Οδηγίες για την ασφαλή επιστροφή αθλητών στους χώρους προπόνησης μετά την ανάρρωση από Covid-19
Ανακοίνωση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (ΕΚΕ), υπάρχουν αρκετές αναφορές ότι οι θετικοί στον κορωνοϊό αθλητές μπορεί να εμφανίζουν επίμονα και υποτροπιάζοντα συμπτώματα όπως βήχας, ταχυκαρδίας και έντονη κόπωση ακόμα και μήνες μετά την αρχική λοίμωξη.
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες της ΕΚΕ, οι αθλητές για να επιστρέψουν και πάλι στην πρότερη καθημερινότητά τους η οποία εμπεριέχει την άσκηση, θα πρέπει να ακολουθήσουν μια σειρά οδηγιών.
Για παράδειγμα:
-Οι αθλητές που δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα και σημεία λοίμωξης, δεν χρειάζεται περαιτέρω καρδιακός έλεγχος.
-Οι ασυμπτωματικοί ή ελαφρώς συμπτωματικοί αθλητές, πρέπει να ακολουθήσουν τις διεθνείς συστάσεις οι οποίες λένε, ότι καρδιαγγειακός έλεγχος πριν από την επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να μην είναι απαραίτητος.
-Στους αθλητές με ήπια έως μέτρια συμπτώματα λοίμωξης από COVID-19, συνιστάται ιατρική εξέταση μετά από την πάροδο 7 ημερών ασυμπτωματικής πορείας. Η εκτίμηση αυτή, πρέπει να βασιστεί στην παρουσία καρδιακού πόνου, δύσπνοιας, αισθήματος παλμών, ζάλης συγκοπής, ταχυκαρδίας, επιπρόσθετων ήχων, μείωση αναπνευστικού ψιθυρίσματος. Επίσης χρειάζεται ΗΚΓ και υπερηχοκαρδιογράφημα καθώς και μέτρηση Hs-cTn, τουλάχιστον 48 ώρες μετά από επίπονη άσκηση και πριν την επιστροφή τους στην άσκηση. Αν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα, πρέπει να γίνει MRI καρδιάς για τον αποκλεισμό πιθανής μυοκαρδίτιδας καθώς και συμπληρωματικές εξετάσεις όπως είναι η 24-ωρη καταγραφή ΗΚΓ και η καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης
-Σε αθλητές με εμμονή συμπτωμάτων COVID-19 που μπορεί να χρειαστούν πάνω από 14 ημέρες για να αναρρώσουν, συνιστάται η διενέργεια φυσικής εξέτασης, ΗΚΓ, MRI καρδίας (cMRI), και επί αρνητικών ευρημάτων στο cMRIκαρδιοαναπνευστικής δοκιμασία κόπωσης και 24ωρης καταγραφής ΗΚΓ.
-Αθλητές που είχαν σοβαρά συμπτώματα COVID-19 με νοσηλεία, απαιτείται πλήρης έλεγχος που θα περιλαμβάνει ΗΚΓ, MRI καρδιάς, διενέργεια καρδιοαναπνευστικής δοκιμασία κόπωσης και 24ωρης καταγραφής ΗΚΓ, καθώς και αναπνευστικές δοκιμασίες, όπως και μέτρηση βιοδεικτών φλεγμονής και CT θώρακος.
Συμπληρωματικά οι επιστήμονες εξηγούν ότι:
-Όσον αφορά τις μετρήσεις τροπονίνης πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε όσους υπάρχει υποψία μυοκαρδίτιδας αλλά τουλάχιστον 48 ώρες μετά από άσκηση.
-Ενώ, δεν συνιστάται μέτρηση σε όλους τους αθλητές καθώς δεν υπάρχουν καθορισμένα φυσιολογικά όρια.
Ωστόσο, παρά την έλλειψη φυσιολογικών ορίων σε αθλητές, συνιστάται η μέτρηση της Hs-cTn, στην εκτίμηση προ της επιστροφής σε αθλητικές δραστηριότητες.
-Όσον αφορά το αναπνευστικό σύστημα αναμένεται ότι αθλητές με ήπια έως μέτρια συμπτώματα λοίμωξης από COVID-19 , αναρρώνουν πλήρως σε διάστημα έως 4 εβδομάδες.
-Επανεμφάνιση συμπτωμάτων παραγωγικού βήχα, θωρακικού πόνου, επιδεινούμενης δύσπνοιας, χρήζει ενδελεχούς επανελέγχου με α/α θώρακος, D-Dimer, μετρήσεις πνευμονικής λειτουργίας για αποκλεισμό πνευμονίας, πνευμονική εμβολής.
