Προϋπολογισμός 2019: Προβλέπει επιπλέον φόρους, υψηλό πλεόνασμα και πάγωμα των επενδύσεων
«Μαχαίρι» σε κοινωνικά επιδόματα και παροχές για να μην περικοπούν οι συντάξεις - Σφοδρή κριτική από τα κόμματα της αντιπολίτευσης
Πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ ή 6,9 δισ. ευρώ προβλέπει για το 2019 το σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2019 εισάγεται στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή προς επεξεργασία την ερχόμενη Δευτέρα 26 Νοεμβρίου. Στην Ολομέλεια εισάγεται προς συζήτηση την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου ώστε να ψηφιστεί έως την Τρίτη 18 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, τα καθάρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού 2019 είναι αυξημένα σε σχέση με τον εφετινό προϋπολογισμό.
Για το 2018 προβλέπονταν φορολογικά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού 50,17 δισ. ευρώ και εισπράχθηκαν 51,26 δισ. ευρώ ( 1,1 δισ. επιπλέον) ενώ για το 2019 προβλέπονταν στο Μεσοπρόθεσμο 50,19 δισ. και πλέον ο στόχος ανεβαίνει στα 51,11 δισ. ευρώ (+920 εκατ.ευρώ).
Αυξημένα αναμένονται τα έσοδα από το ΦΠΑ και το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Οι εισπράξεις από το ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν σε στα 17,2 δισ. ευρώ, έναντι 17,04 δισ. ευρώ εφέτος, ενώ ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων αναμένεται στα 11,1 δισ. ευρώ, από 10,9δισ. ευρώ εφέτος.
Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2019, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 56.956 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 573 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2019-2022.
Στο σκέλος των δαπανών το μεγάλο «μαχαίρι» μπήκε στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το οποίο μειώθηκε κατά 550 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2019 και το Μεσοπρόθεσμο, σε μια προσπάθεια να βγουν τα νούμερα που ήθελε η κυβέρνηση.
Ειδικότερα, οι πιστώσεις του ΠΔΕ αναμένονται στα 6,77 δισ. ευρώ, από 7,3 δισ. ευρώ που ήταν η αρχή πρόβλεψη. Εφέτος αναμένεται να διαμορφωθούν στα 6,6 δισ. ευρώ.Το ΠΔΕ διαμορφώνεται στα 6,75 δισ. ευρώ το 2019 (αντί για 7 δισ. ευρώ στο Προσχέδιο και 7,3 δισ. ευρώ στο Μεσοπρόθεσμο).
Η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 2,5% ενώ η απασχόληση αναμένεται να τονωθεί κατά 1,4%.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί το 2019, στο 1,2% έναντι 0,8% το 2018, ως συνισταμένη των διαφορετικών επιδράσεων από τη μειούμενη πλεονάζουσα δυναμικότητα, τον αυξανόμενο προστατευτισμό στο διεθνές εμπόριο, την πορεία της διεθνούς τιμής του πετρελαίου και τη διατήρηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ στα σημερινά χαμηλά επίπεδα τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2019 (παρά την απόφαση για λήξη της ποσοτικής χαλάρωσης τον προσεχή Δεκέμβριο).
Ωστόσο, η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού ξεκαθαρίζει πως υπάρχουν«Καθώς οι παράγοντες κινδύνου για την ελληνική οικονομία μετατοπίζονται σταδιακά από το εσωτερικό στο εξωτερικό περιβάλλον, η επαλήθευση των τρεχουσών προβλέψεων για το 2019 εξαρτάται βαθμιαία περισσότερο από την επικράτηση ομαλών συνθηκών στο διεθνές γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, εν μέσω μίας δυνητικής κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων και του εμπορικού προστατευτισμού, των γεωπολιτικών εντάσεων που τροφοδοτούν την προσφυγική κρίση, αλλά και των διαταραχών στην πολιτική σταθερότητα ισχυρών οικονομιών της ευρωζώνης που δυνητικά αυξάνουν την αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές», σημειώνεται σχετικά.
Τα μέτρα που δεν θα εφαρμοστούν προκειμένου να μην περικοπούν οι συντάξεις είναι
Μη εφαρμογή εξισορροπητικών παρεμβάσεων πλην οικογενειακών επιδομάτων με κόστος 1.730 εκατομμύρια ευρώ.
