«Το δημόσιο χρέος των πλούσιων χωρών εκτοξεύτηκε σε δυσθεώρητα ύψη μεταξύ 2007 και 2012, σημειώνοντας αύξηση από το μέσο όρο του 53% του ΑΕΠ σε σχεδόν 80%», τονίζει σε άρθρο του ο Economist.

«Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτό είναι πρόβλημα και ισχυρίζονται ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν για να το μειώσουν.

Ωστόσο αυτή η άποψη έχει αμφισβητηθεί από μία πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η οποία υποδηλώνει ότι η «αποπληρωμή του χρέους» (ή, όπως το περιέγραψε ο Βρετανός υπουργός οικονομικών Τζορτζ Όσμπορν, «η επιδιόρθωση της οροφής, ενώ ο ήλιος λάμπει») δεν είναι η πιο συνετή προσέγγιση», αναφέρει το δημοσίευμα του οικονομικού περιοδικού.

Οι οικονομολόγοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναγνωρίζουν ότι αν μια κυβέρνηση μπορούσε να επιλέξει σήμερα μεταξύ ενός υψηλού ή ενός χαμηλού χρέους, θα προτιμούσε (πολύ σωστά) τη δεύτερη επιλογή.

Όπως τονίζουν, όταν το χρέος είναι υψηλό, οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να επιβάλουν δυσάρεστους φόρους για να χρηματοδοτήσουν τις πληρωμές των τόκων και οι φόροι αυτοί αποτελούν τροχοπέδη για την οικονομία.

«Όταν όμως μία κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το φορτίο του υψηλού χρέους, είναι καλύτερο να επιβάλει μέτρα λιτότητας για να το μειώσει ή να εκμεταλλευτεί τα χαμηλά επιτόκια για να προχωρήσει σε επενδύσεις;» διερωτάται το δημοσίευμα και εξηγεί πως η απάντηση εξαρτάται από τη «δημοσιονομική ελευθερία» που απολαμβάνει μία κυβέρνηση.

Για τις χώρες χωρίς περιθώριο (βρίσκονται στην κόκκινη ή πορτοκαλί ζώνη στο διάγραμμα), η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν έχει και τόση σημασία: Θα πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για να μειώσουν τα επίπεδα δανεισμού τους. Ωστόσο, για τις χώρες στην πράσινη ζώνη (όπου βρίσκονται τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Βρετανία), η έκθεση του ΔΝΤ αποτελεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα: μην ανησυχείτε για το χρέος σας.

Για τις χώρες αυτές, οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το κόστος της αύξησης των φόρων ή του περιορισμού χρήσιμων δαπανών με σκοπό τη μείωση των επιπέδων του χρέους είναι μεγαλύτερο από τυχόν οφέλη.

Για τις χώρες που θεωρούνται ασφαλείς (πράσινη ζώνη), οι συγγραφείς παρουσιάζουν ένα παράδειγμα μιας χώρας που μειώνει το χρέος της από το 120% στο 100% του ΑΕΠ.

Εκτιμούν ότι το αναμενόμενο κόστος της υψηλότερης φορολογίας (για παράδειγμα, από τα αντικίνητρα για την εργασία που δημιουργούνται από την αύξηση των φορολογικών συντελεστών) είναι πιθανό να υπερκαλύψει τα αναμενόμενα οφέλη (από το χαμηλότερο κίνδυνο χρεοκοπίας σε περίπτωση κρίσης) σε δεκαπλάσιο βαθμό.

Η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προτείνει σε αυτές τις χώρες απλά να αφήσουν την οικονομική ανάπτυξη να ακολουθήσει την πορεία της.