Της Μαριάννας Πυργιώτη-Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Στον «πρωινό καφέ» της Τρίτης στη Συγγρού η συζήτηση είχε ένα «καυτό» σημείο προβληματισμού: Αν το καταληκτικό κρεσέντο στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη το βράδυ θα ολοκληρωνόταν με το «Φύγετε» ή θα ακολουθούσε και η κρίσιμη λέξη «εκλογές», όπως και έγινε. Η απόφαση για σκλήρυνση της αντιπολιτευτικής στάσης της Νέας Δημοκρατίας υπαγορεύτηκε από την ανάλυση των πιθανών σεναρίων του επομένου εξαμήνου σε σχέση με την κυβέρνηση. Επιπλέον, εκτιμήθηκε ότι με την εξέλιξη αυτή κλείνει οριστικά ο δρόμος των πιέσεων από το εξωτερικό για συναίνεση ή ακόμα και κυβερνητική σύμπραξη της Ν.Δ. με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Στη Συγγρού εκκινούν από μια βασική παραδοχή: ότι αργά ή γρήγορα, και πάντως μέχρι το φθινόπωρο, αυτή η κυβέρνηση… δεν θα είναι κυβέρνηση. Τι θα είναι; Η ανάλυση οδηγεί σε τρία συν ένα σενάρια, με μικρότερες ή μεγαλύτερες ρεαλιστικές πιθανότητες.

1 Διεύρυνση του κυβερνητικού σχήματος ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. με ένα ή περισσότερα κόμματα της Κεντροαριστεράς (Δημοκρατική Συμπαράταξη, «Ποτάμι», Ενωση Κεντρώων). Σε αυτή την περίπτωση (την οποία χρονικά στη Συγγρού τοποθετούν μετά την αξιολόγηση και μέσα στην περίοδο της συζήτησης για το χρέος) το νέο σχήμα θα είναι «ισχυρότερο κοινοβουλευτικά, αλλά ασθενέστερο ενδοκυβερνητικά», καθώς, όπως εκτιμούν, θα λειτουργεί με πολλές τριβές μεταξύ των προσώπων και των κομματικών επιδιώξεων. Οποιο κι αν είναι το κόμμα ή τα κόμματα που θα συμπράξουν με ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., η Νέα Δημοκρατία, υπό τον κεντρώο Κ. Μητσοτάκη, θα είναι εν δυνάμει υποδοχέας δυσαρεστημένων από τη σύμπραξη ψηφοφόρων τους. Αρα, όπως λένε στη Συγγρού, μια καθαρή γραμμή, που μάλιστα θα έχει διατυπωθεί έγκαιρα και θα αποκλείει την παράταση ζωής μιας κυβέρνησης υπό τον Αλέξη Τσίπρα, είναι στη σωστή κατεύθυνση.

2 Νέα συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-κομμάτων της Κεντροαριστεράς. Το δεύτερο σενάριο, που προϋπήρχε, αλλά ενισχύθηκε από την πρόσφατη κρίση στη σχέση Μαξίμου-Πάνου Καμμένου, έχει ως βάση την αποχώρηση των ΑΝ.ΕΛ. από τη συγκυβέρνηση και τον σχηματισμό νέου σχήματος, με τουλάχιστον δύο κόμματα της Κεντροαριστεράς. Στη Συγγρού εκτιμούν ότι «η υπόθεση Μουζάλα ήταν η αφορμή και όχι η αιτία της κρίσης». Οτι ο μεν Πάνος Καμμένος τέντωσε το σκοινί για καθαρά δημοσκοπικούς λόγους, αφού είναι σε ελεύθερη πτώση, και ο δε Αλ. Τσίπρας αυτή τη φορά ενοχλήθηκε από το timing, αλλά και το είδος της κρίσης. Πιστεύουν, λοιπόν, ότι είναι πολύ πιθανόν να δημιουργηθεί η επόμενη κρίση, στην οποία το σκοινί θα σπάσει, με τη… σύμφωνη γνώμη του πρωθυπουργού και με διασφαλισμένη την επόμενη συμμαχία. Και εδώ η σκλήρυνση της στάσης της Ν.Δ. τής δίνει στρατηγικό πλεονέκτημα για τη συνέχεια της αντιπολιτευτικής στάσης της απέναντι στο νέο, αμιγώς πια κεντροαριστερό σχήμα. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τις αναλύσεις του κεντρικού επιτελείου της Συγγρού, στην περίπτωση αυτή η Ν.Δ. θα αναδειχθεί ως ο μοναδικός εκφραστής του Κέντρου, καθώς, όπως ανέφερε έμπειρο κοινοβουλευτικό στέλεχος, «η συγκυβέρνηση της Κεντροαριστεράς θα εξαφανίσει το ΠΑΣΟΚ και το “Ποτάμι”, θα αναδείξει σε ηγέτη του χώρου τον Αλ. Τσίπρα και θα ανοίξει τον δρόμο για ένταξη των δυνάμεων του Κέντρου που θεωρούν τον ΣΥΡΙΖΑ αναχρονιστικό κόμμα στη Ν.Δ.».

