"Άξιον Εστί" στο Καλλιμάρμαρο: Ο Λάκης Λαζόπουλος παρουσιάζει και σκηνοθετεί το αφιέρωμα στον Μπιθικώτση

Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατο του αείμνηστου Γρηγόρη Μπιθικώτση (7 Απριλίου 2005), ένα μεγάλο μουσικό αφιέρωμα πρόκειται να λάβει χώρα σε έναν εμβληματικό χώρο της Αθήνας, το Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η συναυλία φέρει τον τίτλο «Άξιον Εστί» και υπόσχεται να αποτελέσει έναν φόρο τιμής στον «Σερ» του ελληνικού τραγουδιού, με τη σκηνοθετική ματιά και την παρουσίαση του Λάκη Λαζόπουλου.

Συναυλία «Άξιον Εστί»: Ημερομηνία, xώρος και συντελεστές

Ημερομηνία: Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2025
Τοποθεσία: Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο, Αθήνα
Καλλιτεχνική Επιμέλεια – Σκηνοθεσία – Παρουσίαση: Λάκης Λαζόπουλος
Διεύθυνση Ορχήστρας: Νίκος Στρατηγός
Φιλανθρωπικός χαρακτήρας: Μέρος των εσόδων θα διατεθεί στον σύλλογο «ΦΛΟΓΑ»

Σημασία της συναυλίας «Άξιον Εστί»

Η συναυλία στο Καλλιμάρμαρο συνιστά έναν συμβολικό και ουσιαστικό φόρο τιμής στην προσφορά του Γρηγόρη Μπιθικώτση στην ελληνική μουσική και κουλτούρα. Η επιλογή του Λάκη Λαζόπουλου στην παρουσίαση και σκηνοθεσία εγγυάται μια βραδιά υψηλού επιπέδου, ενώ η συμμετοχή σπουδαίων τραγουδιστών θα προσφέρει στο κοινό μια συγκινητική εμπειρία, επαναφέροντας στο προσκήνιο τη φωνή και το έργο ενός ανθρώπου που εξέφρασε όσο λίγοι τον ελληνικό λαό.

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, γνωστός ως ο «Σερ» του ελληνικού τραγουδιού, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής μουσικής σκηνής. Με τη χαρακτηριστική φωνή και την ερμηνευτική του δεινότητα, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στο λαϊκό και έντεχνο τραγούδι.

Η Βιογραφία του Γρηγόρη Μπιθικώτση

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης γεννήθηκε στο Περιστέρι το 1922. Ανήκει στους κορυφαίους Έλληνες τραγουδιστές του 20ού αιώνα και θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού. Η χαρακτηριστική βραχνή φωνή του, γεμάτη πάθος και ερμηνευτικό βάθος, σημάδεψε ολόκληρες εποχές.

Η άνοδός του στη δισκογραφία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950. Η συνεργασία του με κορυφαίους συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Δήμος Μούτσης και ο Απόστολος Καλδάρας, του έδωσε την ευκαιρία να συμμετάσχει σε ιστορικά έργα της ελληνικής μουσικής.

Τα πρώτα του βήματα

Γεννημένος στις 11 Δεκεμβρίου 1922 στο Περιστέρι Αττικής, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης μεγάλωσε σε μια φτωχή οικογένεια με καταγωγή από την Κάρυστο. Από νεαρή ηλικία εργάστηκε ως υδραυλικός, ενώ παράλληλα ανέπτυξε ενδιαφέρον για τη μουσική. Η πρώτη του επαφή με το ρεμπέτικο ήρθε το 1937, όταν άκουσε τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Μανώλη Χιώτη και τον Στράτο Παγιουμτζή να παίζουν σε ένα κουτούκι. Αυτή η εμπειρία τον ενθουσίασε και τον ώθησε να ασχοληθεί με το λαϊκό τραγούδι.

Διακρίσεις

Τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, τον Ιανουάριο του 2003 με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα, καθώς και με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών. Επίσης, έχουν γίνει πολλές συναυλίες προς τιμήν του.

