Την υιοθέτηση μιας πολύ προσεκτικής στρατηγικής, με ψύχραιμη ανάλυση της κατάστασης και των συνεπειών της στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, επιχειρεί σταθερά η ελληνική κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, με φόντο τις εξελίξεις στο μέτωπο της σύρραξης Ισραήλ και Χαμάς.

Οι στόχοι της Αθήνας σε αυτήν την πολύ δύσκολη συγκυρία στο διπλωματικό πεδίο είναι, αφενός, η διατήρηση και η ενίσχυση της θέσης της χώρας ως απολύτως αξιόπιστου εταίρου της Δύσης κοντά σε ακόμα μία ζώνη εχθροπραξιών με παγκόσμιο ενδιαφέρον (όπως συνέβη και στην περίπτωση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου) και, αφετέρου, η ανάληψη πρωτοβουλιών στην κατεύθυνση της συνδρομής στα εγχειρήματα ειρήνευσης και προστασίας των αμάχων.

Διαβάστε ακόμα: Γιώργος Γεραπετρίτης για Μέση Ανατολή: Είμαστε παρόντες και στην αιχμή του δόρατος

Η προσέγγιση Ισραήλ και αραβικού κόσμου και ο παράγοντας Τουρκία

Σύμφωνα με την ανάλυση υψηλόβαθμων εγχώριων διπλωματικών πηγών, αυτήν τη στιγμή φαίνεται πως η «Χαμάς» έχει πετύχει τον αντικειμενικό της στόχο, που δεν ήταν άλλος από το να παγώσει την προσέγγιση του Ισραήλ με σημαντικούς παίκτες του αραβικού κόσμου, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, ανατρέποντας τη δυναμική των «Συμφωνιών του Αβραάμ» και επαναφέροντας με όρους τρομοκρατίας την τζιχάντ στο επίκεντρο των εξελίξεων.

Στην εξίσωση αυτή εισέρχεται δυναμικά ο παράγων «Τουρκία και Ταγίπ Ερντογάν», ο οποίος βρήκε την ευκαιρία να επαναφέρει στο προσκήνιο την πάγια τακτική του, που δεν είναι άλλη από την ανάδειξη της χώρας του ως ηγέτιδας μουσουλμανικής δύναμης.

Οι δυσκολίες του Ισραήλ

Την ίδια στιγμή, φαίνεται πως οι χερσαίες επιχειρήσεις που σχεδιάζει το Ισραήλ έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικές δυσχέρειες, με δεδομένη την αξιοποίηση των αμάχων ως «ανθρώπινης ασπίδας» και του συνεπακόλουθου κινδύνου να χαθεί το διπλωματικό πλεονέκτημα της έξωθεν καλής μαρτυρίας.

Παράλληλα, η Αθήνα εκτιμά ότι σε αυτήν τη φάση είναι αδύνατη και η όποια διαπραγμάτευση για την αναστροφή της κλιμάκωσης, πολλώ δε μάλλον υπό το καθεστώς ομηρίας στο οποίο βρίσκονται οι εγκλωβισμένοι στα χέρια της «Χαμάς».

Το ενδιαφέρον εστιάστηκε στο μεγάλο ραντεβού του Καΐρου, από όπου, αν και δεν βγήκε κάτι εντυπωσιακό από πλευράς ουσίας, και μόνο η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των ΗΠΑ, σημαντικών χωρών της «γηραιάς ηπείρου» (τουλάχιστον σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών) αλλά και του συνόλου των αραβικών κυβερνήσεων είναι αρκετή προκειμένου να βγει προς τα έξω μια εικόνα ισχυρής διπλωματικής σημειολογίας.

Η αξιοπιστία της Ελλάδας

Με δεδομένα τα εξαιρετικά περιορισμένα περιθώρια κινήσεων των Αράβων, λόγω της μετακίνησης προς τα άκρα, και παρά τις όποιες καλές προθέσεις, το βάρος προκειμένου να συζητηθεί και να τεθεί ένα υλοποιήσιμο χρονοδιάγραμμα εξισορρόπησης και αποκλιμάκωσης πέφτει στην πλευρά των Ευρωπαίων και, στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα έρχεται να δραστηριοποιηθεί ακόμα πιο δυναμικά.

«Διατυπώσαμε σαφείς και δημιουργικές απόψεις. Στηρίξαμε το Ισραήλ από την πρώτη φάση σε ό,τι αφορά το μέτωπο της τρομοκρατίας και από κει και πέρα διατηρούμε μια θέση αρχής (σ.σ.: και όχι ταύτισης, όπως η Αγκυρα, η οποία θα είναι παρούσα στο Κάιρο, επιχειρώντας να αυξήσει την επιρροή της και μειώνοντας την αντίστοιχη των αραβικών χωρών) που έχουν εκτιμήσει άπαντες και μας προσδίδει ιδιαίτερη αξιοπιστία», λένε στα «Π» ανώτατες διπλωματικές πηγές.

Οι πέντε άξονες της ελληνικής πρωτοβουλίας

Η ελληνική στάση και οι αντίστοιχες πρωτοβουλίες συμπυκνώνονται σε πέντε βασικά σημεία, όπως τα προσδιόρισε προ ημερών ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στη διάσκεψη των χωρών του κόλπου στο Ομάν:

1. Καταδίκη οποιασδήποτε μορφής τρομοκρατίας και βίας.

2. Ανοιγμα ανθρωπιστικών διόδων.

3. Αμεση απελευθέρωση των ομήρων.

4. Εξάλειψη οποιασδήποτε απειλής για τους αμάχους ένθεν και ένθεν.

5. Οργάνωση διάσκεψης για την εξεύρεση άμεσης λύσης.

Σε αυτές τις γραμμές, εξάλλου, κινήθηκε και η διαδικασία στο Κάιρο, με τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, που συνόδευσε τον πρωθυπουργό, να επενδύει περαιτέρω στο διπλωματικό κεφάλαιο που έχει δημιουργήσει η χώρα, προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική μεσολάβηση σε όλα τα επίπεδα.

Ο ίδιος, μόλις πριν από μερικές ημέρες, κάλεσε σε συνάντηση το σύνολο των πρέσβεων και επιτετραμμένων των αραβικών κρατών στην Αθήνα, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, εξέφρασαν την απόλυτη ικανοποίησή τους για τις θέσεις της κυβέρνησης, ενώ το ίδιο συνέβη και με τον ομόλογό τους του Ισραήλ.

«Οι άξονες αυτοί απαντούν σε ζητούμενα και των δύο πλευρών», τονίζουν στελέχη της ελληνικής διπλωματίας, σχολιάζοντας την ευρεία αποδοχή των ελληνικών ενεργειών.

Ενδεικτικό, εξάλλου, της κοινώς αποδεκτής άποψης ότι η Ελλάδα παρέχει καλές υπηρεσίες σε αυτήν την τόσο κρίσιμη περίοδο είναι το γεγονός ότι, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην ερχόμενη εβδομάδα, στο οποίο θα συζητηθούν σε επίπεδο ηγετών (παρόντος, φυσικά, του Κυριάκου Μητσοτάκη) τα θέματα της Μέσης Ανατολής, ο υπουργός Εξωτερικών συνομιλεί εκτενώς με τους ομολόγους του της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και, βεβαίως, του Ισραήλ, προκειμένου να υπάρξει δημιουργική προετοιμασία ενόψει της Συνόδου Κορυφής. Σε αυτό το πνεύμα κινήθηκε και η δραστηριότητα του στη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο.

*Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά στις 21/10/2023