Σκληρό ροκ του Αλέξη Τσίπρα με τα "τζάκια"
Ανακατατάξεις στο τηλεοπτικό και επιχειρηματικό τοπίο με αφορμή τα δάνεια των καναλιών - Πώς αντιδρούν οι ιδιοκτήτες των media
Του Παναγιώτη Τζένου - Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Σκληρό ροκ φαίνεται ότι έχει αποφασίσει να «χορέψει» η κυβέρνηση το επόμενο διάστημα με τα παραδοσιακά επιχειρηματικά «τζάκια», κορυφώνοντας την ένταση στο εσωτερικό πεδίο με «όχημα» -σε πρώτη φάση- την προώθηση νομοσχεδίου για την αδειοδότηση των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, αλλά και τον έλεγχο των δανείων τόσο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενημέρωσης (τα οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει η κυβέρνηση, ξεπερνούν τα 700 εκατομμύρια ευρώ) όσο και εκείνων που έχουν συναλλαγές με το Δημόσιο, διεκδικώντας κομμάτι από την κρατική πίτα. Οι αναφορές του Αλέξη Τσίπρα περί διαπλοκής και ευνοϊκής μεταχείρισης από την προηγούμενη κυβέρνηση συγκεκριμένων επιχειρηματιών κατά τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στη Βουλή τη Δευτέρα σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών κάθε άλλο παρά τυχαίες ήταν. Ο πρωθυπουργός έκανε ευθεία επίθεση στον Αντώνη Σαμαρά για το modus operandi που υιοθέτησε κατά τη διακυβέρνησή του απέναντι σε συγκεκριμένους εκπροσώπους του εγχώριου επιχειρείν, αφήνοντας σαφείς αιχμές για τους χειρισμούς του στο μέτωπο των αδειών των ραδιοτηλεοπτικών μέσων.
ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΙΑ
Σύμφωνα με τους γνωρίζοντες τα μυστικά του Μεγάρου Μαξίμου, επρόκειτο για μια προαναγγελία των εξελίξεων που έχουν ήδη δρομολογηθεί στο εν λόγω πεδίο. Ωστόσο, το κλίμα που διαμορφώνεται στις σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και των οικονομικών κύκλων της χώρας είναι αποτέλεσμα όχι μόνο των μετεκλογικών κυβερνητικών εξαγγελιών, αλλά και της στάσης που κράτησε η Κουμουνδούρου απέναντί τους το διάστημα από τις ευρωεκλογές μέχρι και την 25η Ιανουαρίου. «Προκειμένου να μη διαταραχθεί η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς την εξουσία, είχαν τάξει εν πολλοίς στους πάντες τα πάντα και, ως εκ τούτου, ήταν δεδομένο ότι σε κάποιες περιπτώσεις θα υπήρχαν αλληλοσυγκρουόμενες δεσμεύσεις», σημειώνουν οι γνωρίζοντες τα σχετικά παρασκήνια.
Ο «ανένδοτος» με τους βαρόνους των media κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, την ώρα που το Μαξίμου επιλέγει τη στρατηγική της καταγγελίας σεναρίων για ανατροπή της κυβέρνησης, στοχοποιώντας παράλληλα τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ, αλλά και το «Ποτάμι» για το ότι κρύβονται πίσω από τις συζητήσεις σχετικά με τη δημιουργία ενός ευρύτερου κυβερνητικού συνασπισμού.
Υπό αυτή την έννοια, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στα κοστολογημένα μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες περιλαμβάνεται και η έκδοση τηλεοπτικών αδειών που εκκρεμούν εδώ και 25 χρόνια και από τις οποίες προϋπολογίζει ένα -μάλλον εξωπραγματικό- έσοδο 350 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, ο υπουργός Επικρατείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, Παναγιώτης Νικολούδης, ζητά να ελέγξει όλες τις δανειακές συμβάσεις που έχουν συνάψει υπερχρεωμένες επιχειρήσεις ΜΜΕ.
Τις τελευταίες ημέρες στο στόχαστρο της κυβέρνησης μπήκε και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος φέρεται να αρνήθηκε το αίτημα του Γ. Βαρουφάκη για χορήγηση των στοιχείων των δανείων των ελληνικών ΜΜΕ που θεωρούνται επισφαλή, και συγκεκριμένα όλων όσα χορηγήθηκαν την τελευταία πενταετία, αλλά δεν εξυπηρετούνται. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Στουρνάρας επικαλέστηκε τη διασφάλιση του τραπεζικού απορρήτου, τονίζοντας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα υπήρχαν ποινικές ευθύνες για τα στελέχη της κεντρικής τράπεζας.
