Μου το διηγήθηκε φίλος που είχε επισκεφθεί την Ιταλία. Έχει, δε, βαρύτητα αυτό που μου είπε γιατί υπήρξε υφυπουργός σε παλαιότερη κυβέρνηση. Στην Ιταλία είχε πάει με το κοριτσάκι του. Του αγόρασε από έναν πλανόδιο πωλητή μία βεντάλια και αυτός του έδωσε για το ευτελές ποσό που εισέπραξε απόδειξη από... ταμειακή μηχανή που είχε στο καροτσάκι του! Στη χώρα μας, αντιθέτως, εκείνοι που θα έπρεπε να έχουν ταμειακές μηχανές, και δεν έχουν εγκαταστήσει, δεν επιθυμούν να ελέγχονται φορολογικώς κατ’ αυτόν τον τρόπο και αντιδρούν με απεργίες, με έναν και μόνο στόχο. Βεβαίως, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί εντυπωσιακά αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι και στο περίπτερο μπορείς να πληρώσεις με κάρτα. Αρκεί το POS να συνδέεται με τα συστήματα της ΑΑΔΕ. Και πάλι, όμως, η φοροδιαφυγή στη χώρα μας παραμένει μεγάλη.

Η ιστορία στην Ιταλία με τον πλανόδιο που έκοβε απόδειξη δηλοί πολλά. Και πρωτίστως ότι έχουμε διαβρωμένες αντιλήψεις όσον αφορά στοιχειώδεις υποχρεώσεις μας. Διότι η φοροδιαφυγή δεν είναι έγκλημα κατά του κράτους, το οποίο σε άλλα κράτη και, κυρίως, στην Αμερική συνιστά βαρύτατο ποινικό αδίκημα. Είναι κοινωνικό έγκλημα δεδομένου ότι το κράτος ούτως ή άλλως πρέπει να εισπράξει έσοδα και επομένως ο φοροδιαφεύγων μεταθέτει στις πλάτες του συνεπούς πολίτη και φορολογουμένου τη δική του υποχρέωση. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να σταματήσει αυτό. Η άποψη ότι μόνον όταν το σύστημα το φορολογικό καταστεί δικαιότερο θα σταματήσει και η έκταση της φοροδιαφυγής περιέχει αλήθειες, αλλά ενέχει και πολλά θεωρητικά στοιχεία. Υπ’ αυτή την έννοια, αποτελεσματικότερο μπορεί να είναι ένα «σύστημα» το οποίο θα στρέφει τους ίδιους τους φορολογούμενους πολίτες κατά όσων φοροδιαφεύγουν, για τον λόγο ότι θα έχουν οι ίδιοι όφελος από τον εξαναγκασμό του κατεργάρη σε φορολογική ειλικρίνεια! Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να έχει κίνητρο ο πολίτης.

Το ερώτημα είναι τι είδους κίνητρο. Σ’ αυτή την περίπτωση το κίνητρο δεν μπορεί να είναι άλλο από τη μεγάλη έκπτωση φόρου, που μπορεί να επιτευχθεί με την αναγνώριση όλων των αποδείξεων, το κόστος των οποίων για τον πολίτη θα εκπίπτει από την εφορία, κι έτσι: Α) Ουσιαστικώς, μέσω του ΦΠΑ θα φορολογείται η δαπάνη που κάνει ο πολίτης και όχι η αποταμίευσή του. Β) Όλοι θα είναι αναγκασμένοι να ζητούν αποδείξεις, επομένως το κράτος θα ωφεληθεί από τον ΦΠΑ και την αυξημένη καταναλωτική κίνηση, αφού ο καθένας θα ξέρει ότι αυτό που θα διαθέσει για αγορές, δεν θα μετρηθεί ως εισόδημα όταν του έλθει η εφορία.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 7/9