Γενικότερα συνιστάται σε αθλητές που είχαν νοσηλευτεί για συμπτώματα COVID-19:
-Να υποβληθούν σε επαναληπτική απεικόνιση, αναπνευστικές δοκιμασίες και καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης.
-Να λαμβάνεται πάντα υπόψιν ότι δύσπνοια μπορεί να οφείλεται σε άσθμα προκαλούμενο από την άσκηση αλλά και από πνευμονικές αλλοιώσεις προκαλούμενες από τον ιό.
-Το υπερηχοκαρδιογράφημα είναι απαραίτητη εξέταση προ της επιστροφής στις αθλητικές δραστηριότητες.
-Επιυποψίας μυοκαρδίτιδας καρδιακή MRI πρέπει να πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα, τουλάχιστον 10 μέρες μετά την λοίμωξη από Covid-19.
-Επιπροσθέτως επειδή η συμμετοχή της ΔΚ είναι ιδιαίτερα συχνή σε ασθενείς με λοίμωξη από COVID-19- και η εκτίμηση της μπορεί να είναι δύσκολη με την υπερηχοκαρδιογραφική απεικόνιση της, συνιστάται η χρήση της cMRI για την εκτίμηση της ΔΚ επί αμφιβόλων αποτελεσμάτων.
-Η δοκιμασία κόπωσης πρέπει να περιλαμβάνεται στην εκτίμηση του αθλητή προ της επιστροφής του στις αθλητικές δραστηριότητες 3-6 μετά την λοίμωξη.
Η καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση των καρδιοαναπνευστικών επιπλοκών επαγγελματιών αθλητών που έχουν μολυνθεί με COVID-19, ειδικά σε αυτούς που παρουσιάζονται με δύσπνοια ή κόπωση προσπάθειας.
Συμπερασματικά λοιπόν, στις προτεινόμενες οδηγίες για την ασφαλή επιστροφή αθλητών στους χώρους προπόνησης, φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο έχει η σωστή λήψη ιατρικού ιστορικού, η φυσική εξέταση, η καρδιαγγειακή απεικόνιση αλλά και η καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης στις περιπτώσεις εκδήλωσης σοβαρότερης κλινικά νόσου.
Λόγω της δυσκολίας στο να ορίσουν σαφώς οι ειδικοί, πότε έχει η ενεργή φλεγμονή υποχωρήσει, οι διεθνείς οδηγίες προτείνουν περιορισμό από ανταγωνιστικά αθλήματα και επίπονη άθληση για 3-6 μήνες.
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες της ΕΚΕ, οι αθλητές για να επιστρέψουν και πάλι στην πρότερη καθημερινότητά τους η οποία εμπεριέχει την άσκηση, θα πρέπει να ακολουθήσουν μια σειρά οδηγιών.
Για παράδειγμα:
-Οι αθλητές που δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα και σημεία λοίμωξης, δεν χρειάζεται περαιτέρω καρδιακός έλεγχος.
-Οι ασυμπτωματικοί ή ελαφρώς συμπτωματικοί αθλητές, πρέπει να ακολουθήσουν τις διεθνείς συστάσεις οι οποίες λένε, ότι καρδιαγγειακός έλεγχος πριν από την επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να μην είναι απαραίτητος.
-Στους αθλητές με ήπια έως μέτρια συμπτώματα λοίμωξης από COVID-19, συνιστάται ιατρική εξέταση μετά από την πάροδο 7 ημερών ασυμπτωματικής πορείας. Η εκτίμηση αυτή, πρέπει να βασιστεί στην παρουσία καρδιακού πόνου, δύσπνοιας, αισθήματος παλμών, ζάλης συγκοπής, ταχυκαρδίας, επιπρόσθετων ήχων, μείωση αναπνευστικού ψιθυρίσματος. Επίσης χρειάζεται ΗΚΓ και υπερηχοκαρδιογράφημα καθώς και μέτρηση Hs-cTn, τουλάχιστον 48 ώρες μετά από επίπονη άσκηση και πριν την επιστροφή τους στην άσκηση. Αν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα, πρέπει να γίνει MRI καρδιάς για τον αποκλεισμό πιθανής μυοκαρδίτιδας καθώς και συμπληρωματικές εξετάσεις όπως είναι η 24-ωρη καταγραφή ΗΚΓ και η καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης
-Σε αθλητές με εμμονή συμπτωμάτων COVID-19 που μπορεί να χρειαστούν πάνω από 14 ημέρες για να αναρρώσουν, συνιστάται η διενέργεια φυσικής εξέτασης, ΗΚΓ, MRI καρδίας (cMRI), και επί αρνητικών ευρημάτων στο cMRIκαρδιοαναπνευστικής δοκιμασία κόπωσης και 24ωρης καταγραφής ΗΚΓ.
