Για τις πυρκαγιές που ξέσπασαν ταυτόχρονα στη χώρα εν μέσω καύσωνα και ισχυρών ανέμων μιλά στα «Π» ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης, ο οποίος παράλληλα τονίζει τη σημασία του «112». Επιπλέον, απαντά στο αν μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την ψήφο των αποδήμων, ανοίγει η συζήτηση και για την επιστολική ψήφο, ενώ εξηγεί το σχεδιασμό της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. 

Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μεγάλες και καταστροφικές πυρκαγιές, για τις οποίες οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια μάς προειδοποιούν πως θα τις βλέπουμε πολύ συχνά. Πόσο προετοιμασμένος είναι τελικά ο κρατικός μηχανισμός; Επαιξε ρόλο η μακρά προεκλογική περίοδος, ώστε να μην υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία;

Φέτος ο κρατικός μηχανισμός είναι σαφώς ενισχυμένος και σε αριθμό εναερίων μέσων και σε αριθμό στόλου οχημάτων και σε αριθμό πυροσβεστών, συμπεριλαμβανομένων των εθελοντών. Τα αντανακλαστικά της Πολιτείας ήταν ταχύτατα, με πρώτη και απόλυτη προτεραιότητα την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Το σύστημα του «112» λειτούργησε αποτελεσματικά, ενώ ήδη από την επομένη των πυρκαγιών ετέθη σε λειτουργία ο μηχανισμός καταγραφής των υλικών ζημιών, προκειμένου να ενεργοποιηθεί στη συνέχεια ο αποζημιωτικός μηχανισμός. Φωτιές, δυστυχώς, υπήρχαν πάντα και πάντα θα υπάρχουν. Δεν έχει βρεθεί μηχανισμός αποτροπής τους πουθενά στον κόσμο. Αυτό που απαιτείται είναι η ύπαρξη συλλογικής ευθύνης και κινητοποίησης και φυσικά η αποτίμηση κάθε φορά της κρατικής παρέμβασης, προκειμένου να βελτιώνεται συνεχώς η επιχειρησιακή της ικανότητα. Ωστόσο, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι πυρκαγιές ξεσπούν ταυτόχρονα εν μέσω καιρικών συνθηκών απόλυτου καύσωνα και ισχυρών ανέμων. Να υπενθυμίσω ότι η Πολιτική Προστασία πριν από τέσσερα χρόνια ήταν μια Γενική Γραμματεία με πολύ περιορισμένες δυνατότητες και αρμοδιότητες στο υπουργείο Εσωτερικών. Εκτοτε, ο συντονισμός έχει αναβαθμιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η τραγωδία στο Μάτι ήταν κάτι το οποίο άλλαξε το επίπεδο οργάνωσης και το δόγμα, το οποίο συνίσταται στη φράση: «Βασική μας προτεραιότητα είναι να σώσουμε ανθρώπινες ζωές». Η δεύτερη προτεραιότητα είναι η μείωση, κατά το δυνατόν, των υλικών ζημιών και των απωλειών στο φυσικό περιβάλλον. Δεν πιστεύω ότι η προεκλογική περίοδος έπαιξε αρνητικό ρόλο, τουλάχιστον όχι ουσιωδώς. Η αλήθεια είναι ότι αντιμετωπίζουμε ακραίες καιρικές συνθήκες. Εχουμε αντιμετωπίσει τις τελευταίες δέκα ημέρες πάνω από 580 πυρκαγιές.

Το «112» πράγματι είναι μια υπηρεσία η οποία έχει βοηθήσει πολύ στην άμεση ενημέρωση των πολιτών και στην έγκαιρη εκκένωση των περιοχών. Μάλιστα, τις προηγούμενες ημέρες δέχθηκε και διθυραμβικά σχόλια από τους Βρετανούς τουρίστες που βρίσκονταν στη Ρόδο. Ομως, μήπως στην πραγματικότητα ξεχνάμε τις ανυπολόγιστες ζημιές σε δάση και περιουσίες;

