Του Γιώργου Κατσίγιαννη - Εφημερίδα Παραπολιτικά

Στην παραδοχή ότι όσο η χώρα τελεί υπό καθεστώς δημοσιονομικής επιτήρησης κανένας κομματικός σχηματισμός δεν πρόκειται να καταφέρει ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, βασίζεται το σχέδιο της αλλαγής του εκλογικού νόμου που εκπονεί το Μέγαρο Μαξίμου.

Σύμφωνα με κορυφαίους αξιωματούχους, αυτό θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση αμέσως μετά την ψήφιση του Ασφαλιστικού και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του οικονομικού προγράμματος.

Οι προτάσεις που επεξεργάζεται το επιτελείο του πρωθυπουργού ναι μεν κινούνται με γνώμονα τη διασφάλιση της παρουσίας του ΣΥΡΙΖΑ ως ηγετικού ρυθμιστικού παράγοντα στις κυβερνητικές εξελίξεις της χώρας (ακόμη και αν είναι δεύτερο κόμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές), από την άλλη όμως αποσκοπούν στην τεχνητή ενίσχυση υφιστάμενων ή δυνάμει όμορων πολιτικών δυνάμεων, εντός και εκτός Βουλής. Γιατί, με δέλεαρ τις αλλαγές στον εκλογικό νόμο, θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ουσιαστικό ρόλο σε συμμαχικά σχήματα, που θα προκύψουν κάτω από την αναβίωση της ιδεολογικής διαπάλης μεταξύ του διπόλου «Αριστερά-Δεξιά».

Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο γεγονός ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου θα χρησιμοποιηθεί από το Μέγαρο Μαξίμου ως το ύστατο πολιτικό εργαλείο για να μην απολέσει ο ΣΥΡΙΖΑ το «κυβερνητικό κεκτημένο» που απέκτησε το προηγούμενο διάστημα και έτσι να μπορέσει να πρωταγωνιστήσει από θέση ισχύος σε όλα τα σενάρια που θα τεθούν επί τάπητος αναφορικά με τη διακυβέρνηση της χώρας, σε περίπτωση προσφυγής στις κάλπες.

Συγκεκριμένα, η κυβερνητική πρόταση προβλέπει την κατάργηση του ισχυρού πλεονεκτήματος των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα. Με τη νέα ρύθμιση, το μπόνους θα περιορίζεται στις 20 έδρες. Ωστόσο, το δελεαστικό τέχνασμα που επεξεργάζεται το επιτελείο του πρωθυπουργού, για να τύχει ευρύτερης αποδοχής η αλλαγή του εκλογικού νόμου, βρίσκεται στη διαχείριση των υπόλοιπων 30 εδρών που θα «αφαιρεθούν» από το πρώτο κόμμα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στο υπό διαμόρφωση σχέδιο ο αριθμός των 30 εδρών θα πηγαίνει στην πριμοδότηση συνασπισμών κομμάτων, γεγονός που θα λειτουργήσει ως κίνητρο για πολλούς εξωκοινοβουλευτικούς σχηματισμούς να εμπλέκονται «αυτοτελώς», ως πολιτικοί οργανισμοί, στην εκλογική διαδικασία και να εξασφαλίζουν μέσα από συμμαχίες τη δυνατότητα κοινοβουλευτικής εκπροσώπησής τους.

Το παιχνίδι με τον διαχωρισμό των εδρών από την κατηγορία του μπόνους, σε 20 για το πρώτο κόμμα και σε 30 υπέρ της ενίσχυσης συνασπισμών κομμάτων, ενδέχεται να επιφέρει το εξής παράδοξο αποτέλεσμα: Το πρώτο κόμμα στις εκλογές να είναι πιο αδύναμο κοινοβουλευτικά, αδυνατώντας να σχηματίσει κυβέρνηση, από το δεύτερο, το οποίο, αν έχει συνάψει μια τυπική συμμαχία με έναν άλλο πολιτικό σχηματισμό, να μοιράζεται αναλογικά τις υπόλοιπες 30 έδρες που θα προβλέπει η νέα νομοθεσία. Δηλαδή, άλλος θα είναι ο νικητής των εκλογών και άλλος ο κυρίαρχος στη Βουλή.

