Τα άλλα «γκάλοπ» που δείχνουν την πολιτική αλλαγή
Eπενδυτικοί οίκοι, τραπεζικοί όμιλοι και στοιχηματικές εταιρείες προβλέπουν άνετη επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας
Νικος Σιμος
Ένα άλλο είδος ιδιαίτερα αξιόπιστων δημοσκοπήσεων αποτελούν οι αντιδράσεις της αγοράς στην προοπτική των πολιτικών μας πραγμάτων. Αντιδράσεις που είναι ιδιαίτερα επίκαιρες ενόψει των εκλογών και εκδηλώνονται ακριβώς λόγω της βέβαιης, καθ’ όλες τις ενδείξεις, αλλαγής στη διακυβέρνηση της χώρας.
Ετσι, οι μεν έρευνες των τάσεων της κοινής γνώμης από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων αναδεικνύουν τα «θέλω» της κοινής γνώμης τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, οι αντιδράσεις δε της... πιάτσας έρχονται να προεξοφλήσουν μια εξέλιξη.
Αυτές οι άλλες «δημοσκοπήσεις», που προεξοφλούν όχι απλώς κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα, αλλά και πολιτική σταθερότητα (που σημαίνει ότι «βλέπουν» νεοδημοκρατική αυτοδυναμία), προέρχονται από τις εκτιμήσεις και κατ’ επέκταση τις συμβουλές που δίνουν μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι και τράπεζες στους πελάτες τους, καθώς και από τις εκτιμήσεις και αντιδράσεις των στοιχηματικών εταιρειών, οι οποίες είναι φυσικό να μη ρισκάρουν ως προς τα φαβορί προβλέψεις που δεν ευσταθούν. Επίσης, από τις αντιδράσεις της εγχώριας αγοράς, αλλά και των ξένων αγορών (πορεία του χρηματιστηρίου και επιτόκιο ελληνικών ομολόγων), από την πραγματική εικόνα της ελληνικής οικονομίας υπό την αριστερή διακυβέρνηση, σε σύγκριση με τις προοπτικές που αναδεικνύουν οι ξένοι οίκοι από μια κυβερνητική αλλαγή, και από τη διαπιστούμενη στις έρευνες έντονη πρόθεση της ελληνικής κοινής γνώμης να πραγματοποιηθούν πρόωρες εκλογές.
Ισχυρές πιθανότητες
Ειδικότερα ως προς τους ξένους οίκους, είναι πρόσφατη η εκτίμηση της Morgan Stanley ότι η Νέα Δημοκρατία έχει πολύ ισχυρές πιθανότητες να αναδειχθεί αυτοδύναμη στις εκλογές της 7ης Ιουλίου. Σημειωτέον ότι ο συγκεκριμένος επενδυτικός οίκος συμβουλεύει ως εξής τους πελάτες του: «Τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών στην Ελλάδα υποστηρίζουν το σενάριο αυτό, ενώ οι πρόσφατες αντιδράσεις των αγορών συνάδουν με την άποψή μας ότι οι φετινές γενικές εκλογές θα εκληφθούν πιθανώς ως καταλύτης θετικών εξελίξεων.... Αν και η σύνθεση της επόμενης Βουλής είναι ασαφής, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Νέα Δημοκρατία έχει καλές πιθανότητες να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία...». Θεωρώντας εξάλλου η τράπεζα HSBC πολύ θετική εξέλιξη τη διενέργεια εκλογών, έχει αναπτύξει μια σειρά εκτιμήσεων σε πρόσφατη έκθεσή της. Μάλιστα, πέραν του ότι αυξάνει τις τιμές-στόχους για τις ελληνικές τράπεζες, επισημαίνει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα σε μια νεοδημοκρατική κυβέρνηση. Οπως λ.χ. ότι (σε αντιδιαστολή προφανώς προς την αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) η αγορά ξέρει πως η Ν.Δ. είναι φιλική προς το επιχειρείν. Μάλιστα, προδικάζει ότι η αγορά θεωρεί παραπάνω από πιθανή τη νίκη της Ν.Δ. και του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη συντριπτική επικράτηση που πέτυχε σε περιφερειακές και δημοτικές εκλογές και στις ευρωεκλογές. Επίσης, η τράπεζα θεωρεί στην έκθεσή της ότι η αγορά εκτιμά πως τα πολύ μεγάλα ποσοστά που πέτυχε το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές αποτελούν ισχυρή ένδειξη ότι στις γενικές κάλπες θα επιτύχει αυτοδυναμία. Γεγονός που χαιρετίζεται με αισιοδοξία από την αγορά, καθώς μια τέτοια προοπτική εξασφαλίζει την πολιτική σταθερότητα που τόσο έχει ανάγκη η οικονομία.
