Με τις θετικές ψήφους ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Ποταμιού υπερψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής επί της αρχής το νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες. Το νομοσχέδιο καταψηφίστηκε μόνο από τη Νέα Δημοκρατία, τη Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ. Η Δημοκρατική Συμπαράταξη ψήφισε "παρών" αναμένοντας περισσότερες αλλαγές στη συζήτηση επί των άρθρων, ενώ αίσθηση προκάλεσε η απουσία του εκπροσώπου της Ένωσης Κεντρώων από την ψηφοφορία.

Παρά την ένταση των προηγουμένων ημερών κανένα κόμμα δεν ζήτησε ονομαστική ψηφοφορία, με αποτέλεσμα αυτή να γίνει μόνο με τους εισηγητές. Λίγη ώρα πριν από την ψηφοφορία, ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας, Λευτέρης Αυγενάκης, επιβεβαίωσε δημοσίευμα του parapolitika.gr για τις ενστάσεις νομικών κύκλων της Κομισιόν επί του νομοσχεδίου και τους προβληματισμούς για νόθευση του ανταγωνισμού, καταθέτοντας το σχετικό κείμενο στα πρακτικά της Βουλής.

Η συνεδρίαση θα συνεχιστεί το Σάββατο με τη συζήτηση και την ψηφοφορία επί των άρθρων του νομοσχεδίου.

Ολόκληρο το κείμενο που κατέθεσε ο Λευτέρης Αυγενάκης:

Ι) ΘΕΜΑΤΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΑΡΟΧΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

1. ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗ ΑΔΕΙΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: Μέσω διαδικασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα επί της τιμής εκκίνησης (η οποία θα καθοριστεί με απόφαση του Υπουργού Τύπου)

Νομικό πρόβλημα σε σχέση με την επιλογή πλειστηριασμού

Δεδομένου ότι δεν τίθεται ζήτημα εκχώρησης ραδιοσυχνοτήτων  (άρα σπάνιων πόρων) στους  παρόχους περιεχομένου, δεν φαίνεται να στηρίζεται νομικά η επιλογή πλειοδοτικού διαγωνισμού. Το αντάλλαγμα για μία άδεια, θα πρέπει να είναι αντικειμενικό, διαφανές και αναλογικό προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. 

Στο νόμο δεν δίνεται καμία αιτιολογία για την επιλογή αυτής της μεθόδου. Επίσης, δεν ορίζεται τίμημα, αλλά προβλέπεται ότι η τιμή εκκίνησης θα οριστεί από τον Υπουργό, χωρίς κάποια κριτήρια διαμόρφωσης αυτής. Εκ της φύσεως του αντικειμένου της άδειας παροχου περιεχομένου, δεν νοείται δημοπρασία καθώς πέραν του ότι δεν τίθεται ζήτημα εκχώρησης συχνοτήτων, δεν υπάρχει και κανένα στοιχείο διαφοροποίησης  της μίας άδειας  παρόχου περιεχομένου μιας κατηγορίας (πχ ενημερωτικός πανελλαδικής εμβέλειας γενικής στόχευσης)  από άλλη της ίδιας ακριβώς κατηγορίας : δηλαδή πχ εάν προκηρυχθούν 6 άδειες της ίδιας κατηγορίας,  με την ίδια τιμή εκκίνησης,  βάσει του μοντέλου που έχει προκριθεί, μπορεί ο ένας υποψήφιος να αγοράσει τη μία άδεια με 50 εκατομμύρια και ο άλλος μία άδεια ακριβώς ίδια με 10 εκατομμύρια κλπ. 

Αυτό όμως συνιστά νόθευση ανταγωνισμού.

