Υπάρχει κάποιο άλλο κριτήριο ή στοιχείο, πέραν των δημοσκοπικών ευρημάτων, που να μπορεί να ερμηνεύσει τις τάσεις του εκλογικού σώματος και τις κατευθύνσεις των πολιτών ενόψει των εκλογών; Δεδομένου ότι στις δημοσκοπήσεις συνήθως απαντούν μόνο δύο στους δέκα και, επιπλέον, διαπιστώνεται ένα υψηλό, ακόμη, ποσοστό «γκρίζας ζώνης», ασφαλώς οποιοδήποτε άλλο επικουρικό στοιχείο είναι χρήσιμο για την εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων ως προς ορισμένα κριτήρια που μπορεί να επηρεάσουν την εκλογική ψήφο, τόσο στις βουλευτικές και τις ευρωεκλογές όσο και στις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Στα χρήσιμα αυτά στοιχεία μπορεί να συμπεριλάβει κανείς τις επιμέρους επιπτώσεις των κυβερνητικών επιλογών, κατά την άσκηση της πολιτικής της κυβέρνησης, επί των πολιτών. Ειδικότερα, δε, να επιχειρηθεί να προσδιοριστούν οι επιπτώσεις αυτές -αρνητικές ή θετικέςεπί τμημάτων του πληθυσμού στις διάφορες ευρείες περιφέρειες της χώρας. Αρχίζοντας από την πλέον πρόσφατη κυβερνητική απόφαση -για την ακρίβεια, πρωθυπουργική- που επέδρασε αρνητικά επί της πλέον μεγάλης πλειονότητας του εκλογικού σώματος, της Συμφωνίας των Πρεσπών, μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

Θράκη

Η ευρύτατη Περιφέρεια της Μακεδονίας θεωρείται ήδη χαμένη για την κυβέρνηση. Με άλλα λόγια, η Βόρεια Ελλάδα αναδεικνύεται, λόγω του «Μακεδονικού», σε ισχυρότατο παράγοντα επηρεασμού του εκλογικού αποτελέσματος. Προφανώς, δεν είναι τυχαίο ότι στην ευρύτατη αυτή περιοχή υπολογίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα πέσει κάτω από το 15%, κατά μέσο όρο. Πρόκειται για μια πιθανολογούμενη εκλογική εξέλιξη, η οποία, ασφαλώς, διευκολύνει το έργο των υποψήφιων βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, με ανάλογη επίπτωση και στις περιφερειακές εκλογές. Στη Θεσσαλονίκη οι Κώστας Γκιουλέκας, Σταύρος Καλαφάτης Ελενα Ράπτη, Θεόδωρος Καράογλου και Σάββας Αναστασιάδης εκ των ήδη βουλευτών διευκολύνονται στο έργο τους, ενώ αναμένεται και σημαντική αύξηση των νεοδημοκρατικών εδρών έναντι αντίστοιχων απωλειών του ΣΥΡΙΖΑ.

Αντιστοίχως, η «παράδοση» ονόματος, εθνότητας και γλώσσας της Μακεδονίας επιδρά αρνητικά σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού των λοιπών περιοχών της Μακεδονίας, ενώ και οι αναπάντητες από ελληνικής πλευράς προκλήσεις των Αλβανών είναι φυσικό να έχουν αρνητική επίδραση - με όποιους συνειρμούς οι προκλήσεις αυτές δημιουργούν στους πληθυσμούς των νομών της Βορειοδυτικής Ελλάδας.

Ειδικότερη επίδραση έχουν οι χειρισμοί (εσωτερικοί και εξωτερικοί) της κυβέρνησης στην ευαίσθητη περιοχή της Θράκης, όπου οι κάτοικοι διαπιστώνουν όχι μόνο εγκατάλειψη της περιοχής, αλλά και απρόσκοπτη διείσδυση της τουρκικής πολιτικής.

Σε επιστολή του που είχε απευθύνει στον κ. Τσίπρα, ο Θρακιώτης πρώην υπουργός και βουλευτής και υποψήφιος και πάλι Ευριπίδης Στυλιανίδης επεσήμαινε την εγκατάλειψη ή επιβάρυνση της περιοχής με συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως η εξοντωτική φορολογία και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί σε επιχειρήσεις που οδηγήθηκαν σε κλείσιμο, καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές, που, συνδυασμένες με την υπερφορολόγηση, ανάγκασαν πολλούς νέους επιστήμονες (δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς, φαρμακοποιούς) να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, αλλοιώνοντας πλήρως την ισορροπία του πληθυσμού και αποδυναμώνοντας δημογραφικά τη Θράκη. Επίσης, είχε τονίσει τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας, διότι η φορολόγησή του, η πολυδιάσπαση του κλήρου, η απουσία διαρθρωτικών πολιτικών, το πάγωμα των υποδομών και η τραγική καθυστέρηση των αναδασμών εκτινάσσουν το κόστος παραγωγής, καθιστώντας μη βιώσιμο πλέον τον μέσο αγρότη της περιοχής, επιπλέον του παγώματος βασικών έργων υποδομής.

