Με την -πιθανότατα επώδυνη- συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και δανειστών να πλησιάζει, τα πάντα δείχνουν να κινούνται στους ρυθμούς ενός πολιτικού déjà vu και ο χρόνος να γυρίζει τρία χρόνια πίσω. Η διαφαινόμενη στροφή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα προς συμβιβασμό δεν δείχνει να διαφέρει σε πολλά από την αντίστοιχη του Αντώνη Σαμαρά το 2012, με έμπειρους αναλυτές να δηλώνουν βέβαιοι πως η Ιστορία θα επαναληφθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα πληρώσει ανάλογο κόστος με αυτό που πλήρωσε η Νέα Δημοκρατία τη χρονιά εκείνη. Τότε που όχι απλώς διεγράφησαν 21 βουλευτές, οι οποίοι αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τη γραμμή Σαμαρά, αλλά συνέβη κάτι πολύ σημαντικότερο: αποσπάστηκε ένα σημαντικό τμήμα του κόμματος (κ.κ. Μαρκόπουλος, Ζώης, Κόλλια, Σταμάτης, Κουντουρά, Γιαννάκης, Μελάς κ.ά.), κάτι που χάρη στις εύστροφες και γρήγορες κινήσεις του Πάνου Καμμένου οδήγησε στη δημιουργία των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Σπλάχνου από τα σπλάχνα της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο -ευφυώς και επιτυχώς όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια- έσπευσε να καλύψει το κενό εκπροσώπησης στον αντιμνημονιακό δεξιό χώρο, μετά τη μνημονιακή στροφή του κ. Σαμαρά.

ΑΒΑΝΤΑΖ. Στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμούν ότι το σενάριο δημιουργίας ενός νέου κόμματος στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο -ως «αριστεροί» ΑΝ.ΕΛ.- θα κληθεί να καλύψει το όποιο κενό προκαλέσει η ψήφιση της συμφωνίας, δεν είναι απίθανο. Και δεν τρέφουν καμία αυταπάτη ότι το μόνο πρόσωπο που μπορεί να αποτελέσει ηγετική προσωπικότητα και «πυρηνάρχη» ενός τέτοιου σχηματισμού δεν είναι άλλο από τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία, σε σχέση με τον Πάνο Καμμένο, μάλιστα, έχει και το θεσμικό αβαντάζ της προεδρίας της Βουλής, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την απήχηση και την προβολή που έχουν οι πρωτοβουλίες της.

Για το Μαξίμου, στη συγκεκριμένη συγκυρία, το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός άλλου κόμματος στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει με εφιάλτη. Εξ ου και ήδη αναζητούνται οι κεντρικές πολιτικές πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναληφθούν ώστε αυτό να αποσοβηθεί. Μόνο τυχαίες δεν είναι άλλωστε οι εισηγήσεις που δέχεται ο πρωθυπουργός να οδηγήσει τη χώρα σε κάλπες αμέσως μετά τη συμφωνία, προκειμένου τυχόν διαγραφέντα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να μην προλάβουν να προχωρήσουν σε ίδρυση κόμματος, που θα συμμετάσχει στις εκλογές με συνδυασμούς και ψηφοδέλτια σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Σενάριο το οποίο ακούγεται με προσοχή από τους συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα, καθώς ενδεχόμενη διάλυση της Βουλής αμέσως μετά την ψήφιση της συμφωνίας θα σημάνει διεξαγωγή εκλογών μέσα σε 21-25 ημέρες, διάστημα που θεωρείται απαγορευτικό για την ίδρυση κόμματος και τη συμμετοχή σε αυτές. Στο ίδιο πλαίσιο, μόνο τυχαία δεν είναι και η στοχοποίηση της κ. Κωνσταντοπούλου από συγκεκριμένα κέντρα εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, τα οποία έχουν αναλάβει να «κοντύνουν» το ηγετικό της ανάστημα, ακόμα και με παραπολιτικού τύπου διαρροές εναντίον της.

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Βουλής, με εμπειρία τόσο από τις οικογενειακές της καταβολές όσο και από την κοινοβουλευτική θητεία της, δεν ήταν δυνατόν να μη διαβλέψει την πιθανότητα να προκύψει κενό εκπροσώπησης μιας μεγάλης κοινωνικής ομάδας -η οποία προσελκύστηκε από τον αντιμνημονιακό λόγο και «στεγάζεται» αυτή τη στιγμή υπό τη σκέπη του ΣΥΡΙΖΑ- σε περίπτωση ψήφισης μιας συμφωνίας η οποία θα παρεκκλίνει από τις προγραμματικές εξαγγελίες και θα σηματοδοτεί στροφή σε συμβιβασμό με τους δανειστές. Ακόμα πιο ενδιαφέρον ωστόσο είναι ότι με τις παρεμβάσεις, τις πρωτοβουλίες και τις δημόσιες τοποθετήσεις της φροντίζει να κάνει διακριτή τη θέση της από την όποια σκληρή συμφωνία και να συντηρεί ζωντανό το σενάριο πως καλοβλέπει τη δημιουργία ενός ισχυρού πόλου στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θα δηλώσει «παρών» την επόμενη ημέρα, κινούμενος σε σκληρή αντιμνημονιακή γραμμή. Με την ίδια βέβαια σε ηγετική θέση.