Σε καμία χώρα στην Ευρώπη δεν προβλέπεται δημοπρασία για παρόχους περιεχομένου (χωρίς εκχώρηση δικαιωμάτων συχνοτήτων).  Άδειες δίνονται στους αιτούντες που έχουν μία σειρά από προαπαιτούμενα και αναλαμβάνουν  συγκεκριμένες υποχρεώσεις, οι οποίοι και καλούνται να καταβάλουν ένα εύλογο ετήσιο τέλος, αντίστοιχο  των διαχειριστικών δαπανών  της διοίκησης για την εποπτεία του ή κάτι ανάλογο [ενδεικτικά  στην Κύπρο είναι 51. 000 το χρόνο και ένα ποσό επί των διαφημιστικών εσόδων για όλους,  στο Λουξεμβούργο, ψηφίστηκε πρόσφατα νόμος βάσει του όποιου οι πάροχοι περιεχομένου  καταβάλλουν  στο αντίστοιχο ΕΣΡ 1.333ευρώ το χρόνο έναντι του κόστους της εποπτείας τους].

2. ΕΛΛΕΙΨΗ  ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ – ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

Σύμφωνα με τη διαδικασία υπάρχει α)η φάση της προεπιλογής υποψηφίων και μετά β)η φάση της πλειοδοσίας.

Ωστόσο, για να προκριθεί κάποιος υποψήφιος στη φάση της πλειοδοσίας αρκεί μόνο ο φάκελος του να πληροί τα  ελάχιστα κριτήρια που θέτει ο νόμος, χωρίς κάποια διαδικασία άλλης αξιολόγησης,  πχ βαθμολόγηση των υποψηφιοτήτων. 

Αυτό σημαίνει ότι  αν ένας υποψήφιος που δεν έχει πραγματοποιήσει καμία επένδυση (πχ  μία κοινοπραξία ή νέα εταιρεία), προσκομίσει την εγγυητική επιστολή των 8.000.000 € και υπεύθυνες δηλώσεις  ότι πχ θα προσλάβει τον ελάχιστο αριθμό εργαζομένων,  ή ότι θα  προβεί στις  σχετικές επενδύσεις σε πρόγραμμα ή εξοπλισμό έχει τις ίδιες πιθανότητες να «χτυπήσει» μία άδεια με αυτές  ενός υφιστάμενου νομιμως λειτουργούντος τηλεοπτικού φορέα , μόνο και μόνο εάν στα οικονομικά στοιχεία που έχει καταθέσει  μπορεί να επαληθευτεί η δυνατότητά του να καταβάλει το   μεγαλύτερο πλειστηρίασμα. 

Ωστόσο, επί σειρά ετών, οι  αναγνωρισμένοι από το Κράτος  ως νομίμως λειτουργούντες  σταθμοί είχαν υποχρεωθεί, βάσει σχετικών νομοθετημάτων,  να συμμορφώνονται σε μία σειρά από υποχρεώσεις (πχ. ελάχιστο καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο, επένδυση για την υλοποίηση συγκεκριμένων κατηγοριών προγραμμάτων, ελάχιστο αριθμό προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων προκειμένου α) να διασφαλίζεται η νόμιμη λειτουργία τους και β) να είναι σε θέση να συμμετάσχουν στις αδειοδοτικές διαδικασίες που κατά καιρούς εξαγγελε η Πολιτεία.

Εν προκειμένω,  όλες αυτές οι επενδύσεις σε εξοπλισμό και πρόγραμμα, οι χιλιάδες θέσεις εργασίας που διασφαλίστηκαν αγνοούνται από την Πολιτεία που τις επέβαλλε και που η ίδια ευθύνεται για την πολυετή καθυστέρηση στην προκήρυξη αδειών και εκλείπει κάθε  κριτήριο αναγνώρισής τους κατά την αδειοδοτική διαδικασία. 

3. Περιορισμός στον αριθμό αδειών παρόχου περιεχομένου  καθώς και στη δυνατότητα λήψης περισσότερων αδειών  παρόχου περιεχομένου στο ίδιο πρόσωπο, ως προς στέρηση του δικαιώματος της οικονομικής ελευθερίας

Δεδομένης της δυνατότητας  μεταφοράς μεγάλου αριθμού  γραμμικών υπηρεσιών μέσω των ψηφιακών συχνοτήτων, δεν νοείται ο περιορισμός στον αριθμό των αδειοδοτούμενων παρόχων περιεχομένου. Η επίτευξη διαφάνειας και πολυμέρειας θα μπορούσε να επιτευχθεί  απλώς με την υποχρέωση των αδειοδοτούμενων να πληρούν κάποιες προϋποθέσεις και να τηρούν συγκεκριμένες υποχρεώσεις υπό τον έλεγχο του ΕΣΡ.

