Με αφορμή τη χθεσινή επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στο Ισραήλ και παρακολουθώντας τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, αναπόφευκτα οδηγούμαστε σε ορισμένες επιμέρους παρατηρήσεις, πέραν των γενικότερων συμπερασμάτων, τα οποία θα συνεχίσουν να εξάγονται για πάρα πολύ καιρό και εξάλλου δεν μπορούν να εξαντληθούν σε ένα άρθρο. Η πολιτική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, ως οργανική προέκταση του ευρύτερου θεάτρου της Μέσης Ανατολής αλλά και ανατολικότερα (σε ομόκεντρους κύκλους), βασίζεται μεταξύ άλλων σε ένα υποσύστημα ασφαλείας, το οποίο φρόντισαν να στηρίξουν ως αντίβαρο στις προβληματικές σχέσεις με την Τουρκία.

Το υποσύστημα αυτό αφορά κυρίως τις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, η δε πρώτη περίπτωση εξελίχθηκε σε 3+1 με την προσθήκη των ΗΠΑ, ενδεικτικό της σημασίας που δίνουν οι τελευταίες. Αυτά τα σχήματα, ως βάση, έχουν γεωγραφικές προεκτάσεις που εξακτινώνονται ως τον Κόλπο και την Ινδία. Είναι δηλαδή κρίσιμος, αν όχι ο βασικός, κρίκος ενός ευρύτερου περιφερειακού συστήματος ασφαλείας.

Για να το πούμε απλά, από τότε που η Ουάσινγκτον διέγνωσε ότι η σχέση με την Τουρκία άρχισε να εισέρχεται σε περίεργες και πιθανώς μη αναστρέψιμες ατραπούς, με την πάλαι ποτέ πολύτιμη και αναντικατάστατη σύμμαχο των Αμερικανών να εμφανίζει σημάδια αυτονόμησης συνοδευόμενης από διολίσθηση στον ριζοσπαστικό ισλαμισμό και ευρασιατικές ροπές, άρχισε να οικοδομεί εναλλακτικές. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι οι Αμερικανοί εγκαταλείπουν τις προσπάθειες να μην την απολέσουν πλήρως χαρίζοντάς τη στο ρωσοκινεζικό σύμπλοκο.

Τα γεγονότα δικαίωσαν τις ανησυχίες των Αμερικανών και τώρα, μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, όπου ο αντιαμερικανισμός στην Τουρκία χτύπησε κόκκινο και η διακομματική υποστήριξη στην τρομοκρατική οργάνωση έγινε εθνική θέση, τα πράγματα πήραν ακόμα πιο σαφή μορφή. Εν τω μεταξύ όμως, αν παρατηρήσει κάποιος τι γίνεται στους τέσσερις πυλώνες της τοπικής αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, Ελλάδα - Κύπρο (ο ελληνικός παράγων ως κεντρικός κορμός), Ισραήλ και Αίγυπτο, θα διαπιστώσει ότι στην πραγματικότητα μόνο το πρώτο μέρος παραμένει σταθερό. Το Ισραήλ έχει εισέλθει ίσως στην πιο σκοτεινή περίοδο από την ίδρυσή του, με άδηλη διάρκεια και τέλος, σοβαρές εσωτερικές ρηγματώσεις και πρόβλημα ασφαλείας, το οποίο πέρασε σε άλλο επίπεδο, υπαρξιακό. Η Αίγυπτος, παρά τη σιδηρά χείρα του προέδρου Σίσι, είναι ένα εύθραυστο κράτος, με ασταθές κοινωνικό υπόστρωμα, εκρηκτική δημογραφία και ισχυρές τάσεις προς τον ισλαμικό ριζοσπαστισμό.

Στην πράξη τι μένει στην περιοχή; Ελλάδα - Κύπρος, ως το μόνο στρατηγικό βάθος του Ισραήλ και μοναδικός διάδρομός του προς τη Δύση και τα μόνα πραγματικά αξιόπιστα κράτη-προμαχώνες του δυτικού κόσμου, σε άμεση εγγύτητα με τις περιοχές που βυθίζονται στο χάος. Τι σημαίνει αυτό; Ρόλος θέλοντας και μη… Θα επανέλθομε.

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 24/10