-Αθλητές που είχαν σοβαρά συμπτώματα COVID-19 με νοσηλεία, απαιτείται πλήρης έλεγχος που θα περιλαμβάνει ΗΚΓ, MRI καρδιάς, διενέργεια καρδιοαναπνευστικής δοκιμασία κόπωσης και 24ωρης καταγραφής ΗΚΓ, καθώς και αναπνευστικές δοκιμασίες, όπως και μέτρηση βιοδεικτών φλεγμονής και CT θώρακος.
Συμπληρωματικά οι επιστήμονες εξηγούν ότι:
-Όσον αφορά τις μετρήσεις τροπονίνης πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε όσους υπάρχει υποψία μυοκαρδίτιδας αλλά τουλάχιστον 48 ώρες μετά από άσκηση.
-Ενώ, δεν συνιστάται μέτρηση σε όλους τους αθλητές καθώς δεν υπάρχουν καθορισμένα φυσιολογικά όρια.
Ωστόσο, παρά την έλλειψη φυσιολογικών ορίων σε αθλητές, συνιστάται η μέτρηση της Hs-cTn, στην εκτίμηση προ της επιστροφής σε αθλητικές δραστηριότητες.
-Όσον αφορά το αναπνευστικό σύστημα αναμένεται ότι αθλητές με ήπια έως μέτρια συμπτώματα λοίμωξης από COVID-19 , αναρρώνουν πλήρως σε διάστημα έως 4 εβδομάδες.
-Επανεμφάνιση συμπτωμάτων παραγωγικού βήχα, θωρακικού πόνου, επιδεινούμενης δύσπνοιας, χρήζει ενδελεχούς επανελέγχου με α/α θώρακος, D-Dimer, μετρήσεις πνευμονικής λειτουργίας για αποκλεισμό πνευμονίας, πνευμονική εμβολής.
Γενικότερα συνιστάται σε αθλητές που είχαν νοσηλευτεί για συμπτώματα COVID-19:
-Να υποβληθούν σε επαναληπτική απεικόνιση, αναπνευστικές δοκιμασίες και καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης.
-Να λαμβάνεται πάντα υπόψιν ότι δύσπνοια μπορεί να οφείλεται σε άσθμα προκαλούμενο από την άσκηση αλλά και από πνευμονικές αλλοιώσεις προκαλούμενες από τον ιό.
-Το υπερηχοκαρδιογράφημα είναι απαραίτητη εξέταση προ της επιστροφής στις αθλητικές δραστηριότητες.
-Επιυποψίας μυοκαρδίτιδας καρδιακή MRI πρέπει να πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα, τουλάχιστον 10 μέρες μετά την λοίμωξη από Covid-19.
-Επιπροσθέτως επειδή η συμμετοχή της ΔΚ είναι ιδιαίτερα συχνή σε ασθενείς με λοίμωξη από COVID-19- και η εκτίμηση της μπορεί να είναι δύσκολη με την υπερηχοκαρδιογραφική απεικόνιση της, συνιστάται η χρήση της cMRI για την εκτίμηση της ΔΚ επί αμφιβόλων αποτελεσμάτων.
-Η δοκιμασία κόπωσης πρέπει να περιλαμβάνεται στην εκτίμηση του αθλητή προ της επιστροφής του στις αθλητικές δραστηριότητες 3-6 μετά την λοίμωξη.
Η καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση των καρδιοαναπνευστικών επιπλοκών επαγγελματιών αθλητών που έχουν μολυνθεί με COVID-19, ειδικά σε αυτούς που παρουσιάζονται με δύσπνοια ή κόπωση προσπάθειας.
Συμπερασματικά λοιπόν, στις προτεινόμενες οδηγίες για την ασφαλή επιστροφή αθλητών στους χώρους προπόνησης, φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο έχει η σωστή λήψη ιατρικού ιστορικού, η φυσική εξέταση, η καρδιαγγειακή απεικόνιση αλλά και η καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης στις περιπτώσεις εκδήλωσης σοβαρότερης κλινικά νόσου.
Λόγω της δυσκολίας στο να ορίσουν σαφώς οι ειδικοί, πότε έχει η ενεργή φλεγμονή υποχωρήσει, οι διεθνείς οδηγίες προτείνουν περιορισμό από ανταγωνιστικά αθλήματα και επίπονη άθληση για 3-6 μήνες.