Ασφαλή συμπεράσματα
Οι στοιχηματικές εταιρείες αποτυπώνουν αναμφισβήτητα μια κοινή πεποίθηση για τα φαβορί και έτσι αποτελούν ένα καλό πρίσμα μέσα από το οποίο μπορεί να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Αναφέρουμε ενδεικτικά: στις 5 Ιουνίου η νίκη της Ν.Δ. έδινε μόνο 1,72, ενώ είχε ανοίξει στο 4. Ενα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι και το εξής: για τη στοιχηματική αποτίμηση, το over (δηλαδή από ποιο ποσοστό και πάνω υπολογιζόταν το ποσοστό των κομμάτων) όσον αφορά στη Ν.Δ. που υπολόγιζαν οι στοιχηματικές εταιρείες ήταν στο 35,5%, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ το over ήταν αν θα ξεπερνούσε το 24,5%. Να σημειώσουμε επίσης ως ενδεικτικό στοιχείο του τρόπου με τον οποίο οι στοιχηματικές εταιρείες κάνουν τις προβλέψεις τους ότι στις ευρωεκλογές η Ν.Δ. πλήρωνε μόλις 1,07 έναντι 6 του ΣΥΡΙΖΑ. Αν μάλιστα η Νέα Δημοκρατία κέρδιζε με κάτω από 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, η απόδοση που έδινε ήταν 1,75, ενώ με πάνω από 5,5 μονάδες διαφορά η απόδοση αυξανόταν στο 2, που και πάλι δεν ήταν πολύ υψηλή.
Να αναφέρουμε ενδεικτικά για τον τρόπο που λειτουργούν οι στοιχηματικές εταιρείες ότι, όσον αφορά τον επόμενο πρωθυπουργό στη Μεγάλη Βρετανία, για το φαβορί Μπόρις Τζόνσον δίνουν μόλις 1,10, ενώ για τον αντίπαλό του, σημερινό υπουργό Εξωτερικών, Τζέρεμι Χαντ,... 15. Για τον δε γνωστό πολέμιο της Ε.Ε., Νάιτζελ Φάρατζ, 50. Για την ακρίβεια των προβλέψεων των στοιχηματικών εταιρειών μπορούμε να υπενθυμίσουμε τις αποδόσεις που έδιναν στις εκλογές του 2015, όταν φαινόταν βέβαιη η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Δύο ημέρες πριν από τις εκλογές, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ έδινε μόλις 1,25 και της Νέας Δημοκρατίας 3,25, της Χρυσής Αυγής, που ήταν τρίτο κόμμα, 60 και του ΚΚΕ... 500. Για τους δε ΑΝ.ΕΛ., που εξαϋλώθηκαν πλέον, η απόδοση ήταν 5.000!
