Το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής συμπερίληψης ενός επώνυμου προϊόντος σε κάθε κατηγορία προϊόντων που συγκροτούν το «καλάθι του νοικοκυριού» εξετάζει το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

H εξέλιξη αυτή δρομολογήθηκε από τους ίδιους τους εισαγωγείς, τους παραγωγούς και τους βιομηχάνους, οι οποίοι βλέπουν μέσω του «καλαθιού του νοικοκυριού» να χάνουν μερίδιο αγοράς σε όφελος των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Η έκταση της απώλειας δεν προσδιορίζεται, αλλά είναι σίγουρο ότι συμβαίνει, παραδέχονται στελέχη του υπουργείου. Το «καλάθι του νοικοκυριού», παρόλο που λοιδορήθηκε από αρκετούς, τελικά όχι μόνον άντεξε στον χρόνο (διανύοντας σήμερα την 11η εβδομάδα), αλλά φαίνεται ότι, εκτός από τον πληθωρισμό στα τρόφιμα, επηρεάζει και τα μερίδια αγοράς.

Σημαντική επίδραση

Ενδεικτικό είναι, όπως ανέφερε στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης, ότι αρχικά η ηγεσία του υπουργείου ήταν έντονα δυσαρεστημένη από την απουσία ενδιαφέροντος συνεργασίας των παραγωγών/βιομηχανιών της χώρας για τη συμμετοχή στο «καλάθι του νοικοκυριού». Τώρα όμως προσέρχονται οι ίδιοι, βλέποντας τη σημαντική επίδραση του «καλαθιού» στην αγορά.

«Τουλάχιστον οι μισοί»

Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη, τουλάχιστον το 50% των καταναλωτών αγοράζει προϊόντα από το «καλάθι». «Σήμερα γνωρίζουμε», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός, «ότι ο ένας στους δύο καταναλωτές που μπαίνουν στο σούπερ μάρκετ αγοράζει σίγουρα όχι ένα, αλλά αρκετά προϊόντα από το “καλάθι”. Αρα, πλέον το “καλάθι” αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι του τζίρου των σούπερ μάρκετ». Αυτό καταγράφεται στις ταμειακές μηχανές των σούπερ μάρκετ και αυτό βλέπουν τώρα και οι προμηθευτές επώνυμων προϊόντων.

Οι συναντήσεις για το θέμα στο υπουργείο είναι πλέον τακτικές και εξετάζεται η υποχρεωτική συμμετοχή τουλάχιστον ενός επώνυμου προϊόντος σε καθεμία από τις 51 κατηγορίες προϊόντων που περιλαμβάνει το «καλάθι», εκεί βεβαίως όπου δεν υπάρχει επώνυμο προϊόν. Προς την κατεύθυνση αυτή, η ηγεσία του υπουργείου είναι σε επαφή με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, προκειμένου να βρεθεί ο καταλληλότερος τρόπος υποχρεωτικής συμμετοχής επώνυμων προϊόντων στο «καλάθι».

Ανακοινώνονται

Οι όποιες, δε, αποφάσεις θα ληφθούν δεν θα αργήσουν να ανακοινωθούν. Αναφορικά με τη διάρκεια του «καλαθιού», η οποία λήγει στις 31 Μαρτίου 2023, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης κρατά κλειστά τα χαρτιά της. Αρμόδια στελέχη ανέφεραν ότι το «καλάθι» αποτελεί ένα έκτακτο μέτρο, που εφαρμόζεται λόγω των έκτακτων συνθηκών που επικρατούν στην αγορά και δεν είναι άλλες από τον πολύ υψηλό, εισαγόμενο πληθωρισμό.

Αν εκλείψουν αυτές οι έκτακτες συνθήκες, τότε αίρεται και η ανάγκη ισχύος του «καλαθιού», για το οποίο αρχικός στόχος ήταν η ανάσχεση της ανατίμησης των βασικών αγαθών που αξιοποιεί ένα ευάλωτο οικονομικά νοικοκυριό. Ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε, και μάλιστα με απροσδόκητα θετικά αποτελέσματα για τους καταναλωτές, το υπουργείο Ανάπτυξης και την κυβέρνηση.

Συγκράτηση

Οι τιμές στα προϊόντα του «καλαθιού» όχι μόνο συγκρατήθηκαν και δεν αυξήθηκαν στο όριο του πληθωρισμού, αλλά σημείωσαν υποχώρηση κατά μέσο όρο της τάξης του 20%. Επομένως, το «καλάθι του νοικοκυριού» όχι μόνον άντεξε, αλλά χάρη και στις προσπάθειες του υπουργού Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη, με τις συχνές επισκέψεις στα σούπερ μάρκετ και την προβολή που έδωσε στο θέμα, δημιουργήθηκε «διαγκωνισμός» των αλυσίδων για το ποιος θα παρουσιάσει τα πιο φθηνά προϊόντα. Προς την κατεύθυνση αυτή ρόλο διαδραμάτισε και η καθημερινή καταγραφή των χρεώσεων των προϊόντων του «καλαθιού» από την πλατφόρμα e-Katanalotis.

Στο μικροσκόπιο

Οι χρεώσεις εισήλθαν σε ένα είδος μικροσκοπίου των καταναλωτών και της αγοράς και για τον λόγο αυτόν δύσκολα μπορούσαν να περάσουν «ύπουλες» και αθέμιτες ανατιμήσεις χρεώσεων στα συγκεκριμένα αγαθά. Αν και η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης δεν αποκαλύπτει τις προθέσεις της για την επέκταση της ισχύος του, όλα δείχνουν ότι το «καλάθι» θα συνεχίσει και μετά την 31η Μαρτίου.

Αποκλιμάκωση

Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στη χώρα υφίσταται, είναι ισχυρή, όπως έδειξε και ο μήνας Δεκέμβριος (7,2%), αλλά πολλοί είναι και εκείνοι που θεωρούν ότι η πτώση αυτή δεν θα δικαιολογήσει την ακύρωση του «καλαθιού». Για να βγει το «καλάθι» από το προσκήνιο, παραδέχονται οι άνθρωποι του υπουργείου Ανάπτυξης, ο πληθωρισμός θα πρέπει να φτάσει σε επίπεδα κάτω του 3% στο τέλος Μαρτίου, ένα μέγεθος που θεωρείται δύσκολο να επιτευχθεί μέσα στους επόμενους δύο-τρεις μήνες και σύμφωνα με τις προβλέψεις διεθνών οίκων και των διακυβερνητικών οργανώσεων. Εξάλλου, θα βολέψει και πολιτικά το «καλάθι» να ισχύσει ενόψει και της πασχαλινής αγοράς, αλλά και της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 14 Ιανουαρίου 2023.