Περιέργως -υπό την έννοια ότι δεν θα περίμενε κανείς ανάλογη συμπεριφορά με τους Βορειοελλαδίτες-, η Συμφωνία των Πρεσπών φαίνεται ότι ασκεί αρνητική επίδραση και στους κατοίκους-ψηφοφόρους του Ιονίου. Σε σχετική μέτρηση διαπιστώθηκε ότι το 60% όσων κατοίκων νησιών του Ιονίου ερωτήθηκαν ήταν αντίθετοι με τη συμφωνία. Παρά δε το γεγονός ότι στο Ιόνιο είχε παραδοσιακά κυριαρχική παρουσία το ΠΑΣΟΚ, σήμερα, που ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίθεται ότι διεκδικεί τη «διαδοχή» του Κινήματος, οι πολίτες των Ιονίων Νήσων όχι μόνο θεωρούν ότι θα εκλεγεί πρώτο κόμμα η Ν.Δ., αλλά έχουν δηλώσει σε έρευνες ότι κατά πλειοψηφία προτιμούν για πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη έναντι του Αλέξη Τσίπρα.

Iόνιο-Αιγαίο

Να θυμίσουμε, πάντως, ότι στις προηγούμενες εκλογές η Ν.Δ. δεν είχε εκλέξει βουλευτή σε Ζάκυνθο, Κέρκυρα και Κεφαλλονιά, παρά μόνον τον Θανάση Καββαδά στη Λευκάδα. Τώρα, όμως, αναμένεται να χάσει έδρα ή έδρες ο ΣΥΡΙΖΑ. Για διαφορετικές αιτίες, που και πάλι έχουν να κάνουν με τις κυβερνητικές πολιτικές, έχουν επηρεαστεί αρνητικά σε βάρος της κυβέρνησης οι πληθυσμοί των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Η μία αιτία, που ο καθένας την αντιλαμβάνεται, είναι το Μεταναστευτικό και τα κέντρα υποδοχής στα νησιά αυτά. Η άλλη είναι ο ΦΠΑ, έστω και αν η μικρή μείωσή του έχει παραταθεί για μερικούς μήνες ακόμη.

Οσον αφορά το Μεταναστευτικό, η ροή συνεχώς παρανόμων μεταναστών και προσφύγων προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, χωρίς ανάσχεση, έχει δημιουργήσει ασφυκτικές καταστάσεις και πληθυσμιακές αλλοιώσεις. Ενδεικτικά, μπορεί να αναφερθεί ότι στη Μόρια, που έχει απογραφή πληθυσμού 1.160 κατοίκους, το εκεί κέντρο υποδοχής έχει υποδομή για φιλοξενία υπερδιπλάσιου αριθμού μεταναστών από τους κατοίκους του χωριού, ενώ στοιβάζονται παραπάνω από όσους αντέχει, με αποτέλεσμα τις γνωστές φασαρίες και ταραχές.

Αντιστοίχως, στη Σάμο, όπως έχει καταγγελθεί από τις Αρχές του νησιού, επί πληθυσμού 6.000 κατοίκων φιλοξενούνται στο νησί 4.000 μετανάστες. Επομένως, στα νησιά αυτά οι κάτοικοί τους και εκλογείς είναι σφόδρα δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση, καθώς η πολιτική της όχι μόνο έχει οδηγήσει σε σταδιακές πληθυσμιακές αλλοιώσεις και σε ανασφάλεια, αλλά και σε οικονομικά προβλήματα, λόγω της τουριστικής ύφεσης εκεί εξαιτίας του Μεταναστευτικού. Στην τριεδρική Λέσβο, όπου εκλέγεται από τη Ν.Δ. ο κ. Χαράλαμπος Αθανασίου, υπολογίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει την έδρα, όπως τη χάνει -έτσι όπως δείχνουν τα πράγματα- και στη μονοεδρική της Σάμου.

Πελοπόννησος

Οι εθνικές ευαισθησίες που ξεσήκωσαν τον κόσμο -ο οποίος, αν και εξοργισμένος είχε μείνει αδρανής απέναντι στις αλλεπάλληλες κυβερνητικές οικονομικές επιδρομές- δεν αφήνουν ασυγκίνητο, στη μεγάλη πλειοψηφία του, το εκλογικό σώμα της Πελοποννήσου. Μιας περιοχής που διακρίνεται για τα έντονα εθνικοπατριωτικά της χαρακτηριστικά.