Το «ράλι» και η λαϊκή απαίτηση
Μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές και την αυξημένη πιθανότητα να επιτύχει αυτοδυναμία, το κόστος δανεισμού της χώρας έπεσε στο χαμηλότερο σημείο του, με τα ελληνικά ομόλογα να βελτιώνονται σημαντικά. Με άλλα λόγια, οι αγορές προεξοφλούν αυτό που καταγράφηκε στην έκθεση της HSBC. Τα ελληνικά ομόλογα πραγματοποιούν ένα «ράλι» και έτσι η απόδοση του 10ετούς ομολόγου -που είχε εκδοθεί με επιτόκιο 3,9%-, ενώ είχε μετά τις ευρωεκλογές επιτόκιο στο 2,8%, στη συνέχεια σημείωσε περαιτέρω πτώση 4 ποσοστιαίων μονάδων και έφτασε στο ιστορικό χαμηλό 2,59%. Το 5ετές έχει πέσει σε απόδοση στο 1,65% από το 5,20% που ήταν, στη συνέχεια δε έχει υποχωρήσει στο 1,43%, έχοντας σημειώσει πτώση πάνω από 7 ποσοστιαίες μονάδες. Και να σκεφτεί κανείς ότι το 5ετές αμερικανικό έχει επιτόκιο 1,92%... Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «βλάπτει» σοβαρά την οικονομία. Η προτίμηση αυτή των ξένων επενδυτικών οίκων για τα ελληνικά ομόλογα δεν οφείλεται μόνο στο ότι τα ομόλογα των ισχυρών οικονομιών έχουν αρνητικές αποδόσεις – και άρα συμφέρει το επιτόκιο των ελληνικών. Αλλά κυρίως στις προοπτικές από μια κυβερνητική αλλαγή, η οποία θα είναι φιλική προς τις επενδύσεις.
Επίσης, μετά το συντριπτικό για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, ήταν εντυπωσιακή η αντίδραση του χρηματιστηρίου. Στην αντίδραση αυτή αναφέρθηκε την προπερασμένη Πέμπτη (13 Ιουνίου) και το Bloomberg, καθώς και στις προοπτικές που ανοίγονται με την εκλογική νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη, επισημαίνοντας ότι έχει μιλήσει για μείωση των φόρων στις επιχειρήσεις και ιδιωτικοποιήσεις ως τρόπο να πετύχει ανάπτυξη 4%.
Σχετικό με την εμπιστοσύνη των επενδυτών, όπως αναφέρει το Bloomberg, είναι και το εξής: το γεγονός ότι ξένοι επενδυτικοί οίκοι προσδοκούν την κυβερνητική αλλαγή για την ανάκαμψη των επενδύσεων στη χώρα μας αποτυπώνεται στην αρνητική εξέλιξη που έχουν οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα επί των ημερών του ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γενικότερο παγκόσμιο κλίμα, καθώς διεθνώς οι ξένες επενδύσεις έχουν σημειώσει κάμψη, αλλά και στα πολλά αντικίνητρα που υπάρχουν στη χώρα μας, ξεκινώντας από το ασταθές φορολογικό καθεστώς και την υψηλή φορολογία και φτάνοντας στη βραδύτητα απονομής δικαιοσύνης και στα πολυπληθή γραφειοκρατικά εμπόδια.
Τέλος, πολύ ισχυρό στοιχείο, που συνηγορεί υπέρ της αυτοδυναμίας της Ν.Δ., είναι η εδραία πλειοψηφική πεποίθηση της κοινής γνώμης ότι έπρεπε να πάμε σε πρόωρες εκλογές. Η αποτύπωση της λαϊκής αυτής απαίτησης γίνεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις από το 2016, το δε ενδιαφέρον στοιχείο πλέον είναι: ότι πλειοψηφικό για την ανάγκη άμεσων εκλογών είναι και το ρεύμα -έστω και οριακά- μεταξύ αυτών που το 2015 είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτή η απαίτηση δείχνει ότι ένα μεγάλο τμήμα ψηφοφόρων του εγκαταλείπει τον ΣΥΡΙΖΑ. Επί του προκειμένου και σε σχέση με το παρελθόν, πρέπει ιδιαίτερα να επισημανθεί ότι ουδέποτε άλλοτε όταν ερωτάτο η κοινή γνώμη αν επιθυμούσε την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες η απάντηση ήταν θετική. Κι αυτό διότι θεωρούσαν οι πολίτες την εξάντληση της θητείας μιας κυβέρνησης και ως στοιχείο πολιτικής σταθερότητας. Σήμερα, αντιθέτως, συνδέουν την πολιτική σταθερότητα αυτή -και κυρίως την επιστροφή στην κανονικότητα- με αλλαγή στη διακυβέρνηση της χώρας.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 22/6/2019
Ετσι, οι μεν έρευνες των τάσεων της κοινής γνώμης από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων αναδεικνύουν τα «θέλω» της κοινής γνώμης τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, οι αντιδράσεις δε της... πιάτσας έρχονται να προεξοφλήσουν μια εξέλιξη.
