Οι πιστοί και ο θυμός για την αθετημένη υπόσχεση
Το λιγότερο κακό που μπορεί να πει κανείς σήμερα για την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ότι απογοητεύει οικτρά τις κοινωνίες της με την κραυγαλέα αδυναμία της να κινηθεί υπέρ αυτών σαν ένας σοβαρός πολυμερής οργανισμός σε ώρες μιας θανατηφόρας υγειονομικής λαίλαπας. Με διαπιστωμένη από καιρό την αδυναμία της Ε.Ε. να λειτουργήσει επάνω σε μια ελάχιστη ηθική βάση, με τους όρους του πολιτικού πολιτισμού που όλοι οι Ευρωπαίοι υποτίθεται πως υπερασπίζονται μεταπολεμικά, μετά τη συντριβή του ναζιστικού τέρατος, έρχεται τώρα η καταθλιπτική διαπίστωση: Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια στεγνή νομισματική ένωση, άδεια από πολιτική σκέψη και με μηδενικό πνευματι κό περιεχόμενο. Και το ακόμα χειρότερο είναι ότι αυτόν τον μηχανισμό διοικεί ο μεθυσμένος από την οικονομική δύναμή του εταίρος, η Γερμανία.
Η φρικτή εμπειρία του κοροναϊού δεν ξεσκέπασε κάτι που οι Ευρωπαίοι αγνοούν τα τελευταία χρόνια. Είχαν προηγουμένως διαπιστωθεί, με τις πολιτικές της γερμανικά ελεγχόμενης ευρωζώνης, η κοινωνική δύσπνοια, ο θυμός και οι δυσπλασίες που αυτές προκάλεσαν σε μια σειρά χώρες. Τώρα, απλώς η αποτυχία του ιστορικού πειράματος για Ενωση των Ευρωπαίων αποκαλύπτει τις διαστάσεις του και κάνει θόρυβο μεγάλο. Εχει, πάντως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα φαινόμενο στον ευρωπαϊκό χώρο, και στη δική μας χώρα: Οι Ευρωπαίοι, που και σήμερα υπερασπίζονται την Ε.Ε. και έντονα αποδοκιμάζουν τον λεγόμενο «ευρωσκεπτικισμό» τον οποίον, μάλιστα, ευθέως ή εμμέσως, συνδέουν με τον «λαϊκισμό» και τους «εθνικισμούς», είναι ακριβώς αυτοί που υπερασπίστηκαν με σθένος το «Σύμφωνο Σταθερότητας», δηλαδή τους νόμους της ευρωζώνης που ακύρωσαν το πνεύμα και την πολιτική ηθική βάση του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αρνούνται, όμως, σήμερα να αναμετρηθούν με την πραγματικότητα που δημιούργησε στην Ευρώπη η ευρωζώνη και το δόγμα της διαρκούς λιτότητας και δεν τολμούν να αγωνιστούν για να διορθωθούν τουλάχιστον κάποια καίρια «λάθη» του συστήματος. Και μάλιστα αναπτύσσουν έναν δικό τους λαϊκισμό, κατηγορώντας συλλήβδην τους έντονους επικριτές της Ε.Ε. για «λαϊκισμό»...Ομως, τα πολλά εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών που σήμερα αποδοκιμάζουν την Ευρωπαϊκή Ενωση απελπισία και θυμό εκφράζουν πριν απ’ όλα. Ακριβώς επειδή πίστεψαν στο ενοποιητικό πνεύμα της, στη δύναμη των θεσμών της και στις διακηρυγμένες δημοκρατικές πεποιθήσεις των ηγετών της, σήμερα την εγκαλούν για αθέτηση υποσχέσεως, για εξαπάτησή τους. Πίστεψαν στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και προδόθηκαν.
Αν η Γαλλία και άλλες, πλην Γερμανίας, βιομηχανικές δυνάμεις της Κοινότητας δεν είχαν διαπράξει στο Μάαστριχτ την ιστορική γκάφα να παραδώσουν τη Γηραιά Ηπειρο χωρίς προφυλάξεις στο μοντέλο μιας ευρωπαϊκής «παγκοσμιοποίησης», νεοφιλελεύθερης ραπτικής, με μέγα «πολιτικό» επιχείρημα την υπόθεση της «ανταγωνιστικότητας», δεν θα υπήρχαν σήμερα τόσοι ακραίοι εθνικιστές, ακροδεξιοί, νεοναζιστές, ρατσιστές και ξενόφοβοι πολίτες, δεν θα χλευαζόταν από τόσο πολλούς η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ας θυμηθούμε ότι οι ακραίες εθνικιστικές τάσεις που εκδηλώνονται στην Ευρώπη εμφανίστηκαν πολύ πριν από την όξυνση του Μεταναστευτικού, ήδη με το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να έχει μπει σε τροχιά καταστροφής του, στα γρανάζια του «Συμφώνου Σταθερότητας». Αυτές οι τάσεις δεν θα ενισχύονταν, αν δεν χειροτέρευε σε ορισμένες χώρες μέχρις εξουθενώσεως η ζωή των Ευρωπαίων από τη «νέα οικονομία» που τους επέβαλαν οι ηγεσίες τους με τη Συνθήκη του Μάαστιχτ. Ετσι, σήμερα, με αφορμή έναν ισχυρό ιό γρίπης, αποκαλύφθηκε πανηγυρικά ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι πλέον για τα καλά πιασμένοι στα δίχτυα των μεγαλομετόχων της Ε.Ε., των Γερμανών δίχτυα που οι ίδιοι, όμως, έφτιαξαν. Το δράμα που εξελίσσεται φουντώνει καθημερινά την απέχθεια των Ευρωπαίων πολιτών απέναντι στο Βερολίνο και το όλον «σύστημα» της Ε.Ε. Και αυτό δεν έχει τίποτε να κάνει με «λαϊκισμό», με «εθνικισμό» και με επαγγελματίες «ευρωσκεπτικιστές». Οι περισσότερο θυμωμένοι με την Ε.Ε. Ευρωπαίοι είναι αυτοί που, διόλου «εθνικιστές», πίστεψαν στην Ενωση των Ευρωπαίων, όπως τους την είχαν παρουσιάσει κατά το παρελθόν όλοι οι «μεγάλοι» της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής.
Η φρικτή εμπειρία του κοροναϊού δεν ξεσκέπασε κάτι που οι Ευρωπαίοι αγνοούν τα τελευταία χρόνια. Είχαν προηγουμένως διαπιστωθεί, με τις πολιτικές της γερμανικά ελεγχόμενης ευρωζώνης, η κοινωνική δύσπνοια, ο θυμός και οι δυσπλασίες που αυτές προκάλεσαν σε μια σειρά χώρες. Τώρα, απλώς η αποτυχία του ιστορικού πειράματος για Ενωση των Ευρωπαίων αποκαλύπτει τις διαστάσεις του και κάνει θόρυβο μεγάλο. Εχει, πάντως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα φαινόμενο στον ευρωπαϊκό χώρο, και στη δική μας χώρα: Οι Ευρωπαίοι, που και σήμερα υπερασπίζονται την Ε.Ε. και έντονα αποδοκιμάζουν τον λεγόμενο «ευρωσκεπτικισμό» τον οποίον, μάλιστα, ευθέως ή εμμέσως, συνδέουν με τον «λαϊκισμό» και τους «εθνικισμούς», είναι ακριβώς αυτοί που υπερασπίστηκαν με σθένος το «Σύμφωνο Σταθερότητας», δηλαδή τους νόμους της ευρωζώνης που ακύρωσαν το πνεύμα και την πολιτική ηθική βάση του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αρνούνται, όμως, σήμερα να αναμετρηθούν με την πραγματικότητα που δημιούργησε στην Ευρώπη η ευρωζώνη και το δόγμα της διαρκούς λιτότητας και δεν τολμούν να αγωνιστούν για να διορθωθούν τουλάχιστον κάποια καίρια «λάθη» του συστήματος. Και μάλιστα αναπτύσσουν έναν δικό τους λαϊκισμό, κατηγορώντας συλλήβδην τους έντονους επικριτές της Ε.Ε. για «λαϊκισμό»...Ομως, τα πολλά εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών που σήμερα αποδοκιμάζουν την Ευρωπαϊκή Ενωση απελπισία και θυμό εκφράζουν πριν απ’ όλα. Ακριβώς επειδή πίστεψαν στο ενοποιητικό πνεύμα της, στη δύναμη των θεσμών της και στις διακηρυγμένες δημοκρατικές πεποιθήσεις των ηγετών της, σήμερα την εγκαλούν για αθέτηση υποσχέσεως, για εξαπάτησή τους. Πίστεψαν στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και προδόθηκαν.
Αν η Γαλλία και άλλες, πλην Γερμανίας, βιομηχανικές δυνάμεις της Κοινότητας δεν είχαν διαπράξει στο Μάαστριχτ την ιστορική γκάφα να παραδώσουν τη Γηραιά Ηπειρο χωρίς προφυλάξεις στο μοντέλο μιας ευρωπαϊκής «παγκοσμιοποίησης», νεοφιλελεύθερης ραπτικής, με μέγα «πολιτικό» επιχείρημα την υπόθεση της «ανταγωνιστικότητας», δεν θα υπήρχαν σήμερα τόσοι ακραίοι εθνικιστές, ακροδεξιοί, νεοναζιστές, ρατσιστές και ξενόφοβοι πολίτες, δεν θα χλευαζόταν από τόσο πολλούς η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ας θυμηθούμε ότι οι ακραίες εθνικιστικές τάσεις που εκδηλώνονται στην Ευρώπη εμφανίστηκαν πολύ πριν από την όξυνση του Μεταναστευτικού, ήδη με το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να έχει μπει σε τροχιά καταστροφής του, στα γρανάζια του «Συμφώνου Σταθερότητας». Αυτές οι τάσεις δεν θα ενισχύονταν, αν δεν χειροτέρευε σε ορισμένες χώρες μέχρις εξουθενώσεως η ζωή των Ευρωπαίων από τη «νέα οικονομία» που τους επέβαλαν οι ηγεσίες τους με τη Συνθήκη του Μάαστιχτ. Ετσι, σήμερα, με αφορμή έναν ισχυρό ιό γρίπης, αποκαλύφθηκε πανηγυρικά ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι πλέον για τα καλά πιασμένοι στα δίχτυα των μεγαλομετόχων της Ε.Ε., των Γερμανών δίχτυα που οι ίδιοι, όμως, έφτιαξαν. Το δράμα που εξελίσσεται φουντώνει καθημερινά την απέχθεια των Ευρωπαίων πολιτών απέναντι στο Βερολίνο και το όλον «σύστημα» της Ε.Ε. Και αυτό δεν έχει τίποτε να κάνει με «λαϊκισμό», με «εθνικισμό» και με επαγγελματίες «ευρωσκεπτικιστές». Οι περισσότερο θυμωμένοι με την Ε.Ε. Ευρωπαίοι είναι αυτοί που, διόλου «εθνικιστές», πίστεψαν στην Ενωση των Ευρωπαίων, όπως τους την είχαν παρουσιάσει κατά το παρελθόν όλοι οι «μεγάλοι» της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής.