Η ιστορία των ταξί στην Αθήνα, ο Χάρρυ Κλυνν, τα στερεότυπα και ο Ρόμπερτ ντε Νίρο
Ένα... κίτρινο ταξίδι στο παρελθόν
Η χρονιά που κυκλοφόρησαν τα πρώτα ταξί στην Αθήνα και οι σπουδαίοι ρόλοι που υποδύθηκαν Χάρρυ Κλυνν και Ρόμπερτ ντε Νίρο

Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται τις τελευταίες ώρες οι διαμαρτυρίες οδηγών και ιδιοκτητών ταξί, που πραγματοποιούν 48ωρη απεργία. Η κατάσταση το πρωί της Πέμπτης (29/5) έξω από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ήταν τεταμένη, καθώς οδηγοί και ιδιοκτήτες ταξί συγκεντρώθηκαν στο σημείο και ζήτησαν συνάντηση με τον αναπληρωτή υπουργό Κωνσταντίνο Κυρανάκη.
Διαβάστε: Απεργία ταξί: Διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή - ΜΑΤ στην είσοδο για λόγους ασφαλείας (Εικόνες)
Η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς ο τελευταίος έθεσε ως όρο την απουσία του Θύμιου Λυμπερόπουλου, προέδρου των ιδιοκτητών ταξί, λόγω παλαιότερων δηλώσεων του τελευταίου που θεωρήθηκαν προσβλητικές. Οι ιδιοκτήτες επιχείρησαν να εισέλθουν από την πλαϊνή είσοδο του υπουργείου, με αποτέλεσμα να έρθουν σε αντιπαράθεση με αστυνομικές δυνάμεις και ακολούθησε χρήση χημικών, ενώ σημειώθηκαν συμπλοκές και υπήρξαν έντονοι διάλογοι.
Τόσο οι οδηγοί-ιδιοκτήτες ταξί όσο και το αρμόδιο υπουργείο, αλλά κυρίως οι πολίτες ευελπιστούν να βρεθεί σύντομα λύση. Άλλωστε πρόκειται για ένα μέσο μεταφοράς που καθημερινά εξυπηρετεί χιλιάδες κόσμου στην πρωτεύουσα.
Ποια είναι η ιστορία των ταξί στην Αθήνα και πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά;
Όσο για το ταξίμετρο, αρχικά ήταν τοποθετημένο πάνω από τον τροχό, στην πλευρά του οδηγού. Τα πρώτα ταξί χωρίς μανιβέλα άρχισαν να κυκλοφορούν στην Αθήνα τη δεκαετία του 1930. Τα λεγόμενα «ταξί πολυτελείας» εμφανίστηκαν μεταπολεμικά και τη δεκαετία του 1980 οι λιμουζίνες. Να σημειωθεί επίσης ότι ο νόμος για τα ραδιοταξί ψηφίστηκε το 1978.
Όπως συμβαίνει κατά κόρον με τις περισσότερες επαγγελματικές ομάδες στην Ελλάδα (και όχι μόνο), έτσι και οι οδηγοί ταξί δεν γλίτωσαν από τις γενικεύσεις και την ένταξή τους σε μια πολύ συγκεκριμένη στερεοτυπική συμπεριφορά. Ο μειωτικός χαρακτηρισμός «ταρίφας» χρησιμοποιείται ευρέως στην ελληνική κοινωνία και με αυτόν τον τρόπο γίνεται η άμεση σύνδεση του επαγγέλματος με ένα δήθεν αποκλειστικό κυνήγι κερδοφορίας.
Σύμφωνα με τα στερεότυπα που έχουν επικρατήσει, ο ταξιτζής καπνίζει αρειμανίως μέσα στο κίτρινο όχημά του, ακούει στη διαπασών λαϊκή μουσική, τηλεφωνεί σε αθλητικές εκπομπές του ραδιοφώνου για να παρέμβει, λέει στους πελάτες του ιστορίες με αρκετή δόση υπερβολής και μπορεί να μιλήσει με την ίδια ευχέρεια και αυτοπεποίθηση για ερωτικά ζητήματα, ποδόσφαιρο, μέχρι πολιτική και διεθνή διπλωματία.
Φυσικά, όπως κάθε στερεότυπο, έτσι και το αντίστοιχο για τους οδηγούς ταξί μόνο διχόνοια, αδικία και τοξική κριτική μπορεί να φέρει στους κόλπους κάθε κοινωνίας.
Μπορεί ο Χάρρυ Κλυνν να έγραψε ιστορία με τις ατάκες του, όμως τον πιο διάσημο ταξιτζή όλων των εποχών στην 7η Τέχνη υποδύθηκε ο Ρόμπερτ ντε Νίρο. Η ταινία Taxi Driver, «Ταξιτζής» στα ελληνικά, κυκλοφόρησε το 1976 και άφησε εποχή. Η φράση του Ντε Νίρο μπροστά στον καθρέφτη «You Talkin' to Me» θεωρείται μέχρι σήμερα μία από τις πιο γνωστές και εμβληματικές στην ιστορία του σινεμά.
Ο πολυβραβευμένος και πασίγνωστος ηθοποιός υποδύεται τον Τράβις Μπικλ, έναν απόστρατο που υπηρέτησε στον Πόλεμο του Βιετνάμ και πάσχει από κατάθλιψη. Για να καταπολεμήσει τις αϋπνίες του εργάζεται τα βράδια ως ταξιτζής. Στην ταινία, επίσης, εμφανίζονται οι Τζόντι Φόστερ, Χάρβεϊ Καϊτέλ και Σίμπιλ Σέπερντ. Να σημειωθεί ότι ο «Ταξιτζής» προτάθηκε για τέσσερα βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων αυτό της Καλύτερης Ταινίας. Επίσης, βραβεύτηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.
Το 1998 έλαβε την 52η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών που θεσπίστηκε από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Επίσης, το 1994 ο «Ταξιτζής» επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.
Διαβάστε: Απεργία ταξί: Διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή - ΜΑΤ στην είσοδο για λόγους ασφαλείας (Εικόνες)
Η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς ο τελευταίος έθεσε ως όρο την απουσία του Θύμιου Λυμπερόπουλου, προέδρου των ιδιοκτητών ταξί, λόγω παλαιότερων δηλώσεων του τελευταίου που θεωρήθηκαν προσβλητικές. Οι ιδιοκτήτες επιχείρησαν να εισέλθουν από την πλαϊνή είσοδο του υπουργείου, με αποτέλεσμα να έρθουν σε αντιπαράθεση με αστυνομικές δυνάμεις και ακολούθησε χρήση χημικών, ενώ σημειώθηκαν συμπλοκές και υπήρξαν έντονοι διάλογοι.
Τι ζητούν οι οδηγοί ταξί
Να σημειωθεί ότι μεταξύ άλλων το Συνδικάτο Αυτοκινητιστών Ταξί Αττικής ζητά:- Άρση της υποχρεωτικότητας ταξινόμησης νέων αυτοκινήτων ταξί μόνο μηδενικών ρύπων από την 1/1/2026.
- Επανεξέταση και ψηφιοποίηση των ειδικών αδειών και εισαγωγή τους στο gov.gr wallet.
- Άμεση εφαρμογή της απόφασης του υπουργείου Οικονομικών (Παπανάτσιου) για την είσπραξη του κομίστρου.
- Αύξηση κομίστρου αντίστοιχη της ποσοστιαίας αύξησης του κατώτατου μισθού, ο οποίος είναι η βάση του νέου φορολογικού συστήματος για τους ιδιοκτήτες ταξί.
- Κατάργηση των επίμαχων διατάξεων του νέου φορολογικού νόμου και άμεση εφαρμογή αφορολόγητου ορίου στις 12.000 ευρώ.
- Απαλλαγή ή μείωση ΦΠΑ για την αγορά επαγγελματικού αυτοκινήτου που ταξινομείται ως ΕΔΧ ταξί.
- Μείωση ΕΦΚ ή επιδότηση καυσίμου για τον επαγγελματία αυτοκινητιστή ταξί σε μόνιμη βάση.
- Μείωση του ΦΠΑ στο κόμιστρο των ταξί.
Τόσο οι οδηγοί-ιδιοκτήτες ταξί όσο και το αρμόδιο υπουργείο, αλλά κυρίως οι πολίτες ευελπιστούν να βρεθεί σύντομα λύση. Άλλωστε πρόκειται για ένα μέσο μεταφοράς που καθημερινά εξυπηρετεί χιλιάδες κόσμου στην πρωτεύουσα.
Ποια είναι η ιστορία των ταξί στην Αθήνα και πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά;
Η ιστορία των ταξί στην Αθήνα
Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο spanostaxi.gr, η ιστορία του ταξί ταυτίζεται με αυτήν του αυτοκινήτου. Κατά την ίδια πηγή, το πρώτο ταξί κυκλοφόρησε στην Αθήνα το 1902 από τον Δημήτρη Πρίντεζη. Τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν ιδιωτικά αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν «πειρατικά» ως ταξί, όπως συμβαίνει ακόμα και σήμερα στη Λατινική Αμερική και όχι μόνο. Τα πρώτα ταξί είχαν ακτινωτές ρόδες, μασπιέδες και στρογγυλά φανάρια, ενώ έπαιρναν μπροστά με μανιβέλα, που ήταν τοποθετημένη έξω από το αμάξωμα.Όσο για το ταξίμετρο, αρχικά ήταν τοποθετημένο πάνω από τον τροχό, στην πλευρά του οδηγού. Τα πρώτα ταξί χωρίς μανιβέλα άρχισαν να κυκλοφορούν στην Αθήνα τη δεκαετία του 1930. Τα λεγόμενα «ταξί πολυτελείας» εμφανίστηκαν μεταπολεμικά και τη δεκαετία του 1980 οι λιμουζίνες. Να σημειωθεί επίσης ότι ο νόμος για τα ραδιοταξί ψηφίστηκε το 1978.

