Νέα έρευνα για το κάπνισμα: «Φτωχά» ενημερωμένοι οι Έλληνες για τα εναλλακτικά προϊόντα
Μεγάλο κενό στην ενημέρωση για τα εναλλακτικά προϊόντα φαίνεται να έχουν οι αμετανόητοι καπνιστές, γεγονός που τους κρατά κολλημένους στο τσιγάρο και δεν τους επιτρέπει να κάνουν την αλλαγή σε μια καλύτερη εναλλακτική. Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα που ανέδειξε για δεύτερη συνεχή χρονιά η πανελλαδική έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία Marc για λογαριασμό της εταιρείας Παπαστράτος με τη συμμετοχή 1.200 ατόμων, άνω των 21 ετών. To ποσοστό των καπνιστών τσιγάρου στην Ελλάδα διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, καθώς περίπου 2.500.000 Έλληνες εμμένουν στη συνήθεια του τσιγάρου, ενώ μόλις 1 στους 10 δηλώνει πώς έχει επαρκή πληροφόρηση για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος.
Τα ευρήματα της έρευνας φωτίζουν ως το βασικό κίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος (57%) την προστασία της υγείας και τη διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης. Το 14% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι οι οικονομικοί λόγοι και το κόστος αυτής της βλαβερής συνήθειας θα ήταν ένας σοβαρός παράγοντας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακοπή του καπνίσματος. Μάλιστα, η παράμετρος του κόστους έχει αυξηθεί κατά 4% σε σχέση με πέρυσι.
Ένα παράδοξο στοιχείο που αναδεικνύει η έρευνα είναι και το γεγονός ότι παρόλο που 7 στους 10 ερωτηθέντες θεωρούν το τσιγάρο μια ξεπερασμένη συνήθεια, εντούτοις ο αριθμός των καπνιστών που κάνουν χρήση συμβατικών τσιγάρων στη χώρα μας παρέμεινε, για το 2022, σταθερός με ποσοστό 28,5%. Ταυτόχρονα, προκύπτει μια μικρή αύξηση της τάξεως του 2,5% στη χρήση εναλλακτικών προϊόντων καπνίσματος, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού. Συνολικά, ο αριθμός όσων τα χρησιμοποιούν ανέρχεται στο 8%, ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 640.000 άτομα.
Ελάχιστοι είναι ωστόσο όσοι λένε πώς γνωρίζουν πολύ καλά το θέμα γύρω από τα εναλλακτικά προϊόντα Μόλις 1 στους 10 από το γενικό πληθυσμό. Ειδικότερα για τους καπνιστές, 3 στους 10 (35%), δηλώνουν ότι γνωρίζουν ελάχιστα ή και τίποτα για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος, ενώ 4 στους 10 δήλωσαν πως γνωρίζουν ορισμένα πράγματα, αλλά όχι αρκετά. Το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι έχουν την πληροφόρηση που χρειάζονται είναι μόλις 22%. Η έλλειψη ενημέρωσης επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι μόλις το 33% γνωρίζει ποιες είναι οι κύριες διαφορές ανάμεσα στα συμβατικά τσιγάρα και τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού.
Έντονο προβληματισμό δημιουργεί και το γεγονός ότι η κυρίαρχη πηγή πληροφόρησης για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος είναι κατά πρώτον οι φίλοι και οι γνωστοί (32%) και, δευτερευόντως, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (12%)- και όχι κάποιος εξειδικευμένος επιστημονικός φορέας.
Η φορολόγηση των καπνικών προϊόντων
Το εύρημα της έρευνας που προκύπτει σχετικά με τη φορολόγηση των καπνικών προϊόντων προκαλεί ενδιαφέρον, καθώς το 63% του συνόλου των συμμετεχόντων και σχεδόν το 80% των χρηστών εναλλακτικών προϊόντων, συμφωνούν με την άποψη ότι η φορολόγηση των καπνικών προϊόντων πρέπει να γίνεται βάσει του βαθμού βλαπτικότητας τους, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και σε άλλους κλάδους, π.χ. στην ενέργεια και στην αυτοκίνηση. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην πανελλαδική έρευνα θεωρεί ότι όσο πιο βλαβερό είναι ένα προϊόν, τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι και η φορολόγηση του, λειτουργώντας, έτσι, αποτρεπτικά.
Διαφωνίες και τσακωμούς φέρνει στα ζευγάρια το τσιγάρο
Παράλληλα, οι προσωπικές, φιλικές και κοινωνικές σχέσεις στο σύνολό τους φαίνεται πως επηρεάζονται όλο και πιο έντονα από το κάπνισμα, με σχεδόν το 60% των καπνιστών με σύντροφο μη καπνιστή να αναφέρουν πως το κάπνισμα ενοχλεί τον/τη σύντροφό τους, ποσοστό αυξημένο κατά 8% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή έρευνα. Φαίνεται πως αναπτύσσεται, σταδιακά, ένα κοινωνικό στίγμα απέναντι στους καπνιστές, με 1 στις 2 οικογένειες (45%) στη χώρα να απαγορεύει το κάπνισμα μέσα στο σπίτι.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στην ερώτηση: «Τι είναι πιο ενοχλητικό όταν ο σύντροφος είναι καπνιστής;» το 37% των μη καπνιστών με σύντροφο καπνιστή ανέφερε την οσμή τσιγάρου στο χώρο, τη λεγόμενη κοινώς «τσιγαρίλα», το 15,8% την αναπνοή του καπνιστή, το 14% τον καπνό του τσιγάρου, και το 10,3% τη μυρωδιά σε ρούχα/ μαλλιά/ χέρια.
«Οι καπνιστές περιθωριοποιούνται περισσότερο, θεωρούνται λιγότερο ελκυστικοί, ο περίγυρός τους κατακρίνει πιο έντονα τη συνήθεια αυτή. Νιώθουν ενοχλημένοι και δυσάρεστα, ωστόσο, εκ του αποτελέσματος προκύπτει, πως αυτός δεν είναι ικανός λόγος για να αποφασίσουν να διακόψουν το τσιγάρο, αφού το ποσοστό των καπνιστών παραμένει σταθερά υψηλό» σημειώνει ο κ. Θωμάς Γεράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Marc.