Τον Ιούνιο του 1997 οργανώθηκε λαϊκή συναυλία για να τιμηθούν τα 50 χρόνια προσφοράς του στο λαϊκό τραγούδι, ενώ σημαντική είναι η συναυλία που διοργανώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού στις 11 Μαρτίου 2002 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, με πρωτοβουλία του Γιώργου Νταλάρα και τη συμμετοχή δεκάδων σημαντικών καλλιτεχνών.

Έργα έργαπου έγραψαν ιστορία

Μερικά από τα πιο γνωστά εμβληματικά «έντεχνα» λαϊκά έργα που ερμήνευσε ο Μπιθικώτσης είναι:
«Επιτάφιος» (σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου και μουσική Μίκη Θεοδωράκη)
«Άξιον Εστί» (σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, μουσική Μίκη Θεοδωράκη)
«Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ».

Καριέρα και συνεργασίες

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Μπιθικώτσης συνεργάστηκε με μερικούς από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Γιώργος Μητσάκης και ο Άκης Πάνου. Ο ίδιος ερμήνευσε δίπλα σε κορυφαίους καλλιτέχνες όπως η Μαίρη Λίντα, και ο Στέλιος Καζαντζίδης. Συνεργάστηκε επίσης με σπουδαίους στιχουργούς, όπως: Ερρίκος Θαλασσινός, Τάσος Λειβαδίτης, Νίκος Γκάτσος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Γιάννης Παπαδόπουλος, Κώστας Βίρβος, και Δημήτρης Χριστοδούλου.

Τα τραγούδια του είχαν έντονη λαϊκή χροιά, κοινωνικό περιεχόμενο και βαθιά συναισθηματικό φορτίο. Η συνεργασία του με τον Μίκη Θεοδωράκη υπήρξε ιδιαίτερα καρποφόρα, με αποκορύφωμα την ερμηνεία του στον "Επιτάφιο" του Γιάννη Ρίτσου, που θεωρείται σταθμός στην ελληνική μουσική.

Τα τραγούδια που άφησε παρακαταθήκη

Στο ευρύ κοινό είχε την δυνατότητα να περάσει με τη φωνή του και να κάνει λαϊκά τραγούδια με υψηλότερους συμβολισμούς, όπως: Της ξενιτιάς ( Φεγγάρι μάγια μου 'κανες), Δραπετσώνα, Βρέχει στη φτωχογειτονιά, Μ΄ ένα παράπονο, Σαββατόβραδο στην Καισαριανή, Άπονη ζωή, Τρελοκόριτσο, Στου Μπελαμή το ουζερί, Καημός, Μίλησέ μου, Είμαι αητός χωρίς φτερά, Ο μπατίρης ο Λουκάς, Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, Μ' ένα παράπονο, Ρολόι - Κομπολόι, Όταν σημάνει η ώρα, Ένα αμάξι με δυο άλογα, Μια γυναίκα φεύγει, Πάει ο καιρός, Δραπετσώνα, Βραδιάζει, Ο κυρ Θάνος, Βρέχει στη φτωχογειτονιά. Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, Του Βοτανικού ο μάγκας, Θα σημάνουν οι καμπάνες, και άλλα πολλά.

Συνθέσεις και Ερμηνείες

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης δεν ήταν μόνο ερμηνευτής αλλά και συνθέτης. Συνέθεσε περισσότερα από 200 τραγούδια, πολλά από τα οποία έγιναν μεγάλες επιτυχίες, μεταξύ των οποίων: "Του Βοτανικού ο μάγκας", "Σε τούτο το στενό", "Επίσημη αγαπημένη", "Τρελοκόριτσο", "Στου Μπελαμή το ουζερί", "Ένα όμορφο αμάξι με δυο άλογα" και πλήθος άλλων.

