Μετά τον πρώτο επιτυχημένο κύκλο της την περασμένη σεζόν και μια μεγάλη περιοδεία ανά την Ελλάδα, ο θίασος λαϊκού θεάτρου MATICAPI επιστρέφει στην Αθήνα με τη «Σολομώντεια Λύση» του Γιάννη Καλατζόπουλου, σε σκηνοθεσία Γιώργου Τσαγκαράκη.
Πρόκειται για μία διαδραστική παιδική παράσταση με ζωντανή μουσική, γεμάτη συμβολισμούς. Μέσα από το γέλιο και την αισιόδοξη ματιά της, έρχεται να προτείνει σ’ αυτή τη δύσκολη εποχή, την αληθινή αγάπη, την ανιδιοτέλεια, την αλληλεγγύη και το δίκιο των πολλών, ως μόνα αντίδοτα στη ματαιοδοξία και τον ατομικισμό.
Η υπόθεση του έργου
Όταν δυο αδέρφια μαλώνουν για μια κούκλα, ο παππούς τους αποφασίζει να τους πει μια ιστορία…
«Μια φορά κι έναν καιρό, σ’ έναν πόλεμο, μια υπηρέτρια έσωσε το παιδί της βασίλισσάς της, όταν εκείνη το εγκατέλειψε προκειμένου να πάρει τις γούνες και τα χρυσαφικά της. Το έσωσε και το μεγάλωσε με κίνδυνο της ζωής της κι έτσι ανάμεσά τους αναπτύχθηκε μια σχέση αληθινής αγάπης. Μετά από χρόνια, όταν το παιδί γίνεται κληρονόμος μιας αμύθητης περιουσίας, η βασίλισσα γυρίζει με σκοπό να το διεκδικήσει…»
Σε ποιον ανήκει όμως ένα παιδί; Σε ποιον το γάλα για να μεγαλώσει; Σε ποιον πόλεμο βρισκόμαστε άραγε και πόσοι έγιναν πριν από αυτόν;
Ένας παράξενος δικαστής δίνει τη λύση σ’ αυτό τον δύσκολο γρίφο, μέσω ενός κύκλου με κιμωλία.
Το κείμενο είναι βασισμένο στο κινέζικο έργο του Λι Ξινγκντάο (13ος αι. μ.Χ.) «Ο Κύκλος με την Κιμωλία», από το οποίο εμπνεύστηκε και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ το ομώνυμο αριστούργημά του.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης είναι εξ’ ολοκλήρου φτιαγμένα από ανακυκλωμένα υλικά που βρίσκει κανείς σε αφθονία στο σπίτι και συνήθως καταλήγουν στα σκουπίδια: Χαρτόκουτα, ρετάλια από υφάσματα, καπάκια και κουμπιά είναι μόνο μερικά από αυτά.
Ακριβώς επειδή η αφήγηση του μύθου ξεκινά ως θεατρικό παιχνίδι από το σπίτι του παππού της ιστορίας μας, καθημερινά αντικείμενα όπως η τηλεόραση, το ψυγείο, ο πάγκος, ακόμη και ένα χαλασμένο νάυλον μετατρέπονται σε παλάτι, αγροτόσπιτο, γέφυρα και ποτάμι, βάζοντας φωτιά στη φαντασία των μικρών θεατών. Έτσι, τα παιδιά παίρνουν ιδέες για να στήσουν αντίστοιχα παιχνίδια αξιοποιώντας αντικείμενα που έχουν στο δικό τους σπίτι.
Στην συγκεκριμένη παράσταση, η μουσική έχει ρόλο πρωταγωνιστικό, αφού είναι πρωτότυπη και ζωντανή επί σκηνής, το ίδιο και οι μικροί θεατές από τους οποίους-στο διαδραστικό μέρος της- ζητείται να δώσουν λύση στον αιώνιο γρίφο.
Η ηθοποιός της παράστασης Φαίδρα Παπανικολάου μιλώντας σήμερα στα parapolitika.gr, μας εξηγεί όλα εκείνα τα σημαντικά πράγματα που θα αποκομίσει ένα παιδί, όταν παρακολουθήσει το έργο.
Όταν δύο αδέρφια μαλώνουν για μια κούκλα, ο παππούς τους αποφασίζει να τους πει μια ιστορία. Γνώριμο σκηνικό για όποιον έχει παιδιά. Οι μικροί θεατές πώς αντιδρούν;
Να σας ευχαριστήσω για τη φιλοξενία και το βήμα που δίνετε στην παράστασή μας “Η Σολομώντεια Λύση” του Γ. Καλαντζόπουλου σε σκηνοθεσία του Γ. Τσαγκαράκη. Τα παιδιά σίγουρα ταυτίζονται στον καυγά και φυσικά γελούν. Αυτή η ταύτιση βοηθάει στη συνέχεια της ιστορίας, όπου τα δύο αδέρφια, με την προτροπή του παππού, θα παίξουν μια ιστορία. Τελικά, αυτή η διαδικασία του παιχνιδιού είναι που θα οδηγήσει και στη λύση του καβγά όπου η απάντηση είναι απλή: όταν έχω ένα παιχνίδι, δεν τσακώνομαι αλλά το μοιράζομαι για να παίξω. Αυτή η ιστορία μέσα στην ιστορία βάζει τα παιδιά σε μία διαδικασία πολύ μεγαλύτερη από αυτή που φαίνεται αρχικά. Να αποφασίσουν πώς θα τελειώσει ή ιστορία. Τελικά, τα παιδιά αποφασίζουν ότι το μοίρασμα είναι η απάντηση, σε αντιδιαστολή με το χώρισμα. Το θέμα “ο καυγάς για το δικό μου” γίνεται ένα αστείο περιστατικό, όπου θα μας διδάξει πώς να φιλιώσουμε. Το παιχνίδι γίνεται “ δικό μας” και αφού γίναμε σοφότεροι, προχωράμε δυνατότεροι, αισιόδοξοι και χαρούμενοι.
Ποιο είναι το πιο σπουδαίο μήνυμα που περνά η παράσταση στα παιδιά;
Το πιο σπουδαίο μήνυμα έρχεται στο τέλος της παράστασης, όπου τα παιδιά μάς εκπλήσσουν κάθε φορά ευχάριστα, με την απάντηση στο ερώτημα: σε ποιόν ανήκει ένα παιδί. Αυτό το μήνυμα λέει, ότι η φύση του ανθρώπου είναι ενάντια στην απληστία, ενάντια αν όχι στην ίδια την εξουσία που μπορεί να φαίνεται ελκυστική, σίγουρα ενάντια στα αποτελέσματα που αυτή συνεπάγεται. Λέει επίσης ότι τα παιδιά κατανοούν κι αγαπούν και θέλουν την ειρηνική συμβίωση, την αλληλεγγύη, την αδελφοσύνη, τη δικαιοσύνη.
Για εσάς είναι πιο σημαντικό να προσφέρετε στα παιδιά διασκέδαση ή γνώση και γιατί;
Δεν είναι αντίθετη η γνώση προς τη διασκέδαση. Αντίθετα, αν ο τρόπος που αποκτούμε τη γνώση στερείται διασκέδασης τότε γίνεται εφιάλτης. Η φύση μας, η συνείδησή μας, το μυαλό μας απολαμβάνει την ανάπτυξη και την εξέλιξη του. Οπότε αυτή, φυσικά, γίνεται με ευχάριστο τρόπο. Νομίζω κιόλας ότι πια είναι ζητούμενο. Η διασκέδαση μπορεί να έχει μια αρνητική σημασία σαν να είναι ταυτόσημη με την τεμπελιά. Κατά τη γνώμη μου η ευχαρίστηση που παίρνουμε με τη γνώση δεν μας κάνει φυγόπονους. Αντίθετα βοηθάει να την επιδιώκουμε.
Το θέατρο έχει τη δύναμη να καλλιεργεί αξίες αλλά και να βοηθά τα παιδιά να βρίσκουν τη δική τους φωνή; Και αν ναι, τι εργαλεία χρησιμοποιεί για να το καταφέρει;
Τα θεατρικά έργα, μας βοηθούν να εμβαθύνουμε σε καταστάσεις, οι οποίες στην πραγματική ζωή μπορεί να είναι τρομακτικές. Είναι το μαγικό εάν του θεάτρου που μας λυτρώνει. Τι κάνει ένας άνθρωπος, που δεν είμαι εγώ, σ’ ακραίες συνθήκες; τι θα συμβεί στην κούκλα, που τελικά απέκτησε υπόσταση με τη δύναμη της φαντασίας μου; Ο κος Καλατζόπουλος, δίνει φωνή και βήμα στους μικρούς θεατές, να υψώσουν το ανάστημά τους και να ζητήσουν το δίκιο του παιδιού. Το δικαίωμά του να ζει σ’ έναν ειρηνικό κόσμο, όπου η αγάπη , η φροντίδα και ο πολιτισμός θ’ αποτελούν αναφαίρετο δικαίωμά του. Έναν κόσμο όπου δε θα αποτιμάται η αξία της ζωής του με χρήμα. Τα μέσα είναι απλά. Η Τέχνη σε κάθε μορφή της. Ο Λόγος , το τραγούδι, η μουσική, το εικαστικό περιβάλλον της παράστασης. Οι σημερινοί μας θεατές είναι οι ερευνητές του αύριο. Είναι πολύ σημαντικό τα σχολεία να είναι εξοπλισμένα με υποδομές και προσωπικό, ώστε οι Τέχνες κι οι Επιστήμες να είναι η καθημερινότητά τους, η διασκέδασή τους, το μέλλον τους.
Τελικά, σε ποιον ανήκει ένα παιδί; Είναι όλοι κατάλληλοι ή έτοιμοι να γίνουν γονείς; Και σε ποιον το γάλα για να μεγαλώσει; Ποια είναι ή θα έπρεπε να είναι η ευθύνη της πολιτείας απέναντι σ’ αυτό το κρίσιμο ερώτημα;
Στο έργο οι ήρωες είναι σύμβολα, δηλαδή αυτή που φροντίζει και σώζει το παιδί είναι η υπηρέτρια της βασίλισσας- μητέρας που το εγκαταλείπει προσωρινά, μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος. Είναι μία εξουσία, είναι μία γυναίκα όπως η Θάτσερ, που έστειλε τον γιο της στον πόλεμο αντί να παλέψει για ειρήνη. Άρα απάντηση, είναι μόνο η ειρήνη. Το ερώτημα, παρόλα αυτά, τίθεται ως εξής: κάτω από ποιες συνθήκες γίνονται κατάλληλοι οι γονείς και ποια πολιτεία είναι υποστηρικτική για μια τέτοια απόφαση. Στο σήμερα οι άνθρωποι που δεν νιώθουν έτοιμοι, δεν γίνονται γονείς. Η φύση βέβαια αγνοεί τέτοιους δισταγμούς. Οπότε, αν είσαι γονιός και νιώσεις στην πορεία, ότι δεν είσαι αρκετός; Εκεί η πολιτεία έχει μορφώσει ένα σωρό επιστήμονες για βοήθεια, δασκάλους, γιατρούς, ψυχολόγους, λογοθεραπευτές κλπ, κλπ. Κι όλοι αυτοί είναι πολίτες, μέρος της πολιτείας που θέλει πολύ να βοηθήσει. Όμως όλοι ξέρουμε καλά γιατί δεν μπορεί να το κάνει. Γιατί κάποιων οι ζωές αξίζουν περισσότερο.
Κατά τον ίδιο τρόπο και με το γάλα. Ο δεσμός μιας μητέρας με το παιδί της, είναι δεσμός ζωής και θανάτου, αφού εκείνη έχει το γάλα για να μεγαλώσει. Τι γίνεται όμως όταν το γάλα ανήκει στις πολυεθνικές; Σημαίνει ότι έχουν τη δύναμη να το στερήσουν. Τελικά σε έναν κόσμο όπου το γάλα έχει τιμή, αποκτά τιμή και η ζωή του παιδιού. Αλλά ποιος είναι αρμόδιος για να σταματήσει μία τέτοια απάνθρωπη τακτική;
Χρειαζόμαστε έναν κόσμο όπου η πρόσβαση στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην εργασία, στις δομές εκείνες που διευκολύνουν το έργο των ανθρώπων, θα είναι δικαίωμα και υποχρέωση όλων. Διότι η καταλληλότητα της πολιτείας ορίζει την καταλληλότητα των ανθρώπων και άρα και την καταλληλότητά μας να είμαστε και γονείς.
Ταυτότητα παράστασης
Η Σολομώντεια Λύση Από τον Θίασο Λαϊκού Θεάτρου MATICAPI
