Η Όλγα Γεροβασίλη κατά τη διάρκεια του briefing, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο διενέργειας δημοψηφίσματος, αναφορικά με τη Συνταγματική Αναθεώρηση, καθώς όπως είπε "είναι πρόωρο να μιλάμε για κάτι τέτοιο". 

Σύμφωνα με την κυβερνητική εκπρόσωπο, η πρόσκληση στο διάλογο θα αφορά τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου, αλλά κυρίως την κοινωνία και τους πολίτες», και υπογράμμισε ότι «πρόθεση της κυβέρνησης είναι ο διάλογος αυτός να γίνει σε έκταση και βάθος, ώστε να προετοιμάσει τις ριζικές αλλαγές που χρειάζεται το πολιτικό μας σύστημα». Αλλαγές, όπως είπε, που θα κατοχυρώνουν την εμβάθυνση της Δημοκρατίας, της λαϊκής κυριαρχίας και της συμμετοχής.

Η κυβερνητική εκπρόσωπος τόνισε, επίσης, ότι με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό η κυβέρνηση θα καταθέσει σύντομα την πρότασή της στο θέμα του εκλογικού νόμου, που συνδέεται άμεσα με τις αλλαγές στο πολιτικό σύστημα. «Στόχος μας είναι να υπάρξει ειλικρινής διάλογος και η ευρύτατη δυνατή συναίνεση, τόσο σε πολιτικό επίπεδο, όσο και στην κοινωνία», σημείωσε.

Απόλυτη επιβεβαίωση των Παραπολιτικών για τις προθέσεις της κυβέρνησης

Όσα είπε η κ. Γεροβασίλη, επιβεβαίωνουν με τον πλέον απόλυτο τρόπο τα ρεπορτάζ της εφημερίδας Παραπολιτικά -στις 16 Ιανουαρίου- όπου αναφέρονταν αναλυτικά οι προθέσεις της κυβέρνησης σχετικά με το νέο Σύνταγμα. 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Ελένης Καλογεροπούλου, στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, έλεγαν ότι  ο διεμβολισμός του ΠΑΣΟΚ και του «Ποταμιού» από τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη στοχεύει μόνο στο να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών που θα ψηφίσει υπέρ της αλλαγής του εκλογικού νόμου, όταν θα κατατεθεί από την κυβέρνηση η σχετική πρόταση, η οποία θα συμπεριλαμβάνει και τις απόψεις των άλλων κομμάτων. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με το Σύνταγμα, στο Αρθρο 44, παράγραφο 2, εδάφιο 2, «αν ψηφιστεί στη Βουλή νομοσχέδιο για αλλαγή του εκλογικού νόμου, τότε πριν δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να προκηρύξει με διάταγμα δημοψήφισμα, αν αυτό αποφάσισαν προηγουμένως τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών (δηλαδή 180 βουλευτές), ύστερα από πρόταση των δύο πέμπτων».

Η ρύθμιση αφορά δημοψήφισμα για νομοσχέδια ψηφισμένα, που αφορούν «σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, εκτός από τα δημοσιονομικά», και στο ίδιο εδάφιο ορίζεται ότι «δεν εισάγονται κατά την ίδια περίοδο της Βουλής περισσότερες από δύο προτάσεις δημοψηφίσματος για νομοσχέδιο».

Η κυβέρνηση λοιπόν θεωρεί ότι μαζί με τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του «Ποταμιού» και της Ενωσης Κεντρώων θα έχει τον πολυπόθητο αριθμό των 180 βουλευτών που χρειάζεται το νομοθέτημα για να μπει σε δημοψήφισμα, ακόμα και αν έχουν «αποστατήσει» κάποια από τα μικρότερα κόμματα και έχουν ενταχθεί στη Ν.Δ.

Οι πληροφορίες, πάντως, λένε ότι τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε πολιτειακό επίπεδο οι απόψεις είναι διχασμένες για το τι είδους εκλογικός νόμος θα είναι αυτός που θα αντικαταστήσει τον υπάρχοντα.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Το διλημματικό ερώτημα είναι σαφές: Από την αλλαγή του νόμου θα μπορεί να προκύψει τα επόμενα χρόνια μια κυβέρνηση ισχυρή, η οποία θα μπορεί να αντιμετωπίσει τα σοβαρά θέματα του τόπου και τις προκλήσεις των καιρών, ή μοιραία θα πάμε στην ιταλοποίηση του πολιτικού συστήματος, με κυβερνήσεις τριών μηνών και πλήρη ακυβερνησία;

Κάποιοι στην κυβέρνηση ισχυρίζονται ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα σαφώς αναλογικότερο σύστημα, με μείωση του μπόνους των 50 εδρών που παίρνει το πρώτο κόμμα στις 20, χωρίς όμως παράλληλα να υπάρξει μείωση του 3% προκειμένου να μπει ένα κόμμα στη Βουλή.

Μάλιστα, απόλυτα ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει διαμηνύσει στην ηγεσία της κυβέρνησης ότι θεωρεί αιτία σοβαρής πολιτικής αστάθειας και ενδεχόμενης ακυβερνησίας το να προχωρήσει το σενάριο της απλής αναλογικής και να γίνουν οι επόμενες εκλογές με αυτό το σύστημα.

