Του ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗ -εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Το πιεστικό δίλημμα της Ευρώπης, «ανοιχτά σύνορα για πρόσφυγες και παράνομους μετανάστες» ή «αποφασιστική πολιτική αποτροπής, για να αποθαρρυνθούν οι δουλέμποροι», τελικά απαντήθηκε: Από την ίδια την πραγματικότητα και από τον επίτροπο Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρη Αβραμόπουλο, με φόντο μια άνευ προηγουμένου έξαρση της μεταναστευτικής και προσφυγικής ροής λόγω της πρωτοφανούς αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή πέριξ της Μεσογείου.

Η Ε.Ε. για πρώτη φορά εμφανίζεται να κινείται ουσιαστικά, αν και η διαχείριση του φαινομένου ή, έστω, ο μετριασμός του έχει τρομακτικές δυσκολίες και δεν είναι κάτι που πρόκειται να ολοκληρωθεί σε ορατό χρονικό ορίζοντα. Εξάλλου, η «οχύρωση» των βόρειων και των κεντροευρωπαϊκών κρατών πίσω από το «Δουβλίνο ΙΙ», εις βάρος των κρατών του νότου, που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση, και η επιμονή τους να αρνούνται την αναλογική κατανομή των μεταναστών δεν έχουν εκλείψει. Υπάρχει όμως πλέον η συνειδητοποίηση ότι τα πράγματα δεν μπορούν να παραμείνουν ως έχουν.

ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΣ. Απαντώντας αποκλειστικά σε ερώτηση των «Παραπολιτικών» από τη Μάλτα, όπου παραβρέθηκε εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην κηδεία των θυμάτων του πολύνεκρου ναυαγίου της 19ης Απριλίου στα ανοιχτά της Λιβύης, ο Ελληνας επίτροπος έδωσε το στίγμα της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής, η οποία συνοψίζεται στα εξής: Πόλεμος με τους δουλεμπόρους, αυξημένη επιτήρηση της Μεσογείου, δημιουργία συνθηκών προσωρινής παραμονής των μεταναστών στις μεσανατολικές και τις βορειοαφρικανικές τράνζιτ χώρες και ενίσχυση των τελευταίων για να αποτρέπουν τις ροές, άμεσος επαναπατρισμός στις χώρες προέλευσης και κίνητρα επανεγκατάστασης.

Ο κ. Αβραμόπουλος, σχολιάζοντας στα «Π» τον καινούργιο ευρωπαϊκό σχεδιασμό, έκανε λόγο για την ανάγκη δημιουργίας μιας νέας πραγματικότητας στο ζήτημα της μετανάστευσης: «Η Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (σ.σ. ολοκληρώθηκε χθες) αναμένεται να υιοθετήσει την πολιτική της μετανάστευσης της Ευρώπης ώστε, μεταξύ άλλων, να δοθεί τέλος στην απάνθρωπη αυτή κατάσταση, να συνεργαστούμε με τις τρίτες χώρες, προέλευσης και διέλευσης, και να δημιουργήσουμε μια νέα πραγματικότητα σε αυτό που ονομάζουμε μεταναστευτικό ζήτημα. Τα δέκα σημεία που πρότεινα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα εμπλουτιστούν με προσθήκες από τα κράτη-μέλη, ενόψει και της ανακοίνωσης της ευρωπαϊκής ατζέντας για τη μετανάστευση, που θα πραγματοποιηθεί στα μέσα Μαΐου, νωρίτερα από ό,τι αρχικά προβλεπόταν. Τα βασικά σημεία της στρατηγικής είναι: Ενίσχυση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων (“Τρίτων” και “Ποσειδών”) και καταπολέμηση των λαθρεμπόρων στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, που εκμεταλλεύονται την ελπίδα των δυστυχισμένων ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή. Εχουμε κηρύξει πόλεμο στους δουλεμπόρους. Η Ευρώπη έχει κηρύξει πόλεμο στους δουλεμπόρους. Επίσης, ενίσχυση τρίτων χωρών για να αποτρέπουν μαζικές ροές (Τυνησία, Αίγυπτος, Μάλι, Νίγηρας, Συρία κ.λπ.) και ενίσχυση της αλληλεγγύης με εθελοντικά προγράμματα μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης».

Στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. για το μεταναστευτικό αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, ο τριπλασιασμός της χρηματοδότησης του προγράμματος «Τρίτων» της Frontex (στα 220 εκατομμύρια ευρώ) και η αύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητάς της στη Μεσόγειο, ενώ στο κοινό ανακοινωθέν υπάρχει ειδική αναφορά για συνεργασία της Ε.Ε. με τις χώρες καταγωγής των μεταναστών, αλλά και με τις χώρες διέλευσης, ιδιαίτερα με την Τουρκία. Η γείτων δέχεται μεν μεγάλες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, αλλά κάνει μία «γκρίζα» διαχείριση, όπως αποδεικνύεται από τα φορτωμένα δουλεμπορικά που φθάνουν καθημερινά στα ελληνικά νησιά.

