Του Νίκου Σίμου-Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Την ώρα που η διαπραγμάτευση μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού, με τελεσίγραφα από την πλευρά των δανειστών και απειλές για ρήξη από την πλευρά της Αθήνας, στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων και στις πρωτεύουσες χωρών-μελών της Ε.Ε. αρχίζει να αναπτύσσεται έντονος προβληματισμός για το κατά πόσον η κυβέρνηση Τσίπρα με την υπάρχουσα σύνθεση θα καταφέρει να υλοποιήσει μια πιθανή συμφωνία. Πολύ περισσότερο όταν η όποια συμφωνία θα παραβιάζει πολλές από τις «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης -και του κυβερνώντος κόμματος, συνολικώς, αλλά και του περιβόητου προγράμματος της Θεσσαλονίκης.

Πρόσφατες πληροφορίες επιβεβαιώνουν τα σενάρια που έχουν επανειλημμένως αναλύσει τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», περί συγκρότησης ενός ευρύτερου κυβερνητικού σχήματος εθνικής ανάγκης. Οι πληροφορίες αυτές αναφέρουν ότι εξακολουθεί να ασκείται πίεση από την Ευρώπη για μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας, κατά το πρότυπο της κυβέρνησης Παπαδήμου, με τη στήριξη περισσότερων των δύο κομμάτων και, πάντως, του ευρύτερου δυνατού φάσματος των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου. Με καλό μάτι βλέπουν αυτό το σενάριο και εγχώριοι παράγοντες του τραπεζικού και επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και αρκετές πολιτικές οικογένειες της χώρας. Αλλωστε, ο διεθνής παράγοντας -και όχι μόνο η Ευρωπαϊκή Ενωση- ανησυχεί σφόδρα: α) για το ενδεχόμενο ατυχήματος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ξαφνική χρεοκοπία (εντός ή εκτός ευρώ) και, κυρίως, β) για το «μη συστημικό» παρελθόν της πλειονότητας των μελών της κυβέρνησης.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ

 Ενδεικτική των πιέσεων, αλλά και των παρασκηνιακών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη θα μπορούσε να θεωρηθεί η σχεδόν καθημερινή ενημέρωση του Μαξίμου από τον διοικητή της ΕΥΠ, γύρω από τις κινήσεις διαφόρων πρεσβειών και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Παραλλήλως, τα στελέχη που ανήκουν στο στενό πρωθυπουργικό περιβάλλον και κατέχουν θέσεις συμβούλων-εποπτών στα υπουργεία και στη Βουλή αποστέλλουν αναφορές για τη στάση των ανηκόντων στις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ορισμένων υπουργών. Και αυτό διότι οι συμπεριφορές τους είτε δημιουργούν στο εξωτερικό την αίσθηση ότι δεν μπορεί να ελέγξει το κόμμα του ο Αλέξης Τσίπρας είτε προκαλούν αντιφάσεις και σύγχυση σε όσους διαπραγματεύονται με την Ελλάδα. Αυτό το κλίμα, δε, εκτιμάται ότι δικαιολογεί και την απαίτηση Βρυξελλών και Βερολίνου για ένα ευρύτερο ελληνικό κυβερνητικό σχήμα, που, έχοντας τη στήριξη μεγαλύτερης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, θα δημιουργεί ομαλότερες συνθήκες συνεννόησης με τους δανειστές. Ταυτόχρονα, θεωρείται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει και μια διέξοδο για την κυβέρνηση Τσίπρα, σε περίπτωση που οι συνθήκες οδηγήσουν σε αποσταθεροποίηση και κυβερνητική κρίση, ακόμα και αν το Μέγαρο Μαξίμου απαντήσει θετικά στο τελεσίγραφο των 24 ωρών.

Και αυτό διότι είναι αμφίβολο εάν η κυβερνητική πλειοψηφία θα υπερψηφίσει μια πολύ κακή συμφωνία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια της δεδηλωμένης, με τις εκλογές όμως να μη φαντάζουν ως λύση, λόγω στενών χρονικών περιθωρίων. Σε αυτή την περίπτωση, μια κυβέρνηση τύπου «Παπαδήμου» θα μπορούσε να ψηφίσει τη συμφωνία χωρίς πολιτικό κόστος για τον ΣΥΡΙΖΑ και να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. 

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ

 Με δεδομένο όσα έχουν δηλώσει βουλευτές όλων των κομμάτων (και κυρίως της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του «Ποταμιού»), η απαιτούμενη πλειοψηφία στη Βουλή για την επικύρωση της συμφωνίας είναι εξασφαλισμένη. Παρ’ όλα αυτά, εκείνο που εκτιμάται στο εξωτερικό είναι ότι η ψήφιση της όποιας συμφωνίας δεν εγγυάται αυτομάτως και την κατοχύρωση της πολιτικής σταθερότητας.

