Έρευνα στην κατοικία πρώην διευθυντικού στελέχους της τράπεζας UBS στην Ελλάδα έκαναν οι ελληνικές φοροελεγκτικές αρχές στο πλαίσιο διευρυμένης έρευνας για ύποπτους φοροδιαφυγής, όπως γράφουν οι Financial Times. Η έρευνα που έγινε στις 4 Ιουλίου στην οικία του Χρήστου Σκλαβούνη στην Αθήνα, εντάσσεται στο πλαίσιο προσπαθειών ευρωπαϊκών χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας να σπάσουν το απόρρητο των ελβετικών τραπεζών, με την ελπίδα ότι θα ενισχύσουν τα ελλειμματικά ταμεία τους, σημειώνει η εφημερίδα. Η αστυνομία κατέσχεσε υπολογιστές, έγγραφα και ψηφιακούς δίσκους, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν λεπτομέρειες της έρευνας, γράφουν οι FT.

Η ελληνική έρευνα βασίζεται σε πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς από το υποκατάστημα της UBS στη Γενεύη που περιλαμβάνονται σε CD το οποίο οι γερμανικές αρχές αγόρασαν το 2012 και στη συνέχεια κοινοποίησαν το περιεχόμενό του στην Αθήνα.

Ο κ. Σκλαβούνης ήταν επικεφαλής επενδύσεων της UBS στην Ελλάδα, μέχρι που τοποθετήθηκε από την κεντροδεξιά κυβέρνηση, τον Μάιο 2013, στη θέση του προέδρου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Παραιτήθηκε από τη θέση αυτή τον Μάρτιο του 2015, δύο μήνες αφότου ανέλαβε την εξουσία η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Σκλαβούνης, εναντίον του οποίου δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο.

Η ελληνική έρευνα στηρίζεται στη διασταύρωση αριθμών λογαριασμών και ημερομηνιών γέννησης ατόμων που περιλαμβάνονται στη λίστα που περιήλθε στην κατοχή των γερμανικών και στη συνέχεια των ελληνικών αρχών και σε αρχεία μεταφοράς χρημάτων στο εξωτερικών που διαθέτουν οι ελληνικές αρχές, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα. Οι Έλληνες φοροελεγκτές έχουν καταρτίσει λίστα 1000 ύποπτων φοροφυγάδων, ανέφεραν στην εφημερίδα άτομα που γνωρίζουν την έρευνα, προσθέτοντας ότι κάποιοι έχουν ήδη συμφωνήσει σε διακανονισμούς. Οι ελεγκτές διερευνούν επίσης τον ρόλο της UBS και των τραπεζιτών της και ελπίζουν ότι θα αποκτήσουν πρόσβαση σε περισσότερα στοιχεία λογαριασμών από τα γραφεία της UBS στη Ζυρίχη και το Λουγκάνο και από τη δραστηριότητά της στο Λουξεμβούργο και τη Σιγκαπούρη.

Η UBS, η μεγαλύτερη ελβετική τράπεζα ως προς τα περιουσιακά στοιχεία, ανακοίνωσε: «Δεν έχουμε ειδοποιηθεί από τις ελληνικές αρχές σε σχέση με φερόμενη έρευνα για την UBS» και απέφυγε οποιοδήποτε άλλο σχόλιο. .

Η UBS είχε ανακοινώσει νωρίτερα αυτό το μήνα ότι της ζητήθηκε από τις ελβετικές αρχές να παραδώσει πληροφορίες σε σχέση με έναν αριθμό λογαριασμών που ανήκουν σε γάλλους φορολογούμενους κατόπιν αιτήματος από το Παρίσι. Η τράπεζα πρόσθεσε ότι «αναμένει κι άλλες χώρες να υποβάλουν παρόμοια αιτήματα». Πρόσθεσε ότι σύμφωνα με τους νέους κανόνες που θα ισχύσουν από το επόμενο έτος όλες οι ελβετικές τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να μοιράζονται φορολογικές πληροφορίες.
 

Η ελβετική τράπεζα δεν βρίσκεται για πρώτη φορά στο επίκεντρο ελέγχων από τις φορολογικές αρχές. Τον Ιούλιο του 2008, επιτροπή της αμερικανικής Γερουσίας δημοσίευσε έκθεση που για πρώτη φορά αποκάλυψε ότι πολλές τεχνικές των ελβετικών τραπεζών χρησιμοποιήθηκαν για απόκρυψη κεφαλαίων. Οι περισσότερες πληροφορίες προήλθαν από τον Bradley Birkenfeld, πρώην τραπεζίτη της UBS. To 2009, η UBS ήλθε σε συμφωνία με αμερικανούς εισαγγελείς, σύμφωνα με την οποία, ως αντάλλαγμα για την αποφυγή ποινικών διώξεων για διευκόλυνση Αμερικανών για να φοροδιαφύγουν, η τράπεζα κατέβαλε πρόστιμο 780 εκατ. δολαρίων. Ο Birkenfeld εξέτισε ποινή φυλάκισης δυόμισι ετών σε αμερικανική φυλακή για το ρόλο του στο κύκλωμα της φοροδιαφυγής. Ωστόσο, λίγο μετά την αποφυλάκισή του το 2012, έλαβε 104 εκατ. δολάρια, τη μεγαλύτερη πληρωμή μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του συστήματος των ΗΠΑ που ανταμείβει τους καταγγέλλοντες.

