Oι Πολωνοί θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν μια ζωτική απειλή, που αποτελεί το κίνητρο μιας εξοπλιστικής φρενίτιδας. Ποια είναι η απειλή για την Πολωνία;

Μα, φυσικά, η Ρωσία. Και ναι μεν η Πολωνία είναι μεγάλη χώρα σε μέγεθος, αλλά η Ρωσία είναι πολύ μεγαλύτερη. Τουλάχιστον για τους στοιχειωδώς γνώστες της ευρωπαϊκής Ιστορίας, δεν χρειαζόταν καν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να συνειδητοποιηθεί ο κίνδυνος. Δεν είναι, μάλιστα, λίγες οι πηγές που αναφέρουν την παρουσία Πολωνών «μισθοφόρων» στα στρατεύματα που συμμετέχουν στην ουκρανική διείσδυση στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ.

Επίσης, εκτιμήσεις υπηρεσιών πληροφοριών από όλο τον κόσμο έχουν δώσει ιδιαίτερα υψηλή πιθανότητα στο να βρεθούν οι Πολωνοί αντιμέτωποι με τους Ρώσους σε μια πολεμική αναμέτρηση.

Τον Μάρτιο, η Πολωνία είχε αγοράσει χιλιάδες αντιαρματικά Carl Gustaf M4 από τη Σουηδία, ενώ τον Ιούνιο είχε παραλάβει το δεύτερο αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου Saab 340. Επίσης, σκοπεύει να αναβαθμίσει τον στόλο μαχητικών F-16 που διαθέτει, ενώ έχει συμφωνήσει με την Babcock, από το Ηνωμένο Βασίλειο, για τη ναυπήγηση φρεγατών AH-140 Arrowhead σε ένα πρόγραμμα στο οποίο θα εμπλακούν πολλές εταιρείες και από τις δύο χώρες.

Τα όπλα για τα ελικόπτερα είναι 1.844 AGM-114R2 Hellfire και 460 AGM179A Joint Air-to-Ground Missile (JAGM), που αποτελεί τον αντικαταστάτη των χρησιμοποιούμενων σήμερα κατευθυνόμενων βλημάτων BGM71 TOW, AGM-114 Hellfire, AGM-65 Maverick και 508 Stinger 92K Block I. Επίσης, με μια συμφωνία που αγγίζει τα 10 δισ. δολάρια η πολωνική αμυντική βιομηχανία θα αναλάβει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη και αναβάθμιση των συστημάτων, με τη μορφή αντισταθμιστικών ωφελημάτων (offsets), ενσωματωμένων στην κύρια σύμβαση. Η λίστα των εξοπλισμών δεν τελειώνει εδώ. Πριν από τα επιθετικά ελικόπτερα, η Πολωνία έχει αγοράσει πολύ περισσότερα, ενώ -όπως έχει ανακοινωθεί- για φέτος προγραμματίζεται η υπογραφή 150 εξοπλιστικών συμβάσεων.

Πέραν των ελικοπτέρων, θα προμηθευτούν περισσότερα κορεατικά άρματα μάχης K2 Black Panther, κορεατικά αυτοκινούμενα πυροβόλα K9 Thunder, ελαφρά μαχητικά αεροσκάφη FA-50 (θεωρούμενα σαν «μικρά F-16», μια συνεργασία των Νοτιοκορεατών με τη Lockheed Martin), πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων (ΠΕΠ) HIMARS, αμερικανικής προέλευσης, Κ239 Chunmoo, νοτιοκορεατικής προέλευσης, και HOMAR-K -που αποτελεί ένα πολωνικό υβρίδιο του εκτοξευτή του Κ239 Chunmoo επί πολωνικής κατασκευής οχήματος (8x8) Jelcz P883.57, με πολωνικής προέλευσης σύστημα ελέγχου πυρός TOPAZ-, διάφορους τύπους άλλων ελικοπτέρων, όπλα, πυρομαχικά και μη επανδρωμένα συστήματα, για να αναφέρουμε μόνο κάποιες από τις πλέον επείγουσες προτεραιότητες.

Από την άλλη πλευρά, έχουμε την Ελλάδα, που αντιμετωπίζει μια επίσης ζωτική απειλή εθνικής ασφαλείας από την Τουρκία. Σε όλους τους ποσοτικούς δείκτες η Ελλάδα υστερεί σημαντικά έναντι της Τουρκίας και η στρατηγική αποτροπής της έναντι της απειλής στηριζόταν κατά κύριο λόγο στον ποιοτικό παράγοντα. Απλά, πάντα μεριμνούσε να διατηρεί μια στοιχειώδη ισορροπία δυνάμεων, ώστε ο αντίπαλος να γνωρίζει ότι, σε περίπτωση που επιτεθεί, δεν θα έχει εύκολο έργο, αλλά θα καταβάλει υψηλό κόστος. Αυτά πολύ γενικά και ενδεχομένως λίγο απλουστευτικά.

Υπάρχει κάποια σύγκριση ανάμεσα στη συμπεριφορά Πολωνίας και Ελλάδας στον εξοπλιστικό τομέα; Προφανώς όχι, παρότι η Τουρκία είναι πολύ πιο απειλητική για την Ελλάδα από ό,τι η Ρωσία για την Πολωνία. Υπάρχει, άλλωστε, στην περίπτωσή μας και άμεση γειτνίαση και διακηρυγμένη αμφισβήτηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων από τουρκικής πλευράς, ενώ δεν ισχύει το ίδιο για Πολωνία και Ρωσία. Ουδείς υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αντέξει παρόμοιο όγκο εξοπλισμών με την Πολωνία. Η δεύτερη, βέβαια, συνδέει αποφασιστικά τους εξοπλισμούς με την εγχώρια βιομηχανία, επιτυγχάνοντας επιστροφή μέρους της επένδυσης στην οικονομία της. Η αμυντική βιομηχανία συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας, μειώνοντας το εξοπλιστικό χρέος που αναλαμβάνει η χώρα να εξυπηρετήσει ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.

Η Πολωνία δεν πέρασε μνημόνια. Δεν είναι σε επιτήρηση. Δεν έχει υποθηκευμένα τα εθνικά περιουσιακά της στοιχεία για πολλές δεκαετίες. Ποτέ, όμως, δεν παράτησε τις Ενοπλες Δυνάμεις της. Η δε Ελλάδα ουδέποτε ιεράρχησε σωστά την άμυνά της, παρότι η Τουρκία ακολουθούσε την ακριβώς αντίστροφη πορεία. Και οι δύο, Ελλάδα και Πολωνία, έχουν στρατηγική συμμαχία με τους Αμερικανούς και είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Η απειλή για την Ελλάδα, όμως, προέρχεται μέσα από το ΝΑΤΟ. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει ταύτιση συμμαχικής και εθνικής απειλής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, έστω και δυνητικά. Παρά ταύτα, στην Ελλάδα περισσεύουν τα παχιά λόγια, τα δε έργα, ακόμα και τα ελάχιστα απαραίτητα, συνήθως τα αφήνουμε στη μέση.

Το πολιτικό σύστημα που έφερε τη χώρα στο σημερινό της κατάντημα δείχνει πεπεισμένο ότι τίποτα δεν θα μας συμβεί. Η κυβέρνηση της χώρας νομίζει ότι με τη ναυπήγηση τριών γαλλικών φρεγατών FDI HN μετέτρεψε τη χώρα σε «αστακό», ενώ οι Ενοπλες Δυνάμεις κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μια απέραντη μάντρα με περιορισμένων δυνατοτήτων οπλικά συστήματα, αφού δεν υποστηρίζει και δεν εκσυγχρονίζει ούτε καν αυτά που ήδη διαθέτει.

Κάθε χρόνο, στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο εκάστοτε πρωθυπουργός ανοίγει το πουγκί και μοιράζει χρήμα σε μια κοινωνία της οποίας το εισόδημα έχει τσακιστεί. Ενας πολιτικός δεν έχει βρεθεί να ζητήσει τον λογαριασμό για το πόσα χρήματα έχουν δοθεί με τη μορφή τέλους (το πληρώνουν οι καταναλωτές) για την περίφημη «ενεργειακή μετάβαση», πού επενδύθηκαν και ποιο αποτέλεσμα έφεραν. Και στη συνέχεια να υπολογιστεί εάν επαρκούσαν για να έχουμε σήμερα Ναυτικό ή όχι.

Οταν όμως συμβεί το μοιραίο και διαπιστωθεί στην πράξη πόσο παρατημένη έχουν αφήσει την εθνική άμυνα, παρά τις ανόητες μεγαλοστομίες και τις «ατζέντες», θα είναι πολύ αργά. Το πιθανότερο βέβαια είναι ότι και τότε δεν πρόκειται να συμβεί τίποτε δραματικό, πέραν ενδεχομένως της κατάρρευσης μιας κυβέρνησης και της συγκρότησης μιας άλλης, «εθνικής ενότητας», αφού πιθανότατα κανένας από τους σημερινούς πρόθυμους δεν θα θέλει να αναλάβει το βάρος της ευθύνης. Η συνταγή είναι απλή και δοκιμασμένη. Θα ξαναρίξουν το βάρος στα υποζύγια και στους -πλήρως υποταγμένους και ενίοτε άβουλους- στρατιωτικούς. Και καλά θα κάνουν, όταν κανείς δεν έχει διάθεση να συγκρουστεί…

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