Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν εκατοντάδες επιστήµονες ανά τον κόσµο που µελετούν το φαινόµενο της κλιµατικής αλλαγής, καθώς προβλέπουν ότι οι παγκόσµιες θερµοκρασίες θα ανέβουν τουλάχιστον κατά 2,5 βαθµούς Κελσίου τον αιώνα που διανύουµε. Το γεγονός αυτό θα έχει καταστροφικά αποτελέσµατα και θα φέρει πολλούς κλάδους της οικονοµίας της Ευρώπης αντιµέτωπους µε πολλές προκλήσεις.

*Διαβάστε εδώ: Συναγερμός για το πιο επικίνδυνο καλοκαίρι: Η φετινή αντιπυρική περίοδος θα είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις

Οι πολύ υψηλότερες θερµοκρασίες, που οδηγούν σε ξηρασίες και πυρκαγιές, αλλά και έντονες βροχές που προκαλούν καταστροφικές πληµµύρες, απειλούν την αγροτική παραγωγή και τον τουρισµό.

22% αυξήθηκαν οι πυρκαγιές στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου έως την 1η Μαΐου σε σχέση με πέρσι

Από την Ισπανία και την Πορτογαλία µέχρι την Ιταλία και την Ελλάδα, αλλά και στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη τα παραδείγµατα αυτής της περιβαλλοντικής απορρύθµισης είναι πολλά. Από τον Ιούνιο του 2023, το ρεκόρ ζέστης κάθε µήνα συντρίβεται αδιαλείπτως.

Ο Απρίλιος του 2024 δεν ήταν εξαίρεση, µε τη µέση θερµοκρασία να φτάνει τους 15,03° Κελσίου. Εφτασε δηλαδή 1,58 βαθµό πάνω από οποιονδήποτε φυσιολογικό Απρίλιο της προβιοµηχανικής εποχής (1850-1900). Παράλληλα, τους τελευταίους 12 µήνες, η θερµοκρασία του πλανήτη ήταν κατά µέσον όρο 1,61° Κελσίου υψηλότερη απ’ ό,τι την προβιοµηχανική εποχή, δηλαδή πάνω από τον στόχο της Συµφωνίας του Παρισιού (2015), η αύξηση της θερµοκρασίας να µην υπερβεί τον 1,5° Κελσίου.

2,5 βαθμούς Κελσίου προβλέπεται ότι θα ανεβούν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες κατά τον 21ο αιώνα


«Καίγεται» η Γηραιά Ήπειρος

Ο Απρίλιος ήταν επίσης ο δεύτερος πιο θερµός που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη, όπως και ο Μάρτιος και το σύνολο της χειµερινής περιόδου. Σύµφωνα µε τα στοιχεία του World Meteorological Organization (WMO), η Γηραιά Ηπειρος στο σύνολό της επλήγη από περίπου 7% περισσότερες βροχοπτώσεις από το συνηθισµένο.

Τον Αύγουστο, η Σλοβενία επλήγη από πληµµύρες, δηµιουργώντας µία από τις πιο µεγάλες φυσικές καταστροφές για µια χώρα της Ε.Ε., µε ζηµιές δισεκατοµµυρίων ευρώ.

0,4 βαθμός Κελσίου ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας ανά δεκαετία στην Ευρώπη

Τα ευρήµατα παρουσιάζουν ανησυχητική εικόνα για την ήπειρο, καθώς οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα και µεθανίου στην ατµόσφαιρα συνεχίζουν να αυξάνονται και ο ρυθµός ανόδου της θερµοκρασίας είναι περίπου 0,4° Κελσίου ανά δεκαετία στην Ευρώπη, διπλάσιος από τον παγκόσµιο µέσο όρο, σύµφωνα µε στελέχη της Υπηρεσίας Κλιµατικής Αλλαγής Copernicus.


Στην Καταλονία

Οι υψηλές θερµοκρασίες και η ξηρασία ταλαιπωρούν ιδιαίτερα την Ιβηρική χερσόνησο. Η Καταλονία, η δεύτερη µεγαλύτερη περιφερειακή οικονοµία της Ισπανίας, ετοιµάζεται να επενδύσει 2,6 δισ. ευρώ µέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας για να µπορέσει να αντιµετωπίσει τη λειψυδρία.

