Aύξηση του φόρου χωρητικότητας (tonnage tax) κατά 4% ετησίως στα πλοία με ελληνική και ξένη σημαία έως το 2020, που δεν αναμένεται σύμφωνα με κύκλους της ναυτιλιακής αγοράς να προκαλέσει μαζική έξοδο των ναυτιλιακών επιχειρήσεων από την Ελλάδα, περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου στο οποίο κατέληξε η ελληνική Κυβέρνηση με τους εταίρους. Το κείμενο κατατέθηκε ήδη στη Βουλή, ενώ η ψήφισή του αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της πρώτης προβλεπόμενης δόσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.

Ο φόρος χωρητικότητας καταβάλλεται κάθε χρόνο ανάλογα με τους κόρους που έχει κάθε πλοίο, αλλά και την ηλικία του.

Η φορολόγηση με το μοντέλο του tonnage tax στα πλοία υπό ξένη σημαία, η διαχείριση των οποίων γίνεται από εταιρείες εγκατεστημένες στην Ελλάδα, επιβλήθηκε για πρώτη φορά με το άρθρο 24 του νόμου 4110 του 2013 και υπολογίζεται με τα ίδια κριτήρια συντελεστές και κλιμάκια που ισχύουν για τη φορολόγηση του tonnage tax στο νόμο 27 του 1975 και περιλαμβάνει και τα πλοία με ελληνική σημαία.

Για την αποφυγή διπλής φορολογίας στα πλοία με ξένη σημαία θα εκπίπτει από το ελληνικό δημόσιο οποιαδήποτε ποσό καταβλήθηκε στο αλλοδαπό νηολόγιο. Δηλαδή, εάν έχει καταβάλει μια εταιρεία με πλοίο με ξένη σημαία 3% φόρο χωρητικότητας σε αλλοδαπό νηολόγιο, θα δώσει το υπολειπόμενο 1% στο ελληνικό δημόσιο.

Σημειώνεται ότι ο φόρος χωρητικότητας αποτελεί παγκόσμιο σύστημα φορολόγησης της ναυτιλίας και εφαρμόζεται από τα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κράτη.

Για παράδειγμα ένα κρουαζιερόπλοιο 33.930 κόρων με ξένη σημαία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και έχει την έδρα της επιχείρησης στον Πειραιά, θα πληρώσει 25.112 δολάρια το χρόνο για το φόρο χωρητικότητας προσαυξημένο επί 4%. Η εταιρεία αυτή απασχολεί επίσης Έλληνες εργαζόμενους στα γραφεία της, ενώ στο πλήρωμα του πλοίου περιλαμβάνονται και Έλληνες ναυτικοί.

Επίσης ένα πλοίο της ακτοπλοΐας 10.438 κόρων θα πληρώσει περίπου 8.000 ευρώ το χρόνο tonnage tax πέραν τις αποδόσεις ΦΠΑ για εισιτήρια επιβατών και επισκευαστικές εργασίες.

Στη νέα ρύθμιση που κατατέθηκε στη Βουλή, περιλαμβάνεται η μείωση των συντελεστών φορολόγησης για το συνάλλαγμα που φέρουν στην Ελλάδα οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που ασχολούνται αποκλειστικά με ναυλώσεις, ασφαλίσεις, διακανονισμούς, μεσιτείες και ναυπηγήσεις πλοίων. Επίσης η επιμήκυνση του χρόνου φορολόγησης για το συνάλλαγμα των εταιρειών αυτών γίνεται από τα τέσσερα στα οκτώ χρόνια.

Εξαιρούνται από την παρούσα ρύθμιση οι εταιρείες που διαχειρίζονται επιβατηγά ακτοπλοϊκά και τα εμπορικά πλοία που εκτελούν εσωτερικά δρομολόγια.

Συγκεκριμένα μια εταιρεία που ασχολείται με ναυλώσεις ή μεσιτείες πλοίων για συνάλλαγμα 200.000 δολαρίων ο συντελεστής φορολόγησης έως τώρα ήταν 10% (σ.σ. η εταιρεία θα έπρεπε να πληρώσει 20.000 φόρο) για 400.000 δολάρια 8% και για μεγαλύτερο ποσό 6%.

Αυτό για την τριετία 2012-2015 γίνεται ως εξής: Για τις 200.000 δολ. γίνεται 5% το σύνολο φόρου, για τις 400.000 γίνεται 8% και για μεγαλύτερο ποσό μειώνεται στο 6%. Επίσης την τριετία 2016 έως 2019 ο συντελεστής φορολόγησης διαμορφώνεται στο 7% για 200.000 δολάρια, 6% στα 400.000 και για μεγαλύτερο ποσό, στο 5%.

Σημειώνεται ότι αναφορικά με την καταβολή του φόρου χωρητικότητας (tonnage tax) στα πλοία με ξένη και ελληνική σημαία εξαντλείται κάθε υποχρέωση των πλοιοκτητών ή των εταιριών από το φόρο εισοδήματος και των επί των εισοδημάτων που αποκτώνται από τη δραστηριότητα αυτή.

Η ίδια απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος ισχύει για τους μετόχους ή εταίρους των εταιρειών μέχρι και φυσικού προσώπου για το εισόδημα που αποκτούν με τη μορφή διανομής καθαρών κερδών και μερισμάτων.

Κύκλοι της ναυτιλιακής αγοράς επισήμαναν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι οποιαδήποτε άλλη αύξηση φόρων επιβαλλόταν στις ναυτιλιακές εταιρείες με εξαίρεση αυτής που αφορά την αύξηση του φόρου tonnage tax, πιθανόν να προκαλούσε μαζική έξοδο δεκάδων ναυτιλιακών εταιρειών από την Ελλάδα, επηρεάζοντας αρνητικά την ελληνική οικονομία και προκαλώντας αναστάτωση σε ένα κλάδο που η Ελλάδα χαρακτηρίζεται παγκόσμιος ηγέτης.

Ήδη ναυτιλιακές εταιρείες είχαν προχωρήσει σε διερευνητικές επαφές για εγκατάσταση των γραφείων τους στο εξωτερικό.

Σημειώνεται ότι η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα το 2014 συνεισέφερε στην οικονομία της χώρας με αύξηση 9,04% στο ναυτιλιακό συνάλλαγμα και με συμφωνία προαιρετικής εισφοράς 420 εκατ. ευρώ στα έτη από το 2013-2016.

Σύμφωνα με στοιχεία που είχε καταθέσει στην Βουλή ο πρώην υπουργός Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης ο αριθμός των πλοίων που είχαν καταθέσει δηλώσεις οικειοθελούς συνεισφοράς με το ελληνικό Δημόσιο μέσω της υπογραφής συνυποσχετικού που αφορούσε τον διπλασιασμό του φόρου χωρητικότητας σε υψηλότερα επίπεδα από τα διεθνή, ανερχόταν σε 3.062, ενώ το 2012 απασχόλησαν περίπου 13.700 άτομα. Οι παραπάνω εταιρείες εισήγαγαν και μετέτρεψαν σε εθνικό νόμισμα 2,5 δισ. δολάρια ΗΠΑ.

Το ελληνικό νηολόγιο αριθμούσε το 2014, 798 πλοία και ο ελληνόκτητος στόλος ήταν στην πρώτη θέση διεθνώς με 3.885 πλοία αντιπροσωπεύοντας το 17% της παγκόσμιας χωρητικότητας.