ΒΕΒΑΙΩΣΗ
Χαρακτηριστικό των προθέσεων της κυβέρνησης είναι το γεγονός ότι το Μαξίμου, ως αντίδραση, έσπευσε να βεβαιώσει πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ από το ελάχιστο ετήσιο αντάλλαγμα υπέρ του ελληνικού Δημοσίου του 2% επί των ακαθάριστων εσόδων των τηλεοπτικών σταθμών (βλ. αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες των media στο ένθετο «Secret») στα τηλεοπτικά
κανάλια που δεν έχουν καταβάλει τον συγκεκριμένο φόρο από το 2010. Την ίδια μέρα, μάλιστα, η εφημερίδα «Αυγή» δημοσίευε αποκαλυπτικό ρεπορτάζ στο οποίο επικαλούνταν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες στο πόρισμα των 30 σελίδων που συνέταξε η ΤτΕ και είχε ζητηθεί από την Αρχή για το ξέπλυμα «βρώμικου» χρήματος (όταν επικεφαλής της ήταν ο κ. Νικολούδης) στοιχειοθετείται το αδίκημα της απιστίας εις βάρος των στελεχών της Αγροτικής Τράπεζας που έδωσαν δάνεια σε τουλάχιστον 10 επιχειρηματικούς ομίλους, χωρίς να έχουν λάβει τις αναγκαίες καλύψεις. Σε αυτές, σύμφωνα με το δημοσίευμα, περιλαμβάνονται γνωστές κατασκευαστικές εταιρείες, εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ενέργειας, καθώς και επιχειρηματίας που κατέχει γνωστό τηλεοπτικό σταθμό.
Οπως, μάλιστα, αναφερόταν στο δημοσίευμα, στο σκάνδαλο της ΑΤΕ φέρονται να εμπλέκονται όχι μόνο τα τραπεζικά στελέχη και οι επιχειρηματίες στους οποίους δόθηκαν τα δάνεια, αλλά και πολιτικοί παράγοντες, που πίεσαν να δοθούν τα δάνεια αυτά. Πρόκειται μόνο για 25 περιπτώσεις «θαλασσοδανείων» από τις 1.300 της περιόδου 2000-2010 για τις οποίες υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι έχουν δοθεί παράνομα τα δάνεια και αφορούν ποσά άνω των 4,9 δισ. ευρώ. Μετά από αυτή την εξέλιξη, η υπόθεση αναμένεται να περάσει σύντομα στα χέρια των εισαγγελέων.
Οι πρώτες αντιδράσεις από την πλευρά των καναλαρχών για το νομοσχέδιο που δίνει τη δυνατότητα στην ΕΡΤ να υποκαθιστά την Digea ήρθαν από το σύνολο των μετόχων των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, οι οποίοι, σύμφωνα με απόλυτα ασφαλείς πληροφορίες των «Παραπολιτικών», έχουν στείλει μήνυμα στην κυβέρνηση ότι θα απόσχουν μαζικά από οποιαδήποτε διαδικασία αδειοδότησης με τους υπάρχοντες όρους και από μηδενική βάση, γεγονός που έχει προκαλέσει υποψίες στο Μαξίμου ότι οι καναλάρχες εξετάζουν ακόμα και το σενάριο του «μαύρου» στις τηλεοπτικές οθόνες.
Οπως είναι φυσικό, η στάση που έχει επιλέξει η κυβέρνηση επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την επιχειρηματική δραστηριότητα μιας μεγάλης μερίδας παραδοσιακών «τζακιών», που στην παρούσα φάση τηρούν στάση αναμονής, χωρίς ωστόσο να κρύβουν τη δυσαρέσκειά τους.