Ο αυθαίρετος περιορισμός αδειών  συνεπάγεται εκ των πραγμάτων αποκλεισμό  προσώπων που θα ήθελαν να  αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα των ΜΜΕ, χωρίς να   υπάρχει δικαιολογητική βάση.

Ομοίως,  η στέρηση σε έναν πάροχο περιεχομένου να διατηρεί περισσότερα του ενός προγράμματα  (εφόσον η άδεια ταυτίζεται με συγκεκριμένο πρόγραμμα, που παραπέμπει στην αναλογική μορφή τηλεόρασης), άνευ άλλου τινός, αντίστοιχα περιορίζει την οικονομική ελευθερία ανάπτυξης σε έναν τομέα που εκ της φύσεώς του δίνει τη δυνατότητα (λόγω έλλειψης περιορισμού συχνοτήτων) να αναπτύξει περισσότερες μορφές οπτικοακουστικού περιεχομένου  (πχ.  πρόγραμμα γενικού περιεχομένου ενημερωτικού σταθμού και άλλο θεματικό ψυχαγωγικού περιεχομένου). Μόνοι περιορισμοί θα έπρεπε να είναι ζήτημα  τήρησης κανόνων ανταγωνισμού και ο συνταγματικός περιορισμός σε σχέση με τον αριθμό ενημερωτικών μέσων.

4. Εργατικά 

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Εurosummit της 12ης Ιουλίου 2015, η οποία αποτελεί μέρος του ν. 4334/2015, ως προς την αγορά εργασίας, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται  μεταξύ άλλων  «στην εναρμόνιση των πολιτικών εργασίας με διεθνείς και ευρωπαϊκές  βέλτιστες πρακτικές και θα πρέπει να αποφευχθεί  επιστροφή σε πολιτικές του παρελθόντος που δεν είναι συμβατές με τους στόχους της προώθησης μίας ανάπτυξης βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς» .

Ωστόσο, το  σχέδιο νόμου θέτει ελάχιστο αριθμό εργαζομένων ανά κατηγορία παρόχου περιεχομένου, που όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται αντικειμενικά στις ανάγκες της  σύγχρονης ψηφιακής τηλεόρασης, αλλά που αντίθετα διπλασιάζει τον αριθμό που προέβλεπαν αντίστοιχοι νόμοι για την αναλογική τηλεόραση. 

Περαιτέρω δε, με την πρόβλεψη ότι με Υπουργική Απόφαση θα καθορίζονται ειδικότητες απασχολουμένων και ελάχιστος  αριθμός  απασχολουμένων ανά ειδικότητα,  εκ των πραγμάτων το διευθυντικό δικαίωμα μίας επιχείρησης  -παρόχου περιεχομένου, να επιλέξει τον αριθμό εργαζομένων (συνολικά και ανα κατηγορία) που κρίνει απαραίτητο για την βιωσιμότητα της καταλύεται.

Στο ως άνω αρνητικό για την  βιώσιμη ανάπτυξη πλαίσιο, έρχεται να προστεθεί και η υποχρεωτική σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας ανά κατηγορία εργαζομένων, που αφενός καταστρατηγεί ουσιαστικά τη δυνατότητα σύναψης ατομικών συμβάσεων εργασίας και αφετέρου διαφοροποιεί τις επιχειρήσεις παρόχους περιεχομένου  από όλες τις άλλες επιχειρήσεις, όπου εφαρμόζεται η οικεία νομοθεσία και η εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας. 

