Η παρουσία του εμπειρότατου Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Α. Μπλίνκεν, στο Ισραήλ, λίγο πριν ξεκινήσουν οι χερσαίες επιχειρήσεις των ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων στη Γάζα, δείχνει την κρισιμότητα και τη λεπτότητα των περίπλοκων διπλωματικών χειρισμών που επιβάλλονται προκειμένου να μην εξελιχθεί ο πόλεμος στα σύνορα Ισραήλ - Γάζας σε «ολοκαύτωμα» για τη Δυτική Ασία και μια μεγάλη καταστροφή για την παγκόσμια οικονομία. Είχε προηγηθεί ο Βρετανός ομόλογός του Τζ. Κλέβερλι. Το πλέον κρίσιμο ζήτημα στο οποίο επικεντρώνεται η αμερικανική ισχύς είναι να μην υπάρξει ενεργό «μέτωπο» στα σύνορα του Λιβάνου και άμεση εμπλοκή της σιιτικής Χεζμπολάχ -ένοπλη απόληξη των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν στην περιοχή-, που θα μπορούσε να δημιουργήσει προϋποθέσεις συνολικής σύγκρουσης μεταξύ Ιερουσαλήμ και Τεχεράνης. Ανάλογη είναι και η σπουδή στα σύνορα Ισραήλ και Συρίας και τα Υψίπεδα του Γκολάν. Τα μέχρι σήμερα στρατιωτικού χαρακτήρα πλήγματα να μη γενικευθούν σε σύρραξη Ιερουσαλήμ - Δαμασκού. Η παρουσία του πολεμικού στόλου-αιχμής των Αμερικανών υπό τη διοίκηση του αεροπλανοφόρου «Τζ. Φορντ» και οι σχετικές προειδοποιήσεις του ίδιου του προέδρου Μπάιντεν προς οργανώσεις και κράτη της περιοχής αυτόν τον στόχο έχουν. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες που επιβεβαιώνονται, στην Ανατολική Μεσόγειο θα καταπλεύσει και δεύτερος πολεμικός στόλος των ΗΠΑ που θα συνοδεύει ένα ακόμη αεροπλανοφόρο, πιθανότατα το «Αϊζενχάουερ», ούτως ώστε η δυνατότητα αποτροπής τέτοιων παράπλευρων πολεμικών επιχειρήσεων, εκτός της Γάζας και του «μετώπου» με τη Χαμάς του Ισραήλ, να ενισχυθεί.

Υπάρχουν σκέψεις και σενάρια από διάφορες πλευρές και επιτελεία ή ομάδες επιρροής στη Δύση, ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού και της Μεσογείου, που αναφέρονται σε μια ευκαιρία να δοθεί μια «τελική λύση» στην κατάσταση στη Δυτική Ασία, με συντριπτικά πλήγματα στον άξονα του εξτρεμιστικού Ισλάμ και της τρομοκρατίας απέναντι σε οργανώσεις, όπως η Χαμάς, η ισλαμική Τζιχάντ αλλά και η Χεζμπολάχ, αλλά και σε κράτη ελεγχόμενα από το ιερατείο των Μουτζαχεντίν, όπως το Ιράν ή ο Λίβανος. Τέτοιες προσεγγίσεις βασίζονται σε μια φόρμα ρεαλισμού που λαμβάνει υπόψη της τον διαχωρισμό Σιιτών, που έχουν την έδρα τους στο Ιράν, και Σουνιτικών Βασιλείων και κυβερνήσεων, που επιθυμούν την εξέλιξη των «συμφωνιών του Αβραάμ», μια νέα σχέση με το Ισραήλ και μια νέα Δυτική Ασία, με ειρηνική συνύπαρξη, απαλλαγή από τον ISIS και τις συνεχείς ταραχές, καλύτερη συνεργασία με τη Δύση αλλά και κεντρικές δυνάμεις της Ασίας. Μια τέτοια προοπτική όμως ενός ολοκληρωτικού πολέμου στην Ανατολή δεν λαμβάνει υπόψη της αστάθμητους παράγοντες στη μάχη, την καταστροφή των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων που θα σημάνουν επιπλέον ενεργειακή κρίση, την εμπλοκή των ναυτικών αλλά και των χερσαίων διόδων. Επίσης, τις πιέσεις που θα δεχθούν οι μοναρχίες και οι κυβερνήσεις των Αράβων να βρεθούν με την πλευρά των Παλαιστινίων, απέναντι στο Ισραήλ και τη Δύση, σε κοινό μέτωπο με το σιιτικό Ιράν, τον παράγοντα Ρωσία και την «αόρατη» δρώσα Κίνα.

Οι εξελίξεις όμως θα είναι και υπό άλλες οπτικές περίπλοκες. Κρίσιμος είναι, και θα είναι, ο ρόλος τριών δυνάμεων από την πλευρά των Αράβων: της Ιορδανίας, ειδικά σε σχέση με τη Δυτική Όχθη, της Αιγύπτου, που έχει και το βάρος του ελέγχου του Σινά, όπου έχει εμφιλοχωρήσει ο ISIS, και φυσικά της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων, που θα πρέπει με την πρώτη ευκαιρία να δώσουν μια διπλωματική διέξοδο, τύπου Καμπ Ντέιβιντ, στην προοπτική της συνεργασίας με το Ισραήλ. Αυτό, πάντως, που έχουμε μπροστά μας είναι οι αιματηρές επιχειρήσεις στην περίκλειστη Γάζα, με τους αμάχους να μην έχουν διέξοδο ούτε προς Αίγυπτο ούτε προς Ιορδανία, ούτε προς Λίβανο, αφού τελικά κάνεις δεν επιθυμεί να τους υποδεχθεί στα εδάφη του.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 13/10