Πόσο άλλαξε η «ψήφος των αποδήμων» το αποτέλεσμα στην Ισπανία: Μία (κρίσιμη) έδρα στις 350
Αποστολος Ρουμπανης
Πολύς θόρυβος έχει γίνει το τελευταίο διάστημα για το κατά πόσο η «ψήφος των αποδήμων» μπορεί να αλλοιώσει το εκλογικό αποτέλεσμα σε μια χώρα. Στην Ισπανία έγιναν εκλογές στις 10 Νοεμβρίου και όπως συμβαίνει εδώ και δεκαετίες, δικαίωμα ψήφου είχαν και οι Ισπανοί που ζουν στο εξωτερικό, μέσω της επιστολικής ψήφου.
Ωστόσο, η διαδικασία, όπως πολύ συχνά γράφουν τα Μέσα Ενημέρωσης, είναι τόσο γραφειοκρατική και περίπλοκη που ελάχιστοι μπαίνουν στον κόπο να την φτάσουν μέχρι το τέλος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 2,1 εκατομμύρια Ισπανών που ζουν εκτός Ιβηρικής, μόλις το 8,7% έκανε αίτηση για να ψηφίσει στις εκλογές του Απριλίου 2019. Το ποσοστό ανέβηκε στο 10% για τις εκλογές του Νοεμβρίου που έγιναν πριν από λίγες μέρες. Μόλις 1 στους 10 «απόδημους» μπήκε στον κόπο να κάνει την αίτηση να ψηφίσει.
Σε αριθμούς: Επί συνόλου 24,3 εκατομμυρίων έγκυρων ψηφοδελτίων στην κάλπη της 10ης Νοεμβρίου (συμμετοχή 69,8%), τα ψηφοδέλτια από το εξωτερικό δεν ήταν παραπάνω από 200 χιλιάδες. Στην καλύτερη περίπτωση. Διότι πολλοί δεν ταχυδρόμησαν τα ψηφοδέλτια, επειδή τα έλαβαν μετά τις εκλογές...
Μπορούσαν αυτά τα ψηφοδέλτια να αλλάξουν το εκλογικό αποτέλεσμα; Προφανώς όχι. Άλλωστε, το ζητούμενο στις εκλογές που έγιναν στην Ισπανία δεν ήταν ποιος θα κερδίσει, αλλά αν αυτός που θα κερδίσει θα βρει «κουκιά» στη Βουλή για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.
Με λίγα λόγια: Η σειρά των κομμάτων δεν θα άλλαζε για μερικές χιλιάδες ψήφους από το εξωτερικό. Οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ θα ήταν πάλι πρώτοι, στη δεύτερη θέση (με ενίσχυση) το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα, τρίτο με εκρηκτική αύξηση το ακροδεξιό VOX, τέταρτοι οι Podemos.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα από το εξωτερικό κατάφεραν να κάνουν ζημιά στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ.
Υπήρχε μια έδρα στη Χώρα των Βάσκων που βρισκόταν στον αέρα. Την κέρδιζε το Εθνικιστικό Κόμμα PNV, φτάνοντας στις 7 έδρες. Όμως, με την ενσωμάτωση των «ψήφων των αποδήμων», το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) «έκλεψε» την έδρα, σώζοντας την παρτίδα στη Χώρα των Βάσκων, όπου είχε εξαφανιστεί πολιτικά.
Έτσι, το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) ανέβηκε στις 89 έδρες -δεύτερο κόμμα στη Βουλή- και το PNV έπεσε στις 6.
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, η εξέλιξη αυτή δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την προσπάθεια του Πέδρο Σάντσεθ να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Υπενθυμίζεται ότι οι Σοσιαλιστές ανακοίνωσαν τη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού με τους Podemos του Ιγκλέσιας.
Τα δύο κόμματα αθροίζουν 155 έδρες με την απόλυτη πλειοψηφία στις 176. Στην Ισπανία δεν είναι απολύτως απαραίτητο το «176», αφού διεξάγονται δύο ψηφοφορίες για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Αν στην πρώτη δεν επιτευχθεί η απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, ακολουθεί εντός 48 ωρών δεύτερη ψηφοφορία, όπου απαιτούνται περισσότερα «ναι» από «όχι».
