Σε είδος πολυτελείας τείνει να εξελιχθεί το μοσχαρίσιο κρέας, καθώς οι τιμές του συνεχίζουν να ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία. Η προοπτική που διαγράφεται είναι ιδιαίτερα δυσοίωνη, καθώς δεν αποκλείεται στις αρχές του 2026 η τιμή του να ξεπεράσει για πρώτη φορά στην ιστορία τα 20 ευρώ το κιλό στα σούπερ μάρκετ. Ενα τέτοιο σενάριο θα έθετε το μοσχάρι εκτός εμβέλειας για μεγάλο τμήμα των νοικοκυριών, που ήδη πιέζονται από τον γενικό πληθωρισμό στα τρόφιμα.

Διαβάστε: Η ευλογιά φέρνει ανατιμήσεις: Ακριβότερα κρέας, γάλα και φέτα - Ανησυχίες και συνεχείς έλεγχοι

Η τελευταία αποτύπωση του πληθωρισμού από το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), που διεξάγει έρευνες για λογαριασμό των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, ανέδειξε μια ανησυχητική εικόνα. Συγκεκριμένα, τα φρέσκα κρέατα κατέγραψαν αύξηση τιμής 11,3% τον Αύγουστο, την υψηλότερη ανάμεσα σε όλες τις κατηγορίες τροφίμων. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, η εξέλιξη αυτή σχετίζεται άμεσα με δύο βασικούς παράγοντες: αφενός με την άνοδο των διεθνών τιμών στα εισαγόμενα προϊόντα, και ειδικά στο μοσχάρι, λόγω της συρρίκνωσης του ζωικού κεφαλαίου, και αφετέρου με τις ασθένειες που έπληξαν την εγχώρια παραγωγή - ιδιαίτερα στα αμνοερίφια, αλλά και σε άλλα κτηνοτροφικά είδη. Ο Κώστας Νιτσιάκος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Νιτσιάκος, της μεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας στον κλάδο του κοτόπουλου, αλλά και με δραστηριότητα στην εκτροφή μοσχαριών, υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ότι «δεν υπάρχει ταβάνι για την τιμή του μοσχαριού». Η διατύπωση αυτή δείχνει την κρισιμότητα της κατάστασης, καθώς οι δυνάμεις της αγοράς και οι περιορισμοί στην παραγωγή καθιστούν την ανοδική πορεία των τιμών σχεδόν αναπόφευκτη.


Η εξάρτηση της Ελλάδας από τις εισαγωγές του μοσχαρίσιου κρέατος 

Η εξάρτηση της Ελλάδας από τις εισαγωγές είναι ένας ακόμα κρίσιμος παράγοντας. Περίπου το 90% του μοσχαρίσιου κρέατος που καταναλώνεται στη χώρα προέρχεται από το εξωτερικό, ενώ μόλις το 10% παράγεται εγχώρια. Ακόμα όμως και αυτή η εγχώρια παραγωγή στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγωγές ζώων: τα περισσότερα μοσχάρια προέρχονται από γαλλικές ράτσες, οι οποίες φτάνουν στη χώρα σε ηλικία πέντε μηνών και εκτρέφονται μέχρι τους 15-16 μήνες, πριν οδηγηθούν στη σφαγή. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι οι διεθνείς τιμές επηρεάζουν άμεσα και το κόστος παραγωγής στην Ελλάδα. Η εικόνα περιπλέκεται περαιτέρω από τις γενικότερες τάσεις που επικρατούν στην Ευρώπη. Η παραγωγή μοσχαρίσιου κρέατος έχει μειωθεί σε αρκετές χώρες, καθώς πολλοί κτηνοτρόφοι εγκαταλείπουν τη δραστηριότητα. Ο λόγος είναι η δυσανάλογη επένδυση χρόνου και πόρων που απαιτείται. Ενα μοσχάρι χρειάζεται περίπου δύο χρόνια για να φτάσει στο βάρος σφαγής, τη στιγμή που το κοτόπουλο μπορεί να είναι έτοιμο σε μόλις 45 ημέρες. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, έχει σταματήσει να εγκρίνει νέες κτηνοτροφικές μονάδες στη Δυτική Ευρώπη, λόγω των υψηλών εκπομπών μεθανίου από την εκτροφή βοοειδών. Η περιβαλλοντική διάσταση, λοιπόν, περιορίζει ακόμα περισσότερο τη διαθεσιμότητα.