Ο πρώην τραπεζίτης άφησε να εννοηθεί ότι ήταν πρόθυμος να βοηθήσει και άλλες κυβερνήσεις, που υποπτεύονται ότι η UBS μπορεί να τους έχει στερήσει φορολογικά έσοδα. Η Αθήνα τον πλησίασε και τον περασμένο μήνα έδωσε, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, «εκτεταμένη» ένορκη κατάθεση στην Ελληνική Πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, όπως αναφέρει το δημοσίευμα των Financial Times. Ο Birkenfeld είπε στους Financial Times ότι περιέγραψε πώς τραπεζίτες της UBS ενεργούσαν για να ενθαρρύνουν πελάτες σε χώρες όπως την Ελλάδα, να χρησιμοποιήσουν το απόρρητο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της τράπεζας, που τυπικά περιλάμβανε τη δημιουργία εταιρειών- βιτρίνας, διάφορους τραπεζικούς λογαριασμούς και κατεπιστεύματα.

«Όλοι γνώριζαν, όταν αναφερόσουν σε πελάτες στην Ελβετία, ότι δεν πήγαιναν εκεί για να αγοράσουν σοκολάτα», δήλωσε ο Birkenfeld και πρόσθεσε: «Η Ελλάδα είναι ένα οικονομικό χάος. Γιατί; Επειδή έχει όλα τα χρήματα της στη Γενεύη και Ζυρίχη», δήλωσε στους Financial Times o τραπεζίτης.

Οι πληροφορίες του κ. Birkenfeld ξεκινούν από το 2005, όταν αποχώρησε από την Τράπεζα. Ωστόσο, μετά από μια έφοδο στα γραφεία της UBS στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο, οι Έλληνες ελεγκτές υποψιάζονται ότι η τράπεζα συνέχισε να στοχεύει Έλληνες μέχρι την επιβολή των capital controls τον Ιούνιο του 2015, εν μέσω φόβων ότι η χώρα επρόκειτο να βγει από το ευρώ.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιτάχυνε φέτος τις προσπάθειές της να κυνηγήσει εύπορους Έλληνες που θεωρούνται ύποπτοι για φοροδιαφυγή, και οι οποίοι κρατούν τα χρήματά τους στην Ελβετία, όπως γράφουν οι Financial Τimes, για να αυξήσει τα έσοδα αλλά επίσης να ενισχύσει τα αριστερά διαπιστευτήριά της, καθώς οι Έλληνες πλήττονται σκληρά από νέες μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις φόρων. Στο ρεπορτάζ προστίθεται ότι το ελληνικό υπουργείο οικονομικών ετοιμάζει νομοσχέδιο για εθελοντική αποκάλυψη κεφαλαίων, που θα επιτρέπει στους Έλληνες με τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό να δηλώνουν τα αφορολόγητα εισοδήματά τους και να καταβάλλουν πρόστιμο για να αποφύγουν δίωξη με κατηγορίες για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρημάτων. Το νομοσχέδιο αναμένεται να εγκριθεί από το κοινοβούλιο τον επόμενο μήνα.

Η διαδρομή του χρήματος
 
2005: Ο τραπεζίτης Bradely Birkenfeld παραιτείται από τη θέση του στην UBS, από την οποία είχε βοηθήσει πλούσιους Αμερικανούς να αποκρύψουν χρήματα από τις αμερικανικές φορολογικές αρχές.

2008: Η διερευνητική επιτροπή του αμερικανού Γερουσιαστή Carl Levin δημοσιεύει έκθεση, η οποία βασίζεται εν μέρει σε στοιχεία προερχόμενα από τον Birkenfeld, καταγράφοντας λεπτομερώς για πρώτη φορά τα τεχνάσματα των ελβετικών τραπεζών για την απόκρυψη χρημάτων των πελατών τους.

2009: Στο πλαίσιο συμφωνίας με τις αμερικανικές εισαγγελικές αρχές για την αποφυγή ποινικής δίωξης, η UBS συμφωνεί να πληρώσει πρόστιμο 780 εκατομμυρίων δολαρίων και να παραδώσει στοιχεία σχετικά με αμερικανούς πελάτες της. Πρόκειται για πλήγμα στην ελβετική παράδοση τραπεζικής εχεμύθειας.

2012: Οι αρχές στο γερμανικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας αγοράζουν ένα CD που περιέχει στοιχεία λογαριασμών της UBS, συνολικής αξίας 3,5 δισεκατομμυρίων ελβετικών φράγκων (3,6 δισ. δολ. ΗΠΑ). Η UBS πληρώνει 300 εκ. Ευρώ σε διακανονισμό με το γερμανικό κρατίδιο το 2014, αλλά η Γερμανία μοιράζεται τις πληροφορίες και με άλλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν περαιτέρω έρευνες.

2013: Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν το «πρόγραμμα ελβετικών τραπεζών», σύμφωνα με το οποίο, οργανισμοί που βοήθησαν Αμερικανούς φοροδιαφύγουν, μπορούν να αποφύγουν τη δίωξη, εάν αποκαλύψουν λεπτομέρειες των δραστηριοτήτων τους και στοιχεία των πελατών τους, πληρώνοντας ένα πρόστιμο. Ογδόντα τράπεζες επιλέγουν το διακανονισμό αυτό πληρώνοντας 1,4 δισ. δολ. ΗΠΑ. Οι ενέργειες σε παγκόσμιο επίπεδο για την αύξηση της συνεργασίας σε θέματα φορολογίας μεταξύ των κρατών επιταχύνονται.

2016: Μετά την αποτυχία προηγούμενων ελληνικών κυβερνήσεων να ασχοληθούν με ύποπτες υποθέσεις φοροδιαφυγής, που αποκαλύφθηκαν από διαρροή της ελβετικής τράπεζας HSBC, οι αρχές ξεκινούν έρευνα για τις δραστηριότητες της UBS στη χώρα με βάση τα γερμανικά στοιχεία.