ΒΑΡΔΗΣ ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗΣ
Οι τριγωνικές συναλλαγές προκάλεσαν εκνευρισμό
Πριν ακόμη το σύνολο των μεγάλων μιντιακών μαγαζιών αρχίσει να αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη διαλλακτικότητα την προοπτική της διαφαινόμενης ανάληψης των ηνίων της χώρας από τον Αλέξη Τσίπρα, το Star της οικογένειας Βαρδινογιάννη είχε δώσει ξεκάθαρο στίγμα υπέρ της σταθερότητας, παρά τη διαφαινόμενη κυβερνητική αλλαγή. Η στάση αυτή είχε θεωρηθεί τότε ως ιδιαίτερα σημαντική αναφορικά με τα νέα δεδομένα που δημιουργούνταν στις σχέσεις και την επικοινωνία μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του επιχειρηματικού κόσμου. Ακόμη πιο δυναμική ήταν η παρέμβαση του Γιάννη Βαρδινογιάννη, ο οποίος, πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών στο πρακτικό ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης, εξέφρασε την εμπιστοσύνη και τη στήριξή του σε αυτή με συνέντευξη σε ξένα ΜΜΕ, ειδικά σε ό,τι αφορά το κομμάτι της καθιέρωσης ξεκάθαρων κανόνων στον εγχώριο επιχειρηματικό στίβο. Ωστόσο, οι παλινωδίες στο θέμα του νόμου για τις τριγωνικές συναλλαγές, που, αν και αρχικά η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι δεν θα κατέθετε, εντέλει επανέφερε, επιβάλλοντας προκαταβολή φόρου 26%, και το γεγονός ότι μόνο εφόσον η επιχείρηση αποδείξει ότι πρόκειται περί πραγματικής συναλλαγής θα δικαιούται να πάρει πίσω τον καταβληθέντα φόρο (σε 3 μήνες από 12 αρχικά), φαίνεται ότι θεωρήθηκαν ως unfair πολιτική κίνηση από την πλευρά της κυβέρνησης και είναι προφανές ότι έχουν δυσαρεστήσει την πλευρά του επιφανούς επιχειρηματία.
ΟΜΙΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Στηρίζεται στις επενδύσεις
Ως γνωστόν, το κανάλι που ελέγχεται από την οικογένεια Κυριακού βρέθηκε σε ανοικτή ρήξη με τον ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου, εξαιτίας της ξεκάθαρης γραμμής του υπέρ της προηγούμενης κυβέρνησης. Η οικογένεια Κυριακού, η οποία διατηρεί παραδοσιακά στενές σχέσεις με τη Νέα Δημοκρατία, γνωρίζει ότι βρίσκεται στο στόχαστρο του Μεγάρου Μαξίμου, ωστόσο, λόγω των υπόλοιπων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της εκτός Ελλάδος, που πηγαίνουν εξαιρετικά, καταφέρνει να διατηρεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα. O ΑΝΤΕΝΝΑ TV, το 2012, οπότε και δημοσιεύτηκε ο τελευταίος ισολογισμός του, είχε υποχρεώσεις ύψους 136 εκατομμυρίων ευρώ στις τράπεζες και συνολικές υποχρεώσεις 290 εκατομμυρίων ευρώ, όταν ο κύκλος εργασιών του τη χρονιά εκείνη ανήλθε στα 72 εκατομμύρια ευρώ και τα κέρδη προ φόρων στα 3 εκατομμύρια ευρώ. Ο τηλεοπτικός σταθμός του Αμαρουσίου διαθέτει ένα «μαξιλαράκι» σε σχέση με το Mega, καθώς προ κρίσεως κατάφερε να εισπράξει το ποσό των 620 εκατομμυρίων ευρώ από τη σουηδική Modern Times λόγω της πώλησης του τηλεοπτικού σταθμού Nova televiziya. Η διοίκηση του ΑΝΤΕΝΝΑ έχει επενδύσει μέρος των χρημάτων που έλαβε στη διεθνή επέκταση του ομίλου, εφαρμόζοντας στην Ελλάδα, από το 2009, πρόγραμμα λιτότητας και περικοπών, το τελευταίο διάστημα μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΛΑΦΟΥΖΟΣ
Εφιάλτης τα αρνητικά ίδια κεφάλαια
Ο εφιάλτης των αρνητικών ιδίων κεφαλαίων επιστρέφει με μεγαλύτερη ένταση στον ΣΚΑΪ του Γιάννη Αλαφούζου, και μάλιστα σε μια περίοδο που η κυβέρνηση, διά του υπουργού Επικρατείας, Νίκου Παππά, ζητά από τους επιχειρηματίες των ΜΜΕ να βάζουν χρήματα στις εταιρείες τους, για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία των ισολογισμών, οι ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις του Γιάννη Αλαφούζου, που φέρουν τη χαρακτηριστική επωνυμία «Ειδήσεις Ντοτ Κομ», παρουσιάζουν τα τελευταία τρία χρόνια αρνητικά ίδια κεφάλαια. Την επισήμανση αυτή κάνει το ΕΣΡ στον ετήσιο απολογισμό του και βάσει αυτής συντρέχουν οι συνθήκες για τη λύση και την εκκαθάριση της τηλεοπτικής εταιρείας! Ο επιχειρηματίας Αλαφούζος καλείται σύντομα και με συγκεκριμένες ενέργειες να απαντήσει στην έκθεση του ΕΣΡ. Αν δεν το πράξει, οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν κάθε δικαίωμα να προχωρήσουν στην εκκαθάριση της εταιρείας στην οποία ανήκει ο ΣΚΑΪ. Την ίδια ώρα, δεν θα πρέπει κανείς να παραβλέψει την ευθεία κόντρα της διοίκησης του σταθμού με τον Πάνο Καμμένο, ο οποίος επέκρινε εμμέσως πλην σαφώς το γεγονός ότι στο Δ.