Καθόλου δεν τις ξεχνάμε και ο κρατικός μηχανισμός κάνει ό,τι μπορεί προς όλες τις κατευθύνσεις. Επαναλαμβάνω και τονίζω ότι μηχανισμός αποτροπής των πυρκαγιών δεν υφίσταται. Φωτιές δυστυχώς θα υπάρχουν πάντα, ειδικά με τις προκλήσεις που εγείρει η κλιματική αλλαγή, και γίνονται κάθε χρόνο πιο απειλητικές και για τα δάση μας και για το φυσικό μας πλούτο, αλλά και για τις περιουσίες των πολιτών. Η κυβέρνησή μας έχει ήδη επενδύσει πολλά κατά την προηγούμενη θητεία της στην ενίσχυση της πολιτικής προστασίας. Διαθέτουμε περισσότερα εναέρια και επίγεια μέσα κατάσβεσης, έχουμε περισσότερο ανθρώπινο δυναμικό πυρόσβεσης, καλύτερο και ταχύτερο σχεδιασμό απόκρισης του κρατικού μηχανισμού στα φαινόμενα που απειλούν τις ζωές και τις περιουσίες των πολιτών, ενεργοποιώντας παράλληλα την έμπρακτη αρωγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οπως προείπα, από την επομένη των πυρκαγιών ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός καταγραφής υλικών ζημιών, για να ενεργοποιηθεί στη συνέχεια ο αποζημιωτικός μηχανισμός, ο οποίος πέντε χρόνια πριν ήταν ανύπαρκτος.

Για ακόμα ένα καλοκαίρι γίνεται μεγάλη συζήτηση για την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων. Μήπως τελικά χάνεται η πραγματική εικόνα της κατάστασης και δεν υπάρχει το επιθυμητό αποτέλεσμα; Οι δήμαρχοι και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην οποία έχουν διατεθεί κονδύλια εκατομμυρίων, τι ευθύνες έχουν;

Είναι γεγονός ότι φέτος, νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, και αυξημένη κατά 20% σε σχέση με πέρυσι, χορηγήθηκε στους δήμους η χρηματοδότηση για έργα αντιπυρικής προστασίας. Ολοι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη τους και η Αυτοδιοίκηση τη δική της. Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, που έχουν την εποπτεία των δήμων, προφανώς θα διενεργήσουν τους σχετικούς ελέγχους νομιμότητας και θα επιβάλουν και τις όποιες σχετικές κυρώσεις ωστόσο, αν προκύψουν μη νόμιμες ενέργειες. Αλλά αυτό είναι κάτι που μπορεί να γίνει απολογιστικά και λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν την αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης.


Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την ψήφο των αποδήμων, ανοίγει ο δρόμος και για την επιστολική ψήφο;

Η επιστολική ψήφος είναι κάτι που αποτελεί αντικείμενο εξέτασης. Ωστόσο, πρέπει να τονίσω ότι πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θέλει πολλή δουλειά για να γίνει, καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν μια σειρά τεχνικών θεμάτων, προκειμένου να διασφαλίσουμε τόσο την ακεραιότητα όσο και τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας. Από 'κεί και μετά, οι περιορισμοί που είχε θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ αίρονται πλέον με τον νέο νόμο, ο οποίος υπερψηφίστηκε με ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αποκαθιστώντας την αδικία που είχε συντελεστεί σε βάρος των ομογενών, δικαιώνοντας ένα διαρκές, πάγιο και δίκαιο αίτημα των συμπατριωτών μας να μετέχουν στα κοινά της πατρίδας.

Σε λίγους μήνες έχουμε ευρωεκλογές, με τον πρωθυπουργό να έχει ανοίξει ήδη τη συζήτηση για το ενδεχόμενο λίστας. Εσάς σας βρίσκει σύμφωνο το μοντέλο αυτό; Πιστεύετε πως το ποσοστό εισόδου στη Βουλή για τα κόμματα θα πρέπει να αυξηθεί από το 3% στο 5%;

Δεν είναι της παρούσης η συζήτηση για αλλαγή του εκλογικού νόμου με λίστα και όριο 5% για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή και την Ευρωβουλή. Εχουμε μια μεγάλη, άνετη και καθαρή πλειοψηφία. Εχουμε μια κοινοβουλευτική ομάδα η οποία είναι απολύτως συγκροτημένη, συντεταγμένη και αφοσιωμένη στην υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος και έχουμε και πάρα πολλή δουλειά. Να επισημάνω επίσης, επειδή υπάρχει μια συζήτηση σχετικά με την αύξηση των ποσοστών ορισμένων κομμάτων, ότι δεν θα συνέδεα την οποιαδήποτε τροποποίηση του εκλογικού νόμου με κάποιο συγκεκριμένο κόμμα. Αυτές οι συζητήσεις πρέπει να έχουν έναν πιο βαθύ και θεσμικό χαρακτήρα λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, στο βαθμό που αυτό επηρεάζεται από το εκλογικό σύστημα.