Αυτές οι άλλες «δημοσκοπήσεις», που προεξοφλούν όχι απλώς κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα, αλλά και πολιτική σταθερότητα (που σημαίνει ότι «βλέπουν» νεοδημοκρατική αυτοδυναμία), προέρχονται από τις εκτιμήσεις και κατ’ επέκταση τις συμβουλές που δίνουν μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι και τράπεζες στους πελάτες τους, καθώς και από τις εκτιμήσεις και αντιδράσεις των στοιχηματικών εταιρειών, οι οποίες είναι φυσικό να μη ρισκάρουν ως προς τα φαβορί προβλέψεις που δεν ευσταθούν. Επίσης, από τις αντιδράσεις της εγχώριας αγοράς, αλλά και των ξένων αγορών (πορεία του χρηματιστηρίου και επιτόκιο ελληνικών ομολόγων), από την πραγματική εικόνα της ελληνικής οικονομίας υπό την αριστερή διακυβέρνηση, σε σύγκριση με τις προοπτικές που αναδεικνύουν οι ξένοι οίκοι από μια κυβερνητική αλλαγή, και από τη διαπιστούμενη στις έρευνες έντονη πρόθεση της ελληνικής κοινής γνώμης να πραγματοποιηθούν πρόωρες εκλογές.
Ισχυρές πιθανότητες
Ειδικότερα ως προς τους ξένους οίκους, είναι πρόσφατη η εκτίμηση της Morgan Stanley ότι η Νέα Δημοκρατία έχει πολύ ισχυρές πιθανότητες να αναδειχθεί αυτοδύναμη στις εκλογές της 7ης Ιουλίου. Σημειωτέον ότι ο συγκεκριμένος επενδυτικός οίκος συμβουλεύει ως εξής τους πελάτες του: «Τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών στην Ελλάδα υποστηρίζουν το σενάριο αυτό, ενώ οι πρόσφατες αντιδράσεις των αγορών συνάδουν με την άποψή μας ότι οι φετινές γενικές εκλογές θα εκληφθούν πιθανώς ως καταλύτης θετικών εξελίξεων.... Αν και η σύνθεση της επόμενης Βουλής είναι ασαφής, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Νέα Δημοκρατία έχει καλές πιθανότητες να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία...». Θεωρώντας εξάλλου η τράπεζα HSBC πολύ θετική εξέλιξη τη διενέργεια εκλογών, έχει αναπτύξει μια σειρά εκτιμήσεων σε πρόσφατη έκθεσή της. Μάλιστα, πέραν του ότι αυξάνει τις τιμές-στόχους για τις ελληνικές τράπεζες, επισημαίνει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα σε μια νεοδημοκρατική κυβέρνηση. Οπως λ.χ. ότι (σε αντιδιαστολή προφανώς προς την αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) η αγορά ξέρει πως η Ν.Δ. είναι φιλική προς το επιχειρείν. Μάλιστα, προδικάζει ότι η αγορά θεωρεί παραπάνω από πιθανή τη νίκη της Ν.Δ. και του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη συντριπτική επικράτηση που πέτυχε σε περιφερειακές και δημοτικές εκλογές και στις ευρωεκλογές. Επίσης, η τράπεζα θεωρεί στην έκθεσή της ότι η αγορά εκτιμά πως τα πολύ μεγάλα ποσοστά που πέτυχε το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές αποτελούν ισχυρή ένδειξη ότι στις γενικές κάλπες θα επιτύχει αυτοδυναμία. Γεγονός που χαιρετίζεται με αισιοδοξία από την αγορά, καθώς μια τέτοια προοπτική εξασφαλίζει την πολιτική σταθερότητα που τόσο έχει ανάγκη η οικονομία.