Οδηγοί ταξί: Τα στερεότυπα
Όπως συμβαίνει κατά κόρον με τις περισσότερες επαγγελματικές ομάδες στην Ελλάδα (και όχι μόνο), έτσι και οι οδηγοί ταξί δεν γλίτωσαν από τις γενικεύσεις και την ένταξή τους σε μια πολύ συγκεκριμένη στερεοτυπική συμπεριφορά. Ο μειωτικός χαρακτηρισμός «ταρίφας» χρησιμοποιείται ευρέως στην ελληνική κοινωνία και με αυτόν τον τρόπο γίνεται η άμεση σύνδεση του επαγγέλματος με ένα δήθεν αποκλειστικό κυνήγι κερδοφορίας. Σύμφωνα με τα στερεότυπα που έχουν επικρατήσει, ο ταξιτζής καπνίζει αρειμανίως μέσα στο κίτρινο όχημά του, ακούει στη διαπασών λαϊκή μουσική, τηλεφωνεί σε αθλητικές εκπομπές του ραδιοφώνου για να παρέμβει, λέει στους πελάτες του ιστορίες με αρκετή δόση υπερβολής και μπορεί να μιλήσει με την ίδια ευχέρεια και αυτοπεποίθηση για ερωτικά ζητήματα, ποδόσφαιρο, μέχρι πολιτική και διεθνή διπλωματία.
Φυσικά, όπως κάθε στερεότυπο, έτσι και το αντίστοιχο για τους οδηγούς ταξί μόνο διχόνοια, αδικία και τοξική κριτική μπορεί να φέρει στους κόλπους κάθε κοινωνίας.
Ο πιο διάσημος Έλληνας ταξιτζής
Όσο για τον πιο… διάσημο Έλληνα ταξιτζή, δεν είναι άλλος από τον αείμνηστο Χάρρυ Κλυνν. Ο ταλαντούχος κωμικός άφησε εποχή ως ταξιτζής στην ταινία Made in Greece του 1987 με το ατημέλητο μαλλί, το χαρακτηριστικό μουστάκι, το «παρδαλό» πουκάμισο και κυρίως τις επικές του ατάκες. Τι είπε ο ανεπανάληπτος Χάρρυ Κλυνν ως ταξιτζής;- Είκοσι χρόνια στη φυλακή; Τσάμπα την έβγαλες, ρε μάγκα. Εδώ κότα κλέβεις και πας απόσπασμα άμα λάχει.
- Το παίζεις μπούλης, αλλά μου αρέσει. Έτσι στήνονται, ρε μάγκα, οι μεγάλες δουλειές. Πατητός και τσίτα τα γκάζια.
- Μια στάση, δικέ μου, θα κάνουμε στον Ασπρόπυργο να βάλει το παλουκάρι την μπομπίτσα του στα διυλιστήρια και μετά φύγαμε καρφωτοί για Πάτρα.
- Και ύστερα σου λένε γερμανική τεχνολογία… Δεν έπαιρνα και εγώ ένα Ντάτσουν να κάνω τη δουλειά μου άμα λάχει ναούμ;
Ο εμβληματικός ταξιτζής του Χόλιγουντ
Μπορεί ο Χάρρυ Κλυνν να έγραψε ιστορία με τις ατάκες του, όμως τον πιο διάσημο ταξιτζή όλων των εποχών στην 7η Τέχνη υποδύθηκε ο Ρόμπερτ ντε Νίρο. Η ταινία Taxi Driver, «Ταξιτζής» στα ελληνικά, κυκλοφόρησε το 1976 και άφησε εποχή. Η φράση του Ντε Νίρο μπροστά στον καθρέφτη «You Talkin' to Me» θεωρείται μέχρι σήμερα μία από τις πιο γνωστές και εμβληματικές στην ιστορία του σινεμά.Ο πολυβραβευμένος και πασίγνωστος ηθοποιός υποδύεται τον Τράβις Μπικλ, έναν απόστρατο που υπηρέτησε στον Πόλεμο του Βιετνάμ και πάσχει από κατάθλιψη. Για να καταπολεμήσει τις αϋπνίες του εργάζεται τα βράδια ως ταξιτζής. Στην ταινία, επίσης, εμφανίζονται οι Τζόντι Φόστερ, Χάρβεϊ Καϊτέλ και Σίμπιλ Σέπερντ. Να σημειωθεί ότι ο «Ταξιτζής» προτάθηκε για τέσσερα βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων αυτό της Καλύτερης Ταινίας. Επίσης, βραβεύτηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.
Το 1998 έλαβε την 52η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών που θεσπίστηκε από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Επίσης, το 1994 ο «Ταξιτζής» επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.