α. Επέκταση προγράμματος «Σχολικά Γεύματα» 190
β. Δημιουργία νέων μονάδων προσχολικής εκπαίδευσης/νηπιαγωγείων 140
γ. Επιδότηση ενοικίου 600
δ. Επενδύσεις σε υποδομές ενέργειας 100
ε. Επενδύσεις σε υποδομές του πρωτογενή τομέα 100
στ. Αναπτυξιακός νόμος (ν.4399/2016) 100
ζ. Προγράμματα ενεργητικών πολιτικών για την απασχόληση
υλοποιούμενα από τον ΟΑΕΔ 260
η. Επιδότηση συμμετοχής ασφαλισμένων για συνταγογραφούμενα
φάρμακα 240
Στην έκθεση που υπογράφει ο πρόεδρος του Συμβουλίου Παναγιώτης Κορλίρας αναφέρονται χαρακτηριστικά τα εξής: «η μη περικοπή των συντάξεων το 2019 και τα νέα δημοσιονομικά μέτρα (σε συνέχεια των πρωθυπουργικών εξαγγελιών στη ΔΕΘ) απορροφά εν πολλοίς το διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, όπως αυτός είχε αποτυπωθεί στο ΜΠΔΣ 2019-2022, παρέχοντας μεν ώθηση στην ανάπτυξη, αλλά περιορίζοντας σημαντικά τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών για το επόμενο έτος. Κατά συνέπεια, επιβάλλεται η εκτέλεση του Προϋπολογισμού με μεγάλη προσοχή και χωρίς αποκλίσεις.
Παράλληλα, η χρηματοδότηση των δημοσιονομικών παρεμβάσεων εξαρτάται από το νέο δημοσιονομικό χώρο που αναμένεται να δημιουργηθεί λόγω της επιτάχυνσης της μεγέθυνσης του ΑΕΠ και του διαθέσιμου εισοδήματος. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα είναι της τάξεως του 2,5%, ενώ η απασχόληση αναμένεται ότι θα αυξηθεί κατά 1,4%.
Συνεπώς, τα δημοσιονομικά αποτελέσματα για το 2019 εξαρτώνται κατά μείζονα λόγο από τις μακροοικονομικές επιδόσεις. Όσο προσεγγίζεται ο στόχος για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ και της απασχόλησης, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού σύμφωνα με το στόχο που έχει τεθεί».
Ακόμη το Συμβούλιο στην έκθεση του σημειώνει τα εξής: «Με δεδομένη την οριακή υπέρβαση κατά μόλις 0,1% του ΑΕΠ του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5%, η ύπαρξη ενός εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου το 2019, με αποσταθεροποιητική δυναμική διαχρονικά, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Αρνητικές συνέπειες θα είχε ιδίως εάν η οξύτητα των πολιτικών αντιπαραθέσεων επιτρέψει να αναπτυχθούν αβεβαιότητες ως προς τον δεσμευτικό χαρακτήρα των δημοσιονομικών στόχων, έτσι ώστε να προκύψουν πιθανές καιροσκοπικές συμπεριφορές σχετικά με την τήρηση των φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών. Επιπλέον οι αβεβαιότητες αυτές θα μπορούσαν να ανακόψουν τις θετικές εξελίξεις στη ροή των καταθέσεων προς τις τράπεζες.
Συμπερασματικά, ο δημοσιονομικός στόχος για το 2019 κρίνεται εφικτός και συναρτάται με την επίτευξη των προβλεπόμενων μακροοικονομικών επιδόσεων, την ομαλή έκβαση του εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου και τη μεταφερόμενη θετική επίδραση από την υψηλή δημοσιονομική επίδοση και την εδραίωση της ανάκαμψης κατά το τρέχον έτος.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών
"Το υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε σήμερα, Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018, προς συζήτηση στη Βουλή τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το έτος 2019. Ο Κρατικός Προϋπολογισμός στηρίζεται σε μακροοικονομικό σενάριο βάσει του οποίου ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, σε σταθερές τιμές, προβλέπεται να είναι 2,1% και 2,5% για τα έτη 2018 και 2019 αντιστοίχως" αναφέρει στο σχετικό δελτίο Τύπου το υπουργείο Οικονομικών. Όπως προσθέτει:
"Για το έτος 2018, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 3,98% του ΑΕΠ έναντι στόχου 3,5%. Η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου κατά 0,48% του ΑΕΠ δίνει στην Κυβέρνηση σημαντικό περιθώριο απόδοσης μέρους του υπερπλεονάσματος με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος.