Κληρονομιά και Επιρροή

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης άφησε πίσω του μια πλούσια μουσική κληρονομιά που συνεχίζει να επηρεάζει τις νεότερες γενιές καλλιτεχνών. Η συμβολή του στο ελληνικό τραγούδι είναι ανεκτίμητη, και η φωνή του παραμένει ζωντανή μέσα από τις ηχογραφήσεις και τις αναμνήσεις του κοινού.

Όταν ο Μπιθικώτσης συνάντησε τον Χατζιδάκι

Η συνεργασία του Γρηγόρη Μπιθικώτση με τον Μάνο Χατζιδάκι ξεκίνησε απρόσμενα, όταν ο «σερ» του πενταγράμμου άκουσε τυχαία το «Γαρύφαλλο στ’ αυτί» από ένα πλανόδιο γραμμόφωνο και ενθουσιάστηκε. Ζήτησε να το τραγουδήσει ο ίδιος, πείθοντας μάλιστα τον συνθέτη με το επιχείρημα ότι στο μπουζούκι θα είναι ο Βασίλης Τσιτσάνης. Η ηχογράφηση έγινε το 1956, μαζί με το «Είμαι άντρας (και το κέφι μου θα κάνω)» που έγινε τεράστια επιτυχία.



Αξίζει να αναφέρουμε ότι η κορύφωση ήρθε το 1970, όταν στον δίσκο «Επιστροφή» ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης ερμηνεύει επτά τραγούδια σε μουσική Χατζιδάκι και στίχους Νίκου Γκάτσου, όπου ήταν η τελευταία τους συνεργασία.

Συνολικά, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγούδησε 13 τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι:
«Γαρύφαλλο στ’ αυτί», «Είμαι άντρας (και το κέφι μου θα κάνω)», «Αχ βρε παλιομισοφόρια», «Η Κυρά», «Είμαι αητός χωρίς φτερά». Ξεχωριστή στιγμή, είναι το ντουέτο του με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στο «Δεσποινάκι» (που για χάρη της έγινε "Αλικάκι"), «Μίλησέ μου», «Το φιλντισένιο καραβάκι», «Χελιδόνι σε κλουβί», «Τι να γίνεται ο κυρ-Φώτης», «Στο Λαύριο γίνεται χορός», «Πάει ο καιρός», «Με το λύχνο του άστρου».

Μια συνάντηση που αν και σύντομη σε αριθμό έργων, εντούτοις άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη μνήμη του ελληνικού τραγουδιού, συνδυάζοντας τη λαϊκή ψυχή του ερμηνευτή με τη λυρική εσωτερικότητα του Χατζιδάκι.

Η συνεργασία του Σταύρου Ξαρχάκου με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση

Η συνεργασία του Σταύρου Ξαρχάκου με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση ξεκίνησε το 1963, με την εμβληματική «Άπονη ζωή», από την ταινία «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη. Παρότι κράτησε μόλις έξι χρόνια (1963-1969), το καλλιτεχνικό τους αποτύπωμα υπήρξε εξαιρετικά πλούσιο και βαθιά χαραγμένο στη συλλογική μνήμη. Σε στίχους κατά βάση του Λευτέρη Παπαδόπουλου, η σύμπραξή τους χάρισε στο ελληνικό τραγούδι 18 μοναδικά κομμάτια — πολλά από τα οποία έγιναν διαχρονικά.



Από το «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή» και τη «Φτωχολογιά», μέχρι τα «Μάτια βουρκωμένα» και το «Νανούρισμα», οι δυο τους συνέθεσαν έναν μουσικό κόσμο με κοινωνική ευαισθησία και συναισθηματική δύναμη, συχνά με φόντο κινηματογραφικές ταινίες της εποχής. Μαζί συνεργάστηκαν με κορυφαίους στιχουργούς όπως ο Γκάτσος και ο Καμπανέλλης, ενώ στις ηχογραφήσεις συμμετείχαν μεγάλοι σολίστες και τραγουδιστές, όπως ο Ζαμπέτας, η Μοσχολιού και ο Κόκοτας.