Ασφαλή συμπεράσματα
Οι στοιχηματικές εταιρείες αποτυπώνουν αναμφισβήτητα μια κοινή πεποίθηση για τα φαβορί και έτσι αποτελούν ένα καλό πρίσμα μέσα από το οποίο μπορεί να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Αναφέρουμε ενδεικτικά: στις 5 Ιουνίου η νίκη της Ν.Δ. έδινε μόνο 1,72, ενώ είχε ανοίξει στο 4. Ενα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι και το εξής: για τη στοιχηματική αποτίμηση, το over (δηλαδή από ποιο ποσοστό και πάνω υπολογιζόταν το ποσοστό των κομμάτων) όσον αφορά στη Ν.Δ. που υπολόγιζαν οι στοιχηματικές εταιρείες ήταν στο 35,5%, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ το over ήταν αν θα ξεπερνούσε το 24,5%. Να σημειώσουμε επίσης ως ενδεικτικό στοιχείο του τρόπου με τον οποίο οι στοιχηματικές εταιρείες κάνουν τις προβλέψεις τους ότι στις ευρωεκλογές η Ν.Δ. πλήρωνε μόλις 1,07 έναντι 6 του ΣΥΡΙΖΑ. Αν μάλιστα η Νέα Δημοκρατία κέρδιζε με κάτω από 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, η απόδοση που έδινε ήταν 1,75, ενώ με πάνω από 5,5 μονάδες διαφορά η απόδοση αυξανόταν στο 2, που και πάλι δεν ήταν πολύ υψηλή.
Να αναφέρουμε ενδεικτικά για τον τρόπο που λειτουργούν οι στοιχηματικές εταιρείες ότι, όσον αφορά τον επόμενο πρωθυπουργό στη Μεγάλη Βρετανία, για το φαβορί Μπόρις Τζόνσον δίνουν μόλις 1,10, ενώ για τον αντίπαλό του, σημερινό υπουργό Εξωτερικών, Τζέρεμι Χαντ,... 15. Για τον δε γνωστό πολέμιο της Ε.Ε., Νάιτζελ Φάρατζ, 50. Για την ακρίβεια των προβλέψεων των στοιχηματικών εταιρειών μπορούμε να υπενθυμίσουμε τις αποδόσεις που έδιναν στις εκλογές του 2015, όταν φαινόταν βέβαιη η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Δύο ημέρες πριν από τις εκλογές, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ έδινε μόλις 1,25 και της Νέας Δημοκρατίας 3,25, της Χρυσής Αυγής, που ήταν τρίτο κόμμα, 60 και του ΚΚΕ... 500. Για τους δε ΑΝ.ΕΛ., που εξαϋλώθηκαν πλέον, η απόδοση ήταν 5.000!