ΙΙ) ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

1. Συνδεδεμένη της  ΕΡΤ ως πάροχος δικτύου 

Καταστρατήγηση ευρωπαϊκού δικαίου/νόθευση ανταγωνισμού

Η σύσταση μίας εταιρείας που ανήκει  100% στο κράτος η οποία δεν έχει καταβάλει κανένα τίμημα για την  χρήση συγκεκριμένων ραδιοσυχνοτήτων, ούτε έχει υποβληθεί σε διαγωνιστική διαδικασία και θα παρέχει έναντι ανταλλάγματος  υπηρεσίες  δικτύου  σε  τρίτους (πλην ΕΡΤ) παρόχους περιεχομένου,  θέτει ζήτημα αντίθεσης με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο περί ανταγωνισμού και, ενδεχομένως περί κρατικών ενισχύσεων. Μάλιστα, σύμφωνα με το αρθ. 23, πόροι της συνδεδεμένης της ΕΡΤ είναι « έσοδα από τη δραστηριότητά της και  έσοδα από άλλες πηγές».

Περαιτέρω, ενώ η DIGEA υποχρεώθηκε να αναπτύξει το δίκτυο των 4 πολυπλεκτών που της δόθηκαν συν των πολυπλεκτών των περιφερειακών σταθμών που της επιβλήθηκαν  άμεσα (χωρίς   πρόβλεψη τμηματικής ανάπτυξης ανάλογα με τις ανάγκες της ζήτησης), η συνδεδεμένη της ΕΡΤ « έχει υποχρέωση να καλύψει  τουλάχιστον τον αριθμό των παρόχων περιεχομένου οι οποίοι έχουν υποβάλλει αίτησης σύναψης σύμβασης», άρα δεν θα προβεί καν εκ των προτέρων σε οποιαδήποτε επένδυση χωρίς να έχει εξασφαλιστεί  ο «πελάτης» της. 

Στη διατύπωση επίσης του σχεδίου νόμου διαπιστώνεται ότι ενώ γίνεται επίκληση της διατύπωσης της παρ.  17 του αρθ. 21 του ν. 4070/2012, όπου γινόταν λόγος σε εκπλήρωση σκοπού δημοσίου συμφέροντος  για τη μετάδοση ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων της ΕΡΤ, κατά την απόδοση της διατύπωσης αυτής στο νομοσχέδιο έχει παραληφθεί η αναφορά της ΕΡΤ, με αποτέλεσμα  να γίνεται λόγος για «τη λειτουργία της εταιρείας ως παροχου δικτύου  για τη μετάδοση ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων προς εκπλήρωση σκοπών δημοσίου συμφέροντος» εν γένει και ως πάροχος δικτύου για  τρίτους.
Επίσης δεν προκύπτει από το νόμο ότι οι χρεώσεις της παροχής των υπηρεσιών δικτύου θα ακολουθούν τα πρότυπα που έχει θέσει η ΕΕΤΤ στην DIGEA.  

Περαιτέρω:   εάν  παροχοι περιεχομένου  αποχωρήσουν από την DIGEA για να ενταχθούν στην πλατφόρμα της  συνδεδεμένης της ΕΡΤ, η DIGEA (βάσει των όρων της αδείας της) θα είναι υποχρεωμένη να μεταφέρει  το κόστος  στους άλλους σταθμούς. Το γεγονός αυτό αφενός θα σημαίνει ότι α) θα επιβαρυνθούν οικονομικά παροχοι περιεχομένου και β) εάν αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αυτοί να φεύγουν από τη DIGEA λόγω  αύξησης κόστους, τότε ενισχύεται ακόμη περισσότερο το ζήτημα  καταστρατήγησης του ελεύθερου ανταγωνισμού που προκύπτει από την  δραστηριότητα αυτή της ΕΡΤ. 