ΗΧΗΡΟ ΜΗΝΥΜΑ. Η ενίσχυση της αποτρεπτικής διάστασης που υιοθετεί η Ε.Ε., με πιο ενεργό εμπλοκή του στρατιωτικού παράγοντα, καταστροφή των δουλεμπορικών υποδομών και επαναπατρισμούς μεταναστών, που θα στείλουν μήνυμα ότι η Ενωση δεν αποτελεί «ανοιχτό» προορισμό, πέραν του ότι φιλοδοξεί να μειώσει τις αφίξεις σε ευρωπαϊκό έδαφος, το πιθανότερο είναι να μειώσει επίσης τις τραγωδίες και τους θανάτους στη Μεσόγειο, που αυξάνονται όσο αυξάνονται τα δρομολόγια των δουλεμπόρων.

Οι επικριτές της «σκλήρυνσης» της ευρωπαϊκής στάσης στην ουσία συνεργούν με τους δουλεμπόρους, αφού η πολιτική των «ανοιχτών συνόρων» που ζητούν είναι αυτή ακριβώς που πουλάνε οι δουλέμποροι στα θύματά τους, στα οποία υπόσχονται καλύτερη ζωή στην «ανοιχτή Ευρώπη». Και αντί για καλύτερη ζωή, τη χάνουν στα νερά της Μεσογείου.Το μεταναστευτικό και προσφυγικό κύμα δεν πρόκειται να σταματήσει όσο δεν εκλείπουν οι λόγοι που το τροφοδοτούν, δηλαδή οι εστίες πολέμου, τρομοκρατίας και αποσταθεροποίησης, ο τρόπος διαχείρισης όμως έχει σημασία.

10 μέτρα κατά της λαθρομετανάστευσης

Η δέσμη 10 μέτρων που ανακοίνωσε ο αρμόδιος επίτροπος, Δημήτρης Αβραμόπουλος, θέτει το πλαίσιο για το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης στο Μεταναστευτικό:

ºΕνίσχυση των κοινών επιχειρήσεων στη Μεσόγειο, «Τρίτων» και «Ποσειδών», με αύξηση των οικονομικών και άλλων πόρων, καθώς και επέκταση του επιχειρησιακού χώρου τους, γεγονός που θα επιτρέψει μεγαλύτερο εύρος παρέμβασης.

ºΚατάληψη και καταστροφή των σκαφών που χρησιμοποιούν οι λαθρέμποροι.

ºΣυνεδριάσεις σε τακτική βάση των ευρωπαϊκών οργανισμών Europol, Frontex, EASO και EUROJUST για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τον εντοπισμό των λαθρεμπόρων, τις μεθόδους τους και την εξακρίβωση των οικονομικών τους πόρων. Η κοινή επιχείρηση «JOT MARE» θα αποτελέσει παράδειγμα για τον συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

ºΕπεξεργασία των αιτήσεων ασύλου στην Ιταλία και στην Ελλάδα υπό την αιγίδα της EASO. Η διαδικασία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους δύο μήνες από την ημέρα υποβολής της αίτησης.

ºΛήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων από όλους τους μετανάστες από τα κράτη-μέλη.

ºΕξέταση εναλλακτικών επιλογών για τη δημιουργία μηχανισμού μετεγκατάστασης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

ºΕφαρμογή διευρυμένου πιλοτικού προγράμματος στην Ε.Ε. για την επανεγκατάσταση μεταναστών σε εθελοντική βάση, με προσφορά θέσεων για άτομα που χρήζουν επείγουσας προστασίας.

ºΔημιουργία νέου προγράμματος για ταχεία επιστροφή των παράνομων μεταναστών, που θα συντονίζεται από τον οργανισμό Frontex και τα κράτη-μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Περισσότερες πτήσεις για την επιστροφή τους και ενημέρωση των μεταναστών στις χώρες διέλευσης για τα προγράμματα εθελοντικής επιστροφής.

ºΣυντονισμένη προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Εξωτερικής Δράσης με σκοπό τη συνεργασία με τις χώρες που περιβάλλουν τη Λιβύη. Ενδυνάμωση των σχέσεων με τρίτες χώρες, όπως, για παράδειγμα, οι πρωτοβουλίες στον Νίγηρα.

ºΤοποθέτηση αξιωματούχων υπεύθυνων για θέματα μετανάστευσης (ILO: Immigration Liaison Officers) σε τρίτες χώρες για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα μεταναστευτικά ρεύματα και την ενίσχυση του ρόλου των ευρωπαϊκών αντιπροσωπιών.