Σ. του ΣΚΑΪ συμμετέχει ο καταζητούμενος επιχειρηματίας Πάνος Κυριακίδης, ενώ χρησιμοποίησε ιδιαίτερα σκληρές εκφράσεις για τη σταθερά φιλομνημονιακή στάση του καναλιού. «Ο ΣΚΑΪ έχει πολλά ανοίγματα, ενώ κανείς δεν πρέπει να ξεχνά τον τρόπο με τον οποίο αποκτήθηκε από τον Αλαφούζο η συγκεκριμένη συχνότητα», λένε με νόημα κύκλοι, παραπέμποντας στον σάλο που είχε προκαλέσει πριν από μερικά χρόνια η διαδικασία παράδοσης στον γνωστό επιχειρηματία της συχνότητας του Seven X από τον Γιώργο Μπατατούδη και την Αγροτική Τράπεζα επί Τάκη Μηλιάκου.
Στον αντίποδα, η εφημερίδα «Καθημερινή», η οποία ελέγχεται από τον Θέμη Αλαφούζο και, όπως πρόσφατα αποκαλύφθηκε, πήρε δάνειο ύψους 36 εκατομμυρίων ευρώ από την Εθνική Τράπεζα για να αναχρηματοδοτήσει τον τρέχοντα τραπεζικό δανεισμό της, προσπαθεί μέσω του Αλέξη Παπαχελά να κάνει ένα άνοιγμα προς τη νέα κυβέρνηση. Το γεγονός, άλλωστε, ότι σε κύριο άρθρο της στην πρώτη σελίδα το περασμένο Σάββατο, υπό τον τίτλο «Χωρίς ψευδαισθήσεις», η εφημερίδα καλούσε την κυβέρνηση να «τρέξει» γρήγορα τον διαγωνισμό για τις αδειοδοτήσεις και την πάταξη του λαθρεμπορίου δείχνει ότι κινείται σε άλλη γραμμή από αυτή του Γ. Αλαφούζου, τον οποίο η κυβέρνηση θεωρεί βασικό βραχίονα των μνημονιακών επιλογών.
ΔΟΛ - ΣΤΑΥΡΟΣ ΨΥΧΑΡΗΣ
Μια επίθεση με νόημα από τα «Νέα»
Βαρύ είναι το κλίμα για την κυβέρνηση και στο μέτωπο του ΔΟΛ. Η θετική στάση του Σταύρου Ψυχάρη λίγο πριν από τις εκλογές, που εκφράστηκε μέσω της ευνοϊκής για την προοπτική κυβερνησιμότητας της Αριστεράς αρθρογραφίας του ισχυρού άνδρα του Οργανισμού, έχει δώσει τη θέση της στην καχυποψία και στην έντονη κριτική, γεγονός που κορυφώθηκε και με την αποκάλυψη του σκανδάλου Κατρούγκαλου, αλλά και με το χθεσινό πρωτοσέλιδο άρθρο του Γ. Πανούση, που προκάλεσε αναταράξεις στην κυβέρνηση. Βασική αιτία για αυτό είναι οι συνεχείς κυβερνητικές αναφορές στο status quo των μεγάλων μιντιακών μαγαζιών, και δη των τηλεοπτικών καναλιών (σ.σ.: ο ΔΟΛ είναι μεταξύ των τριών μεγαλομετόχων του Mega). Κύριο σημείο τριβής, όμως, είναι το θέμα των δανείων του συγκροτήματος της Μιχαλακοπούλου και οι σχετικοί χειρισμοί της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, η πλευρά Ψυχάρη θεωρεί unfair το γεγονός ότι, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση με τις τράπεζες, η κυβέρνηση επέλεξε ευθύς εξ αρχής να παραδώσει τον «φάκελο» στον υπουργό Επικρατείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, Παναγιώτη Νικολούδη. «Υπήρχε άτυπη συμφωνία να βρεθεί λύση ανάμεσα στην εταιρεία και τις τράπεζες», υπογραμμίζουν στα «Π» οι μυημένοι στα μυστικά της μιντιακής πιάτσας. Χαρακτηριστική είναι, πάντως, η αντίδραση στην απάντηση του Γ. Βαρουφάκη σε σχετική ερώτηση από τον βουλευτή των ΑΝ.ΕΛ. Νίκο Νικολόπουλο μέσα από τα «Νέα» της Πέμπτης, όπου, υπό τον τίτλο «Τα συνεταιράκια και ο Τύπος», η εφημερίδα επιτίθεται στον κ. Βαρουφάκη, τονίζει ότι η τράπεζα ήδη συνεργάζεται με τον οικονομικό εισαγγελέα, ενώ καταλήγει αφήνοντας ένα ξεκάθαρο υπονοούμενο προς την κυβέρνηση: «Πάντως, ας μην περιμένει ότι θα συμμορφωθούν προς τις υποδείξεις μέσα ενημέρωσης που εκπληρώνουν κανονικά τις δανειακές υποχρεώσεις τους. Οι υπουργοί έρχονται και παρέρχονται, ενώ η ενημέρωση είναι -και θα είναι- πάντα εδώ».