Το «ράλι» και η λαϊκή απαίτηση
Μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές και την αυξημένη πιθανότητα να επιτύχει αυτοδυναμία, το κόστος δανεισμού της χώρας έπεσε στο χαμηλότερο σημείο του, με τα ελληνικά ομόλογα να βελτιώνονται σημαντικά. Με άλλα λόγια, οι αγορές προεξοφλούν αυτό που καταγράφηκε στην έκθεση της HSBC. Τα ελληνικά ομόλογα πραγματοποιούν ένα «ράλι» και έτσι η απόδοση του 10ετούς ομολόγου -που είχε εκδοθεί με επιτόκιο 3,9%-, ενώ είχε μετά τις ευρωεκλογές επιτόκιο στο 2,8%, στη συνέχεια σημείωσε περαιτέρω πτώση 4 ποσοστιαίων μονάδων και έφτασε στο ιστορικό χαμηλό 2,59%. Το 5ετές έχει πέσει σε απόδοση στο 1,65% από το 5,20% που ήταν, στη συνέχεια δε έχει υποχωρήσει στο 1,43%, έχοντας σημειώσει πτώση πάνω από 7 ποσοστιαίες μονάδες. Και να σκεφτεί κανείς ότι το 5ετές αμερικανικό έχει επιτόκιο 1,92%... Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «βλάπτει» σοβαρά την οικονομία. Η προτίμηση αυτή των ξένων επενδυτικών οίκων για τα ελληνικά ομόλογα δεν οφείλεται μόνο στο ότι τα ομόλογα των ισχυρών οικονομιών έχουν αρνητικές αποδόσεις – και άρα συμφέρει το επιτόκιο των ελληνικών. Αλλά κυρίως στις προοπτικές από μια κυβερνητική αλλαγή, η οποία θα είναι φιλική προς τις επενδύσεις.
Επίσης, μετά το συντριπτικό για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, ήταν εντυπωσιακή η αντίδραση του χρηματιστηρίου. Στην αντίδραση αυτή αναφέρθηκε την προπερασμένη Πέμπτη (13 Ιουνίου) και το Bloomberg, καθώς και στις προοπτικές που ανοίγονται με την εκλογική νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη, επισημαίνοντας ότι έχει μιλήσει για μείωση των φόρων στις επιχειρήσεις και ιδιωτικοποιήσεις ως τρόπο να πετύχει ανάπτυξη 4%.
Σχετικό με την εμπιστοσύνη των επενδυτών, όπως αναφέρει το Bloomberg, είναι και το εξής: το γεγονός ότι ξένοι επενδυτικοί οίκοι προσδοκούν την κυβερνητική αλλαγή για την ανάκαμψη των επενδύσεων στη χώρα μας αποτυπώνεται στην αρνητική εξέλιξη που έχουν οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα επί των ημερών του ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γενικότερο παγκόσμιο κλίμα, καθώς διεθνώς οι ξένες επενδύσεις έχουν σημειώσει κάμψη, αλλά και στα πολλά αντικίνητρα που υπάρχουν στη χώρα μας, ξεκινώντας από το ασταθές φορολογικό καθεστώς και την υψηλή φορολογία και φτάνοντας στη βραδύτητα απονομής δικαιοσύνης και στα πολυπληθή γραφειοκρατικά εμπόδια.
Τέλος, πολύ ισχυρό στοιχείο, που συνηγορεί υπέρ της αυτοδυναμίας της Ν.Δ., είναι η εδραία πλειοψηφική πεποίθηση της κοινής γνώμης ότι έπρεπε να πάμε σε πρόωρες εκλογές. Η αποτύπωση της λαϊκής αυτής απαίτησης γίνεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις από το 2016, το δε ενδιαφέρον στοιχείο πλέον είναι: ότι πλειοψηφικό για την ανάγκη άμεσων εκλογών είναι και το ρεύμα -έστω και οριακά- μεταξύ αυτών που το 2015 είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτή η απαίτηση δείχνει ότι ένα μεγάλο τμήμα ψηφοφόρων του εγκαταλείπει τον ΣΥΡΙΖΑ. Επί του προκειμένου και σε σχέση με το παρελθόν, πρέπει ιδιαίτερα να επισημανθεί ότι ουδέποτε άλλοτε όταν ερωτάτο η κοινή γνώμη αν επιθυμούσε την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες η απάντηση ήταν θετική. Κι αυτό διότι θεωρούσαν οι πολίτες την εξάντληση της θητείας μιας κυβέρνησης και ως στοιχείο πολιτικής σταθερότητας. Σήμερα, αντιθέτως, συνδέουν την πολιτική σταθερότητα αυτή -και κυρίως την επιστροφή στην κανονικότητα- με αλλαγή στη διακυβέρνηση της χώρας.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 22/6/2019
