Μαργαρίτης Σχοινάς: Ψηλά το πλαφόν για το φυσικό αέριο, θα πέσει στη διαπραγμάτευση των υπουργών
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν εξήγησε γιατί ήταν αναγκαίο να βάλει μεγάλη τιμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Την παραδοχή πως η πρόταση της Ευρωπαϊκής Eπιτροπής για το πλαφόν στο φυσικό αέριο είναι υψηλή έκανε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς μιλώντας στην ΕΡΤ και στην εκπομπή «Επίλογος» με τον Απόστολο Μαγγηριάδη. Ο κ. Σχοινάς επεσήμανε πως η διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο των υπουργών θα φέρει το όριο προς τα κάτω και πως υπάρχει πλέον πρόταση στο τραπέζι.
Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Το λέω κι εγώ ότι είναι υψηλό το όριο στη βάση του οποίου γίνεται συζήτηση. Έχει κι άλλες προϋποθέσεις πέρα του ύψους του ορίου. Όλα αυτά όμως γιατί γίνονται; Γιατί απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρξει συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών είναι να υπάρχει η πρόταση της Επιτροπής και η απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει πρόταση της Επιτροπής είναι να υπάρχει ένας συγκερασμός των διαφορετικών απόψεων γύρω από αυτό το ευαίσθητο θέμα. Κάνουμε λοιπόν εκκίνηση ψηλά, γιατί ξέρουμε ότι η διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο των υπουργών θα φέρει το όριο προς τα κάτω, αλλά τουλάχιστον είναι η πρώτη φορά που έχουμε πρόταση στο τραπέζι. Χωρίς υψηλό όριο δεν θα υπήρχε καν πρόταση στο τραπέζι. Καταλαβαίνω ότι αυτά είναι λίγο πιο σύνθετα στην ευρωπαϊκή πολιτική από ότι η εθνική πολιτική ατζέντα πολλές φορές απλοποιεί. Αλλά εδώ μιλάμε για ένα θέμα που έχει να κάνει και με τους προμηθευτές μας, έχει να κάνει με το κατά πόσο η ύπαρξη του πλαφόν θα βοηθήσει να έχουμε παρόχους ή θα τους διώξει να πάνε σε άλλες περιοχές του κόσμου; Είναι πολύ πιο σύνθετη εξίσωση».
O κ. Σχοινάς έκανε έναν απολογισμό της τελευταίας τριετίας από την στιγμή που ανέλαβε τη θέση του ατιπροέδρου της Κομισιόν αναφερόμενος σε δύο πολύ δύσκολες στιγμές, τα επεισόδια στον Έβρο και τη φωτιά στη Μόρια: «Προσωπικά, είχα δύο πολύ δύσκολες στιγμές αυτή την τριετία. Και οι δύο ελληνικού ενδιαφέροντος. Η πρώτη ήταν η βραδιά όταν καταλάβαμε ότι η Ευρώπη και η Ελλάδα υφίστανται μια υβριδική απειλή στον Έβρο, με την εργαλειοποίηση είκοσι χιλιάδων απελπισμένων ανθρώπων, οι οποίοι βρέθηκαν με λεωφορεία από τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης στη μεθόριο. Ήταν μια αχαρτογράφητη περίπτωση πολιτικής κρίσης.
Δεν ξέραμε από πού να ξεκινήσουμε, αλλά καταφέραμε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να φέρουμε την ευρωπαϊκή ηγεσία πάνω στο πεδίο, στο πρόβλημα κινητοποιήσαμε δυνάμεις της Frontex. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την εικόνα των κατοίκων του Έβρου που βγαίνανε από τα σπίτια τους στα χωριά να χειροκροτήσουν όχι την ευρωπαϊκή ηγεσία, αλλά τους συνοριοφύλακες της Frontex που ερχόταν δίπλα τους. Ήταν μια πολύ δύσκολη στιγμή. Ήταν η στιγμή που η ευρωπαϊκή ηγεσία αντελήφθη ότι κάθε φορά που υφιστάμεθα μια τέτοια υβριδική απειλή, η διαχείρισή της δεν μπορεί να γίνει από τα γραφεία των Βρυξελλών. Η ευρωπαϊκή ηγεσία κατάλαβε στον Έβρο ότι οι λύσεις δίνονται στο πεδίο.