ΟΜΙΛΟΣ ΚΟΝΤΟΜΗΝΑ
Αλλάζει γραμμή ο ALPHA
Επιφυλακτική στάση κρατά έναντι της κυβέρνησης το τελευταίο διάστημα και ο Alpha του Δημήτρη Κοντοµηνά, ο οποίος, αν και διατηρεί καλές επαφές με την Κουμουνδούρου, λόγω της άριστης σχέσης του µε τον Λάκη Λαζόπουλο, το τελευταίο διάστημα κρατά μια μάλλον επικριτική θέση απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ένας από τους λόγους πιθανόν να είναι και το «άνοιγμα» Τσίπρα στην πλευρά Καραμανλή, που αποτελεί κόκκινο πανί για τον κ. Κοντομηνά. Πάντως, ο ικανότατος επιχειρηματίας έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα δίκτυο υγιών παράπλευρων εταιρειών, ενώ πρόσφατα έλαβε και ενίσχυση σε ρευστό από τη δικαστική διαμάχη µε την πρώην Telestet και έχει πάρει τις αποφάσεις του. Να σημειωθεί ότι ο Alpha είχε συνολικό δανεισμό ύψους 31 εκατομμυρίων ευρώ το 2013, εκ των οποίων τα 20 εκατ. ευρώ είναι μακροπρόθεσμα και τα 11 βραχυπρόθεσμα. Συνολικά, πάντως, οι οικονομικές υποχρεώσεις της εταιρείας έχουν υποχωρήσει σημαντικά, συγκριτικά µε το 2008, προ της πρόσκαιρης απόκτησης των μετοχών από το RTL.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΟΜΠΟΛΑ
Διπλό χτύπημα από την εκκαθάριση
Το μεγαλύτερο χάσμα αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται στις σχέσεις της κυβέρνησης με την οικογένεια Μπόμπολα, την οποία ουκ ολίγα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ φωτογραφίζουν ξεκάθαρα στις αναφορές τους περί διαπλοκής. Με το δεδομένο αυτό, θεωρείται ότι πολύ δύσκολα θα μείνει ανεπηρέαστη από το γενικότερο κλίμα που έχει διαμορφωθεί η όποια επαφή του Μαξίμου με την πλευρά του Γιώργου Μπόμπολα και των επιγόνων του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις εργολαβίες της οικογένειας (με κύριο ζητούμενο βέβαια τη χρηματοδότησή τους), τις ανοικτές δικαστικές υποθέσεις της, αλλά και τις δραστηριότητές της στα media. Στο πλαίσιο αυτό, αν και η τοποθέτηση του «πνευματικού τέκνου» του Γιάννη Δραγασάκη, Μπάμπη Παπαδάκη, στο πόστο του διευθυντή του «Εθνους» μεταφράστηκε ως κίνηση φιλίας από την πλευρά Μπόμπολα, το τοπίο παραμένει θολό, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το ψυχρό κλίμα που συνεχίζει να υπάρχει μεταξύ Μαξίμου-Mega, του οποίου η οικογένεια Μπόμπολα είναι πλειοψηφών μέτοχος. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στο νομοσχέδιο για την ΕΡΤ, εκτός από τη διάταξη που δίνει στον υπουργό Επικρατείας το έννομο συμφέρον να ζητήσει τη λύση και την εκκαθάριση μιας εταιρείας που έχει αρνητικά ίδια κεφάλαια, η ίδια δυνατότητα δίνεται και στον υπουργό Υποδομών, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις κατασκευαστικές εταιρείες του Ομίλου.