Κατά πολλούς, οι ομιλίες, οι παρεμβάσεις και οι τοποθετήσεις της Ζωής Κωνσταντοπούλου, που στις τελευταίες εκλογές εξελέγη πρώτη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Α’ Αθηνών με πάνω από 44.000 ψήφους, στους τέσσερις μήνες της στην προεδρία της Βουλής θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελέσουν την ιδρυτική διακήρυξη ενός νέου πολιτικού φορέα, με έμφαση στην κατάργηση των Μνημονίων, στην πιστή εφαρμογή του Συντάγματος και των νόμων, στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην εθνική και λαϊκή κυριαρχία. Η ίδια είχε φροντίσει να στείλει τα κατάλληλα μηνύματα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στην κυβέρνηση, όταν λίγα μόλις λεπτά από την εκλογή της στην προεδρία της εθνικής αντιπροσωπίας είχε ξεκαθαρίσει ότι αυτό το Κοινοβούλιο δεν επρόκειτο να ψηφίσει Μνημόνια. Φαίνεται μάλιστα να το επιβεβαίωσε και σε κατ’ ιδίαν συνομιλία της με τον πρωθυπουργό μόλις πριν από λίγες ημέρες, γνωστοποιώντας του ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να υπολογίζει σε δική της θετική ψήφο αν φέρει στη Βουλή μια επώδυνη συμφωνία.

Αναψαν φωτιές  τα «όχι»

Δεν είναι μόνο οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές το πεδίο όπου η πρόεδρος της Βουλής φροντίζει να κάνει συχνά διακριτή τη δική της πολιτική από αυτή της κυβέρνησης. Το παράδειγμα της ΕΡΤ είναι το πιο πρόσφατο, ωστόσο είχαν προηγηθεί το εκκωφαντικό «αποχή» που είχε φωνάξει κατά την ψήφιση του αθλητικού νομοσχεδίου, η άρνησή της να στείλει επιστολική ψήφο για το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, αλλά και ο χαρακτηρισμός ως «αντισυνταγματικών» των τροπολογιών που είχε καταθέσει η κυβέρνηση για την κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων, την ανάρτηση πράξεων στη «Διαύγεια», καθώς και την υποχρέωση των ΟΤΑ να καταθέτουν τα διαθέσιμά τους στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η κ. Κωνσταντοπούλου πάντως, εκμεταλλευόμενη την ευχέρεια που της δίνει η θεσμική της θέση για διεθνείς επαφές, έχει φροντίσει να οικοδομήσει και εκτός συνόρων το ηγετικό προφίλ της, κυνηγώντας να δίνει το «παρών» σε εκδηλώσεις στις οποίες παρευρίσκονται κορυφαίοι Ευρωπαίοι ηγέτες. Η φωτογραφία δίπλα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Φρανσουά Ολάντ στη Μόσχα την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Αρμενίων είναι ενδεικτική. Οπως ενδεικτική του προφίλ που καλλιεργεί ήταν και η παρουσία της στη Διάσκεψη των Προέδρων των Ευρωπαϊκών Κοινοβουλίων στη Ρώμη, όπου άσκησε δριμεία κριτική για τις πολιτικές λιτότητας και χαρακτήρισε τα κρατικά χρέη βάση ενός μηχανισμού που στοχεύει στον στραγγαλισμό των λαών της Ευρώπης.