Και η δεύτερη δύσκολη στιγμή ήταν τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Τα ξημερώματα μιας δύσκολης μέρας, όταν πληροφορήθηκα ότι η φωτιά στη Μόρια στη Λέσβο ήταν σε πλήρη εξέλιξη και οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούσαν για δεκάδες, ίσως και για εκατοντάδες νεκρούς. Φοβήθηκα εκείνη τη στιγμή ότι αυτό ήταν το τέλος της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Γιατί αν δεν μπορούσαμε να δώσουμε μια λύση στο πρόβλημα της Μόριας, δεν υπήρχε κανένας λόγος να έχουμε ευρωπαϊκή πολιτική. Αλλά ήταν πάλι η αρχή, όχι το τέλος. Μέσα στην τραγωδία της Μόριας, στις στάχτες της Μόριας, χτίσαμε πέντε ευρωπαϊκά κέντρα στα νησιά του Αιγαίου, 100% χρηματοδοτούμενα από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Μαζί με την Ελλάδα, τις τοπικές κοινωνίες, τους κοινοτικούς οργανισμούς ξαναχτίσαμε από την αρχή ένα επαρκές ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας των ανθρώπων αλλά και των εξωτερικών συνόρων. Και θυμάμαι αυτές τις δύο στιγμές αυτά τα τρία χρόνια και λέω ότι αφού τα καταφέραμε σε αυτές τις δύσκολες στιγμές τώρα μάλλον δεν με φοβίζει τίποτα από αυτά τα πολλά δύσκολα που έχουμε μπροστά μας».
Ερωτώμενος σχετικά με τα όσα είπε ο κ. Τσίπρας ότι «ίσως θα έπρεπε το γραφείο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να πάει στο Βερολίνο, ο κ. Σχοινάς δήλωσε: «Οι πρόεδροι της Επιτροπής, όπως ξέρετε, έχω δουλέψει πολύ στενά με πολλούς από αυτούς, τη στιγμή που γίνονται πρόεδροι της Επιτροπής και επικυρώνονται από το Κοινοβούλιο των Ευρωπαίων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφήνουν στην είσοδο του Μπερλεμόντ, του κτιρίου που τους στεγάζει, το διαβατήριό τους. Δεν νοείται να είσαι πρόεδρος της Επιτροπής και να παίζεις εθνικά παιχνίδια. Δεν το έκανε κανένας πρόεδρος ποτέ και φυσικά δεν το κάνει και η νυν πρόεδρος. Ύστερα το θέμα της ενέργειας είναι εξαιρετικά σύνθετο, πολύπλοκο, πολυδιάστατο, δεν προσφέρεται για απλοϊκές προσεγγίσεις, δεν είναι θέμα που μπορεί να ερμηνευθεί με δηλώσεις, ούτε με μαγικό ραβδί και μαγικές συνταγές».
Αναφορικά με τα ελληνοτουρκικά, ο κ. Σχοινάς σημείωσε πως η Ελλάδα δεν κινδυνεύει αφού είναι θωρακισμένη αμυντικά και γεωπολιτικά. «Είμαι βαθιά, απόλυτα πεπεισμένος ότι όχι μόνο η Ελλάδα δεν κινδυνεύει, αλλά αντιθέτως η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει αυτό που μάθαμε να λέμε εθνικά δίκαια μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ευρωατλαντικών εγγυήσεων, το οποίο είναι ακλόνητο. Είμαστε μέλη της Ευρωζώνης, μέλη της Ευρώπης, μέλη του ΝΑΤΟ, μέλη του Σένγκεν, έχουμε αμυντικές συμφωνίες με Αμερική, Γαλλία με ρήτρες αμοιβαίας συνδρομής. Το νόμισμά μας το κόβει η Φρανκφούρτη εξοπλιζόμαστε. Όλα αυτά κάνουν την Ελλάδα ένα, δεν θέλω να χρησιμοποιήσω τη λέξη οχυρό, αλλά θα ήθελα να πω ότι κάνουν την Ελλάδα ένα ευρωπαϊκό μετερίζι και τα μετερίζια ξέρετε, δεν κινδυνεύουν εύκολα. Τώρα μου ζητάτε και μια εκτίμηση για τους γείτονες. Όντως έχω πολύ χρόνο επενδύσει στην προσπάθεια να βρω κάποιου είδους διευθέτησης με την Τουρκία, κυρίως σε θέματα όπως το μεταναστευτικό και εκεί λοιπόν διαπιστώνω ότι η τακτική που έχουν επιλέξει οι γείτονες είναι μια τακτική ακορντεόν.