Σε αυτή τη δεύτερη ψηφοφορία ελπίζουν οι Σοσιαλιστές με τους Podemos και εκεί ακριβώς είναι που δεν υπάρχουν περιθώρια να χαθεί ούτε μία έδρα.
Μία έδρα ήδη χάθηκε: Το PNV φαινόταν θετικό να ψηφίσει υπέρ της νέας κυβέρνησης. Αυτό εξακολουθεί να ισχύει, αλλά τώρα θα συνεισφέρει με μια έδρα λιγότερη, άρα από κάπου αλλού πρέπει να αναπληρωθεί η απώλεια.
Για την ώρα, οι Σάντσεθ και Ιγκλέσιας φαίνεται να αθροίζουν 168 «ναι» έναντι 169 «όχι».
Το «κλειδί» για να λήξει το πολιτικό δράμα στη χώρα με τις απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις (αυτή ήταν η τέταρτη από το 2015) φαίνεται να το κρατούν η Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC) της Καταλονίας με τις 13 έδρες και το βασκικό κόμμα Bildu με τις 5 έδρες. Η αποχή τους θα έλυνε το γρίφο -για στήριξη ούτε λόγος.
Αλλά και στις δύο περιπτώσεις τα «γραμμάτια» που θα πρέπει να εξαργυρώσει η μελλοντική κυβέρνηση Σάντσεθ-Ιγκλέσιας θα είναι πανάκριβα.
Ο άλλοτε πρόεδρος του ERC, Οριόλ Χουνκέρας, είναι στη φυλακή με πολυετή ποινή κάθειρξης για το παράνομο δημοψήφισμα του 2017 στην Καταλονία.
Και ο Βάσκος Aρνάλντο Οτέγκι του Bildu έχει ήδη προειδοποιήσει: «Τα πράγματα άλλαξαν, δεν θα διευκολύνουμε τον Σάντσεθ», κάνοντας σαφέστατη αναφορά στην κατάσταση που επικρατεί στην Καταλονία. Σημειώνεται ότι ο Οτέγκι έχει περάσει πολλά χρόνια στη φυλακή για «εξύμνηση της ΕΤΑ».
Ωστόσο, η διαδικασία, όπως πολύ συχνά γράφουν τα Μέσα Ενημέρωσης, είναι τόσο γραφειοκρατική και περίπλοκη που ελάχιστοι μπαίνουν στον κόπο να την φτάσουν μέχρι το τέλος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 2,1 εκατομμύρια Ισπανών που ζουν εκτός Ιβηρικής, μόλις το 8,7% έκανε αίτηση για να ψηφίσει στις εκλογές του Απριλίου 2019. Το ποσοστό ανέβηκε στο 10% για τις εκλογές του Νοεμβρίου που έγιναν πριν από λίγες μέρες. Μόλις 1 στους 10 «απόδημους» μπήκε στον κόπο να κάνει την αίτηση να ψηφίσει.
Σε αριθμούς: Επί συνόλου 24,3 εκατομμυρίων έγκυρων ψηφοδελτίων στην κάλπη της 10ης Νοεμβρίου (συμμετοχή 69,8%), τα ψηφοδέλτια από το εξωτερικό δεν ήταν παραπάνω από 200 χιλιάδες. Στην καλύτερη περίπτωση. Διότι πολλοί δεν ταχυδρόμησαν τα ψηφοδέλτια, επειδή τα έλαβαν μετά τις εκλογές...
Μπορούσαν αυτά τα ψηφοδέλτια να αλλάξουν το εκλογικό αποτέλεσμα; Προφανώς όχι. Άλλωστε, το ζητούμενο στις εκλογές που έγιναν στην Ισπανία δεν ήταν ποιος θα κερδίσει, αλλά αν αυτός που θα κερδίσει θα βρει «κουκιά» στη Βουλή για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.
Με λίγα λόγια: Η σειρά των κομμάτων δεν θα άλλαζε για μερικές χιλιάδες ψήφους από το εξωτερικό. Οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ θα ήταν πάλι πρώτοι, στη δεύτερη θέση (με ενίσχυση) το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα, τρίτο με εκρηκτική αύξηση το ακροδεξιό VOX, τέταρτοι οι Podemos.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα από το εξωτερικό κατάφεραν να κάνουν ζημιά στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ.
Υπήρχε μια έδρα στη Χώρα των Βάσκων που βρισκόταν στον αέρα. Την κέρδιζε το Εθνικιστικό Κόμμα PNV, φτάνοντας στις 7 έδρες. Όμως, με την ενσωμάτωση των «ψήφων των αποδήμων», το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) «έκλεψε» την έδρα, σώζοντας την παρτίδα στη Χώρα των Βάσκων, όπου είχε εξαφανιστεί πολιτικά.
Έτσι, το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) ανέβηκε στις 89 έδρες -δεύτερο κόμμα στη Βουλή- και το PNV έπεσε στις 6.
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, η εξέλιξη αυτή δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την προσπάθεια του Πέδρο Σάντσεθ να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Υπενθυμίζεται ότι οι Σοσιαλιστές ανακοίνωσαν τη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού με τους Podemos του Ιγκλέσιας.
Τα δύο κόμματα αθροίζουν 155 έδρες με την απόλυτη πλειοψηφία στις 176. Στην Ισπανία δεν είναι απολύτως απαραίτητο το «176», αφού διεξάγονται δύο ψηφοφορίες για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Αν στην πρώτη δεν επιτευχθεί η απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, ακολουθεί εντός 48 ωρών δεύτερη ψηφοφορία, όπου απαιτούνται περισσότερα «ναι» από «όχι».
Σε αυτή τη δεύτερη ψηφοφορία ελπίζουν οι Σοσιαλιστές με τους Podemos και εκεί ακριβώς είναι που δεν υπάρχουν περιθώρια να χαθεί ούτε μία έδρα.
Μία έδρα ήδη χάθηκε: Το PNV φαινόταν θετικό να ψηφίσει υπέρ της νέας κυβέρνησης. Αυτό εξακολουθεί να ισχύει, αλλά τώρα θα συνεισφέρει με μια έδρα λιγότερη, άρα από κάπου αλλού πρέπει να αναπληρωθεί η απώλεια.
Για την ώρα, οι Σάντσεθ και Ιγκλέσιας φαίνεται να αθροίζουν 168 «ναι» έναντι 169 «όχι».
Το «κλειδί» για να λήξει το πολιτικό δράμα στη χώρα με τις απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις (αυτή ήταν η τέταρτη από το 2015) φαίνεται να το κρατούν η Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC) της Καταλονίας με τις 13 έδρες και το βασκικό κόμμα Bildu με τις 5 έδρες. Η αποχή τους θα έλυνε το γρίφο -για στήριξη ούτε λόγος.
Αλλά και στις δύο περιπτώσεις τα «γραμμάτια» που θα πρέπει να εξαργυρώσει η μελλοντική κυβέρνηση Σάντσεθ-Ιγκλέσιας θα είναι πανάκριβα.
Ο άλλοτε πρόεδρος του ERC, Οριόλ Χουνκέρας, είναι στη φυλακή με πολυετή ποινή κάθειρξης για το παράνομο δημοψήφισμα του 2017 στην Καταλονία.
Και ο Βάσκος Aρνάλντο Οτέγκι του Bildu έχει ήδη προειδοποιήσει: «Τα πράγματα άλλαξαν, δεν θα διευκολύνουμε τον Σάντσεθ», κάνοντας σαφέστατη αναφορά στην κατάσταση που επικρατεί στην Καταλονία. Σημειώνεται ότι ο Οτέγκι έχει περάσει πολλά χρόνια στη φυλακή για «εξύμνηση της ΕΤΑ».
