Ούτε Ελγίνεια, ούτε Μάρμαρα. Είναι Γλυπτά του Παρθενώνα
Η ιστορία τους είναι κάτι παραπάνω από χιλιοειπωμένη και χιλιογραμμένη. Ο Τόμας Μπρους 7ος κόμης του Έλγιν αποκαθήλωσε γλυπτά από τη ζωφόρο, τις μετόπες και τα αετώματα του Παρθενώνα, επικαλούμενος ένα οθωμανικό φιρμάνι, την ύπαρξη του οποίου διαψεύδουν επισήμως οι Τούρκοι. Ο αρχικός λόγος ήταν η μέτρηση και η αποτύπωσή τους σε σχέδια. Τελικά αφαιρέθηκαν με πριόνι (!!!), διαμελίστηκαν, φυγαδεύτηκαν και έφτασαν μέχρι την Αγγλία. Διπλό ψέμα και κλοπή. Κανονικότατα.
Αποτέλεσμα; Περίπου το ½ του γλυπτού διάκοσμου βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Λονδίνο.
Από τους 97 σωζόμενους λίθους από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, οι 56 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 40 στην Αθήνα. Από τις 64 σωζόμενες μετόπες, οι 48 βρίσκονται στην Αθήνα και οι 15 στο Λονδίνο. Από τις 28 σωζόμενες μορφές των αετωμάτων, οι 19 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 9 στην Αθήνα. Η ζωφόρος του Παρθενώνα θεωρείται ότι απεικονίζει την Πομπή των Παναθηναίων. Οι μετόπες εικονίζουν: στην ανατολική πλευρά τη Γιγαντομαχία, στην δυτική πλευρά την Αμαζονομαχία, στην βόρεια τον Τρωικό Πόλεμο και στην νότια πλευρά τη μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπίθων.
Ο μέσος Έλληνας πολίτης γνωρίζει την ύπαρξη των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο και το πάγιο ελληνικό αίτημα για την επιστροφή τους στην Ελλάδα, στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Το πρόβλημα αυτή τη φορά δεν έγκειται στο ζήτημα της ιστορικής αλήθειας, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του «κρυφού σχολειού», αλλά στο πώς την εκφράζουμε.
Επί πολλά χρόνια τα αποκαλούσαμε «Ελγίνεια μάρμαρα». Μεγάλος αγώνας για να γίνει αντιληπτό ότι δεν είναι «Ελγίνεια» γιατί δεν είναι στην κυριότητα των απογόνων του λόρδου Έλγιν, ούτε τυπικά, ούτε ουσιαστικά, αφού είναι τμήματα από τα τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών, που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της ζωφόρου του Παρθενώνα. Το 1816 άλλωστε, η αγγλική κυβέρνηση αγόρασε τα Γλυπτά από τον Έλγιν και από τότε βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Αφού ξεπεράσαμε μετά κόπων το «Ελγίνεια», μας έμεινε το «Μάρμαρα». Δεν είναι «Μάρμαρα» λοιπόν, είναι Γλυπτά τα οποία φιλοτεχνήθηκαν υπό την εποπτεία του Φειδία και των συνεργατών του Αλκαμένη, Αγοράκριτου και Μύρωνα.
Αντιπροσωπευτικές της άγνοιας που υπάρχει γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα ήταν η δήλωση του πρώην πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, για να αντιπολιτευθεί την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά και του «αρμόδιου τομεάρχη Πολιτισμού» του ΣΥΡΙΖΑ. «Η τουλάχιστον αφελής πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη για το δανεισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα, επιτρέπει στο Βρετανικό Μουσείο να εμφανίζεται σήμερα ως νόμιμος ιδιοκτήτης τους» σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας στο Facebook, «Γι' αυτό «αλωνίζει» την Ευρώπη ο πρωθυπουργός; Για να ετοιμάσει τις φιέστες του 2021 με δανεικά μάρμαρα, αντί να υπερασπίζεται τους εθνικούς στόχους;» καταλήγει η ανακοίνωση του κ. Σκουρολιάκου, έχοντας αναφέρει 5 φορές τα Γλυπτά ως «Μάρμαρα» στην ίδια ανακοίνωση.
Πρόκειται όμως για άγνοια η οποία «τραυματίζει» την ιστορία μας και αλλοιώνει την πολιτισμική μας ταυτότητα σε σημείο να μην μπορούμε να υποστηρίξουμε το αίτημα που διατυπώνουμε.
Την επανένωση ενός διαμελισμένου οικουμενικού μνημείου παγκόσμιας εμβέλειας σύμβολο του μέτρου, της ελευθερίας και της δημοκρατίας, κτήματος της ανθρωπότητας και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το μνημείο αυτό αποκαλούμε «Μάρμαρα». Ξανασκεφτείτε το.
Αποτέλεσμα; Περίπου το ½ του γλυπτού διάκοσμου βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Λονδίνο.
Από τους 97 σωζόμενους λίθους από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, οι 56 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 40 στην Αθήνα. Από τις 64 σωζόμενες μετόπες, οι 48 βρίσκονται στην Αθήνα και οι 15 στο Λονδίνο. Από τις 28 σωζόμενες μορφές των αετωμάτων, οι 19 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 9 στην Αθήνα. Η ζωφόρος του Παρθενώνα θεωρείται ότι απεικονίζει την Πομπή των Παναθηναίων. Οι μετόπες εικονίζουν: στην ανατολική πλευρά τη Γιγαντομαχία, στην δυτική πλευρά την Αμαζονομαχία, στην βόρεια τον Τρωικό Πόλεμο και στην νότια πλευρά τη μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπίθων.
Ο μέσος Έλληνας πολίτης γνωρίζει την ύπαρξη των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο και το πάγιο ελληνικό αίτημα για την επιστροφή τους στην Ελλάδα, στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Το πρόβλημα αυτή τη φορά δεν έγκειται στο ζήτημα της ιστορικής αλήθειας, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του «κρυφού σχολειού», αλλά στο πώς την εκφράζουμε.
Επί πολλά χρόνια τα αποκαλούσαμε «Ελγίνεια μάρμαρα». Μεγάλος αγώνας για να γίνει αντιληπτό ότι δεν είναι «Ελγίνεια» γιατί δεν είναι στην κυριότητα των απογόνων του λόρδου Έλγιν, ούτε τυπικά, ούτε ουσιαστικά, αφού είναι τμήματα από τα τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών, που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της ζωφόρου του Παρθενώνα. Το 1816 άλλωστε, η αγγλική κυβέρνηση αγόρασε τα Γλυπτά από τον Έλγιν και από τότε βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Αφού ξεπεράσαμε μετά κόπων το «Ελγίνεια», μας έμεινε το «Μάρμαρα». Δεν είναι «Μάρμαρα» λοιπόν, είναι Γλυπτά τα οποία φιλοτεχνήθηκαν υπό την εποπτεία του Φειδία και των συνεργατών του Αλκαμένη, Αγοράκριτου και Μύρωνα.
Αντιπροσωπευτικές της άγνοιας που υπάρχει γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα ήταν η δήλωση του πρώην πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, για να αντιπολιτευθεί την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά και του «αρμόδιου τομεάρχη Πολιτισμού» του ΣΥΡΙΖΑ. «Η τουλάχιστον αφελής πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη για το δανεισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα, επιτρέπει στο Βρετανικό Μουσείο να εμφανίζεται σήμερα ως νόμιμος ιδιοκτήτης τους» σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας στο Facebook, «Γι' αυτό «αλωνίζει» την Ευρώπη ο πρωθυπουργός; Για να ετοιμάσει τις φιέστες του 2021 με δανεικά μάρμαρα, αντί να υπερασπίζεται τους εθνικούς στόχους;» καταλήγει η ανακοίνωση του κ. Σκουρολιάκου, έχοντας αναφέρει 5 φορές τα Γλυπτά ως «Μάρμαρα» στην ίδια ανακοίνωση.
Πρόκειται όμως για άγνοια η οποία «τραυματίζει» την ιστορία μας και αλλοιώνει την πολιτισμική μας ταυτότητα σε σημείο να μην μπορούμε να υποστηρίξουμε το αίτημα που διατυπώνουμε.
Την επανένωση ενός διαμελισμένου οικουμενικού μνημείου παγκόσμιας εμβέλειας σύμβολο του μέτρου, της ελευθερίας και της δημοκρατίας, κτήματος της ανθρωπότητας και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το μνημείο αυτό αποκαλούμε «Μάρμαρα». Ξανασκεφτείτε το.