Ένα κενό νοήματος σήμα και σκέψεις για το «2021»
Η συμπλήρωση των 200 χρόνων μίας ελεύθερης, ανεξάρτητης Ελλάδας είναι ένας σημαντικός σταθμός της Ιστορίας των Ελλήνων, που προσφέρεται για μια συνολική θεώρηση και αποτίμηση της πορείας της χώρας μας στο διάστημα των δύο αιώνων της Νεότερης Ελλάδας. Φυσικά, δεν μπορεί να λείψουν και εορταστικές εκδηλώσεις από την υπόθεση αυτή - και ούτε θα έπρεπε, άλλωστε, να συμβεί κάτι τέτοιο. Δεν νοείται να υποδεχθούμε το 2021 με μιζέρια και με αρνητική διάθεση εξαιτίας των μεγάλων ζημιών που προκάλεσε η ομολογία οικονομικής χρεοκοπίας του κράτους, το 2010. Όμως, η «Ελλάδα 2021», που παρουσιάζουν με κυβερνητική σφραγίδα οι επίσημοι διοργανωτές των εορταστικών και άλλων εκδηλώσεων, δεν είναι μια υπόθεση μεγαλοπρεπούς εορτασμού της Επανάστασης του 1821. Αυτό το κάνουμε κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου. Το ζητούμενο από το «2021» είναι να αναλογιστούμε, οι Έλληνες, σήμερα πώς εξελίχθηκε ο εθνικός βίος από το 1821 και πέρα, να σταθούμε στη διεθνή διάσταση της Επανάστασης, εκείνης της αστραπής στον ουρανό της Ιεράς Συμμαχίας, που από τότε έως και σήμερα επηρεάζει τις διεθνείς σχέσεις της χώρας, να κατανοήσουμε πώς πορεύτηκε η χώρα στη συνέχεια, να δούμε τι κέρδισε, τι έχασε, τι υπερασπίστηκε τον εικοστό αιώνα η Ελλάδα και σε ποια κατάσταση και ποιότητα εθνικής Παιδείας βρέθηκε να γιορτάζει τον εικοστό πρώτο αιώνα ο ελληνικός λαός τα διακόσια χρόνια ελεύθερου εθνικού βίου. Η Ιστορία αυτή είναι συναρπαστική και της αξίζει ένα σοβαρό «2021».
Μας δίδεται μια μεγάλη ευκαιρία με το «2021». Όλα τα στοιχεία αυτής της 200χρονης πορείας, όλες οι συλλογικές δυνάμεις και τα σπουδαία πρόσωπα που έγραψαν την Ιστορία μας πρέπει να μελετηθούν με μια νέα ματιά, να συζητηθούν και να προβληθούν με θάρρος και ειλικρίνεια τους επόμενους μήνες από τον πνευματικό κόσμο της χώρας. Το μαχητικό πνεύμα του ’21 και οι αγώνες σπουδαίων Ελλήνων, που οδήγησαν στη γέννηση του εθνικού κράτους, δεν μπορεί να μην περιλαμβάνονται στη βάση της θεώρησης των 200 χρόνων. Και αυτό θα πρέπει να κρατηθεί μακριά από «ιδεολογικές» αντιπαραθέσεις, και έξω από το κλίμα το οποίο ορίζουν σήμερα στη δημόσια σκηνή οι διχαστικές συμπεριφορές πολιτικών προσώπων και κομμάτων με χρονικό πλαίσιο τη δεκαετία της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Φτηνοί «πατριωτισμοί», συμπλεγματικοί «μοντερνισμοί», κοσμικές «γκλαμουριές», πολιτικά πρωτόγονες προσεγγίσεις της υπόθεσης από κύκλους αμαθών εθνικιστών, όλα αυτά πρέπει να αποκρουστούν και να βγουν έξω από τις οθόνες του «2021». Διαφορετικά, η όλη υπόθεση θα κινδυνεύσει να πάρει τον χαρακτήρα μιας γκροτέσκας φάρσας, με εσωτερικούς «καβγάδες», με ανούσια «ταρατατζούμ», με ανόητες εκδηλώσεις εθνικής αυταρέσκειας από «αρμόδιους» φορείς και από αγαπημένα της τηλεόρασης πολιτικά «σταρ» της συμφοράς, από άτομα με πνευματικά φορτία ελαφρύτερα του αέρος. Θα ήταν στα αλήθεια μεγάλο κρίμα να συμβεί κάτι τέτοιο. Μας προσφέρεται μια μεγάλη ευκαιρία για το ξεκίνημα μίας νέας, πληρέστερης θεώρησης της εθνικής πορείας μας, με νέα διάθεση, με νέα επιστημονικά εργαλεία. Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν και πόσο επηρεάζουν σήμερα τη ζωή και τις σκέψεις μας τα όσα ακολούθησαν το 1821.