Η τελευταία δισκογραφική τους συνεργασία έγινε το 1969, στον δίσκο «Κόσμε αγάπη μου», με τραγούδια από την ταινία «Γυμνοί στο δρόμο». Αν και δεν συνεργάστηκαν ξανά στο στούντιο, ο Ξαρχάκος υπήρξε ο μαέστρος και ενορχηστρωτής της μεγάλης αποχαιρετιστήριας συναυλίας του Μπιθικώτση στο Ολυμπιακό Στάδιο το 1984. Έτσι, η καλλιτεχνική τους σχέση ολοκληρώθηκε συμβολικά, όπως είχε ξεκινήσει, με βαθύ σεβασμό και κοινό αίσθημα.

Τα τραγούδια της συνεργασίας

Ανάμεσα στα τραγούδια που μας κληροδότησε αυτή η συνεργασία ξεχωρίζουν: «Άπονη ζωή», «Κλάψτε ουρανοί κι αστέρια», «Στα χέρια σου μεγάλωσαν», «Δε σου χρωστάω τίποτα», «Τι έχει και κλαίει το παιδί», «Ο καιρός αλλάζει», «Φως της αυγής», «Από βυθό, σ’ άλλο βυθό», «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», «Θα ζήσουμε κι εμείς», «Υπομονή», «Μάτια βουρκωμένα», «Άσπρη μέρα», «Στου Δεληβοριά», «Τα ρολόγια», «Δυο αδέρφια», «Νανούρισμα» και «Τ’ απόγευμα». Κάθε ένα από αυτά φέρει το αποτύπωμα μιας εποχής αλλά και την καλλιτεχνική ευαισθησία δύο μεγάλων δημιουργών.

Προσωπική δισκογραφία

Επιτάφιος (1960)
Πολιτεία Α (1961)
Το τραγούδι του νεκρού αδερφού (1962)
Επιφάνια (1962)
Το Άξιον Εστί (1964)
Πολιτεία Β (1964)
Ρωμιοσύνη (1966)
Επίσημη αγαπημένη (1968)
Μια γυναίκα φεύγει (1969)
Μαζί με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση (1970)
Ο Μπιθικώτσης (1970)
Α-Ω (1971)
Ουράνιο τόξο (1972)
Πράσινο φως (1973)
Μικροί καημοί (1975)
Στη μεγάλη λεωφόρο (1976)
Χαμένες αγάπες (1977)
Οκτώβρης '78 (1978)
Πατέρα μου (1979)
Μεγαλοπρέπεια (1980)
Παράπονα της πλώρης (1981)
Σήμερα (1986)
Ο άγνωστος Θεός (1990)

Συμμετοχές

Πολιτεία Α (1961)
Όμορφη Πόλη (1962)
Η συναυλία στο Κεντρικό (1961)
Κόκκινα φανάρια (1963)
Η Ελλάς χωρίς ερείπια (1964)
Χρυσοπράσινο φύλλο (1965)
Ένα μεσημέρι (1966)
Η πόρτα ανοίγει (1967)
Μάρκος ο δάσκαλος μας (1968)
Τσιτσάνης (Τα κλειδιά) (1968)
Χρώματα (1968)
Ένα χαμόγελο (1969)
Κόσμε αγάπη μου (1969)
Επιστροφή (1970)
Χαλάλι σου ζωή (1971)
Μικρές ώρες (1972)
Πρώτη εκτέλεση (1973)
Τα ωραία του Τσιτσάνη (1973)
Θαλασσινά φεγγάρια (1974)
Αρχιπέλαγος (1976)
Όλοι στην πίστα (1985)
Ζήτω το Ελληνικό τραγούδι (1987)


Γι αυτούς και άλλους τόσους λόγους η συναυλία στο Καλλιμάρμαρο αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για το κοινό να τιμήσει τη μνήμη του Γρηγόρη Μπιθικώτση και να απολαύσει τις διαχρονικές του επιτυχίες. Ένας καλλιτέχνης που με τη φωνή και το έργο του σημάδεψε την ελληνική μουσική σκηνή, αξίζει κάθε τιμή και αναγνώριση.