Οι ικανοποιητικές δημοσιονομικές επιδόσεις των ετών 2015-2018, καθώς και η βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας επιτρέπουν τη σταδιακή αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής, με σκοπό την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και την αντιμετώπιση, με τρόπο στοχευμένο, χρονίων ελλειμμάτων στον τομέα της κοινωνικής προστασίας.
Για το έτος 2019, η αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής υλοποιείται μέσω των ακόλουθων μέτρων:
Από την πλευρά των εσόδων, (α) τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά, (β) τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, (γ) τη μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών και (δ) τη σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% με μείωση κατά 1% κατ’ έτος.
Από την πλευρά των δαπανών, (α) την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για νέους κάτω των 24 ετών, (β) την εισαγωγή ενός νέου επιδόματος στέγασης με οικονομικά και οικογενειακά κριτήρια, (γ) την ενίσχυση των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, (δ) την ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».
Το συνολικό κόστος των περιγραφόμενων μέτρων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η ενίσχυση του φακέλου για το επίδομα στέγασης, ανέρχεται σε 0,5% του ΑΕΠ. Eίναι μάλιστα αυξημένο κατά περίπου 150 εκατ. ευρώ, έναντι των αντίστοιχων δημοσιονομικών παρεμβάσεων του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού.
Η υιοθέτηση των ανωτέρω θετικών δημοσιονομικών παρεμβάσεων γίνεται χωρίς την εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των προσωπικών διαφορών κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς και των αντίστοιχων εξισορροπητικών παρεμβάσεων, όπως αυτές είχαν συμπεριληφθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022 για το 2019, με την εξαίρεση του μέτρου ενίσχυσης των οικογενειακών επιδομάτων, το οποίο ήδη εφαρμόζεται από 1.1.2018.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού, τόσο τα περιγραφόμενα μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης όσο και η μη εφαρμογή των συνταξιοδοτικών και εξισορροπητικών παρεμβάσεων είναι πλήρως συμβατά με το δημοσιονομικό στόχο της χώρας, όπως αυτός τίθεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022".
Η κατάθεση του προϋπολογισμού αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις και κριτική από την αντιπολίτευση.
Νίκος Δένδιας: Ο προϋπολογισμός θα οδηγήσει σε αντίληψη των αδιεξόδων της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στο θέμα των συντάξεων. «Σας το λέω ευθέως. Η ΝΔ χαίρεται για τη μη περικοπή των συντάξεων. Θεωρούμε ότι η ελληνική κοινωνία, σε αυτή τη συγκυρία δεν άντεχε περαιτέρω περικοπή των συντάξεων. Θεωρούμε όμως ότι ο προϋπολογισμός που καταθέσατε, θα οδηγήσει σε αντίληψη των αδιεξόδων που η οικονομική σας πολιτική δημιουργεί. Θα ευχόμουν να διαψευσθώ από τη συζήτηση και την τελική της κατάληξη αλλά φοβούμαι ότι αυτό δεν θα συμβεί», είπε ο Νίκος Δένδιας.
«Χαίρομαι που η αντιπολίτευση χαιρετίζει τη μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης για την ακύρωση του μέτρου περικοπής των προσωπικών διαφορών κύριων και επικουρικών συντάξεων που ενσωματώνει ο προϋπολογισμός του 2019», απάντησε ο Γιώργος Χουλιαράκης και πρόσθεσε ότι θα περίμενε από την αντιπολίτευση να τοποθετηθεί αφού μελετήσει τον προϋπολογισμό.
Αμυράς: Ας κρατάμε μικρό καλάθι για το «μεταμνημονιακός»
«Δεν είναι ο πρώτος μεταμνημονιακός προϋπολογισμός δεδομένου ότι είμαστε σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει σε αξιολόγηση για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, που έχουν πιάσει ταβάνι, θα προχωρήσει σε αξιολόγηση για τη στελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, για την καθυστέρηση στις ιδιωτικοποιήσεις, για τις αλλαγές στο Δημόσιο», ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού Γιώργος Αμυράς και προέτρεψε απευθυνόμενος στα κυβερνητικά έδρανα: «Ας κρατάμε μικρό καλάθι, σε σχέση με το αντιμνημονιακός προϋπολογισμός. Υπάρχει και η προειδοποίηση για τα κέρδη από το ευρωσύστημα και όλα αυτά εξαρτώνται από τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, όλα αυτά θα ελεγχθούν». Τόνισε επίσης ότι για να πετύχει ο προϋπολογισμός θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρα αναπτυξιακός.