Μερικές φορές συνεργάζονται, άλλες φορές δεν συνεργάζονται, μερικές φορές ανοίγουν, άλλες φορές κλείνουν, μερικές φορές εργαλειοποιούν άλλες φορές "είμαστε δίπλα σας". Αυτές οι συνεχείς καντρίλιες νομίζω ότι όχι απλώς ζαλίζουν όλο τον κόσμο, όχι απλώς καθιστούν την Τουρκία αφερέγγυο συνομιλητή, αλλά στο τέλος έχουν και αδιέξοδο για τους ίδιους τους γείτονες. Δηλαδή δεν νομίζω ότι αυτή η πολιτική καντρίλιας βοηθάει στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων της Τουρκίας, στην επίλυση της τοποθέτησής τους γεωπολιτικά. Ελπίζω, αυτό θα το μάθουμε σύντομα, ότι ο ορίζοντας θα φτάσει στις προεδρικές εκλογές της άνοιξης και ότι μετά θα υπάρξει λιγότερη καντρίλια και περισσότερη δέσμευση. Έχω πει σε άλλη ευκαιρία ότι για μένα είναι σχιζοφρενική αυτή η στάση της Τουρκίας, δηλαδή οι συνεχείς ελιγμοί και τακτικισμοί σήμερα με τον έναν, αύριο με τον άλλον, αυτό όλο σίγουρα έχει έναν εκλογικό σχεδιασμό, δεν χωράει καμία αμφιβολία γι' αυτό και θέλω να ελπίζω και νομίζω ότι δεν κάνω λάθος ότι μετά τις τουρκικές εκλογές της άνοιξης θα περάσουμε σε μια φάση σταθεροποίησης και ομαλοποίησης. Οποιαδήποτε άλλη τακτική είναι αδιέξοδη».
Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Το λέω κι εγώ ότι είναι υψηλό το όριο στη βάση του οποίου γίνεται συζήτηση. Έχει κι άλλες προϋποθέσεις πέρα του ύψους του ορίου. Όλα αυτά όμως γιατί γίνονται; Γιατί απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρξει συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών είναι να υπάρχει η πρόταση της Επιτροπής και η απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει πρόταση της Επιτροπής είναι να υπάρχει ένας συγκερασμός των διαφορετικών απόψεων γύρω από αυτό το ευαίσθητο θέμα. Κάνουμε λοιπόν εκκίνηση ψηλά, γιατί ξέρουμε ότι η διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο των υπουργών θα φέρει το όριο προς τα κάτω, αλλά τουλάχιστον είναι η πρώτη φορά που έχουμε πρόταση στο τραπέζι. Χωρίς υψηλό όριο δεν θα υπήρχε καν πρόταση στο τραπέζι. Καταλαβαίνω ότι αυτά είναι λίγο πιο σύνθετα στην ευρωπαϊκή πολιτική από ότι η εθνική πολιτική ατζέντα πολλές φορές απλοποιεί. Αλλά εδώ μιλάμε για ένα θέμα που έχει να κάνει και με τους προμηθευτές μας, έχει να κάνει με το κατά πόσο η ύπαρξη του πλαφόν θα βοηθήσει να έχουμε παρόχους ή θα τους διώξει να πάνε σε άλλες περιοχές του κόσμου; Είναι πολύ πιο σύνθετη εξίσωση».