Στο κυβερνητικό σχέδιο περιλαμβάνεται μια εξίσου εντυπωσιακή αλλαγή αναφορικά με το όριο εισόδου των κομμάτων στη Βουλή. Αν και αρχικώς υπήρχε η σκέψη να μην καταργηθεί το 3% -και, μάλιστα, υπήρχαν εισηγήσεις από το υπουργείο Εσωτερικών ακόμη και για αύξησή του-, εντούτοις οι «εκλογολόγοι» του Μεγάρου Μαξίμου προσανατολίζονται πλέον στη μείωσή του κατά μισή μονάδα. Δηλαδή, από το 3% στο 2,5%, με την προσθήκη μιας πρόνοιας που θα αποτρέπει τον κίνδυνο της εμφάνισης κομμάτων με φυλετικά ή θρησκευτικά χαρακτηριστικά στις εθνικές εκλογές.

Η πρόβλεψη-δικλίδα ασφαλείας που θα υπάρχει επί του συγκεκριμένου ζητήματος, ώστε να μην ενθαρρύνεται η κάθοδος κομμάτων με τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά, είναι πως το 2,5% θα πρέπει να επιτυγχάνεται ως εκλογική απόδοση σε τουλάχιστον δέκα διαφορετικούς νομούς της χώρας, που θα οριστούν από τον νομοθέτη. Συνεπώς, για όσους κινδυνολογούσαν λέγοντας ότι η μείωση του ορίου εισόδου στη Βουλή θα άνοιγε τον δρόμο για την αυτόνομη εκπροσώπηση του μουσουλμανικού Κόμματος Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας (DEB) στο Κοινοβούλιο, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να επαληθευτεί.

Πολλές από τις προτεινόμενες αλλαγές στην εκλογική νομοθεσία, κυρίως ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας των εδρών, που θα «αφαιρούνται» πλέον από το πρώτο κόμμα υπέρ των συμμαχιών κομμάτων, και η μείωση του ορίου εισόδου στη Βουλή, είναι ιδιαίτερα επωφελείς για τα κόμματα και τις πολιτικές κινήσεις που κινούνται στον χώρο της ευρωπαϊκής Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας.

Η αποκαλούμενη στο παρελθόν «πληθυντική Αριστερά» (που ποτέ δεν συναντήθηκε συντεταγμένα και συμμαχικά, παρά μονάχα προβαλλόταν με αποσπασματικές και συγκυριακές συνεργασίες σε επίπεδο προσώπων και προσωπικοτήτων) αυτή τη φορά -με όχημα τον εκλογικό νόμο- μπορεί να δικαιολογήσει τη συμπόρευσή της, αθροίζοντας δυνάμεις στον αστερισμό των συμμαχικών κυβερνήσεων.

Αντιθέτως, η πολιτική και ιδεολογική φιλοσοφία που διέπει τις αλλαγές του εκλογικού νόμου περιορίζει τη δημιουργία αντίστοιχων δυνατοτήτων στον χώρο της Κεντροδεξιάς, ενώ δεν αποκλείεται να ενθαρρύνει διασπαστικές κινήσεις στη «γαλάζια» παράταξη.

Αποκτούν ξανά ρόλο Κουβέλης - Παπανδρέου

Τα κόμματα που δοκίμασαν την τύχη τους ανεπιτυχώς σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, μεταξύ αυτών το ΚΙΔΗΣΟ του Γιώργου Παπανδρέου και η ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη (πριν αυτός εγκαταλείψει την ηγεσία της Αγίου Κωνσταντίνου), το τελευταίο διάστημα επανέρχονται υποστηρικτικά υπέρ του Αλ. Τσίπρα, και μάλιστα ανοίγουν διάλογο για συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο.

Ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, που ταυτόχρονα συζητά τη συνεργασία του με το ΠΑΣΟΚ, υποστηρίζει την προοδευτική κατεύθυνση της χώρας και την ένωση των δυνάμεων της Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας, αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς το ηγεμονικό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ στον χώρο. Αξιοσημείωτα, δε, είναι τα μηνύματα που έστειλε προς την Κουμουνδούρου με άρθρο του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ο στενός συνεργάτης του και πρώην «τσάρος» της ελληνικής οικονομίας, Φίλιππος Σαχινίδης, περιγράφοντας το κυβερνών κόμμα ως «δυνητικό σύμμαχο».

