Η υψηλή χοληστερίνη, η χρόνια φλεγμονή και τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μεταβολικών ασθενειών. Παρά το μικροσκοπικό τους μέγεθος, οι φακές αναδεικνύονται σε πολύτιμο σύμμαχο της υγείας μας. Πρόσφατη επιστημονική μελέτη επιβεβαιώνει ότι η τακτική κατανάλωση φακής μπορεί να ωφελήσει σημαντικά άτομα με αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, μειώνοντας αποτελεσματικά τα επίπεδα χοληστερίνης και άλλους δείκτες μεταβολικής υγείας.

Η επιστημονική έρευνα για τις φακές και τη μεταβολική υγεία

Η πρωτοποριακή έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nutrients, ανέδειξε μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ της καθημερινής κατανάλωσης φακής για διάστημα 12 εβδομάδων και της αξιοσημείωτης μείωσης της LDL (κακής) και της ολικής χοληστερόλης. Επιπλέον, παρατηρήθηκε βελτίωση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μετά το γεύμα και στους δείκτες φλεγμονής, ιδιαίτερα σε άτομα με αυξημένη περίμετρο μέσης και υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων μετά το φαγητό.
«Αυτά τα ευρήματα μας βοηθούν να αναπτύξουμε νέες διατροφικές στρατηγικές με βάση τα όσπρια για να μειώσουμε τον κίνδυνο ασθενειών, να επιβραδύνουμε ή να αντιστρέψουμε την εξέλιξη της μεταβολικής νόσου σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου», τονίζουν οι επιστήμονες που διεξήγαγαν τη μελέτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατηγορία των οσπρίων, εκτός από τις φακές, συγκαταλέγονται και άλλοι θρεπτικοί αποξηραμένοι σπόροι όπως τα φασόλια, τα ξερά μπιζέλια και τα ρεβίθια. Ωστόσο, ενώ προηγούμενες μελέτες έχουν διερευνήσει τις γενικές επιδράσεις των οσπρίων στην υγεία, λίγες έχουν επικεντρωθεί συγκεκριμένα στον τρόπο με τον οποίο οι φακές επηρεάζουν τους δείκτες μεταβολικής υγείας.

Η μεθοδολογία της κλινικής δοκιμής

Για να καλύψουν αυτό το ερευνητικό κενό, οι επιστήμονες σχεδίασαν μια προσεκτικά δομημένη κλινική δοκιμή διάρκειας 12 εβδομάδων. Στη μελέτη συγκρίθηκε η επίδραση των γευμάτων με βάση τις φακές έναντι των γευμάτων με βάση το κρέας στους μεταβολικούς δείκτες των συμμετεχόντων.

Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες. Στους μισούς δόθηκαν επτά προετοιμασμένα μεσημεριανά γεύματα εβδομαδιαίως που περιείχαν περίπου ένα τέταρτο του φλιτζανιού φακές. Η άλλη ομάδα κατανάλωνε παρόμοια γεύματα όπου οι φακές είχαν αντικατασταθεί με γαλοπούλα ή κοτόπουλο.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε τακτικές εξετάσεις αίματος και συμπλήρωσαν λεπτομερή ερωτηματολόγια σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες και την κατάσταση της υγείας τους. Ένα αξιοσημείωτο εύρημα ήταν ότι η ομάδα που κατανάλωνε φακές δεν παρουσίασε περισσότερα γαστρεντερικά προβλήματα συγκριτικά με την ομάδα του κρέατος, με τους συμμετέχοντες και στις δύο ομάδες να αναφέρουν είτε καθόλου είτε ήπια συμπτώματα.

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της έρευνας

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η καθημερινή κατανάλωση φακής μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στη μείωση της χοληστερόλης και των μεταγευματικών γλυκαιμικών και φλεγμονωδών αποκρίσεων, χωρίς να προκαλεί γαστρεντερικό στρες», επισημαίνουν οι ερευνητές στα συμπεράσματά τους.

Ωστόσο, οι επιστήμονες αναγνωρίζουν ότι οι θετικές αυτές αλλαγές θα μπορούσαν εν μέρει να οφείλονται και στη χαμηλότερη περιεκτικότητα των γευμάτων με φακές σε νάτριο και επεξεργασμένους υδατάνθρακες.

Οι ερευνητές προτείνουν διάφορους μηχανισμούς για να εξηγήσουν τα οφέλη των φακών στη μεταβολική υγεία:

• Οι ζυμώσιμες φυτικές ίνες των φακών αλληλεπιδρούν με τα μικρόβια του εντέρου, παράγοντας λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας που βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη
• Οι διαιτητικές ίνες επιβραδύνουν την απορρόφηση των σακχάρων
• Η υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές πρωτεΐνες συμβάλλει στη ρύθμιση των λιπιδίων
• Τα αντιοξειδωτικά συστατικά των φακών βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής

«Γι' αυτό, το άτομο που έφαγε φακές για μεσημεριανό θα συνεχίσει να έχει καλύτερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα μέχρι το δείπνο», εξηγούν οι επιστήμονες, τονίζοντας τη μακροχρόνια επίδραση της κατανάλωσης φακής στη γλυκαιμική απόκριση.

Συμπερασματικά, η συγκεκριμένη έρευνα προσθέτει σημαντικά στοιχεία στην αυξανόμενη βιβλιογραφία που υποστηρίζει τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής, πλούσιας σε όσπρια, για την πρόληψη και αντιμετώπιση των μεταβολικών διαταραχών και την προαγωγή της μακροχρόνιας υγείας.