Δύο πολύ δύσκολες στιγμές την τελευταία τριετία
O κ. Σχοινάς έκανε έναν απολογισμό της τελευταίας τριετίας από την στιγμή που ανέλαβε τη θέση του ατιπροέδρου της Κομισιόν αναφερόμενος σε δύο πολύ δύσκολες στιγμές, τα επεισόδια στον Έβρο και τη φωτιά στη Μόρια: «Προσωπικά, είχα δύο πολύ δύσκολες στιγμές αυτή την τριετία. Και οι δύο ελληνικού ενδιαφέροντος. Η πρώτη ήταν η βραδιά όταν καταλάβαμε ότι η Ευρώπη και η Ελλάδα υφίστανται μια υβριδική απειλή στον Έβρο, με την εργαλειοποίηση είκοσι χιλιάδων απελπισμένων ανθρώπων, οι οποίοι βρέθηκαν με λεωφορεία από τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης στη μεθόριο. Ήταν μια αχαρτογράφητη περίπτωση πολιτικής κρίσης.
Δεν ξέραμε από πού να ξεκινήσουμε, αλλά καταφέραμε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να φέρουμε την ευρωπαϊκή ηγεσία πάνω στο πεδίο, στο πρόβλημα κινητοποιήσαμε δυνάμεις της Frontex. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την εικόνα των κατοίκων του Έβρου που βγαίνανε από τα σπίτια τους στα χωριά να χειροκροτήσουν όχι την ευρωπαϊκή ηγεσία, αλλά τους συνοριοφύλακες της Frontex που ερχόταν δίπλα τους. Ήταν μια πολύ δύσκολη στιγμή. Ήταν η στιγμή που η ευρωπαϊκή ηγεσία αντελήφθη ότι κάθε φορά που υφιστάμεθα μια τέτοια υβριδική απειλή, η διαχείρισή της δεν μπορεί να γίνει από τα γραφεία των Βρυξελλών. Η ευρωπαϊκή ηγεσία κατάλαβε στον Έβρο ότι οι λύσεις δίνονται στο πεδίο.
Και η δεύτερη δύσκολη στιγμή ήταν τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Τα ξημερώματα μιας δύσκολης μέρας, όταν πληροφορήθηκα ότι η φωτιά στη Μόρια στη Λέσβο ήταν σε πλήρη εξέλιξη και οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούσαν για δεκάδες, ίσως και για εκατοντάδες νεκρούς. Φοβήθηκα εκείνη τη στιγμή ότι αυτό ήταν το τέλος της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Γιατί αν δεν μπορούσαμε να δώσουμε μια λύση στο πρόβλημα της Μόριας, δεν υπήρχε κανένας λόγος να έχουμε ευρωπαϊκή πολιτική. Αλλά ήταν πάλι η αρχή, όχι το τέλος. Μέσα στην τραγωδία της Μόριας, στις στάχτες της Μόριας, χτίσαμε πέντε ευρωπαϊκά κέντρα στα νησιά του Αιγαίου, 100% χρηματοδοτούμενα από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Μαζί με την Ελλάδα, τις τοπικές κοινωνίες, τους κοινοτικούς οργανισμούς ξαναχτίσαμε από την αρχή ένα επαρκές ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας των ανθρώπων αλλά και των εξωτερικών συνόρων. Και θυμάμαι αυτές τις δύο στιγμές αυτά τα τρία χρόνια και λέω ότι αφού τα καταφέραμε σε αυτές τις δύσκολες στιγμές τώρα μάλλον δεν με φοβίζει τίποτα από αυτά τα πολλά δύσκολα που έχουμε μπροστά μας».
Η Φον ντερ Λάιεν έχει αφήσει το διαβατήριό της στην είσοδο του Μπερλεμόντ
Ερωτώμενος σχετικά με τα όσα είπε ο κ. Τσίπρας ότι «ίσως θα έπρεπε το γραφείο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να πάει στο Βερολίνο, ο κ. Σχοινάς δήλωσε: «Οι πρόεδροι της Επιτροπής, όπως ξέρετε, έχω δουλέψει πολύ στενά με πολλούς από αυτούς, τη στιγμή που γίνονται πρόεδροι της Επιτροπής και επικυρώνονται από το Κοινοβούλιο των Ευρωπαίων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφήνουν στην είσοδο του Μπερλεμόντ, του κτιρίου που τους στεγάζει, το διαβατήριό τους. Δεν νοείται να είσαι πρόεδρος της Επιτροπής και να παίζεις εθνικά παιχνίδια. Δεν το έκανε κανένας πρόεδρος ποτέ και φυσικά δεν το κάνει και η νυν πρόεδρος. Ύστερα το θέμα της ενέργειας είναι εξαιρετικά σύνθετο, πολύπλοκο, πολυδιάστατο, δεν προσφέρεται για απλοϊκές προσεγγίσεις, δεν είναι θέμα που μπορεί να ερμηνευθεί με δηλώσεις, ούτε με μαγικό ραβδί και μαγικές συνταγές».
