Ακυβερνησία! Τα 100 χρόνια της απλής αναλογικής
Στις μέρες μας, το ανήθικο παιχνίδι με τους θεσμούς είχε στηθεί στις αρχές του 2016 από τον Αλέξη Τσίπρα
Ένας αιώνας συμπληρώνεται σε τρία χρόνια από την πρώτη εφαρμογή το 1926 της απλής αναλογικής στη χώρα μας, που, παρά τις απόψεις του Αλέξη Τσίπρα και της παρέας του, με το «ζόρι», είχε «περπατήσει» αυτό το εκλογικό σύστημα δύο χρόνια! Γιατί το 1928 καταργήθηκε, αφού όλες οι «εξαμηνίτικες» κυβερνήσεις που «παρέλασαν» είχαν... επιμελώς εκτροχιάσει τη χώρα.
Παρά τη νεκρανάσταση όμως της απλής αναλογικής το 1932, η κυβέρνηση μειοψηφίας που είχε σχηματιστεί υπέστη και αυτή... νεκροφάνεια. Έτσι η χώρα οδηγήθηκε το 1933 σε εκλογές, που και πάλι αντί για κυβέρνηση προέκυψε ένα στρατιωτικό κίνημα με πρωταγωνιστή τον Πλαστήρα. Στη συνέχεια, μετά το δεκαετές πολιτικό κενό, λόγω δικτατορίας Μεταξά και γερμανικής Κατοχής, ξαναθυμηθήκαμε την απλή αναλογική. Το αποτέλεσμα ήταν από το 1946 μέχρι το 1950 να παρελάσουν 10 κυβερνήσεις, χωρίς κανένα κόμμα να διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, με ό,τι αυτό σήμαινε για τον ελληνικό λαό, μετά την τετραετή γερμανική κατοχή και έναν εμφύλιο πόλεμο.
Αλλά και στις εκλογές του 1950, ο ελληνικός λαός είχε στείλει στη Βουλή 10 κόμματα, από τα οποία στον ενάμιση χρόνο που ακολούθησε σχηματίστηκαν πέντε κυβερνήσεις! Μέχρι που έσωσαν την Ελλάδα ο Παπάγος και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Και φτάσαμε στη 10ετία του 1980, όταν ο Μένιος Κουτσόγιωργας, υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου που κατέρρεε, ξαναθυμήθηκε την απλή αναλογική. Μετά τον «περίφημο» νόμο του, χρειάστηκε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις η Νέα Δημοκρατία επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για να αποκτήσει αυτοδυναμία να κυβερνήσει. Στις μέρες μας, όμως, το ανήθικο παιχνίδι με τους θεσμούς είχε στηθεί στις αρχές του 2016 από τον Αλέξη Τσίπρα και την «παρέα» του, όταν ήταν πασιφανές ότι οι μέρες τους στην εξουσία ήταν μετρημένες. Στόχος τους η με κάθε τρόπο παρεμπόδιση της ΝΔ να κυβερνήσει. Και εκτός από τις στημένες κατηγορίες για σκάνδαλα που κατέρρευσαν, κατέφυγαν στον εκλογικό νόμο. Επειδή, όμως δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν 200 έδρες για άμεση εφαρμογή του νόμου τους από το 2019, που αναδείχτηκε κυβέρνηση η ΝΔ με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη, «έβαλαν νάρκες», με νέο εκλογικό νόμο, για τις επόμενες εκλογές.
Καθοριστικός παράγοντας όμως παραμένει και με αυτό το εκλογικό σύστημα, το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα μικρά κόμματα, τα οποία δεν θα περάσουν το 3%, για την είσοδό τους στη Βουλή. Γι’ αυτό στις σημερινές εκτιμήσεις πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι στις εκλογές του 2019, που το άθροισμα των ποσοστών αυτών των μικρών κομμάτων ήταν 8,07%, η ΝΔ κατέκτησε την αυτοδυναμία με 39,8%. Με το ίδιο ποσοστό, των κομμάτων εκτός Βουλής, η ΝΔ ως πρώτο κόμμα για να εξασφαλίσει αυτοδυναμία θα χρειαστεί 46,27%. Ποσοστό που τώρα φαίνεται απλησίαστο, αλλά σε επαναληπτικές εκλογές τον Ιούλιο αλλάζουν τα δεδομένα. Διότι με τον νέο εκλογικό νόμο, το πρώτο κόμμα πριμοδοτείται με μία έδρα για κάθε 0,5% πάνω από το 25%.
