικονικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, την περίοδο 2019-2024 αναστάλθηκε η χρήση ΑΦΜ σε 796 περιπτώσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων αφορούσαν σε «εξαφανισμένους εμπόρους» με εμπλοκή σε ενδοκοινοτικές απάτες ΦΠΑ. Η απόφαση του ΣτΕ (2024) έκρινε αντισυνταγματικές τις εξουσίες που παρέχονται στον Διοικητή της ΑΑΔΕ από τον νόμο 4174/2013, επισημαίνοντας ότι η αναστολή ή απενεργοποίηση ΑΦΜ συνιστά «βαθιά επέμβαση στην οικονομική ζωή» των φυσικών ή νομικών προσώπων και ισοδυναμεί με απαγόρευση άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας.
ΑΑΔΕ: Πότε μπορεί να αναστείλει ή να απενεργοποιήσει ΑΦΜ
Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, η ΑΑΔΕ μπορεί να αναστείλει ή να απενεργοποιήσει ΑΦΜ όταν:• Ο φορολογούμενος έχει πτωχεύσει ή είναι αφερέγγυος
• Υπάρχουν ενδείξεις παύσης οικονομικής δραστηριότητας
• Διαπιστωθεί φοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο ή νοθεία
• Παραβιάζονται φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί
• Έχουν υποβληθεί ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόδοση ΑΦΜ
• Ο φορολογούμενος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο πολλαπλές φορές
H διάρκεια της αναστολής κυμαίνεται από 3 έως 5 έτη, ενώ σε περιπτώσεις ποινικής δίωξης για κακούργημα (π.χ. λαθρεμπορία), η αναστολή παραμένει σε ισχύ μέχρι την παραπομπή στο ακροατήριο ή και για όσο διαρκεί η έκτιση ποινής μετά την καταδίκη.