3 Κυβερνητική κρίση σε κενό: Υπό την πίεση των γεγονότων, τα νέα σκληρά μέτρα, το Προσφυγικό κ.λπ. και με δεδομένη την ούτως ή άλλως προβληματική λειτουργία στο εσωτερικό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια ανεξέλεγκτη κυβερνητική κρίση. Αυτό το σενάριο, όπως λένε στενοί συνεργάτες του προέδρου της Ν.Δ., ήταν και παραμένει ένα πολιτικό σύνδρομο «αιφνίδιου θανάτου», που θα πρέπει να είναι συνεχώς στον σχεδιασμό της «γαλάζιας» παράταξης. Γιατί; Διότι θα οδηγήσει είτε σε αιφνίδιες εκλογές είτε στον σχηματισμό οικουμενικής ή κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας. Στην πρώτη περίπτωση, η Ν.Δ. οφείλει να είναι ένα βήμα πιο μπροστά, έχοντας δηλώσει ότι αυτή είναι μια «ευπρόσδεκτη εξέλιξη για να απαλλαγεί η χώρα από αυτήν την επικίνδυνη κυβέρνηση». Στη δεύτερη περίπτωση η Ν.Δ., έχοντας ζητήσει ήδη και προκρίνει ως μόνη εθνικά ωφέλιμη λύση την προσφυγή στις κάλπες, την ώρα των διεργασιών για τον σχηματισμό μιας οικουμενικής κυβέρνησης θα βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση ως προς τις πιέσεις που σίγουρα θα ασκηθούν από παράγοντες εντός και εκτός συνόρων.

4 Αιφνιδιαστικές εκλογές με πρωτοβουλία Τσίπρα. Στη Νέα Δημοκρατία έπαθαν και έμαθαν σε σχέση με όσα συνέβησαν το κρίσιμο καλοκαίρι του 2015. Το σενάριο ο Αλ. Τσίπρας να αιφνιδιάσει με νέα προσφυγή στις κάλπες σε χρόνο που θεωρητικά τουλάχιστον θα έπρεπε να αποκλείεται είναι «ζωντανό» στο μυαλό του Κ. Μητσοτάκη. Είτε γιατί θα θελήσει να κάνει μια «ηρωική» έξοδο είτε γιατί θα έχει προετοιμάσει κάποιο colpo grosso το φθινόπωρο, οι κάλπες είναι το μέχρι τώρα αγαπημένο όπλο του πρωθυπουργού. Ως εκ τούτου, λένε στη Συγγρού, το αίτημα για εκλογές από την αξιωματική αντιπολίτευση αφενός αναγκάζει το Μαξίμου να απορρίπτει δημόσια το σενάριο, αφετέρου αποδυναμώνει την όποια προσπάθεια αιφνιδιασμού της κοινής γνώμης.

Μια κίνηση με πολλαπλά οφέλη

Ασφαλώς και υπάρχουν προφανή εσωκομματικά οφέλη από την… αναβάθμιση του αντιπολιτευτικού συναγερμού στο «πορτοκαλί» επίπεδο των εκλογών. Η συσπείρωση βουλευτών και βάσης είναι το προφανές. Αλλωστε, το είδε κανείς το βράδυ της Τρίτης στον τρόπο που αντέδρασαν οι βουλευτές της Ν.Δ. σε σχέση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Και ήταν γνήσια, όχι στημένη, ψεύτικη αντίδραση, κάτι που αποτυπώθηκε και την επομένη. Οι βουλευτές γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν μπορεί να προκαλέσει εκλογές, αλλά ξέρουν επίσης ότι ο κεντροδεξιός κόσμος έχει ξεπεράσει τα όριά του και τους ζητά επιτακτικά να κάνουν κάτι. Αυτό το «κάτι» ήρθε την Τρίτη το βράδυ στη Βουλή, καθώς τόσο η ουσία όσο και το ύφος της ομιλίας Μητσοτάκη έδωσαν μαζί με το μήνυμα «Φύγετε - Εκλογές». Μια καθαρή προοπτική μετά από πολλούς μήνες θολής κατάστασης για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει η Ν.Δ. Παράλληλα, από την Τρίτη και εντεύθεν εσωκομματικά θα επικρατήσει… η απόλυτη γαλήνη, ό,τι κι αν συμβεί στην πορεία προς το συνέδριο και στο συνέδριο. Με άλλα λόγια, δεν πρόκειται να συμβεί -ή, αν συμβεί, δεν θα έχει τύχη- κάποια κίνηση εσωκομματικής αντίθεσης προς την ηγεσία. Κάτι που διευκολύνει τον Κ. Μητσοτάκη να προωθήσει αλλαγές χωρίς τριγμούς. Ταυτόχρονα, το αίτημα για εκλογές εξυπηρετεί και το πρόβλημα που έχει η Ν.Δ. τώρα προς τα δεξιά της, λόγω της στροφής του Κυρ. Μητσοτάκη στο Κέντρο, αλλά και των διεργασιών για νέα κόμματα στον πολιτικό αυτό χώρο. Πρώτον, γιατί με την απόφασή του να μη συγκρουστεί με τον Αντ. Σαμαρά ενόψει του συνεδρίου διασφαλίζει ότι δεν θα παραμείνει εσωκομματικά ανενεργή η δεξιά πτέρυγα της παράταξης και, δεύτερον, διότι οι ψηφοφόροι που κινούνται πιο δεξιά από τη Ν.Δ. στις εκλογές θα συσπειρωθούν, όπως συνήθως συμβαίνει, στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.