Θεοχαρόπουλος: Εχουν υπογραφεί δεσμεύσεις που συνιστούν βαρύ πρόγραμμα για τη χώρα
«Χαρακτηρίζεται από την κυβέρνησή σας ο πρώτος μεταμνημονιακός προϋπολογισμός. Θα έπρεπε να μιλάμε με μεγαλύτερη ειλικρίνεια στον ελληνικό λαό. Έχουν υπογραφεί δεσμεύσεις οι οποίες συνιστούν ένα βαρύ πρόγραμμα για τη χώρα», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΔΗΣΥ Θανάσης Θεοχαρόπουλος. Ο κ. Θεοχαρόπουλος ανέφερε επίσης ότι ο προϋπολογισμός αυτός, όπως και οι προηγούμενοι, έχει κεντρικό στόχο την επίτευξη υπερβολικών πρωτογενών πλεονασμάτων. «Από εκεί που μιλούσαμε για ελλείμματα, φτάσαμε στο άλλο άκρο. Να κυνηγούμε ανέφικτα υπερβολικά πρωτογενή πλεονάσματα», είπε ο κ. Θεοχαρόπουλος και τόνισε ότι καμία χώρα για τόσα πολλά χρόνια δεν μπορεί να λειτουργήσει με πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 3,5%. «Είναι κεντρικός στόχος για διαπραγμάτευση να πέσει στο 2% για να μπορέσει να γίνει πράγματι αναπτυξιακός ένας προϋπολογισμός», είπε ο βουλευτής της ΔΗΣΥ και υπογράμμισε ότι ο προϋπολογισμός του 2019 έχει κυκλική ανακύκλωση της φτώχειας.
Παφίλης: Ειρωνία η ιστορία του μεταμνημονιακού προϋπολογισμού
«Αυτή η ιστορία του μεταμνημονιακού προϋπολογισμού και της μεταμνημονιακής εποχής είναι ειρωνεία. Η μεταμνημονιακή εποχή με 700 νόμους να ισχύουν στο ακέραιο και να μην καταργείται κανένας!» ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Θανάσης Παφίλης και πρόσθεσε ότι ο «μεταμνημονιακός προϋπολογισμός και η μεταμνημονιακή εποχή», έχουν δεσμεύσεις μέχρι 2060, με μέτρα για τα πλεονάσματα, με μέτρα που θα εφαρμόζονται από το 2019 και από το 2020. Κατήγγειλε δε ότι τα μέτρα αυτή θα είναι μονομερή αφού θα λειτουργούν μόνο υπέρ του κεφαλαίου. «Μεταμνημονιακή εποχή αλλά ισχύει η σιδερένια επιτροπεία από την πλευρά της ΕΕ. Άρα είναι ένας μύθος. Όλα έχουν αποφασιστεί και απλά μένει ο τίτλος», είπε ο Θανάσης Παφίλης. Κατήγγειλε επίσης ότι κατατίθεται σήμερα ένας σκληρός, βαθιά ταξικός προϋπολογισμός γιατί και αυτός παίρνει πολλά δισ. από τους πολλούς, τους εργαζόμενους, τους μισθωτούς, τα λαϊκά στρώματα, μέχρι του σημείου να καταργεί και το ΕΚΑΣ και από την άλλη δίνει ακόμα περισσότερα στο μεγάλο κεφάλαιο. Ο κ. Παφίλης αναφέρθηκε και στις συντάξεις. «Η ΝΔ χαιρετίζει. Κόψατε 15 φορές εσείς και 15 φορές ο ΣΥΡΙΖΑ τις συντάξεις και πανηγυρίζετε που δεν κόβονται και άλλο. Αυτό είναι αίσχος για εμάς! Αίσχος! Κοροϊδεύετε έναν λαό ολόκληρο. Αλλά θα σας δώσει απάντηση ο ελληνικός λαός και πρέπει να δώσει!», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ.
Διαβάστε επίσης: Σταϊκούρας για προϋπολογισμό: Ευτυχώς ο κύκλος της κυβέρνησης κλείνει