Η Ελλάδα δεν κινδυνεύει
Αναφορικά με τα ελληνοτουρκικά, ο κ. Σχοινάς σημείωσε πως η Ελλάδα δεν κινδυνεύει αφού είναι θωρακισμένη αμυντικά και γεωπολιτικά. «Είμαι βαθιά, απόλυτα πεπεισμένος ότι όχι μόνο η Ελλάδα δεν κινδυνεύει, αλλά αντιθέτως η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει αυτό που μάθαμε να λέμε εθνικά δίκαια μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ευρωατλαντικών εγγυήσεων, το οποίο είναι ακλόνητο. Είμαστε μέλη της Ευρωζώνης, μέλη της Ευρώπης, μέλη του ΝΑΤΟ, μέλη του Σένγκεν, έχουμε αμυντικές συμφωνίες με Αμερική, Γαλλία με ρήτρες αμοιβαίας συνδρομής. Το νόμισμά μας το κόβει η Φρανκφούρτη εξοπλιζόμαστε. Όλα αυτά κάνουν την Ελλάδα ένα, δεν θέλω να χρησιμοποιήσω τη λέξη οχυρό, αλλά θα ήθελα να πω ότι κάνουν την Ελλάδα ένα ευρωπαϊκό μετερίζι και τα μετερίζια ξέρετε, δεν κινδυνεύουν εύκολα. Τώρα μου ζητάτε και μια εκτίμηση για τους γείτονες. Όντως έχω πολύ χρόνο επενδύσει στην προσπάθεια να βρω κάποιου είδους διευθέτησης με την Τουρκία, κυρίως σε θέματα όπως το μεταναστευτικό και εκεί λοιπόν διαπιστώνω ότι η τακτική που έχουν επιλέξει οι γείτονες είναι μια τακτική ακορντεόν.
Μερικές φορές συνεργάζονται, άλλες φορές δεν συνεργάζονται, μερικές φορές ανοίγουν, άλλες φορές κλείνουν, μερικές φορές εργαλειοποιούν άλλες φορές "είμαστε δίπλα σας". Αυτές οι συνεχείς καντρίλιες νομίζω ότι όχι απλώς ζαλίζουν όλο τον κόσμο, όχι απλώς καθιστούν την Τουρκία αφερέγγυο συνομιλητή, αλλά στο τέλος έχουν και αδιέξοδο για τους ίδιους τους γείτονες. Δηλαδή δεν νομίζω ότι αυτή η πολιτική καντρίλιας βοηθάει στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων της Τουρκίας, στην επίλυση της τοποθέτησής τους γεωπολιτικά. Ελπίζω, αυτό θα το μάθουμε σύντομα, ότι ο ορίζοντας θα φτάσει στις προεδρικές εκλογές της άνοιξης και ότι μετά θα υπάρξει λιγότερη καντρίλια και περισσότερη δέσμευση. Έχω πει σε άλλη ευκαιρία ότι για μένα είναι σχιζοφρενική αυτή η στάση της Τουρκίας, δηλαδή οι συνεχείς ελιγμοί και τακτικισμοί σήμερα με τον έναν, αύριο με τον άλλον, αυτό όλο σίγουρα έχει έναν εκλογικό σχεδιασμό, δεν χωράει καμία αμφιβολία γι' αυτό και θέλω να ελπίζω και νομίζω ότι δεν κάνω λάθος ότι μετά τις τουρκικές εκλογές της άνοιξης θα περάσουμε σε μια φάση σταθεροποίησης και ομαλοποίησης. Οποιαδήποτε άλλη τακτική είναι αδιέξοδη».