«Σήμερα, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούν στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και στην παραμονή στην ευρωζώνη. Βεβαίως, η Ευρώπη που οραματιζόμαστε δεν είναι η ίδια με αυτή που οραματίζεται η Ν.Δ. και η οικογένεια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπως φάνηκε από τη στάση που τήρησε στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης ή σε ζητήματα όπως το Προσφυγικό και η κλιματική αλλαγή. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι σε αναζήτηση ταυτότητας, καθώς οι ιδεοληπτικές προσεγγίσεις της αντιπολιτευτικής περιόδου ισοπεδώνονται μπροστά στη σκληρή κυβερνητική πραγματικότητα. Το αν αποτελεί δυνητικό σύμμαχο θα εξαρτηθεί από την απόφασή του με ποιους θα πάει, ποιους θα αφήσει και με ποιο όραμα για τη χώρα», έγραφε μεταξύ άλλων.

«Δημιουργικό κατακερματισμό», με δέλεαρ τη μείωση του ορίου εισόδου στη Βουλή, θα προκαλέσει το Μέγαρο Μαξίμου και στα αριστερά του, εφόσον κόμματα όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η Λαϊκή Ενότητα, που βρέθηκαν για μερικές χιλιάδες ψήφους εκτός Κοινοβουλίου, ή θα επανεξετάσουν την αυτόνομη κάθοδό τους ή θα προσχωρήσουν στη λογική των συμμαχιών. Και, εφόσον εισέλθουν στη Βουλή, σίγουρα δεν θα αποτελούν δυνάμει συμμάχους της Νέας Δημοκρατίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης, στην περίπτωση που η «γαλάζια» παράταξη βρίσκεται πρώτη στην προτίμηση του εκλογικού σώματος.

Διαψεύδουν, αλλά το συζητούν ΠΑΣΟΚ, «Ποτάμι» και Ε.Κ.

Η δρομολόγηση των διαδικασιών αλλαγής του εκλογικού νόμου το προσεχές διάστημα -πάντα στην κατεύθυνση της ευνοϊκής μεταχείρισης των συμφερόντων και άλλων πολιτικών σχηματισμών- έχει τροφοδοτήσει συζητήσεις για μυστικά παζάρια που διεξάγονται στο παρασκήνιο ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και τις ηγεσίες συγκεκριμένων κομμάτων, προκειμένου να προσφέρουν συναίνεση και σε άλλα μέτωπα της κυβερνητικής πολιτικής.

Ωστόσο, οι ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ, του «Ποταμιού» και της Ενωσης Κεντρώων διαψεύδουν κατηγορηματικά οποιαδήποτε πολιτική συναλλαγή με την κυβέρνηση, με σκοπό να επωφεληθούν από τις ρυθμίσεις του εκλογικού νόμου που θα έρθουν στη Βουλή. Σε κάθε περίπτωση, με τις τελευταίες παρεμβάσεις τους, η Φώφη Γεννηματά, ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Βασίλης Λεβέντης, με επιμέρους αποκλίσεις ο ένας από τον άλλον, δείχνουν προθυμία να βάλουν πλάτη για να αρθεί το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η χώρα μέσα από τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας, χωρίς απαραίτητα αυτή να έχει οικουμενικό χαρακτήρα.

Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσε ότι θα αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση και, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, θα ζητήσει από τον πρωθυπουργό και τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς που ηγούνται κομματικών σχηματισμών του δημοκρατικού τόξου να «καθίσουν στο ίδιο τραπέζι», προκειμένου να καταστρωθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο σωτηρίας για τη χώρα. Στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ την πρωτοβουλία αυτή της κ. Γεννηματά οι εσωκομματικοί της αντίπαλοι, κυρίως οι «βενιζελικές» δυνάμεις, δεν την είδαν με θετικό μάτι, θεωρώντας ότι, με πρόσχημα την επίκληση του εθνικού συμφέροντος, θέλει να προετοιμάσει το έδαφος της πολιτικής συνεννόησης με τον Αλέξη Τσίπρα για κυβερνητική συνεργασία των δύο κομμάτων.