"Στροφή" των καταναλωτών στο κοτόπουλο

Την ίδια στιγμή που το μοσχάρι καθίσταται όλο και πιο ακριβό, το κοτόπουλο αναδεικνύεται στον μεγάλο κερδισμένο της αγοράς. Η ζήτησή σου ενισχύεται από δύο παράγοντες: αφενός είναι σημαντικά πιο φθηνό σε σχέση με το μοσχάρι, αφετέρου θεωρείται πιο υγιεινή επιλογή, καθώς περιέχει λιγότερα λιπαρά και θερμίδες. Η στροφή των καταναλωτών είναι εμφανής σε όλους τους χώρους εστίασης. Για παράδειγμα, στα ψητοπωλεία η αναλογία γύρου χοιρινού προς κοτόπουλο, που παλαιότερα ήταν 80%-20%, έχει πλέον εξισορροπηθεί στο 50%-50%.

Στην πραγματικότητα, το κοτόπουλο κατακτά μερίδια τόσο από το χοιρινό όσο και από το μοσχάρι. Ο κ. Νιτσιάκος ανέφερε επίσης ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση κοτόπουλου στην Ελλάδα ανήλθε το 2024 στα 31 κιλά, έναντι 30,5 κιλών το 2023. Η αύξηση, αν και μικρή, είναι ενδεικτική της συνεχούς ανοδικής πορείας του λευκού κρέατος. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η εγχώρια παραγωγή καλύπτει περισσότερο από το 85% της κατανάλωσης, εξασφαλίζοντας έτσι σχετική αυτάρκεια και προστατεύοντας τις τιμές από τις έντονες διακυμάνσεις των διεθνών αγορών. Η άνοδος της τιμής του μοσχαριού δεν είναι απλώς ένα ζήτημα για τους καταναλωτές που προτιμούν το συγκεκριμένο κρέας. Εχει πολλαπλές επιπτώσεις για την αγορά τροφίμων συνολικά. Καθώς το μοσχάρι γίνεται όλο και πιο ακριβό, οι καταναλωτές στρέφονται σε φθηνότερες εναλλακτικές, όπως το κοτόπουλο ή το χοιρινό, αυξάνοντας τη ζήτηση γι’ αυτά. Αυτό όμως ενδέχεται να δημιουργήσει νέες πιέσεις στις τιμές και αυτών των προϊόντων, αν η ζήτηση αυξηθεί απότομα.

Για τα ελληνικά νοικοκυριά, η ψαλίδα στις επιλογές περιορίζεται. Ηδη το καλάθι της νοικοκυράς έχει επιβαρυνθεί σημαντικά από την άνοδο των τιμών σε γαλακτοκομικά, ζυμαρικά και έλαια το προηγούμενο διάστημα, λόγω του πληθωρισμού. Η μετατροπή του μοσχαριού σε είδος πολυτελείας ενδέχεται να οδηγήσει σε αλλαγές στη διατροφική κουλτούρα της χώρας, με λιγότερη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και μεγαλύτερη έμφαση σε πιο προσιτές επιλογές. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κατάσταση δύσκολα θα αντιστραφεί στο άμεσο μέλλον. Η ανασυγκρότηση του ζωικού κεφαλαίου απαιτεί χρόνια, ενώ οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί της Ε.Ε. δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια επέκτασης της παραγωγής. Ετσι, η τιμή του μοσχαριού είναι πιθανό να συνεχίσει να κινείται σε υψηλά επίπεδα.

*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Money pro» της εφημερίδας «Παραπολιτικά»