Η 32χρονη Μαρία Λοκονσόλε, με καταγωγή από το Μπάρι και σημερινή ερευνητική παρουσία στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα στην Ιταλία, κατάφερε να αποκτήσει μία από τις σημαντικότερες και πιο απαιτητικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.

Διαβάστε: Νέα ανακάλυψη ανοίγει δρόμο για την ενδυνάμωση των οστών — Mπορεί να αντιστρέψει την οστεοπόρωση

Πρόκειται για το Synergy Grant 2025 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC). Η έρευνά της, που χρηματοδοτείται με 4 εκατομμύρια ευρώ, επικεντρώνεται στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι κότες και άλλα πτηνά αναπτύσσουν γνωστικές δεξιότητες και προσαρμόζονται στις περιβαλλοντικές αλλαγές.

Η Λοκονσόλε, ειδική στην ψυχολογία των ζώων, απέσπασε τη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα FLAP (Fostering Learning and Adaptation through Predictability). Το εγχείρημα συνδυάζει διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς. Συγκριτική ψυχολογία, ζωολογία και συμπεριφορική βιολογία—με στόχο να εξεταστεί πώς τα πτηνά μαθαίνουν από τα ερεθίσματα γύρω τους και πόσο γρήγορα ανταποκρίνονται στις αλλαγές από τις πρώτες κιόλας ημέρες της ζωής τους.

Η ιδέα του έργου διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια πρακτικής άσκησης στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, όπου η Λοκονσόλε συνεργάστηκε με τον Ελία Γκαρθία-Πελεγκρίν. Ο σημερινός ερευνητής στο National University of Singapore θα είναι συνυπεύθυνος για την υλοποίηση της μελέτης.


Δύο εντελώς διαφορετικά πτηνά - Που επικεντρώνεται το πρόγραμμα FLAP

Το FLAP επικεντρώνεται στη μελέτη δύο ειδών πτηνών με μεγάλες διαφορές μεταξύ τους:
  • η οικόσιτη κότα, που αποτελεί ένα από τα πιο πολυάριθμα και εντατικά εκτρεφόμενα ζώα στον κόσμο
  • ο βουκερός, ένα ασιατικό είδος πουλιού που βρίσκεται αντιμέτωπο με τον κίνδυνο εξαφάνισης.

Παρά τη μεγάλη απόσταση που τα χωρίζει εξελικτικά και οικολογικά, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ζουν σε περιβάλλοντα που έχουν αλλάξει δραστικά λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας και απαιτούν γρήγορη προσαρμογή για να επιβιώσουν.


Που οδηγούν τα ευρήματα της έρευνας

Η Λοκονσόλε τονίζει ότι τα ευρήματα μπορούν να οδηγήσουν σε ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τις οικόσιτες κότες, οι οποίες συχνά ζουν σε περιβάλλοντα με υψηλό επίπεδο στρες.

Παράλληλα, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση πιο αποτελεσματικών στρατηγικών για τη διάσωση και την προστασία των βουκερών, ενός είδους σε συνεχή πληθυσμιακή μείωση.

Η ερευνήτρια υπογραμμίζει ότι η σχέση της με τα ζώα δεν ξεκίνησε από παιδική ηλικία: «Γεννήθηκα μέσα σε πόλη, χωρίς καμία επαφή με φάρμες. Όμως αυτή η δουλειά με έκανε να καταλάβω πόσο περίπλοκα και εκλεπτυσμένα είναι τα ζώα και πόσο μοιάζουν στους ανθρώπους σε συναισθήματα και συμπεριφορά».


Synergy Grant: Μία από τις πιο απαιτητικές χρηματοδοτήσεις στην Ευρώπη

Το Synergy Grant του ERC θεωρείται ένα από τα πιο δύσκολα χρηματοδοτικά προγράμματα, καθώς απευθύνεται σε μεγάλα, διεθνή ερευνητικά σχήματα που αναλαμβάνουν ζητήματα τα οποία δεν μπορούν να λυθούν από έναν μόνο επιστήμονα.

Η Λοκονσόλε αναφέρει ότι η ομάδα της δεν περίμενε να επιλεγεί και πως η επιτυχία τους έφερε μεγάλη χαρά.

Για την Πάδοβα, αυτή είναι η δεύτερη φορά που το πανεπιστήμιο κερδίζει Synergy Grant. Ο αντιπρύτανης έρευνας, Φάμπιο Ζβίρνερ, επισημαίνει ότι τέτοιες χρηματοδοτήσεις προσφέρουν πραγματικές ευκαιρίες σε νέους επιστήμονες, οι οποίοι συχνά βρίσκονται χωρίς μόνιμες θέσεις εργασίας στον ακαδημαϊκό χώρο.

Η Λοκονσόλε δηλώνει ότι ακόμη δεν γνωρίζει πού θα βρίσκεται επαγγελματικά τα επόμενα χρόνια. Αυτό όμως που την ελκύει είναι η διεθνής φύση της επιστημονικής έρευνας: η δυνατότητα να ταξιδεύει, να συνεργάζεται με διαφορετικά εργαστήρια και να συμμετέχει σε διεθνή δίκτυα που ενώνουν ποικίλους επιστημονικούς τομείς.