Το να βρεις σπίτι το 2022 ως νέος είναι ένας μικρός Γολγοθάς. Από τη φοιτητική κατοικία μέχρι να φτάσεις στο σημείο να αποφασίσεις να κάνεις το επόμενο βήμα και να χτίσεις την δική σου οικογένεια, η λέξη στέγαση είναι περίπου «απαγορευτική». To στεγαστικό πρόβλημα αποτελεί έναν από τους βασικότερους ανασταλτικούς παράγοντες για τα νέα ζευγάρια που επιθυμούν να δημιουργήσουν την δική τους οικογένεια. Η έλλειψη διαθέσιμων προς πώληση ή ενοικίαση σπιτιών και τα υπέρογκα ενοίκια, αφενός, τα κακοδιατηρημένα ακίνητα και η ραγδαία αύξηση των ακινήτων Airbnb, αφετέρου, συντείνουν στην όξυνση του προβλήματος.

 

Η πρόσφατη απογραφή πληθυσμού ανέδειξε για μια ακόμα φορά το Δημογραφικό Πρόβλημα ως την ωρολογιακή βόμβα που απειλεί όχι μόνο το Ασφαλιστικό Σύστημα της χώρας αλλά τον πυρήνα της Ελληνικής κοινωνίας. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός σε ομιλία του για τις προκλήσεις του Δημογραφικού τόνισε πως το 2050 η χώρα μας θα έχει λιγότερους από 9 εκατομμύρια κατοίκους, με έναν στους τρεις να είναι άνω των 65 ετών[1]. Οι στατιστικές είναι αμείλικτες. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ,«προσιτές κατοικίες» καθορίζονται οι κατοικίες που οι δαπάνες για στέγαση είναι κάτω από το 30% του ακαθάριστου εισοδήματος ενός νοικοκυριού.  Παράλληλα η έρευνα της Eurostat για το έτος 2019, ανέφερε ότι το 62,1% των ενοικιαστών στη χώρα μας δαπανούσαν άνω του 50% του εισοδήματος τους για το κόστος στέγασης.

 

Η Ελληνική Κυβέρνηση έχοντας στοχεύσει στην καρδιά του προβλήματος, δεν καταφεύγει στην ανέξοδη παροχολογία. Μετά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, η Κυβέρνηση δημιουργεί από την αρχή μια ολοκληρωμένη πρόταση στεγαστικής πολιτικής, πάνω στην οποία τα επόμενα χρόνια θα κληθούμε όλοι να συνεισφέρουμε με νέες ιδέες και προτάσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση των χρόνιων παθογενειών που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νέοι του 2030.

 

Συγκεκριμένα, η νέα στεγαστική πολιτική φέρνει στην επιφάνεια μια μεγάλη ευκαιρία για τον δημόσιο τομέα: να αξιοποιήσει τις υποδομές και τους πόρους του σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και να προσφέρει ένα μεγάλο εχέγγυο επιβίωσης για τις επόμενες γενιές.

 

Αρχικά, το Ειδικό Πρόγραμμα στεγαστικών δανείων για νέους έως 39 ετών, θα χορηγήσει 500.000.000€ με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο για 10.000 νεόυς. Επιπλεόν, ενισχύονται κρατικά 10.000 ιδιοκτήτες με έως 10.000 € για την ανακαίνιση κλειστών ακινήτων, με την υποχρέωση όμως να τα ενοικιάσουν μόνο σε μακροχρόνιες μισθώσεις. Αυτό το μέτρο φρενάρει την ανεξέλεγκτη εκμίσθωση ακινήτων μέσω της δημοφιλούς πλατφόρμας(Airbnb), που οδηγεί σε μη βιώσιμες καταστάσεις με πόλεις φαντάσματα, αφού δεν υπάρχουν πια μόνιμες κατοικίες παρά μόνο τουριστικές προς εκμίσθωση σε ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα. Επιπροσθέτως, το κράτος θα προσφέρει τόσο τα αδρανή ακίνητά του σε κατασκευαστές και εκείνοι, με δικά τους έξοδα θα χτίζουν σύγχρονες κατοικίες που οι μισές θα ενοικιάζονται με χαμηλά ποσά σε νέους μισθωτές όσο και θα μισθώσει σε πρώτη φάση 1000 ιδιωτικά ακίνητα και θα τα διαθέτει με πολύ χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτους πολίτες. Παράλληλα, πέρα από την αγορά και την διάθεση ακινήτων, με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» ενισχύονται 20.000 νέοι με 20.000€ για ενεργειακή αναβάθμιση, με  έως 3000€ για ανακαίνιση και με χαμηλότοκα δάνεια έως 7000€ για ανακαίνιση. Τέλος, όσον αφορά τους φοιτητές, κατασκευάζονται 8.150 θέσεις σε 5 σύγχρονες φοιτητικές εστίες, στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής και αυξάνεται το στεγαστικό επίδομα από 1000€ σε 1500€ για όλους τους δικαιούχους φοιτητές και από 1000€ σε 2000€ σε φοιτητές που αποφασίζουν να συγκατοικήσουν.

Από την άλλη πλευρά όμως, θα μπορούσαμε να κινηθούμε σε ένα πλαίσιο φορολογικών εκπτώσεων στους ιδιοκτήτες που μειώνουν το ενοίκιο τους ή ακόμα και σε αυτούς που ανανεώνουν την μισθωτική τους σύμβαση χωρίς να αυξήσουν το ενοίκιο. Μία άλλη σκέψη είναι, να ξαναμπεί στο τραπέζι η έκπτωση φόρου ενοικίου για φοιτητές που σπουδάζουν σ΄άλλη πόλη που παρέχει έμμεση ελάφρυνση του κόστους στέγασης. Καταλήγοντας, μπορούμε και πρέπει να εφαρμόσουμε και στην χώρα μας την μέθοδο “rent to own”, δηλαδή την μακροχρόνια μίσθωση και μελλοντική αγορά ενός ακινήτου με έκπτωση ίση με τα καταβαλλόμενα ενοίκια.

Τα παραπάνω αποτελούν τη ραχοκοκαλιά ενός σχεδίου που αναμένουμε να εξειδικευθεί το επόμενο διάστημα, ενώ θα διευρυνθούν οι στόχοι του προκειμένου να καλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι ανάγκες στέγασης.

Η πορεία προς τη νέα εποχή για τη χώρα μας είναι μονόδρομος. Ο πρωθυπουργός μας Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δείξει έμπρακτα ό,τι στέκεται δίπλα στους νεόυς. Θα χρειαστεί σθένος και προσήλωση στη μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση που θα αλλάξει ουσιαστικά τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων νέων Ελλήνων που αναζητούν να στεγάσουν τα όνειρα τους.

*Ο Γιάννης Φυτόπουλος είναι οικονομολόγος και αντιπρόεδρος της ΟΝΝΕΔ