2. Αφαίρεση  από πάροχο δικτύου  πολυπλέκτη που δεν χρησιμοποιείται επί 4μήνου

Φωτογραφική διάταξη  που αποσκοπεί στην αφαίρεση από τη DIGEA του 4ου πολυπλέκτη, ο οποίος δεν χρησιμοποιείται μέχρι τώρα λόγω έλλειψης περιεχομένου. Η έλλειψη περιεχομένου ωστόσο δεν οφείλεται στη DIGEA, καθώς στο μεταβατικό αυτό διάστημα, δεν  μπορεί να αναπτύξει πλήρως τις  δυνατότητες του δικτύου  αφού η πολιτεία δεν είχε προβεί στην αδειοδότηση των παρόχων περιεχομένου.
Αφαίρεση του 4ου πολυπλέκτη,  από έναν παροχο, χωρίς υπαιτιότητά του, ανατρέπει το επιχειρηματικό του πλάνο (εφόσον  «κατέβηκε» στον πλειοδοτικό διαγωνισμό  για 4 πολυπλέκτες), και θέτει ζητήματα ασφάλειας δικαίου και αποζημιώσεων. 

Μάλιστα, το γεγονός ότι η αφαίρεση του πολυπλέκτη με τον ανωτέρω τρόπο μπορεί να οδηγήσει στην παραχώρηση αυτού σε άλλον πάροχο , άρα νέο ανταγωνιστή του αρχικού παρόχου, καθιστά ακόμη δυσχερέστερη τη θέση  του αρχικού παρόχου, ο οποίος επένδυσε σε ένα πλάνο ανάπτυξης με συγκεκριμένα δεδομένα ως προς  την έκταση της παροχής των υπηρεσιών που κλήθηκε να αναπτύξει.

Δεδομένης της αρμοδιότητας της ΕΕΤΤ να έχει τον έλεγχο και την εποπτεία της αγοράς  των ηλεκτρονικών επικοινωνιών,  και της σχετικής ευρωπαϊκής πρόνοιας για την ανάθεση αυτού του ρόλου σε ανεξάρτητες αρχές, τίθεται επιπλέον ζήτημα καταστρατήγησης των σχετικών κανόνων της Ε.Ε,  από το γεγονός ότι η απόφαση για την αφαίρεση του ενός πολυπλέκτη θα ληφθεί από τον Υπουργό Υποδομών και όχι της ΕΕΤΤ.

3. Περιορισμός στον αριθμό παρόχων περιεχομένου

Ο αυθαίρετος  περιορισμός στον αριθμό παρόχων περιεχομένου, χωρίς καμία σύνδεση με τις δυνατότητες  χωρητικότητας των συχνοτήτων τη DIGEA, καθιστά την ανάπτυξη της DIGEA αλλά και της εν γένει αγοράς των ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Ελλάδα προβληματική, καθώς  ο πάροχος δικτύου θα αποστερείται της δυνατότητας  να συμβληθεί με  αριθμό παρόχων περιεχομένου που θα του επέτρεπε να αναπτυχθεί αλλά και δικαιολογείται πλήρως από τις υφιστάμενες  και ολοένα διευρυνόμενες μελλοντικές  τεχνολογικές δυνατότητες, κατά παράβαση των σχετικών οδηγιών  της ΕΕ για την ανάπτυξη της αγοράς των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

4. Αλλαγή χάρτη συχνοτήτων

Το πλαίσιο λειτουργίας και ανάπτυξης της DIGEA έγινε με βάση τις προβλέψεις και επιταγές  συγκεκριμένου χάρτη συχνοτήτων. 

Αλλαγές στο Χάρτη που δεν οφείλονται σε συμμόρφωση της  χώρας σε διεθνείς κανόνες, αλλά αποσκοπούν στην αφαίρεση συχνοτήτων από τον  ήδη αδειοδοτημένο πάροχο δικτύου για την παραχώρησή τους  είτε στην ΕΡΤ,  είτε σε τρίτο, καταστρατηγούν δικαίωμα βιώσιμης ανάπτυξης της DIGEA  αποσταθεροποιώντας την αγορά των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όπως αυτή έχει οριστεί από την ΕΕΤΤ στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της ως ρυθμιστή της σχετικής αγοράς.