Κάποια μέλη της κυβέρνησης, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι η αλλαγή θα πρέπει να είναι ριζική και να δίνει τη δυνατότητα και στα μικρότερα κόμματα να επιβιώσουν, άρα θα πρέπει το εκλογικό μέτρο να πέσει κάτω από το 3%. Φυσικά, κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει ένα νέο ρευστό πολιτικό σκηνικό για τα επόμενα χρόνια, αφού, με την απλή αναλογική, κυβέρνηση θα μπορεί να σχηματιστεί και με πρωτοβουλία του δεύτερου κόμματος, δεδομένου ότι δεν θα υπάρχει μεγάλη διαφορά στους βουλευτές, αφού δεν θα υφίσταται το μπόνους στο πρώτο κόμμα.

Και περισσότερες περιφέρειες

Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης, (φωτ.) έχει εκφράσει την άποψη ότι «όριο στη θεμιτή επιδίωξη μιας σταθερότητας είναι, σε κάθε περίπτωση, ο σεβασμός στον πλουραλιστικό χαρακτήρα της Δημοκρατίας και η αποφυγή εκτρωματικών και προφανώς δυσανάλογα ευνοϊκών για το πρώτο ή για τα δύο μεγάλα κόμματα ρυθμίσεων». Αλλο ένα σημαντικό στοιχείο στην αλλαγή του εκλογικού νόμου θα είναι η καταπολέμηση της διαπλοκής και του «μαύρου» πολιτικού χρήματος. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί με το «σπάσιμο» των μεγάλων περιφερειών και την ανάδειξη τοπικών βουλευτών. Δηλαδή, για παράδειγμα, η Περιφέρεια Αττικής, η οποία είναι πάρα πολύ μεγάλη, θα μπορούσε να σπάσει σε μικρότερα κομμάτια (βόρεια προάστια, νότια, δυτικά και ανατολικά) ή ακόμα να υπάρξουν και μικρότερες περιφέρειες με βάση τους μεγάλους δήμους. Η συζήτηση, πάντως, για το θέμα του εκλογικού νόμου αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο τετράμηνο, αφού η κυβέρνηση θέλει να έχει τελειώσει με την πρώτη αξιολόγηση και ίσως με το θέμα του χρέους, καθώς θεωρεί ότι τότε δεν θα υπάρχει κανένας κίνδυνος για παράπλευρες απώλειες από τους υποστηρικτές του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Από την άλλη πλευρά στο ρεπορτάζ του Γιώργου Κατσίγιαννη τονίζόταν ότι η νομοθετική πρωτοβουλία του Μαξίμου, που βρίσκεται προ των θυρών, θα κινείται στο πνεύμα των αρχών και των θέσεων της Κουμουνδούρου, όπως αυτές έχουν καταγραφεί στο τελευταίο συνέδριό της, στα ντοκουμέντα του οποίου αναφέρεται:

«Καθιερώνεται ως πάγιο εκλογικό σύστημα διεξαγωγής όλων των εκλογικών αναμετρήσεων (Βουλή, Ευρωβουλή, Αυτοδιοίκηση) η απλή αναλογική. Ειδικότερα για τις βουλευτικές εκλογές, η απλή αναλογική εφαρμόζεται σε κατά το δυνατόν πιο ισόρροπες πληθυσμιακά εκλογικές περιφέρειες (καταργούνται οι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες, όπως η Β’ Αθηνών). Καταργείται το εκλογικό όριο για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση ενός κόμματος (σ.σ. σήμερα είναι το 3%). Καταργούνται οι βουλευτές Επικρατείας».

Η θέσπιση της απλής αναλογικής αποτελεί διαχρονικό αίτημα όλων των δυνάμεων της Αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, καθώς και άλλων πολιτικών σχηματισμών με κοινοβουλευτική παρουσία σήμερα, όπως της Ενωσης Κεντρώων και της Χρυσής Αυγής.

Σε άλλο σημείο του ρεπορτάζ τονιζόταν ότι "στον σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου εξετάζεται επίσης η κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα. Το προνόμιο της «κοινοβουλευτικής ενίσχυσης» που απολάμβανε τα προηγούμενα χρόνια όποιο κόμμα ερχόταν πρώτο στις εθνικές εκλογές θα μειωθεί από τις πενήντα έδρες στις είκοσι".  

Τέλος στο ίδιο ρεπορτάζ αναφερόταν ότι "ο πρωθυπουργός έχει δεχτεί εισηγήσεις ώστε το σύνολο των αλλαγών στην εκλογική νομοθεσία να μην τεθεί μόνο σε δημόσια διαβούλευση, αλλά και να αξιολογηθεί από το εκλογικό σώμα μέσα από τη διαδικασία του δημοψηφίσματος. Κυβερνητικοί παράγοντες που στηρίζουν μια τέτοια απόφαση εκτιμούν ότι θα απαιτηθεί χρόνος για να τεθεί στην κρίση του λαού η πρόταση της κυβέρνησης για αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, προσδιορίζοντας τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος το φθινόπωρο. Σημειώνουν, δε, ότι θα πρέπει να έχει προηγηθεί εξαντλητική ενημέρωση των πολιτών και να έχει δοθεί ταυτόχρονα η δυνατότητα στα υπόλοιπα κόμματα να παρουσιάσουν τις δικές τους θέσεις.  Πάντως, η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τις αλλαγές στην εκλογική νομοθεσία θα βοηθήσει την κυβέρνηση να «μετρήσει» και την απήχησή της στο εκλογικό σώμα. Θα είναι δηλαδή μια άτυπη εκλογική πρόβα πριν από τις επίσημες εθνικές κάλπες".