«Ας εξετάσουμε το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, τα οποία αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ίσως τη σημαντικότερη συμβολική σύνδεση ανάμεσα στους σύγχρονους Έλληνες και τους προγόνους τους», παρότρυνε τους παρευρισκόμενους ηγέτες κρατών και υψηλόβαθμα στελέχη του διεθνούς οργανισμού ο κ. Μητσοτάκης, προσθέτοντας πως «πιστεύω ότι είναι απαραίτητο τα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Λονδίνο να επανενωθούν με το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκεται στην Αθήνα».
Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να προχωρήσει σε διάλογο με την Ελλάδα. «Και τους ζητώ να το κάνουν. 'Άλλωστε, φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία της Ελλάδας. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη στιγμή από αυτή για την επιστροφή του τμήματος που λείπει και την επανένωση Γλυπτών του Παρθενώνα, στoν τόπο που γεννήθηκαν, την Ελλάδα», τόνισε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ο οποίος, μεταβαίνει στις αρχές της επόμενης εβδομάδας στο Λονδίνο.
Η ιστορία της αρπαγής
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα από τους Άγγλους λόγω του Έλγιν , είναι συλλογή γλυπτών που προέρχονται από την Ακρόπολη των Αθηνών. Αφαιρέθηκαν και κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρους, 7ο κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1799 μέχρι το 1803, και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806. Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην Ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό τη μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Η ύπαρξη φιρμανιού και, αν υπήρχε, το ακριβές πνεύμα της άδειας, αμφισβητείται.Το 2019 Τούρκοι ερευνητές υποστήριξαν ότι δεν υπήρξε τέτοιο φιρμάνι. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816. Το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό.
Από το 1983, με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, η Ελλάδα καταβάλλει προσπάθειες να φέρει τα γλυπτά πίσω στην Αθήνα. Η προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στο τόπο καταγωγής και δημιουργίας τους υποστηρίζεται ενεργά από διεθνή, ομότιτλη επιτροπή. Η αναγκαιότητα της επιστροφής τους στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από την επίσημη θέση της εκπροσώπου της UNESCO, με βάση την αρχή της διατήρησης της ακεραιότητας των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας. Κατά καιρούς έχουν δει τη δημοσιότητα διάφορες προτάσεις από έγκριτους, ουδέτερους παρατηρητές, με σκοπό την εξεύρεση μιας λύσης στη διαφωνία Ελλάδας και Βρετανικού Μουσείου επί του ζητήματος της επιστροφής των κλεμμένων γλυπτών.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Βρετανικό Μουσείο τον Απρίλιο του 2007 αναφέρει ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο. Νεότερη ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου (2009) ανέφερε πως, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, θα ήταν διατεθειμένο να δανείσει τα Γλυπτά, αρκεί η ελληνική κυβέρνηση να αναγνωρίσει το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Μουσείο. Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, έγινε ένα κομβικό βήμα από την Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης.
