Ο Τζέρεµι Γουίστεν ήταν ένα παιδί σαν εκατοµµύρια άλλα σε ολόκληρο τον πλανήτη που ονειρεύονται σε κάποια αλάνα, κάποιο δροµάκι, κάποια φαβέλα, κάποιο αυτοσχέδιο γηπεδάκι να γίνουν ένας νέος Μαραντόνα, ένας νέος Μπέκαµ, ένας νέος Μέσι, ένας νέος Κριστιάνο. Ταλαντούχος, εργατικός, φιλόδοξος, ο µικρός Τζέρεµι µεγάλωσε µε µια ποδοσφαιρική µπάλα στο χέρι στα σοκάκια του Νότιου Μάντσεστερ, στη γειτονιά του Baguley. Σε ηλικία 13 ετών εντάχθηκε στο προπονητικό πρόγραµµα των ακαδηµιών της Μάντσεστερ Σίτι. Συµπαίκτης του Κόουλ Πάλµερ (σηµερινού άσου της Τσέλσι) στα µικρά κλιµάκια των «Πολιτών», δούλευε σκληρά για να πείσει τους ιθύνοντες της αγγλικής οµάδας να υπογράψουν µαζί του επαγγελµατικό συµβόλαιο. Ενας σοβαρός τραυµατισµός στο γόνατο όµως, σε ηλικία 17 ετών, µετέτρεψε τη ζωή του σε εφιάλτη. Η Σίτι τον αποδέσµευσε, την ώρα που παιδιά όπως ο Πάλµερ προωθούνταν στη δεύτερη και την πρώτη οµάδα, και ο ίδιος βυθίστηκε στον «σκοτεινό» αποµονωµένο κόσµο της κατάθλιψης. Στις 24 Οκτωβρίου 2020 η µητέρα του και η αδελφή του τον βρήκαν νεκρό στο δωµάτιό του. Είχε αποφασίσει να δώσει πρόωρα τέλος στη ζωή του, µη µπορώντας να διαχειριστεί την απόρριψη από την οµάδα στην οποία ονειρευόταν να αγωνιστεί από µικρό παιδί.

Από τον Ενκε στον Τζέρεµι

Ο θάνατος του Τζέρεµι έµοιαζε µε «ξυπνητήρι» για µια ολόκληρη ποδοσφαιρική κοινωνία, που µέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούσε ότι η κατάθλιψη απειλούσε µόνο τους άσους της Premier League: τον Μάικλ Κάρικ, τον Πολ Πογκµπά και όλους τους διάσηµους αστέρες που τόλµησαν να µοιραστούν δηµόσια τα προβλήµατα ψυχικής διαταραχής που αντιµετώπισαν. Αλλωστε, για την ελίτ των επαγγελµατιών αθλητών το «ξυπνητήρι» είχε ηχήσει από το 2009, όταν ο Γερµανός τερµατοφύλακας Ρόµπερτ Ενκε αποφάσιζε να κόψει µε σοκαριστικό τρόπο το νήµα της δικής του ζωής στα 32 του χρόνια, στις σιδηροδροµικές γραµµές της περιοχής Eilvese, αφήνοντας διερχόµενη αµαξοστοιχία να διαµελίσει το κορµί του. Εξι χρόνια πάλευε µε τους δικούς του «δαίµονες» ο πολύπειρος διεθνής πορτιέρο. Εξι χρόνια αντιµέτωπος µε το «τέρας» της κατάθλιψης. Ο ίδιος νικήθηκε, αλλά η ιστορία του έδωσε τη δύναµη σε εκατοντάδες άλλους σταρ του αθλητισµού να δηµοσιοποιήσουν τη δική τους «εσωτερική» δοκιµασία.

Ο Μάικλ Φελπς, ο Ντεµάρ ΝτεΡόζαν, η Σιµόν Μπάιλς, η Ναόµι Οσάκα, αλλά και πιο «οικεία» σε όλους µας πρόσωπα, όπως ο Τάσος Μπακασέτας, η Μαρία Σάκκαρη, η Πάουλα Μπαντόσα, ο Μπρούνο Τσιρίλο, ο Εµµανουήλ Καραλής και ο Θοδωρής Παπαλουκάς είναι µόνο µερικοί από τους σταρ του αθλητισµού που συµµετείχαν, µέσω της βιωµατικής αφήγησης της προσωπικής τους µάχης, σε µια προσπάθεια ευαισθητοποίησης όλων όσοι βιώνουν συµπτώµατα κατάθλιψης, προκειµένου να τα µοιράζονται και να µην τα κρατούν «αλυσοδεµένα» στον εσωτερικό τους κόσµο. Μέχρι την αυτοκτονία του Ενκε, η κοινωνία θεωρούσε ότι οι επαγγελµατίες αθλητές ζούσαν σε έναν κόσµο... αγγελικά πλασµένο. Με την επιστήµη όµως να προσφέρει τα πολύτιµα φώτα της στη ζωή των σταρ πίσω από τους προβολείς της δηµοσιότητας, τα ευρήµατα µε την πάροδο των ετών αποκάλυψαν έναν αποκρουστικό κόσµο µοναξιάς, δυσκολίας διαχείρισης συναισθηµάτων και ψυχικής κατάρρευσης. Τα στοιχεία από τις τελευταίες ιατρικές έρευνες σοκάρουν: Ενας στους τρεις κορυφαίους αθλητές του πλανήτη έχει αντιµετωπίσει τουλάχιστον µία φορά στην καριέρα του διαταραχές της ψυχικής του υγείας. ∆ιατροφικές διαταραχές, σωµατικές διαταραχές, διαταραχές άγχους, κατάθλιψη! Γιατί συµβαίνει αυτό; Οι ψυχικές παθήσεις στον επαγγελµατικό αθλητισµό συνδέονται µε δύο κυρίαρχους παράγοντες: την πίεση για διαρκή βελτίωση των επιδόσεων ενός αθλητή και την αφόρητη σύγκριση µε αντιπάλους ή συµπαίκτες του.

