Τι ακριβώς βαρύνει τις προοπτικές της Ε.Ε. έτσι ώστε να αναδεικνύονται δυσοίωνες προβλέψεις; Δύο στοιχεία βαρύνουν το μέλλον της Ε.Ε: Πρώτον, το οικονομικό και, δεύτερον, το Μεταναστευτικό - με «ουρά» του και τις τρομοκρατικές επιθέσεις που αποκαλύπτουν έναν νέο πόλεμο θρησκειών και πολιτισμών.

Οσον αφορά το οικονομικό πρόβλημα, οι πραγματικοί κλυδωνισμοί του ευρωπαϊκού οικοδομήματος άρχισαν από τότε που και άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, άρχισαν να εμφανίζουν πολλαπλάσιο χρέος από την Ελλάδα και να ζητούν πολλαπλάσια οικονομική βοήθεια από αυτήν που πήραμε εμείς. Στην αρχή της κρίσης ήδη το χρέος της Γαλλίας υπολογιζόταν σε 1,4 τρισεκατομμύρια ευρώ! Σημειώνεται, μάλιστα, ότι η χώρα είχε χαρακτηριστεί «ωρολογιακή βόμβα» από τον «Εconomist», προφανώς διότι το περιοδικό έτσι είχε αξιολογήσει την προειδοποίηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προς το Παρίσι ότι τους Γάλλους αναμένει λαίλαπα!

Οσον αφορά, δε, την Ιταλία, το Bloomberg σε ανάλυσή του την περασμένη εβδομάδα ανέφερε την αβεβαιότητα στην Ιταλία -μαζί με την αβεβαιότητα στην Ελλάδα- ως έναν πρόσθετο κίνδυνο για την Ευρώπη. Τα τελευταία χρόνια έχει συρρικνωθεί ακόμα περισσότερο το ΑΕΠ των 17 χωρών της ευρωζώνης. Ολα αυτά δεν αποδεικνύουν παρά πόσο λανθασμένη υπήρξε η γερμανική συνταγή-μονόδρομος της δημοσιονομικής αυστηρότητας μέσω της διαρκούς λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης, που στερεί πόρους από την κατανάλωση και οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης. Κατά τον καθηγητή οικονομολόγο John Weeks, την ευρωπαϊκή ενότητα υπονομεύει το κοινό νόμισμα.

Η Ε.Ε., κατά τον Weeks, χρειάζεται μια δημοκρατική μεταρρύθμιση και το ευρώ, αλλά και οι πολλοί κανόνες και οι περιορισμοί που σχετίζονται με το κοινό νόμισμα αποτελούν ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για μια τέτοια μεταρρύθμιση.

ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Το Μεταναστευτικό είναι το άλλο στοιχείο που απειλεί με αποδόμηση την Ε.Ε. Η έγκυρη αμερικανική ιστοσελίδα Stratfor, την οποία διευθύνει ο γνωστός ρεπόρτερ Τόμας Φρίντμαν, αναλύοντας προ καιρού τα τρομοκρατικά χτυπήματα από τζιχαντιστές στην Ευρώπη, έκανε την εκτίμηση ότι εθνικιστικές δυνάμεις θέτουν σε αμφισβήτηση πλέον αρχές-κλειδιά της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης διακίνησης εργατικού δυναμικού, αλλά και της Συμφωνίας Schengen, που καταργεί τους διασυνοριακούς ελέγχους μεταξύ των διαφόρων κρατών-μελών. Η ατμόσφαιρα του φόβου και της καχυποψίας, που είναι βέβαιο ότι θα ενταθεί, το μόνο που θα επιτύχει είναι να χειροτερέψει η κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση στην Ε.Ε.

Ηδη αρκετές κυβερνήσεις, ειδικότερα των χωρών του πρώην ανατολικού συνασπισμού που έγιναν μέλη της Ε.Ε., έχουν ανακοινώσει ή έχουν λάβει πολύ σκλη ρές αποφάσεις, που εμποδίζουν, πλέον, τις μεταναστευτικές ροές προς τις χώρες τους. Η αυξημένη -λόγω των γεγονότων- επίγνωση της τρομοκρατικής απειλής μεταξύ των κρατών-μελών στρέφει την προσοχή τους στα εξωτερικά σύνορα. Ομως, από την άλλη, οι επιθέσεις έχουν αναζωπυρώσει τα αντιμουσουλμανικά αισθήματα στην Ευρώπη και έχουν αυξήσει τις λαϊκές πιέσεις στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, όπως να μη χορηγούν ελεύθερη βίζα σε Τούρκους πολίτες, κάτι που είχε αποτελέσει διαπραγματευτικό κλειδί της Αγκυρας προκειμένου να συνεργαστεί στα ζητήματα των μεταναστευτικών ροών.

ΑΝΤΙΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

Τα αντιμουσουλμανικά αισθήματα οδηγούν σε ενίσχυση των εθνικιστικών κομμάτων. Το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία έχει ενισχυθεί, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι η Μαρίν Λεπέν ήταν η διεκδικήτρια της προεδρίας, αν και έχασε με διαφορά από τον Μακρόν. Ενώ ο μεγάλος κερδισμένος των γερμανικών εκλογών είναι το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (ΑfD), που κατάφερε να μπει στην Μπούντεσταγκ για πρώτη φορά από το 1945. Τόσο η Γαλλία όσο και η Γερμανία έχουν ψηφοφόρους εναντίον του σκηνικού της σημερινής προσφυγικής κρίσης και των πολλαπλών τρομοκρατικών επιθέσεων. Ως αποτέλεσμα, δεν πρέπει να αποκλείεται τα παραδοσιακά κόμματα στις χώρες αυτές να υιοθετήσουν και στοιχεία της πολιτικοϊδεολογικής πλατφόρμας των εθνικιστικών κομμάτων... Επίσης, πολιτικά κόμματα στην Αγγλία που είχαν ταχθεί υπέρ του Βrexit χρησιμοποίησαν ως επιχείρημα τις τρομοκρατικές επιθέσεις για να δικαιολογήσουν την ανάγκη μιας μεγαλύτερης απομόνωσης του Νησιού από την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Τέλος, οι τρομοκρατικές επιθέσεις του 2017 πλήττουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες, με περιορισμό της εσωτερικής κατανάλωσης και της δραστηριότητας στον τουριστικό τομέα. Πέραν των εθνικών πολιτικών και της οικονομίας, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από τις επιθέσεις, οι οποίες συνεχίζονται με κάθε ευκαιρία, θα επηρεάσουν το ίδιο το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η καθηγήτρια στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών Ναταλί Μπρακ, με αφορμή την άνοδο των λαϊκιστικών και των εθνικιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, επισήμανε σε άρθρο της στη «Liberation» ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας «ευρωποίησης» της Ακρας Δεξιάς και ότι η άνοδος του εθνικισμού θα μπορούσε τελικά να μπλοκάρει την Ε.Ε.

Η άνοδος του εθνικισμού στην Ευρώπη, σύμφωνα με την καθηγήτρια, αναπτύχθηκε εξαιτίας της μεταναστευτικής κρίσης και των συνεπειών της. Τα εθνικιστικά κόμματα διαθέτουν έναν προστατευτικό λόγο τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και στην εθνική ταυτότητα...