2,6 δισ. ευρώ θα επενδύσει η Καταλονία μέχρι το 2030 για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας


Οι επενδύσεις περιλαµβάνουν µονάδες αφαλάτωσης και αποτελούν πλέον επιτακτική ανάγκη, καθώς η περιφέρεια κινδυνεύει να αναγκαστεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το νερό. Κυβερνητικοί αξιωµατούχοι, ήδη από τις αρχές του έτους, ανέφεραν ότι τα επίπεδα σε πολλές δεξαµενές σε όλη την περιοχή είχαν πέσει κάτω από το 16%. Πρόκειται για κρίσιµη εξέλιξη έπειτα από σχεδόν σαράντα συνεχείς µήνες χαµηλών βροχοπτώσεων και ύστερα από δύο χρόνια ζέστης-ρεκόρ.


Χαµηλότερη ανάπτυξη

Στην Ανδαλουσία, περιοχή που παραδοσιακά παράγονται µεγάλες ποσότητες ελαιολάδου, η ανάπτυξη αναµένεται ότι θα είναι χαµηλότερη λόγω των εκτεταµένων ξηρασιών. Εκθεση της BBVA Research αναφέρει ότι λόγω των συνθηκών αυτών η περιφέρεια αναµένεται για το 2024 να αναπτυχθεί µε 1,7%, τη στιγµή που η ανάπτυξη σε όλη τη χώρα αναµένεται να διαµορφωθεί στο 2,1%.

Όπως αναφέρει η έκθεση της τράπεζας, η αγροτική παραγωγή στα νότια της χώρας συνεχίζει να επηρεάζεται από τις κλιµατικές συνθήκες, οδηγώντας σε χαµηλότερη ανάπτυξη τις περιοχές Ανδαλουσία, Καστίγια-Λα Μάντσα, Εστρεµαδούρα και Μουρθία. Την ίδια ώρα, στην Πορτογαλία έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για τον εκσυγχρονισµό συστηµάτων άρδευσης και διανοµής νερού. Στοιχεία του 2023 έδειχναν ότι το 80% του νερού της χώρας καταναλώνεται από τη γεωργία και πως σχεδόν το 10% από το πόσιµο νερό χάνεται λόγω σπατάλης. Σχεδόν το 90% του εδάφους της χώρας είναι ξηρό και το 40% έχει πληγεί πιο σηµαντικά από µεγάλες ξηρασίες. Επίσης, στην Ιταλία πέρσι είχε καταγραφεί µεγάλη ξηρασία σε περιοχές γύρω από τον ποταµό Πάδο στα βόρεια της χώρας, πλήττοντας τη γεωργική παραγωγή.


Κατάσταση warning

Οι υψηλές για την εποχή θερµοκρασίες, οι µειωµένες βροχοπτώσεις και η ξηρασία προκαλούν ανησυχία στους ειδικούς στη χώρα µας, καθώς µεγαλώνει ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών. Από την 1η Ιανουαρίου έως την 1η Μαΐου, σύµφωνα µε στοιχεία από την Πυροσβεστική, αυξήθηκαν κατά 22% σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Παράλληλα, τα στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας αναφέρουν ότι σε ένα πολύ µεγάλο κοµµάτι της χώρας µας, αλλά και στα νησιωτικά και στην ηπειρωτική χώρα, υπάρχει σηµαντικό έλλειµµα εδαφικής υγρασίας. Γι’ αυτό τον λόγο η Ελλάδα για τον ευρωπαϊκό οργανισµό βρίσκεται σε κατάσταση warning (προειδοποίησης).

Σηµειώνεται ότι στο πλαίσιο της προετοιµασίας για τη φετινή αντιπυρική περίοδο, που έχει ήδη ξεκινήσει, το Πυροσβεστικό Σώµα άλλαξε το επιχειρησιακό του δόγµα θέτοντας στο επίκεντρο µεταξύ άλλων την ταχύτερη απόκριση στο πεδίο µε περισσότερες δυνάµεις, µε λιγότερες ενάρξεις πυρκαγιών, µε την πρόληψη, την καλύτερη επιχειρησιακή οργάνωση και την άµεση κινητοποίηση των εναέριων µέσων.

*Δημοσιεύθηκε στην «Απογευματινή της Κυριακής» στις 12/05/2024