Τον Σεπτέμβριο του 2018, δέκα μήνες πριν από τις εθνικές εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης ανέλυε το όραμά του για την επόμενη ημέρα στη χώρα.

«Μία οικονομία παραγωγική, ψηφιακή, καινοτόμο, που θα προσελκύει επενδύσεις σε υγιείς βάσεις. Με εθνικό σχέδιο για τον τουρισμό, την πρωτογενή παραγωγή, τη βιομηχανία, την ενέργεια, τη ναυτιλία, τις υπηρεσίες.

Με οδικό χάρτη για τις επενδύσεις, τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και τους μικρομεσαίους», τόνιζε χαρακτηριστικά ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε.

Η χρηματοδότηση του φιλόδοξου αυτού σχεδίου βασιζόταν στην επίτευξη ετήσιων ρυθμών ανάπτυξης ύψους 4%.

Ο κορονοϊός γκρέμισε τον στόχο αυτό - τουλάχιστον για το 2020. Εδωσε όμως την ευκαιρία στην Ευρωπαϊκή Ενωση να συμφωνήσει σε ένα Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 32 δισ. αντιστοιχούν στη χώρα μας.

Η αξιοποίηση των πόρων αυτών, μαζί με τα 40 δισ. επιπλέον που θα έρθουν από κοινοτικές χρηματοδοτήσεις την επόμενη επταετία, δίνει την ευκαιρία στον πρωθυπουργό να υλοποιήσει το όραμά του για την Ελλάδα του 2030.

Το πώς μοιάζει αυτό το όραμα, το περιγράφει σε αδρές γραμμές το πόρισμα της Επιτροπής Πισσαρίδη, το προσχέδιο της οποίας δόθηκε προ ημερών σε δημόσια διαβούλευση.

Κεντρικός στόχος για την ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια θα είναι η συστηματική αύξηση της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας, καθώς και η στενότερη διασύνδεση της παραγωγής με την τεχνολογία και την καινοτομία.

Η υλοποίηση είναι ένα πολύ δύσκολο και σύνθετο έργο, καθώς πρέπει να υπηρετηθούν ιδιαίτερα φιλόδοξοι στόχοι, με την απορρόφηση ενός πακέτου-μαμούθ μέσα σε πολύ λίγα χρόνια.

Στο Μέγαρο Μαξίμου, ωστόσο, υπάρχει η πεποίθηση ότι αν τελικά γίνει εφικτή η σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και η ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της παραγωγικής μεσαίας τάξης που σταδιακά μάλιστα θα διευρύνεται, αυτό θα δημιουργήσει συνθήκες πολιτικής κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη τα χρόνια που έρχονται.

Η πεποίθηση αυτή γίνεται πιο ισχυρή αν συνεχιστεί το συστηματικό «άνοιγμα» του πρωθυπουργού στην Κεντροαριστερά, με την παράλληλη στροφή και συνάμα απομόνωση του ΣΥΡΙΖΑ στο κοινό της πιο ριζοσπαστικής αριστεράς. Πώς, όμως, θα γίνει αυτό πραγματικότητα;

Ποια είναι τελικά η Ελλάδα που οραματίζεται για το 2030 η διακυβέρνηση της Ν.Δ. και η οποία θα ξεκινήσει να χτίζεται τα επόμενα χρόνια με βασικό μοχλό αυτούς τους πόρους;

ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κατά πρώτον, μία χώρα η οποία δεν θα εξαρτάται σε τόσο μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, που σε μία συγκυρία όπως η φετινή μπορεί να επιφέρει ιδιαιτέρως αρνητικά αποτελέσματα, αλλά μία χώρα με σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ και της απασχόλησης στην πράσινη οικονομία, στις ψηφιακές υποδομές, στην έρευνα και την καινοτομία και στην ενέργεια, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές.

Η ενίσχυση βασικής έρευνας θα επιδιωχθεί μέσω της άρσης των αγκυλώσεων για τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα και συντονισμό από ένα ανεξάρτητο ίδρυμα με πόρους και μακροπρόθεσμη ερευνητική στρατηγική.

Η ενίσχυση της καινοτομίας με κίνητρα για έρευνα στις επιχειρήσεις στη μεταποίηση, στην αγροδιατροφή, και ανάπτυξη μέσω έξυπνης εξειδίκευσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Κατά δεύτερον, στόχος είναι μία χώρα φιλική προς τις ξένες επενδύσεις, με απλό και λειτουργικό επιχειρηματικό περιβάλλον.

Αυτό θα το διασφαλίσουν η απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών, π.χ. για αδειοδότηση επενδύσεων και άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος χρηματοπιστωτικής εποπτείας στον τομέα της προστασίας των επενδυτών, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης και η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης. Αυτό μπορεί να γίνει πράξη με τη λειτουργία εξειδικευμένων τμημάτων στα δικαστήρια για υποθέσεις σημαντικού οικονομικού ενδιαφέροντος με ανώτατο όριο ενός έτους έως την απόφαση, αλλά και εν γένει με την κωδικοποίηση και απλοποίηση της νομοθεσίας και την επέκταση των μηχανισμών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

ΕΞΑΓΩΓΕΣ

Κατά τρίτον, μια χώρα με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό, με επιχειρήσεις που θα παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Προς την κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει η μείωση του κόστους παραγωγής στη μεταποίηση, κυρίως μέσω επιταχυνόμενων φορολογικών αποσβέσεων για επενδύσεις σε εξοπλισμό, μείωση του κόστους ενέργειας και η συστηματική καταγραφή και απάλειψη εμποδίων σε κλάδους με υψηλότερο δυναμικό για εξαγωγική δραστηριότητα. Ομοίως και οι επενδύσεις στις μεταφορές, ώστε να ισχυροποιηθούν τα ελληνικά λιμάνια ως πηγή εισόδου εμπορευμάτων στην Ευρώπη και για να διευκολυνθούν οι εξαγωγές αγαθών από τη χώρα.

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ

Το τέταρτο σημείο αφορά σε μια παραγωγική μεσαία τάξη που δεν θα «αναστενάζει» υπό το βάρος φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, αλλά θα έχει απαλλαγεί από το φορτίο αυτό και θα έχει μεγαλώσει και διευρυνθεί. Η μείωση του βάρους στη μισθωτή εργασία θα επέλθει με συνδυαστικά μέτρα όπως η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών (για παράδειγμα μέσω ενός σταθερού ποσού εισφορών υγείας για όλους τους εργαζόμενους), η απάλειψη της εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση του ανώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος, αλλά και η ενσωμάτωση εισοδημάτων σε ενιαία κλίμακα φορολογίας, ανεξάρτητα από την πηγή. Σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ επιδιώκεται εξορθολογισμός, συγχώνευση και απλούστευση όλων των φόρων για την ακίνητη περιουσία και σταδιακή μεταφορά των πόρων σε τοπικό επίπεδο, ενώ προτείνεται κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου στον ΕΝΦΙΑ.

ΙΣΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

Πέμπτον, η φιλοδοξία για το 2030 είναι η Ελλάδα να είναι μια χώρα που θα καταπολεμά συστηματικά τις διακρίσεις και θα προσφέρει ίσες ευκαιρίες. Η έκθεση Πισσαρίδη περιέχει σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση της ανισότητας ευκαιριών για τις γυναίκες στην αγορά εργασίας. Προτείνεται η κυβέρνηση να προωθήσει την έννοια της κοινωνικής ευθύνης για τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να υποστηρίζουν τις γυναίκες κατά την περίοδο τεκνοποίησης θεωρώντας το διάστημα αυτό ως μέρος της κανονικής σταδιοδρομίας των υπαλλήλων τους και όχι ως εμπόδιο στην πρόοδό τους. Επίσης προτείνεται η θέσπιση νόμου κατά των διακρίσεων στην αγορά εργασίας. Η ισότητα των φύλων και γενικότερα η καταπολέμηση των διακρίσεων με βάση το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ηλικία πρέπει να κατοχυρώνονται ρητά νομικά και να εφαρμόζονται απαρέγκλιτα. Επιπροσθέτως, καθώς η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση παίζει σημαντικό ρόλο στις κοινωνικές ανισότητες και στην αναπαραγωγή τους, η στήριξη ιδιαίτερα αδύναμων και ευπαθών κοινωνικά ομάδων (οικονομικά ασθενέστεροι, μετανάστες, ΑμΕΑ, κ.λπ.) χρειάζεται να ενισχυθεί.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Ενα έκτο σημείο είναι το λειτουργικό και αποτελεσματικό κράτος. Μια ισχυρή και ανεξάρτητη Δημόσια Διοίκηση, με αξιολόγηση παντού, με ανώτατες διοικητικές θέσεις πενταετούς θητείας στα υπουργεία, με γενικό γραμματέα από το υπουργείο και όχι ως πολιτική θέση, με ένα αναμορφωμένο ΑΣΕΠ, που θα διαχειρίζεται όλα τα ζητήματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, όπως οι προσλήψεις, η κινητικότητα, η αξιολόγηση και η μισθοδοσία. Τα ΚΕΠ, πλέον, θα μπουν σε δεύτερη μοίρα, αφού η Δημόσια Διοίκηση θα έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό ψηφιακή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ως έβδομο σημείο ξεχωρίζουμε τη μετάβαση από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής σύνταξης, με άμεση εφαρμογή για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας και εθελοντικά για όσους άλλους εργαζόμενους το επιθυμούν. Οι κεφαλαιοποιητικοί πυλώνες θα δρουν συμπληρωματικά με τον - δημόσιο - κύριο, έχοντας ένα δευτερεύοντα αλλά κρίσιμο ρόλο. Τα κύρια οφέλη από το νέο σύγχρονο σύστημα είναι η ενίσχυση των κινήτρων για περισσότερη και επίσημη εργασία όσο και για αποταμίευση των νοικοκυριών, με άμεσα αναπτυξιακά οφέλη για την οικονομία. Τα νοικοκυριά, όπως σημειώνει η έκθεση Πισσαρίδη, θα έχουν ισχυρότερα κίνητρα προσφοράς εργασίας, στον τυπικό τομέα της οικονομίας, όταν θα έχουν σε μεγάλο βαθμό έλεγχο των αποταμιεύσεών τους και όταν με υψηλότερες εισφορές κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου θα μπορούν να αναμένουν μεγαλύτερη σύνταξη.