Η δημοσίευση του άδειου από κάθε νόημα, δήθεν «μοντέρνου» σήματος της επιτροπής «Ελλάδα 2021» κτύπησε ένα πρώτο καμπανάκι κινδύνου στην υπόθεση του εορτασμού αυτής της επετείου.
Όχι επειδή το γραφιστικό καλλιτέχνημα κρίθηκε από πολλούς αισθητικά ατυχές και «ψόφιο», αλλά επειδή από αυτό δόθηκε μια πρώτη εντύπωση για το πώς ενδεχομένως εννοεί η διεύθυνση της «Ελλάδας 2021» το πνεύμα και τη διαχείριση του εορτασμού των 200 χρόνων.
Έφερε σε πολλούς αυτό το διαφημιστικό σήμα τη σκέψη πως η διορισμένη από την κυβέρνηση επιτροπή του «2021» θέλει ίσως να κρατήσει την υπόθεση της διοργάνωσης στο πνεύμα της αβάστακτης «μοντερνιάς» που μας περιβάλλει σήμερα. Ελπίδα μας είναι να διαψευσθεί στη συνέχεια αυτή η εντύπωση, αλλιώς το πράγμα θα κινηθεί στο πεδίο μίας μεγάλης «παρεξήγησης».
Μας δίδεται μια μεγάλη ευκαιρία με το «2021». Όλα τα στοιχεία αυτής της 200χρονης πορείας, όλες οι συλλογικές δυνάμεις και τα σπουδαία πρόσωπα που έγραψαν την Ιστορία μας πρέπει να μελετηθούν με μια νέα ματιά, να συζητηθούν και να προβληθούν με θάρρος και ειλικρίνεια τους επόμενους μήνες από τον πνευματικό κόσμο της χώρας. Το μαχητικό πνεύμα του ’21 και οι αγώνες σπουδαίων Ελλήνων, που οδήγησαν στη γέννηση του εθνικού κράτους, δεν μπορεί να μην περιλαμβάνονται στη βάση της θεώρησης των 200 χρόνων. Και αυτό θα πρέπει να κρατηθεί μακριά από «ιδεολογικές» αντιπαραθέσεις, και έξω από το κλίμα το οποίο ορίζουν σήμερα στη δημόσια σκηνή οι διχαστικές συμπεριφορές πολιτικών προσώπων και κομμάτων με χρονικό πλαίσιο τη δεκαετία της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Φτηνοί «πατριωτισμοί», συμπλεγματικοί «μοντερνισμοί», κοσμικές «γκλαμουριές», πολιτικά πρωτόγονες προσεγγίσεις της υπόθεσης από κύκλους αμαθών εθνικιστών, όλα αυτά πρέπει να αποκρουστούν και να βγουν έξω από τις οθόνες του «2021». Διαφορετικά, η όλη υπόθεση θα κινδυνεύσει να πάρει τον χαρακτήρα μιας γκροτέσκας φάρσας, με εσωτερικούς «καβγάδες», με ανούσια «ταρατατζούμ», με ανόητες εκδηλώσεις εθνικής αυταρέσκειας από «αρμόδιους» φορείς και από αγαπημένα της τηλεόρασης πολιτικά «σταρ» της συμφοράς, από άτομα με πνευματικά φορτία ελαφρύτερα του αέρος. Θα ήταν στα αλήθεια μεγάλο κρίμα να συμβεί κάτι τέτοιο. Μας προσφέρεται μια μεγάλη ευκαιρία για το ξεκίνημα μίας νέας, πληρέστερης θεώρησης της εθνικής πορείας μας, με νέα διάθεση, με νέα επιστημονικά εργαλεία. Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν και πόσο επηρεάζουν σήμερα τη ζωή και τις σκέψεις μας τα όσα ακολούθησαν το 1821.
Η δημοσίευση του άδειου από κάθε νόημα, δήθεν «μοντέρνου» σήματος της επιτροπής «Ελλάδα 2021» κτύπησε ένα πρώτο καμπανάκι κινδύνου στην υπόθεση του εορτασμού αυτής της επετείου.
Όχι επειδή το γραφιστικό καλλιτέχνημα κρίθηκε από πολλούς αισθητικά ατυχές και «ψόφιο», αλλά επειδή από αυτό δόθηκε μια πρώτη εντύπωση για το πώς ενδεχομένως εννοεί η διεύθυνση της «Ελλάδας 2021» το πνεύμα και τη διαχείριση του εορτασμού των 200 χρόνων.
Έφερε σε πολλούς αυτό το διαφημιστικό σήμα τη σκέψη πως η διορισμένη από την κυβέρνηση επιτροπή του «2021» θέλει ίσως να κρατήσει την υπόθεση της διοργάνωσης στο πνεύμα της αβάστακτης «μοντερνιάς» που μας περιβάλλει σήμερα. Ελπίδα μας είναι να διαψευσθεί στη συνέχεια αυτή η εντύπωση, αλλιώς το πράγμα θα κινηθεί στο πεδίο μίας μεγάλης «παρεξήγησης».