Και με το μάξιμουμ των 50 εδρών, ή των περισσοτέρων από αυτές, θα πριμοδοτηθεί όσο το ποσοστό της πλησιάζει το 40%. Ποσοστό όχι βέβαια απλησίαστο, όπως δείχνει το πολιτικό κλίμα που καταγράφεται τώρα στις δημοσκοπήσεις.
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 11/5
Παρά τη νεκρανάσταση όμως της απλής αναλογικής το 1932, η κυβέρνηση μειοψηφίας που είχε σχηματιστεί υπέστη και αυτή... νεκροφάνεια. Έτσι η χώρα οδηγήθηκε το 1933 σε εκλογές, που και πάλι αντί για κυβέρνηση προέκυψε ένα στρατιωτικό κίνημα με πρωταγωνιστή τον Πλαστήρα. Στη συνέχεια, μετά το δεκαετές πολιτικό κενό, λόγω δικτατορίας Μεταξά και γερμανικής Κατοχής, ξαναθυμηθήκαμε την απλή αναλογική. Το αποτέλεσμα ήταν από το 1946 μέχρι το 1950 να παρελάσουν 10 κυβερνήσεις, χωρίς κανένα κόμμα να διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, με ό,τι αυτό σήμαινε για τον ελληνικό λαό, μετά την τετραετή γερμανική κατοχή και έναν εμφύλιο πόλεμο.
Αλλά και στις εκλογές του 1950, ο ελληνικός λαός είχε στείλει στη Βουλή 10 κόμματα, από τα οποία στον ενάμιση χρόνο που ακολούθησε σχηματίστηκαν πέντε κυβερνήσεις! Μέχρι που έσωσαν την Ελλάδα ο Παπάγος και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Και φτάσαμε στη 10ετία του 1980, όταν ο Μένιος Κουτσόγιωργας, υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου που κατέρρεε, ξαναθυμήθηκε την απλή αναλογική. Μετά τον «περίφημο» νόμο του, χρειάστηκε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις η Νέα Δημοκρατία επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για να αποκτήσει αυτοδυναμία να κυβερνήσει. Στις μέρες μας, όμως, το ανήθικο παιχνίδι με τους θεσμούς είχε στηθεί στις αρχές του 2016 από τον Αλέξη Τσίπρα και την «παρέα» του, όταν ήταν πασιφανές ότι οι μέρες τους στην εξουσία ήταν μετρημένες. Στόχος τους η με κάθε τρόπο παρεμπόδιση της ΝΔ να κυβερνήσει. Και εκτός από τις στημένες κατηγορίες για σκάνδαλα που κατέρρευσαν, κατέφυγαν στον εκλογικό νόμο. Επειδή, όμως δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν 200 έδρες για άμεση εφαρμογή του νόμου τους από το 2019, που αναδείχτηκε κυβέρνηση η ΝΔ με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη, «έβαλαν νάρκες», με νέο εκλογικό νόμο, για τις επόμενες εκλογές.
Καθοριστικός παράγοντας όμως παραμένει και με αυτό το εκλογικό σύστημα, το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα μικρά κόμματα, τα οποία δεν θα περάσουν το 3%, για την είσοδό τους στη Βουλή. Γι’ αυτό στις σημερινές εκτιμήσεις πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι στις εκλογές του 2019, που το άθροισμα των ποσοστών αυτών των μικρών κομμάτων ήταν 8,07%, η ΝΔ κατέκτησε την αυτοδυναμία με 39,8%. Με το ίδιο ποσοστό, των κομμάτων εκτός Βουλής, η ΝΔ ως πρώτο κόμμα για να εξασφαλίσει αυτοδυναμία θα χρειαστεί 46,27%. Ποσοστό που τώρα φαίνεται απλησίαστο, αλλά σε επαναληπτικές εκλογές τον Ιούλιο αλλάζουν τα δεδομένα. Διότι με τον νέο εκλογικό νόμο, το πρώτο κόμμα πριμοδοτείται με μία έδρα για κάθε 0,5% πάνω από το 25%.
Και με το μάξιμουμ των 50 εδρών, ή των περισσοτέρων από αυτές, θα πριμοδοτηθεί όσο το ποσοστό της πλησιάζει το 40%. Ποσοστό όχι βέβαια απλησίαστο, όπως δείχνει το πολιτικό κλίμα που καταγράφεται τώρα στις δημοσκοπήσεις.
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 11/5