Η διπλωματία των καταστροφών φαίνεται να έχει οδηγήσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε ένα νέο στάδιο. Μετά τη βοήθεια της Ελλάδας στους σεισμούς, είδαμε και τη βοήθεια της Τουρκίας στις πυρκαγιές. Θεωρείτε πως αυτές οι καλές σχέσεις των τελευταίων μηνών μπορούν να συνεχιστούν ή πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος του απρόβλεπτου γείτονα;

Το να μπορέσουμε να έχουμε μια επαναπροσέγγιση και να ξαναρχίσει ένα επίπεδο συνομιλιών, έτσι όπως το περιγράφει ο πρωθυπουργός, με άξονα τη θετική ατζέντα, είναι καλό, υπό μία προϋπόθεση: τη μείωση της έντασης. O αριθμός των παραβιάσεων, πράγματι, είχε σχεδόν εξαλειφθεί από τους σεισμούς και μετά. Αυτό είναι κάτι θετικό, είναι ένα στοιχείο το οποίο λαμβάνει κανείς υπ’ όψιν. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουν λυθεί όλα ή ότι η Ελλάδα και η Τουρκία έπαψαν να
έχουν διαφορές ή ότι προφανώς αυτή θα είναι πάντοτε μια δύσκολη σχέση. Ελπίζω ότι θα συνεχίσουμε σε μια κατεύθυνση αποκλιμακώσεως και έμφασης στη θετική ατζέντα: στις διμερείς εμπορικές μας συναλλαγές, στη συνεργασία για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, στην εξαγωγή των αγροτικών προϊόντων μας.

Στο προσκήνιο βρίσκεται η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων μέσω της αναθεώρησης του Αρθρου 16. Οι φωνές που λένε ότι δεν «αντέχει» η χώρα φημισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού είναι πολλές. Γιατί επιμένει τόσο η κυβέρνηση και ποιος είναι ο σχεδιασμός της;

Κατ’ αρχάς να επισημάνω ότι είμαστε η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. χωρίς ιδιωτικά πανεπιστήμια. Συζητάμε για έναν αφόρητο παραλογισμό, που έχει εξοργίσει το σύνολο της κοινωνίας. Η συνταγματική αναθεώρηση θα πάρει αρκετά χρόνια και μέχρι τότε θέλουμε να εξαντλήσουμε κάθε μέσο και κάθε δυνατότητα προκειμένου οι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα να μην αναγκάζονται να ξενιτεύονται για να σπουδάσουν, αν θέλουν να πάνε σε ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Αυτό το οποίο σκεφτόμαστε είναι να ενεργοποιήσουμε τις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες στο πλαίσιο του Αρθρου 28 του Συντάγματος μας επιτρέπουν να φέρουμε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα, κάνοντας μια διακρατική συμφωνία με κάποια ευρωπαϊκή χώρα κατ’ αρχήν, για τον λόγο ότι οι διακρατικές συμφωνίες θα γίνονται εις εκτέλεσιν της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Αυτό έχει υπερσυνταγματικό χαρακτήρα και μπορεί να κάμψει κάποιες επιφυλάξεις και αντιρρήσεις. Πάντως, προσωπικά θα δοκίμαζα να πάω τη διακρατική συμφωνία και εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προκειμένου να δούμε και εκεί την ισχύ των διεθνών Συνθηκών σε σχέση με το Αρθρο 16 του Συντάγματος. Είναι ακόμη μία προσπάθεια της παρούσας κυβέρνησης να ξεπεράσει τις συγκεκριμένες αγκυλώσεις μέσω αυτού του τρόπου.

Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά» της 29ης Ιουλίου.