Πρώτον, θεωρούν ότι μπορεί ο κ. Τσίπρας να θέλει να ψηφιστεί η συμφωνία από όλη την Κοινοβουλευτική Ομάδα του, χωρίς διαρροές, ώστε οι πολιτικοί του αντίπαλοι να μην του επισείουν ότι έχει χάσει τη δεδηλωμένη! Μπορεί ορισμένοι εκ των υπουργών και των κορυφαίων στελεχών του κόμματος, τα οποία μάλιστα δεν έχουν πρόβλημα με μια ρήξη, όπως λ.χ. ο κ. Σκουρλέτης, να διατείνονται ότι η συμφωνία που θα έλθει θα έχει την έγκριση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, διότι δεν θα αφίσταται κατά πολύ από τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, πλην όμως η πραγματικότητα, με βάση τις πληροφορίες που έρχονται απ’ έξω για το περιεχόμενο της συμφωνίας, είναι πολύ διαφορετική. Την ίδια ώρα, η «Αριστερή Πλατφόρμα» του Παναγιώτη Λαφαζάνη επί ημέρες εισηγείται τη ρήξη και την αποχώρηση από το τραπέζι των συνομιλιών.

Δεύτερον, εκτιμάται ότι ανάλογες δυσκολίες με το να περάσει η συμφωνία από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος θα παρουσιάζει και η σταδιακή εφαρμογή της, όταν με τα διάφορα νομοσχέδια θα εξειδικεύεται η προώθηση των μέτρων που θα έχουν συμφωνηθεί. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι έχει αρχίσει να εδραιώνεται στους κόλπους των βουλευτών των συγκυβερνώντων κομμάτων η εκτίμηση ότι ο Αλέξης Τσίπρας ή δεν θα υπογράψει τη συμφωνία ή έστω, αν την υπογράψει, δεν θα μπορέσει να την «περάσει» από τη Βουλή, πόσω μάλλον να την εφαρμόσει, λόγω της κατάρρευσης του κρατικού μηχανισμού.

Με επικεφαλής πολιτικό πρόσωπο

Υπέρ μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας έχουν ταχθεί αρκετοί στη Ν.Δ., αλλά και στο ΠΑΣΟΚ. Αλλωστε, και ο Κώστας Καραμανλής, όπως έχουν αποκαλύψει τα «Π», έχει εκτιμήσει ότι ο προσεχής Φεβρουάριος είναι κρίσιμος μήνας και ενδεχομένως τότε να απαιτηθεί να συγκροτηθεί μια κυβέρνηση εθνικής ανάγκης. Δεν πρέπει, δε, να περάσει απαρατήρητο ότι ο χρονικός αυτός προσδιορισμός συμπίπτει με το πέρας της εννιάμηνης παράτασης που υποτίθεται ότι έχει ζητήσει η ελληνική πλευρά. Από την άλλη, η προοπτική μιας κυβέρνησης εθνικής ανάγκης, κατά τους Ευρωπαίους τουλάχιστον, περισσότερο κλίνει υπέρ του να είναι επικεφαλής ένα πολιτικό πρόσωπο. Από εκεί κι έπειτα, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί δεν μπορεί παρά να λάβει υπόψη και τις κινήσεις που ενδεχομένως θα γίνουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο κ. Αντώνης Σαμαράς μπορεί να ηγηθεί ενός τέτοιου σχήματος. Η εύθραυστη ισορροπία που υπάρχει σήμερα στη Ν.Δ. είναι πολύ εύκολο να σπάσει και να οδηγηθεί το κόμμα σε διάσπαση σε δύο περιπτώσεις: (α) αν καταψηφίσει τη συμφωνία ο Αντώνης Σαμαράς και την υπερψηφίσει ένας σημαντικός αριθμός «γαλάζιων» βουλευτών, (β) αν μέσω του συνεδρίου επιχειρήσει να ελέγξει πλήρως το κόμμα ο σημερινός αρχηγός, οπότε είναι έτοιμος να αποχωρήσει από τη Ν.Δ. μεγάλος για τα σημερινά δεδομένα της «γαλάζιας» παράταξης αριθμός βουλευτών. Κάτι που τέλος θα πρέπει να καταγραφεί είναι η «αβάντα» του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, προς τον Ελληνα επίτροπο, Δ. Αβραμόπουλο, σε μια χρονική στιγμή που, όπως αποκαλυπτόταν από διαρροές εκ Βρυξελλών, όλη την προηγούμενη εβδομάδα ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα δυσαρεστημένος με τον Αλ. Τσίπρα.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν άφησε στη θέση του τον κ. Αβραμόπουλο, ως πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην υπογραφή συμφωνιών που αφορούν βίζες με την Κολομβία και το Περού. Αυτή η κίνηση ερμηνεύτηκε ως μεγάλη «προώθηση», που αντιστοίχως μπορεί να ερμηνευθεί και στο πλαίσιο διαφαινόμενων πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα.