Tο καλοκαίρι του 2015 μοιάζει σαν να ήταν χθες και ταυτόχρονα σαν να έχει περάσει μισός αιώνας. Ήταν η πιο ταραγμένη περίοδος της χώρας από τη Μεταπολίτευση. Έχει δε αφήσει σημαντικό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία.

Δεν αναφερόμαστε στο οικονομικό κόστος, που είναι προς συζήτηση, όσο στο διχαστικό και συνάμα τοξικό κλίμα εκείνης της περιόδου. Η κατάσταση θύμιζε τις εμφυλιοπολεμικές εποχές, όταν χώριζαν οικογένειες για τα πολιτικά φρονήματα. Οι αλληλοκατηγορίες έδιναν και έπαιρναν. Από τη μία οι γερμανοτσολιάδες, οι νενέκοι, οι μερκελιστές και από την άλλοι οι λαϊκιστές, οι αντιευρωπαϊστές, οι δραχμιστές κ.ά.

Η αλήθεια είναι πως η τύχη της χώρας παίχτηκε στα ζάρια. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν εντελώς απαράσκευος για την ευθύνη της διακυβέρνησης, έστω και αν στο τέλος της ημέρας ο Αλέξης Τσίπρας έκανε το σωστό. «Ελλάδα, μια χώρα παραδόξως νεωτερική», που γράφει και ο καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης στο ομότιτλο βιβλίο του (εκδόσεις Πόλις), προκειμένου να εξηγήσει ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές της χώρας εντέλει λαμβάνονται οι κατάλληλες αποφάσεις.

Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από τους πρωταγωνιστές του πρώτου εξαμήνου του 2015 παραμένουν στο πολιτικό μας οικοσύστημα, έστω και αν δεν έχουν τους πρώτους ρόλους.

Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Αντώνης Σαμαράς προσανατολίζονται στην ίδρυση νέων κομμάτων, η Ζωή Κωνσταντοπούλου και ο Γιάνης Βαρουφάκης έχουν κάνει δικά τους προσωποπαγή κόμματα, ο Γιάννης Στουρνάρας διατηρείται στη θέση του κεντρικού τραπεζίτη.

Οι μόνοι ίσως που απουσιάζουν από το προσκήνιο είναι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο Προκόπης Παυλόπουλος. Ο πρώτος ήταν από τα παραλίγο μοιραία πρόσωπα της χώρας, ο δεύτερος συνέβαλε ώστε να παραμείνει η χώρα στο ευρώ.

Τα δέκα αυτά χρόνια που μεσολάβησαν έχω την αίσθηση πως έχουν ειπωθεί τα περισσότερα, αν όχι τα πάντα, για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου 2015. Υπάρχει άλλωστε το καταπληκτικό βιβλίο της Ελένης Βαρβιτσιώτη και της Βικτωρίας Δενδρινού «Η τελευταία μπλόφα» (εκδόσεις Παπαδόπουλος). Μένουν ίσως κάποιες πτυχές που θα συμπεριλάβει στο υπό έκδοση βιβλίο του ο κ. Τσίπρας για εκείνη την περίοδο.

Αυτό όμως που έχει σημασία δεν είναι τόσο η ιστορική αποτίμηση και οι αποκαλύψεις για το 2015 όσο τα διδάγματα. Για να μην επαναληφθούν εγκληματικά λάθη. Ο λαός ας είναι πιο ψυλλιασμένος όταν ακούει για μαγικές λύσεις, για προτάσεις που του χαϊδεύουν τα αυτιά, για πρόσωπα που επενδύουν αποκλειστικά στον θυμό (βλ. Ζωή Κωνσταντοπούλου).