Οι φανατικοί οπαδοί της

Η δυναμική θητεία της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην προεδρία της Βουλής ήταν δεδομένο πως θα δημιουργούσε μια ομάδα φανατικών οπαδών, οι οποίοι υπό προϋποθέσεις μπορούν να χαρακτηριστούν και ως οι «άνθρωποί της». Σε πολιτικό επίπεδο, ο άνθρωπος με τον οποίο συνεργάζεται στενότερα η πρόεδρος της Βουλής είναι η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σοφία Σακοράφα, με τις δύο κυρίες να ταυτίζονται ιδεολογικά και πολιτικά απέναντι στο Μνημόνιο. Η κ. Σακοράφα ήταν μάλιστα αυτή που είχε σπεύσει πρώτη να στηρίξει το εγχείρημα της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του Χρέους, αναλαμβάνοντας μεγάλο κομμάτι της διεθνοποίησης του ρόλου της επιτροπής μέσω του Ευρωκοινοβουλίου. Στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας η φανατικότερη οπαδός της Ζωής Κωνσταντοπούλου δεν είναι άλλη από τη Ραχήλ Μακρή, με τη σχέση των δύο κυριών να... χτίζεται στα κάγκελα του Ραδιομεγάρου της ΕΡΤ. «Εμένα η Ζωή είναι φίλη μου και τη στηρίζω», έλεγε η Ραχήλ Μακρή ήδη από την περίοδο που βρισκόταν στους ΑΝ.ΕΛ. Οι δυο τους φαίνεται ότι έχουν «χημεία» -η Ζωή μάλιστα λέγεται ότι έπαιξε κομβικό ρόλο στην ένταξη της Ραχήλ στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ-, η οποία επιβεβαιώθηκε και στη Βουλή, με την κ. Μακρή να τοποθετείται από την πρόεδρο σε μείζονος σημασίας επιτροπές στο πλάι της. Σε επίπεδο προεδρείου Βουλής, δεδομένων των ψυχρών σχέσεών της με τους Αλέξη Μητρόπουλο και Γιάννη Μπαλάφα, στενότερη συνεργάτιδα της κ. Κωνσταντοπούλου είναι η γ’ αντιπρόεδρος, Δέσποινα Χαραλαμπίδου. Μόνο τυχαίο δεν είναι άλλωστε ότι με απόφαση της κ. Κωνσταντοπούλου η κ. Χαραλαμπίδου επελέγη πρόεδρος των εξόχως σημαντικών Επιτροπών Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας και Ελέγχου των Οικονομικών της Βουλής. Στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο άνθρωπος που έχει ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με την πρόεδρο της Βουλής είναι ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, ενώ σε επίπεδο Κοινοβουλευτικής Ομάδας έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνεται μια ομάδα υπέρ της προέδρου. Μεταξύ αυτών η πρόεδρος της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και βουλευτής Λίτσα Αμμανατίδου, οι βουλευτές και εργαζόμενοι στην ΕΡΤ Αγλαΐα Κυρίτση και Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, αλλά και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Θανάσης Πετράκος.

Συνεργάτες και επαφές

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο κύκλος της κ. Ζωής Κωνσταντοπούλου εκτός Βουλής και πολιτικής. Παρά το γεγονός ότι συχνά η πρόεδρος του Κοινοβουλίου έχει επιτεθεί στα ΜΜΕ, ο αγώνας της κατά του «μαύρου» στην ΕΡΤ και η δυναμική αντιπολίτευση που άσκησε στην κυβέρνηση Σαμαρά την έφεραν πιο κοντά σε αρκετούς δημοσιογράφους. Ετσι, διατηρεί τακτική επαφή με τους εργαζομένους της ERTOPEN, τον δημοσιογράφο και εκδότη του «Hot Doc», Κώστα Βαξεβάνη, αλλά και τους συνδικαλιστές της ΠΟΣΠΕΡΤ, με τον πρόεδρό της, Π. Καλφαγιάννη, να την επισκέπτεται συχνά και στο γραφείο της στη Βουλή. Από εκεί και πέρα, η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει ήδη οργανώσει το γραφείο της στελεχώνοντάς το με στενούς συνεργάτες της και ανθρώπους της απολύτου εμπιστοσύνης της. Χαρακτηριστική ήταν η επιλογή του γενικού γραμματέα της Βουλής, Γιώργου Θαλάσση, καθηγητή του δολοφονηθέντος Αλέξη Γρηγορόπουλου. Δεξί της χέρι στο γραφείο της είναι η νομικός Μαρία Στουμπίδου, καθώς και ο στενός της συνεργάτης εδώ και χρόνια, δικηγόρος Ανδρέας Γκουγκουλής. Το γραφείο Τύπου φαίνεται πως θα αναλάβουν ο Κύπριος επικοινωνιολόγος Χαράλαμπος Ρωσσίδης και ο προερχόμενος από την ΕΡΤ και την ERTOPEN δημοσιογράφος Νίκος Κορόβηλας, ενώ επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου της προέδρου είναι η κ. Μαριλένα Γρίβα, με μακρά θητεία στο υπουργείο Εξωτερικών. Το επιτελείο της συμπληρώθηκε την Τετάρτη με την αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία της να συγκροτήσει αμειβόμενη (;) επιτροπή για την υποβοήθηση του κοινοβουλευτικού έργου, αποτελούμενη από εξωκοινοβουλευτικά πρόσωπα - ως επί το πλείστον στενούς της συνεργάτες. Πλην του γραμματέα της Βουλής και των κ.κ. Ρωσσίδη και Κορόβηλα, στην επιτροπή μετέχουν ο δικηγόρος Ν. Ανέστης, ο Π. Αρναούτης, στέλεχος του ΓΛΚ, ο οποίος είχε συνοδεύσει την κ. Κωνσταντοπούλου στο πρόσφατο ταξίδι της στη Ρώμη, και ο Δ. Πολύμερος.