Το «Μακεδονικό» έχει επηρεάσει την ούτως ή άλλως δεξιόστροφη Πελοπόννησο, η οποία ως προς τα δεξιά αντανακλαστικά διαφοροποιείται σε Αχαΐα και Κόρινθο. Από Αργολίδα και κάτω και με τη Λακωνία επικεφαλής, η Νέα Δημοκρατία μετά βεβαιότητος αναμένεται να επικρατήσει. Χαρακτηριστικό στοιχείο των δεξιόστροφων τάσεων της Πελοποννήσου είναι το γεγονός ότι στις εκεί περιοχές η «Ελληνική Λύση» του Κυριάκου Βελόπουλου ξεπερνούσε ήδη κατά πολύ τους ΑΝ.ΕΛ. προτού ακόμη αυτοί διαλυθούν. Ηδη αναμένεται ανατροπή δεδομένων ως προς τις έδρες, καθώς οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι της Ν.Δ., που είχαν αποφασίσει να δοκιμάσουν μια αλλαγή, επιστρέφουν στις ρίζες τους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να κερδίσει έδρες στη Μεσσηνία, όπου έχει εκλεγεί μόνον ο Αντώνης Σαμαράς, και τουλάχιστον ακόμα μία, στην τριεδρική Λακωνία, όπου είχε εκλεγεί ο Θανάσης Δαβάκης.

Φωτιές και πλημμύρες «καίνε» την κυβέρνηση

Στη μεγάλη εκλογική περιοχή της Αττικής, το αρνητικό τους στίγμα για την κυβέρνηση έχουν αφήσει -πέραν της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής- δύο θλιβερά γεγονότα, τα οποία φάνηκε στα μάτια του κόσμου ανίκανη η κυβέρνηση να διαχειριστεί. Είναι τα πολύνεκρα συμβάντα στη Μάνδρα με τις πλημμύρες και στο Μάτι με τις φωτιές. Επιβαρυντικά, κυρίως, στοιχεία δεν είναι μόνον οι αναποτελεσματικές αντιδράσεις υπό την κυβερνητική καθοδήγηση, αλλά η προσπάθεια δικαιολόγησης της αναποτελεσματικότητας και απόσεισης των τεράστιων κυβερνητικών ευθυνών. Οταν εμπαίζεται η λογική της κοινής γνώμης, το πολιτικό λάθος του εμπαίζοντος είναι τεράστιο, με επιπτώσεις σε βάρος του.

Πέραν των προαναφερθεισών κυβερνητικών πρακτικών, που επιδρούν επί της λαϊκής ψήφου, σε συνάρτηση με την περιοχή που επηρεάζουν, ειδικότερα, οι πρακτικές αυτές, υπάρχει βεβαίως το κυρίαρχο στοιχείο που βαρύνει ιδιαίτερα επί της κρίσης του εκλογικού σώματος σε όλη τη χώρα. Και το στοιχείο αυτό είναι η οικονομία και ό,τι η έννοια της περιλαμβάνει. Στα καθ’ ημάς η έννοια αυτή συμπυκνώνεται την περίοδο της κρίσης (α) στις κακές προοπτικές για τις οικονομικές εξελίξεις, γενικότερα, και ειδικότερα για την αρνητική προοπτική των νοικοκυριών, (β) στην ανεργία και (γ) στην υψηλή φορολογία. Πέραν αυτών, υπάρχουν προβληματικά ζητήματα της καθημερινότητας που επιδραστικά διαμορφώνουν την εκλογική ψήφο. Οπως, για παράδειγμα, η δημόσια Υγεία και η εγκληματικότητα, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Μπορεί στην τελευταία έρευνα της Metron Analysis για το «Βήμα» να θεωρείτο με μεγάλη διαφορά ως σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας η οικονομία. Ομως, η απάντηση, που ήταν αυθόρμητη, ασφαλώς και προέτασσε το μείζον που απασχολεί τη χώρα τα τελευταία εννιά χρόνια. Αυτό δεν πρέπει να αποπροσανατολίζει και να θεωρείται ότι επιμέρους ζητήματα της καθημερινότητας δεν επηρεάζουν τους πολίτες σε όλη την επικράτεια, στο μέτρο μάλιστα που το πρόβλημα της οικονομίας που αναδεικνύουν αποτελεί και βασική αιτία για να παρατηρείται πλήθος άλλων ελλείψεων στην πρόνοια που πρέπει να επιδεικνύει το κράτος απέναντι στους πολίτες του.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 9/2/2019