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

«Ναι µεν τα social media αυξάνουν την πίεση, ωστόσο οι επαγγελµατίες αθλητές λαµβάνουν πλέον µεγαλύτερη φροντίδα από ειδικούς ψυχολόγους. Από την αυτοκτονία του Ενκε και µετά, η διεθνής κοινωνία του αθλητισµού ευαισθητοποιήθηκε περισσότερο και έπαψε να σφυρίζει αδιάφορα σε ένα πρόβληµα που υπήρχε, απλά δεν αποκτούσε δηµοσιότητα», έχουν υποστηρίξει κατά καιρούς σε συνεντεύξεις τους κορυφαίοι επιστήµονες, όπως ο dr. Andrew Wolanin του Ινστιτούτου Vincera στις ΗΠΑ, ή ο καθηγητής Jens Kleinert, του Ινστιτούτου Ψυχολογίας του γερµανικού αθλητικού Πανεπιστηµίου της Κολονίας. ∆ιαχρονικά, άλλωστε, στην καριέρα ενός επαγγελµατία αθλητή υπήρχαν τρία κοµβικά σηµεία της διαδροµής που µπορούσαν να τον «βυθίσουν» στην κατάθλιψη: 1. Η µετάβαση από τα πρώτα του ερασιτεχνικά χρόνια στον επαγγελµατικό αθλητισµό. 2. Μακροχρόνιοι τραυµατισµοί που είναι ικανοί να τον αφήσουν εκτός αγωνιστικών χώρων για µεγάλο διάστηµα. 3. Η στιγµή που επιλέγει ένας αθλητής να ρίξει τίτλους τέλους στην καριέρα του και να βρεθεί αντιµέτωπος µε τη µετάλλαξη της καθηµερινότητάς του: From something to nothing!

Η κατάθλιψη παραµονεύει παντού

Ο εφιάλτης της κατάθλιψης δεν αφορά, όµως, µόνο τα αστέρια του αθλητισµού, αλλά και εκατοµµύρια άσηµα παιδιά σε κάθε γωνιά της υφηλίου που κυνηγούν το όνειρό τους. Κι όταν βιώνουν την απόρριψη µοιάζουν να καταρρέουν: όπως ο µικρός Τζέρεµι Γουίστεν. Σύµφωνα µε πρόσφατη έρευνα που δηµοσίευσε η Premier League, από τα παιδιά που παρακολουθούν προγράµµατα ποδοσφαιρικών ακαδηµιών στην Αγγλία µόλις το 0,012% καταφέρνει να υλοποιήσει το όνειρο µιας επαγγελµατικής καριέρας. 180 παιδιά για κάθε 1,5 εκατοµµύριο που φορούν σε µικρή ηλικία ποδοσφαιρικά παπούτσια! Οποιος θεωρεί ότι η πίεση είναι µεγαλύτερη σε έναν επαγγελµατία αθλητή από ένα νέο παιδί που κυνηγάει το όνειρο µιας καριέρας στον «µαγικό» κόσµο των σπορ, διαψεύδεται από την ίδια την ιατρική επιστήµη. Ολες οι έρευνες που διενεργούνται τα τελευταία χρόνια από τα µεγαλύτερα Πανεπιστήµια του κόσµου συνηγορούν σε ένα κοινό εύρηµα: το ποσοστό των επαγγελµατιών που υποφέρουν από κατάθλιψη είναι ακριβώς το ίδιο µε αυτό των νεαρών αθλητών, 5%. Ο εφιάλτης δεν χτυπάει πλέον αποκλειστικά τα αποδυτήρια των µεγαλύτερων συλλόγων του κόσµου, αλλά καιροφυλακτεί σε κάθε σπίτι, σε κάθε ακαδηµία, σε κάθε µικρή «φωλιά» εκκολαπτόµενων αθλητών. Είτε εκείνων που θα κάνουν τα όνειρά τους πραγµατικότητα είτε όσων θα αισθανθούν τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια τους, επειδή κάποιος προπονητής δεν θα τους κρίνει επαρκείς να υλοποιήσουν τα δικά τους! Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής